યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ àªàª« ઠમà«àª°àª¿àªàª¾
વિàªàª¿àªªà«àª¡àª¿àª¯àª¾àª¨àª¾ માપદàªàª¡ મà«àªàª¬ ઠલà«àªàª¨à« àªàªà«àª àªàªà«àª·àª¾àª¨à« બનાવવા માàªà« તà«àª®àª¾àª સà«àª§àª¾àª°à« àªàª°àªµàª¾àª¨à« àªàª°à«àª° àªà«. તà«àª®àª¾àª ફà«àª°àª«àª¾àª° àªàª°à«àª¨à« તà«àª¨à« સà«àª§àª¾àª°àªµàª¾àª®àª¾àª àª
મારૠમદદ àªàª°à«. àªàª°à«àªàª¾ પાના પર àªàª¦àª¾àª ઠબાબતૠવધૠમાહિતૠમળૠશàªà« àªà«. |
યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸, (યà«àªàª¸àª) સàªàª¯à«àªà«àª¤ રાàªà«àª¯ ઠમà«àª°àª¿àªàª¾ àªà« ઠમà«àª°àª¿àªàª¾ તરà«àªà« સામાનà«àª¯àªªàª£à« સàªàª¦àª°à«àªàª®àª¾àª લà«àªµàª¾àª¤à«àª ધૠયà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ àªàª« ઠમà«àª°àª¿àªàª¾ પàªàª¾àª¸ રાàªà«àª¯à« ઠનૠàªàª સàªàªà«àª¯ àªàª¿àª²à«àª²àª¾àª¨à«àª બનà«àª²à«àª સàªàªà«àª¯ (ફà«àª¡à«àª°àª²) બàªàª§àª¾àª°àª£à«àª¯ પà«àª°àªàª¾àª¸àª¤à«àª¤àª¾àª àªà«.દà«àª¶ મà«àªà«àª¯àª¤à«àªµà« મધà«àª¯ àªàª¤à«àª¤àª° ઠમà«àª°àª¿àªàª¾àª®àª¾àª àªàªµà«àª²à« àªà«, àªà«àª¯àª¾àª તà«àª¨àª¾ 48 સમà«àªª-વરà«àª¤à« રાàªà«àª¯à« ઠનૠપાàªàª¨àªàª° àªàª¿àª²à«àª²à« વà«àª¶àª¿àªàªà«àªàª¨ ડà«.સà«. પà«àª°àª¶àª¾àªàª¤ મહસાàªàª° ઠનૠàªàªàª²àª¾àª¨à«àªàª¿àª મહાસાàªàª°àª¨à« વàªà«àªà« àªàªµà«àª²àª¾ àªà«, àªà«àª®àª¨à« àªàª¤à«àª¤àª°àª®àª¾àª àªà«àª¨à«àª¡àª¾ ઠનૠદàªà«àª·àª¿àª£àª®àª¾àª મà«àªà«àª¸àª¿àªà«àª¨à« સરહદૠàªà«. ઠલાસà«àªàª¾àª¨à«àª રાàªà«àª¯ àªàªàª¡àª¨à« àªàª¤à«àª¤àª°-પશà«àªàª¿àª®à« àªàªµà«àª²à«àª àªà« ઠનૠતà«àª¨à« પà«àª°à«àªµàª®àª¾àª àªà«àª¨à«àª¡àª¾ ઠનૠપશà«àªàª¿àª®àª®àª¾àª બà«àª°àª¿àªàªàª¨à« સામà«àª¦à«àª°àª§à«àª¨à«àª¨à« પà«àª²à« પાર રશિયા àªàªµà«àª²à«àª àªà«. હવાઠરાàªà«àª¯ પà«àª°àª¶àª¾àªàª¤ મહાસાàªàª°àª¨àª¾ મધà«àª¯àª®àª¾àª àªàªµà«àª²à« દà«àªµà«àªªàª¸àª®à«àª¹ àªà«.દà«àª¶àª¨àª¾ àªà«àªàª²àª¾àªàª પà«àª°àª¦à«àª¶à« àªà«àª°à«àª¬à«àª¯àª¨ સાàªàª°àª®àª¾àª ઠનૠપà«àª°àª¶àª¾àªàª¤ મહસાàªàª°àª®àª¾àª પણ àªàªµà«àª²àª¾ àªà«.
સàªàª¯à«àªà«àª¤ રાàªà«àª¯ àª
મà«àª°àª¿àªàª¾ | |
---|---|
સà«àª¤à«àª°:Â
àª
નà«àª¯ પારàªàªªàª°àª¿àª àªàª¦àª°à«àª¶ વાàªà«àª¯ Â
| |
રાષà«àªà«àª°àªà«àª¤: "સà«àªàª¾àª°-સà«àªªàª¾àªàªàª²à«àª¡ બà«
નર" March: "The Stars and Stripes Forever"[૩] | |
![]() | |
![]() યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ àª
નૠતà«àª¨àª¾ બધા àªàª²àª¾àªàª¾àª | |
રાàªàª§àª¾àª¨à« | વà«àª¶àª¿àªàªàªàª¨ ડà«.સà«. 38°53â²N 77°01â²W / 38.883°N 77.017°W |
સà«àª¥à« મà«àªà«àª શહà«àª° | નà«àª¯à« યà«àª°à«àª શહà«àª° 40°43â²N 74°00â²W / 40.717°N 74.000°W |
ઠધિàªà«àª¤ àªàª¾àª·àª¾àª | ફà«àª¡àª°àª² સà«àª¤àª°à« àªàªàª નહિàª[fn ૧] |
રાષà«àªà«àª°à«àª¯ àªàª¾àª·àª¾ | ઠàªàªà«àª°à«àªà« àªàª¾àª·àª¾[fn ૨] |
વàªàª¶à«àª¯ àªà«àª¥à« | વàªàª¶à«àª¯:[à«®] 77.1% સફà«àª¦ 13.3% àªàª¾àª³àª¾ 2.6% બહà«àªµàªàª¶à«àª¯ 5.6% àªàª¶à«àª¯àª¨ 1.2% મà«àª³ ઠમà«àª°àª¿àªàª¨à« 0.2% પà«àª¸àª¿àª«àª¿àª àªàªàª²à«àª¨à«àª¡àª° નસà«àª²à«: 17.6% હિસà«àªªà«àª¨àª¿àª àªà« લતà«àª¨à« 82.4% બિન-હિસà«àªªàª¾àª¨àª¿àª àªà« લતà«àª¨à« |
ધરà«àª® | 70.6% Christian 1.9% Jewish 0.9% Muslim 0.7% Buddhist 0.7% Hindu 1.8% Other faiths 22.8% Unaffiliated[૯] |
લà«àªà«àª¨à« àªàª³àª | ઠમà«àª°àª¿àªàª¨/ઠમà«àª°àª¿àªà« |
સરàªàª¾àª° | સàªàªà«àª¯ ઠધà«àª¯à«àªà«àª·à«àª¯ બàªàª§àª¾àª°àª£à«àª¯ પà«àª°àªàª¾àª¸àª¤à«àª¤àª¾àª |
â¢Â રાષà«àªà«àª°àªªà«àª°àª®à«àª | ડà«àª¨àª¾àª²à«àª¡ àªà«àª°àªàªª |
â¢Â àªàªªàª°àª¾àª·à«àªà«àª°àªªà«àª°àª®à«àª | માàªàª પà«àª¨à«àª¸ |
â¢Â Speaker of the House | પà«àª² રાયન |
â¢Â Chief Justice | àªà«àª¨ રà«àª¬àª°à«àªà«àª |
સàªàª¸àª¦ | Congress |
â¢Â àªàªªàª²à«àª àªà«àª¹ | Senate |
â¢Â નà«àªàª²à«àª àªà«àª¹ | House of Representatives |
July 4, 1776 | |
â¢Â Confederation | March 1, 1781 |
â¢Â Treaty of Paris | September 3, 1783 |
â¢Â Constitution | June 21, 1788 |
â¢Â Last polity admitted | March 24, 1976 |
વિસà«àª¤àª¾àª° | |
â¢Â Total area | 3,796,742 sq mi (9,833,520 km2)[૧૦][fn à«©] (3rd/4th) |
â¢Â àªàª³Â (%) | 6.97 |
â¢Â Total land area | 3,531,905 sq mi (9,147,590 km2) |
વસà«àª¤à« | |
â¢Â 2016 àª
àªàª¦àª¾àªà«àª¤ | 323,127,513[૧૨] (3rd) |
â¢Â 2010 વસà«àª¤à« àªàª£àª¤àª°à« | 308,745,538[૧૨] (3rd) |
â¢Â àªà«àªàª¤àª¾ | 90.6/sq mi (35.0/km2) (180th) |
GDP (PPP) | 2016 ઠàªàª¦àª¾àªà«àª¤ |
â¢Â àªà«àª² | $18.558 trillion[૧૩] (2nd) |
â¢Â Per capita | $57,220[૧૩] (14th) |
GDP (nominal) | 2016 ઠàªàª¦àª¾àªà«àª¤ |
â¢Â àªà«àª² | $18.558 trillion[૧૩] (1st) |
â¢Â Per capita | $57,467[૧૪] (7th) |
àªà«àª¨à«Â (2013) | 40.8[૧૫][૧૬][૧à«] medium |
માનવ વિàªàª¾àª¸ દર (HDI) (2015) | ![]() very high · 10th |
àªàª²àª£ | United States dollar ($) (USD) |
સમય વિસà«àª¤àª¾àª° | UTCâ4 to â12, +10, +11 |
â¢Â àªàª¨àª¾àª³à«Â (DST) | UTCâ4 to â10[fn ૪] |
તારà«àª બàªàª§àª¾àª°àª£ | mm/dd/yyyy (AD) |
વાહન દિશા | right[fn ૫] |
àªà«àª²àª¿àª«à«àª¨ àªà«àª¡ | +1 |
ISO 3166 àªà«àª¡ | US |
àªàª¨à«àªàª°àª¨à«àª ડà«àª®à«àªàª¨ (TLD) | .us   .gov   .mil   .edu |
ઠàªàª¦àª¾àªà« 30.5 àªàª°à«àª¡àª¨à« વસતૠસાથૠ37.9 àªàª°à«àª¡ àªà«àª°àª¸ માàªàª² (98.3 લાઠàªà«àª°àª¸ àªàª¿àª²à«àª®à«àªàª°) વિસà«àª¤àª¾àª° ધરાવતà«àª ધૠયà«àª¨àª¾àªàªà«àª સà«àªà«àªà«àª¸ àªà«àª² વિસà«àª¤àª¾àª° પà«àª°àª®àª¾àª£à« તà«àª°à«àªàª¾ àªà« àªà«àª¥àª¾ àªà«àª°àª®àª¨à« સà«àª¥à« મà«àªà« ઠનૠàªàª®à«àª¨ àªà«àª·à«àª¤à«àª° તથા વસતૠપà«àª°àª®àª¾àª£à« તà«àª°à«àªà« સà«àª¥à« મà«àªà« દà«àª¶ àªà«.ધૠયà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ વિશà«àªµàª¨àª¾ સà«àª¥à« વધારૠવàªàª¶à«àª¯ રà«àª¤à« વà«àªµàª¿àª§à«àª¯àªªà«àª°à«àª£ ઠનૠબહà«àª¸àª¾àªàª¸à«àªà«àª¤àª¿àª રાષà«àªà«àª°à« પà«àªà«àª¨à« àªàª àªà« ઠનૠàªàª£àª¾ દà«àª¶à«àª®àª¾àªàª¥à« àªàª¾àª¯àª®à« વસવાઠમાàªà« મà«àªàª¾ પાયૠસà«àª¥àª³àª¾àªàª¤àª° àªàª°àª¨àª¾àª°àª¾ લà«àªà«àª¨à« બનà«àª²à« àªà«.[૧૯] ઠમà«àª°àª¿àªà« ઠરà«àª¥àª¤àªàª¤à«àª° 2008માઠઠàªàª¦àª¾àªà« 1430 ઠબઠયà«àªàª¸ $ (US$)(નà«àª®àª¿àª¨àª² àªà«àª¡à«àªªà«àª¨àª¾ àªàª§àª¾àª°à« વિશà«àªµàª¨àª¾ àªà«àª² àªà«àª¡à«àªªà«àª¨àª¾ 23 àªàªàª¾ ઠનૠસમતà«àª²à«àª¯ àªàª°à«àª¦ શàªà«àª¤àª¿àª લàªàªàª 23 àªàªàª¾)ના àªà«àª² àªàª°à«àª²à« àªàª¤à«àªªàª¾àª¦àª¨ (àªà«àª¡à«àªªà«) સાથૠવિશà«àªµàª¨à«àª સà«àª¥à« મà«àªà«àª ઠરà«àª¥àª¤àªàª¤à«àª° àªà«.[૨૦][૨૧]
ઠદà«àª¶àª¨à« સà«àª¥àª¾àªªàª¨àª¾ àªàªàª²àª¾àª¨à«àªàª¿àªàª¨àª¾ àªàª¾àªàª à« àªàªµà«àª²àª¾ àªà«àª°à«àª બà«àª°àª¿àªàª¨àª¨àª¾ 13 સàªàª¸à«àª¥àª¾àª¨à«àª àªàª°à« હતà«. 4 àªà«àª²àª¾àª, 1776માઠતà«àª®àª£à« સà«àªµàª¤àªàª¤à«àª°àª¤àª¾àª¨à«àª àªàª¾àª¹à«àª°àª¨àª¾àª®à«àª àªàª°à«àª¯à«àª હતà«àª, àªà«àª£à« àªà«àª°à«àª યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ àªàª¿àªàªàª¡àª®àª¥à« ઠલઠપડà«àª¨à« તà«àª®àª¨à« સà«àªµàª¤àªàª¤à«àª°àª¤àª¾àª¨à« ઠનૠàªàª સહàªàª¾àª°àª¯à«àªà«àª¤ સàªàªàª¨à« રàªàª¨àª¾àª¨à« àªàª¾àª¹à«àª°àª¾àª¤ àªàª°à« હતà«.બળવાàªà«àª° રાàªà«àª¯à«àª સà«àªµàª¤àªàª¤à«àª°àª¤àª¾àª¨àª¾ પà«àª°àª¥àª® સફળ સàªàª¸à«àª¥àª¾àª¨àªµàª¾àª¦à« યà«àª¦à«àª§, ઠમà«àª°àª¿àªà« àªà«àª°àª¾àª¨à«àª¤àª¿ યà«àª¦à«àª§àª®àª¾àª àªà«àª°à«àª બà«àª°àª¿àªàª¨àª¨à« હાર àªàªªà« હતà«.[૨૨]ફિલાડà«àª²à«àª«à«àª¯àª¾ સàªàª®à«àª²àª¨à« 17 સપà«àªà«àª®à«àª¬àª°, 1787ઠહાલના યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸àª¨àª¾ બàªàª§àª¾àª°àª£àª¨à« ઠપનાવà«àª¯à«àª હતà«àª, તà«àª¯àª¾àª° પàªà«àª¨àª¾ વરà«àª·à« તà«àª¨à« બહાલૠમળતાઠરાàªà«àª¯à« àªàª મàªàª¬à«àª¤ àªà«àª¨à«àª¦à«àª°à«àª¯ સરàªàª¾àª° સાથૠàªàª પà«àª°àªàª¾àª¸àª¤à«àª¤àª¾àªàª¨àª¾ àªàª¾àª બનà«àª¯àª¾ હતા.1791માઠબહાલૠàªàªªàªµàª¾àª®àª¾àª àªàªµà«àª²àª¾ દસ બàªàª§àª¾àª°àª£à«àª¯ સà«àª§àª¾àª°àª¾ ધરાવતા હઠપતà«àª°àªà« àªàª£àª¾ બધા બà«àª¨àª¿àª¯àª¾àª¦à« નાàªàª°àª¿àª ઠધિàªàª¾àª°à« ઠનૠમà«àªà«àª¤àª¿àªàª¨à« àªàª¾àª¤à«àª°à« àªàªªà« હતà«.
19મૠસદà«àª®àª¾àª યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸à« ફà«àª°àª¾àª¨à«àª¸, સà«àªªà«àª¨, બà«àª°àª¿àªàª¨, મà«àªà«àª¸àª¿àªà« ઠનૠરશિયા પાસà«àª¥à« àªàª®à«àª¨ àªàª°à«àª¦à« ઠનૠàªà«àªà«àª¸àª¾àª¸ પà«àª°àªàª¾àª¸àª¤à«àª¤àª¾àª તથા હવાઠપà«àª°àªàª¾àª¸àª¤à«àª¤àª¾àªàª¨à«àª વિલà«àª¨à«àªàª°àª£ àªàª°à«àª¯à«àª હતà«àª. રાàªà«àª¯à«àª¨àª¾ હàªà« ઠનૠàªà«àª²àª¾àª®à« પà«àª°àª¥àª¾àª¨àª¾ વિસà«àª¤àª¾àª° ઠàªàªà« àªà«àª·àª¿àªªà«àª°àª§àª¾àª¨ દàªà«àª·àª¿àª£ ઠનૠàªàª¦à«àª¯à«àªàª¿àª àªàª¤à«àª¤àª°àªµàªà«àªà« થયà«àª²àª¾ વિવાદà«àª 1860ના ઠમà«àª°àª¿àªà« àªàªàª¤àª°àªµàª¿àªà«àª°àª¹àª¨à« àªàª¨à«àª® àªàªªà«àª¯à« હતà«.àªàª¤à«àª¤àª°àª¨àª¾ વિàªàª¯à« દà«àª¶àª¨àª¾ àªàª¾àª¯àª®à« àªàª¾àªàª²àª¾ થતા ઠàªàªàª¾àªµà«àª¯àª¾ ઠનૠયà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸àª®àª¾àª àªàª¾àª¨à«àª¨à« àªà«àª²àª¾àª®à«àª¨à« ઠàªàª¤ àªàªµà«àª¯à« હતà«.1870 સà«àª§à«àª®àª¾àª, દà«àª¶àª¨à«àª ઠરà«àª¥àª¤àªàª¤à«àª° દà«àª¨àª¿àª¯àª¾àª®àª¾àª સà«àª¥à« મà«àªà«àª બનà«àª¯à«àª હતà«àª.[૨૩] સà«àªªà«àª¨-ઠમà«àª°àª¿àªà« યà«àª¦à«àª§ ઠનૠપહà«àª²àª¾ વિશà«àªµ યà«àª¦à«àª§à« લશà«àªàª°à« સતà«àª¤àª¾ તરà«àªà«àª¨àª¾ દà«àª¶àª¨àª¾ દરàªà«àªàª¾àª¨à« ઠનà«àª®à«àª¦àª¨ àªàªªà«àª¯à«àª હતà«àª. 1945માàª, બà«àªàª¾ વિશà«àªµàª¯à«àª¦à«àª§àª®àª¾àªàª¥à« બહાર àªàªµà«àª²à« યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ ઠણૠશસà«àª¤à«àª°à« ધરાવતા પà«àª°àª¥àª® દà«àª¶, સàªàª¯à«àªà«àª¤ રાષà«àªà«àª°à«àª¨à« સà«àª°àªà«àª·àª¾ સમિતિના àªàª¾àª¯àª®à« સàªà«àª¯ ઠનૠનાàªà« (NATO)ના સà«àª¥àª¾àªªàª સàªà«àª¯ તરà«àªà« સà«àª¥àª¾àªªàª¿àª¤ થયà«àª હતà«àª. શà«àª¤ યà«àª¦à«àª§àª¨àª¾ ઠàªàª¤à« àªàª માતà«àª° મહાસતà«àª¤àª¾ તરà«àªà« યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ રહà«àª¯à«àª હતà«àª. દà«àª¶ વà«àª¶à«àªµàª¿àª લશà«àªàª°à« àªàª°à«àªàª¨àª¾ લàªàªàª 50 àªàªàª¾ ધરાવૠàªà« ઠનૠવિશà«àªµàª®àª¾àª ઠàªà«àª°àª£à« àªàª°à«àª¥àª¿àª, રાàªàªà«àª¯ ઠનૠસાàªàª¸à«àªà«àª¤àª¿àª બળ àªà«.[૨૪]
વà«àª¯à«àª¤à«àªªàª¤à«àª¤àª¿àª¶àª¾àª¸à«àª¤à«àª° ફà«àª°àª«àª¾àª° àªàª°à«
1507માઠàªàª°à«àª®àª¨ નàªàª¶àª¾ àªàª²à«àªàª મારà«àªàª¿àª¨ વાલà«àª¡àª¸à«àª®à«àª²àª°à«àª¤à«àª¯àª¾àª° àªàª°à«àª²àª¾ નàªàª¶àª¾àª®àª¾àª àªàªàª¾àª²à«àª¨àª¾ સàªàª¶à«àª§àª ઠનૠનàªàª¸àª¾ àªàª²à«àªàª ઠમà«àª°àª¿àªà« વà«àª¸à«àªªà«àª¸à« ના નામ પરથૠપશà«àªàª¿àª®à« àªà«àª³àª¾àª°à«àª§àª¨à« àªà«àª®àª¿àª¨à« "ઠમà«àª°àª¿àªàª¾" નામ àªàªªà«àª¯à«àª હતà«àª.[૨૫] àªà«àª¤àªªà«àª°à«àªµ બà«àª°àª¿àªàª¿àª¶ સàªàª¸à«àª¥àª¾àª¨à«àª દà«àª¶àª¨àª¾ àªàª§à«àª¨àª¿àª નામનૠàªàªªàª¯à«àª સà«àªµàª¤àªàª¤à«àª°àª¤àª¾àª¨à«àª àªàª¾àª¹à«àª°àª¨àª¾àª®à«àªàª®àª¾àª àªàª°à«àª¯à« હતà«, àªà« 4 àªà«àª²àª¾àª, 1776ના રà«àª યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ àªàª« ઠમà«àª°àª¿àªàª¾àª¨àª¾ પà«àª°àª¤àª¿àª¨àª¿àª§àª¿àªàª ઠમà«àª°àª¿àªàª¾àª¨àª¾ 13 યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ દà«àªµàª¾àª°àª¾ ઠપનાવાયà«àª²à« સરà«àªµàª¸àªàª®àª¤ àªà«àª·àª£àª¾ હતà«. [૨૬]વરà«àª¤àª®àª¾àª¨ નામ 15 નવà«àª®à«àª¬àª°, 1777માઠàªà«àªµàªà« નàªà«àªà« થયà«àª, àªà«àª¯àª¾àª°à« બà«àªà« àªàªàª¡à«àª¯ àªà«àªàªà«àª°à«àª¸à« મહાસàªàªàª¨àª¾ ઠનà«àªà«àªà«àª¦à« (Articles of Confederation) ઠપનાવà«àª¯àª¾ હતા, àªà«àª®àª¾àª પà«àª°àª¥àª® àªàª£àª¾àªµà« àªà«, "ઠસમવાયનà«àª શà«àª°à«àª·àª રહà«àª¶à« 'ધૠયà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ àªàª« ઠમà«àª°àª¿àªàª¾'."àªà«àªàªà« રà«àªª યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ પણ સà«àªµà«àªà«àª¤ àªà«.ઠનà«àª¯ સામાનà«àª¯ રà«àªªà«àª®àª¾àª યà«.àªàª¸, 'ધૠયà«àªàª¸àª ઠનૠઠમà«àª°àª¿àªàª¾àª¨à« સમાવà«àª¶ થાય àªà«.લà«àªàª¬à«àª²à«àª®àª¾àª યà«.àªàª¸. àªàª« àª. ઠનૠધૠસà«àªà«àªà«àª¸àª¨à« પણ સમાવà«àª¶ થાય àªà«.યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ માàªà«àª¨à«àª àªàª વà«àª³àª¾àª¨à«àª લà«àªàªªà«àª°àª¿àª¯ નામ àªà«àª²àª®à«àª¬à«àª¯àª¾ àªà«àª°àª¿àª¸à«àªà«àª«àª° àªà«àª²àª®à«àª¬àª¸)પરથૠàªàªµà«àª¯à«àª હતà«àª.તૠ"àªà«àª²àª®à«àª¬à«àª¯àª¾àª¨à« àªàª¿àª²à«àª²à« નામમાઠàªàª£àª¾àª¯ àªà«.
યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸àª¨àª¾ નાàªàª°àª¿àªàª¨à« નિરà«àª¦à«àª¶ àªàª°àªµàª¾àª¨à« સà«àªµà«àªà«àª¤ મારà«àª ઠમà«àª°àª¿àªà« તરà«àªà« સàªàª¬à«àª§àªµàª¾àª¨à« àªà«. યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ સતà«àª¤àª¾àªµàª¾àª° વિશà«àª·àª£ àªà«, તà«àª® àªàª¤àª¾àª ઠમà«àª°àª¿àªà« ઠનૠયà«.àªàª¸. દà«àª¶àª¨à« નિરà«àª¦à«àª¶ àªàª°àªµàª¾ માàªà« વપરાતા સà«àª¥à« સામાનà«àª¯ વિશà«àª·àª£à« àªà«. ("ઠમà«àª°àª¿àªà« મà«àª²à«àª¯à«", "યà«.àªàª¸. દળà«").યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ સાથૠàªà«àª¡àª¾àª¯à«àª²àª¾ ના હà«àª¯ તà«àªµàª¾ લà«àªà« માàªà« ઠàªàªà«àª°à«àªà«àª®àª¾àª àªàª¾àªà«àª¯à« ઠઠમà«àª°àª¿àªà« શબà«àª¦ વપરાય àªà«.[૨à«]"યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸" શબà«àª¦-સમà«àª¹ મà«àª³à« બહà«àªµàªàª¨ àªàª£àª¾àª¤à« હતà«, દા.ત. 1885માઠબહાલૠપામà«àª²àª¾ યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªàª¸àª¨àª¾ બàªàª§àª¾àª°àª£àª®àª¾àª તà«àª°àª®à« સà«àª§àª¾àª°à« (Thirteenth Amendment to the United States Constitution)માઠસમાવિષà«àª "ધૠયà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ àªàª°"àªàªàª¤àª° વિàªà«àª°àª¹àª¨àª¾ ઠàªàª¤ પàªà« તà«àª¨à« àªàªàªµàªàª¨ àªàª£àªµàª¾àª¨à«àª સામાનà«àª¯ બનà«àª¯à«àª, દા.ત. "ધૠયà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ àªàª"àªàªàªµàªàª¨ રà«àªª હવૠસà«àªµà«àªà«àª¤ àªà«, બહà«àªµàªàª¨ રà«àªª "ધà«àª¸ યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸" રà«àª¢à«àªªà«àª°àª¯à«àªàª®àª¾àª àªàª³àªµàª¾àª¯à«àª àªà«.[૨૮]
àªà«àªà«àª³ ઠનૠહવામાન ફà«àª°àª«àª¾àª° àªàª°à«
સમà«àªª-વરà«àª¤à« યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ નૠàªà«àª² àªàª®à«àª¨ વિસà«àª¤àª¾àª° ઠàªàª¦àª¾àªà« 1.9 ઠબઠàªàªàª° àªà«.àªà«àª¨à«àª¡àª¾ દà«àªµàª¾àª°àª¾ સમà«àªª-વરà«àª¤à« યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸àª¥à« àªà«àªà«àª પડતà«àª ઠલાસà«àªàª¾ 36.5 લાઠàªàªàª° વિસà«àª¤àª¾àª° ધરાવતà«àª સà«àª¥à« મà«àªà«àª રાàªà«àª¯ àªà«.àªàª¤à«àª¤àª° ઠમà«àª°àª¿àªàª¾àª¨à« દàªà«àª·àª¿àª£àªªàª¶à«àªàª¿àª®à« મધà«àª¯ પà«àª°àª¶àª¾àªàª¤àª®àª¾àª દà«àªµàª¿àªª-સમà«àª¹ હવાઠમાતà«àª° 40 લાઠàªàªàª° વિસà«àª¤àª¾àª° ધરાવૠàªà«.[૨૯]રશિયા ઠનૠàªà«àª¨à«àª¡àª¾ પàªà« યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ àªà«àª² વિસà«àª¤àª¾àª°àª¨à« રà«àª¤à« વિશà«àªµàª¨à«àª તà«àª°à«àªà« àªà« àªà«àª¥à« સà«àª¥à« મà«àªà«àª રાષà«àªà«àª° (largest nation by total area) àªà« ઠનૠàªà«àª°àª® નિરà«àª§àª¾àª°àª£àª®àª¾àª àªà«àª¨ (China)થૠસહà«àª àªàªªàª° ઠથવા નà«àªà« àªà«.àªà«àª¨ ઠનૠàªàª¾àª°àª¤ (India) દà«àªµàª¾àª°àª¾ વિવાદà«àª¤ પà«àª°àª¦à«àª¶à«àª¨à« àªàª રà«àª¤à« àªàª£àª¤àª°à« થાય àªà« ઠનૠયà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸àª¨à«àª àªà«àª² àªàª¦ àªàª રà«àª¤à« àªàª£àª¾àª¯ àªà« તà«àª¨àª¾ àªàª§àª¾àª°à« àªà«àª°àª® નિરà«àª§àª¾àª°àª£ બદલાય àªà«. સà«àªàªàª વરà«àª²à«àª¡ ફà«àªà«àª બà«àª 3,794,083 àªà«.મà«. (9,826,630 àªà«àª°àª¸ àªàª¿àª®à«)3,794,083 sq mi (9,826,630 km2), [૧૦]ધૠયà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ નà«àª¶àª¨à«àª¸ સà«àªà«àªàª¿àª¸à«àªàª¿àªà«àª¸ ડિવિàªàª¨ 3,717,813 àªà«.મà«. (9,629,091 àªà«.મà«.)3,717,813 sq mi (9,629,091 km2), [૩૦]ઠનૠàªàª¨àª¸àª¾àªàªà«àª²à«àªªà«àª¡à«àª¯àª¾ બà«àª°àª¿àªàª¾àª¨àª¿àªàª¾ 3,676,486 àªà«.મà«. (9,522,055 àªà«.મà«.) દરà«àª¶àª¾àªµà« àªà«3,676,486 sq mi (9,522,055 km2).[૩૧]માતà«àª° àªàª®à«àª¨àª¨àª¾ વિસà«àª¤àª¾àª°àª¨à« ઠસમાવà«àª¶ àªàª°à«àª તૠયà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ àªàª¦àª®àª¾àª રશિયા ઠન àªà«àª¨ પàªà« તà«àª°à«àªàª¾ àªà«àª°àª®à« àªà« ઠનૠàªà«àª¨à«àª¡àª¾àª¥à« સહà«àª àªàªàª³ àªà«.[૩૨]
àªàªàª²àª¾àª¨à«àªàª¿àª દરિયાàªàª¾àªàª ાના પà«àª°àª¦à«àª¶àª®àª¾àª ઠàªàª¦àª°àª¨à« બાàªà« પાનàªàª°àª¨àª¾àªàªàªàª²à« ઠનૠપà«àª¡àª®à«àª¨à«àª નૠપરà«àªµàª¤àª®àª¾àª³àª¾ àªàªµà«àª²à« àªà«.ઠપલà«àªà«àª¯àª¨ પરà«àªµàª¤à« પà«àª°à«àªµà«àª¯ સાàªàª°àªàª¾àªàª ાના પà«àª°àª¦à«àª¶àª¨à« મહાન સરà«àªµàª°à« ઠનૠમધà«àª¯àªªàª¶à«àªàª¿àª® (Midwest)ના àªàª¾àª¸àª¨àª¾ મà«àª¦àª¾àª¨à«àª¥à« ઠલઠપાડૠàªà«. દà«àª¨àª¿àª¯àª¾àª¨à« àªà«àª¥àª¾ àªà«àª°àª®àª¨à« સà«àª¥à« મà«àªà« નદૠવà«àª¯àªµàª¸à«àª¥àª¾àª®àª¿àª¸àª¿àª¸àª¿àªªà«-મિસà«àª°à« મà«àªà«àª¯àª¤à«àªµà« àªàª¤à«àª¤àª°àª¥à« દàªà«àª·àª¿àª£ તરફ દà«àª¶àª¨àª¾ મધà«àª¯àªàª¾àªàª®àª¾àª થàªàª¨à« વહૠàªà«. મહાન મà«àª¦àª¾àª¨à« ના સપાàª, ફળદà«àª°à«àªª àªàª¾àª¸àª¨àª¾ મà«àª¦àª¾àª¨à«, પà«àª°à«àªàª°à«, પશà«àªàª¿àª® સà«àª§à« લàªàª¬àª¾àª¯ àªà«, àªà« દàªà«àª·àª¿àª£àªªà«àª°à«àªµàª®àª¾àª àªàª àªàªà«àªàªªà«àª°àª¦à«àª¶ થૠàªàªàª¡à«àª¤ થાય àªà«.મહાન મà«àª¦àª¾àª¨à«àª¨à« પશà«àªàª¿àª®à« ધારૠàªàªµà«àª²à« રà«àªà« પરà«àªµàª¤àª®àª¾àª³àª¾ àªàª¤à«àª¤àª°àª¥à« પશà«àªàª¿àª® સà«àª§à« સમàªà«àª° દà«àª¶àª®àª¾àª પથરાયà«àª²à« àªà«, àªà« àªà«àª²à«àª°àª¾àª¡à« માઠ14,000 ફà«àª (4300 મà«àªàª°)થૠપણ વધારૠàªàªàªàª¾àªàª પહà«àªàªà« àªà«.àªàª¨à« પશà«àªàª¿àª®à« àªàª¡àªàª¾àª³ મહાન બà«àª¸àª¨ (Great Basin) ઠનૠમà«àª¹àª¾àªµà« àªà«àªµàª¾ રણૠàªàªµà«àª²àª¾ àªà«.સà«àª¯à«àª° નવાડા ઠનૠàªà«àª¸à«àªà«àªàª¡ પરà«àªµàª¤àª®àª¾àª³àª¾àª પà«àª°àª¶àª¾àªàª¤ àªàª¾àªàª ા નૠનàªà«àª àªàªµà«àª²à« àªà«.20,320 ફà«àªà« (6,194 મà«) ઠલાસà«àªàª¾àª¨à« પરà«àªµàª¤ મàªàª¿àª¨à«àª²à« દà«àª¶àª¨à«àª સà«àª¥à« àªàªàªà« શિàªàª° ધરાવૠàªà«. ઠલાસà«àªàª¾àª¨àª¾ àªàª²à«àªà«àªàª¾àª¨à«àª¡àª° (Alexander) ઠનૠàªàª²à«àª¶àª¨ àªàª¾àªªà«àª માઠસàªà«àª°àª¿àª¯ àªà«àªµàª¾àª³àª¾àª®à«àªà« àªàªµà«àª²àª¾ àªà«, àªà«àª¯àª¾àª°à« હવાàªàª¨àª¾ àªà«àªàª²àª¾àª àªàª¾àªªà«àª àªà«àªµàª¾àª³àª¾àª®à«àªà«àª¨àª¾ બનà«àª²àª¾ àªà«.રà«àªà« પરà«àªµàª¤àª®àª¾àª³àª¾àª®àª¾àª યલà«àª¸à«àªà«àª¨ રાષà«àªà«àª°à«àª¯ àªàª¦à«àª¯àª¾àª¨àª¹à«àª ળનૠમહાàªà«àªµàª¾àª³àª¾àª®à«àªà« સમàªà«àª° àªàªàª¡àª¨àª¾ મà«àªàª¾àª®àª¾àª મà«àªàª¾ àªà«àªµàª¾àª³àª¾àª®à«àªà« લàªà«àª·àª£à« ધરાવૠàªà«.[à«©à«©]
યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ તà«àª¨àª¾ વિશાળ àªàª¦ ઠનૠàªà«àªà«àª²àª¿àª વà«àªµàª¿àª§à«àª¯ સાથૠમà«àªàª¾ àªàª¾àªàª¨àª¾ àªàª¬à«àª¹àªµàª¾ પà«àª°àªàª¾àª°à« ધરાવૠàªà«.100 રà«àªàª¾àªàª¶ નૠપà«àª°à«àªµàª®àª¾àª àªàª¬à«àª¹àªµàª¾ àªàª¤à«àª¤àª°àª®àª¾àª àªàª¦à«àª° àªàªàª¡à«àª¯ થૠદàªà«àª·àª¿àª£àª®àª¾àª àªàª¦à«àª° પà«àªàª¾àªàª·à«àª£àªªà«àª°àª¦à«àª¶à«àª¯ પà«àª°àªàª¾àª°àª¨à« àªà«.ફà«àª²à«àª°àª¿àª¡àª¾àª¨à« દàªà«àª·àª¿àª£ àªà«àª¡à« àªàª·à«àª£àªªà«àª°àª¦à«àª¶à«àª¯ àªà«, ઠઠરà«àª¤à« હવાઠપણ.100 રà«àªàª¾àªàª¶àª¨à« પશà«àªàª¿àª®à« àªàªµà«àª²àª¾ મહાન મà«àª¦àª¾àª¨à« ઠરà«àª§-સà«àªàª¾ àªà«.મà«àªàª¾ àªàª¾àªàª¨àª¾ પશà«àªàª¿àª®à« પરà«àªµàª¤à« àªàª²à«àªªàª¾àªàª¨ àªà«. મહાન બà«àª¸àª¨àª®àª¾àª àªàª¬à«àª¹àªµàª¾ સà«àªà«,દàªà«àª·àª¿àª£àªªàª¶à«àªàª¿àª®àª®àª¾àª રણ પà«àª°àªàª¾àª°àª¨à«, તàªàªµàª°à«àª¤à« àªà«àª²àª¿àª«à«àª°à«àª¨à«àª¯àª¾ માઠàªà«àª®àª§à«àª¯ પà«àª°àªàª¾àª° નૠઠનૠતàªàªµàª°à«àª¤à« àªàª°à«àªà«àª¨, વà«àª¶àª¿àªàªà«àªàª¨ ઠનૠદàªà«àª·àª¿àª£ ઠલાસà«àªàª¾àª®àª¾àª સામà«àª¦à«àª°à«àª àªà«.ઠલાસà«àªàª¾àª¨à« મà«àªà« àªàª¾àª ધà«àª°à«àªµ પà«àª°àª¦à«àª¶à«àª¯ àªà« પà«àªàª¾àªàª°à«àªàªàª¿àª àªà«.ઠતà«àª¯àªàª¤ વિષમ àªàª¬à«àª¹àªµàª¾ ઠસામાનà«àª¯ નથૠ- મà«àªà«àª¸àª¿àªà«àª¨à« àªàª¾àª¡à« નૠસરહદૠàªàªµà«àª²àª¾ રાàªà«àª¯à« હરà«àªà«àª¨àª¨à« àªà«àª બનૠàªà« ઠનૠદà«àª¨àª¿àª¯àª¾àª¨à« મà«àªàª¾ àªàª¾àªàª¨à« àªà«àª°à«àª¨à«àª¡à« દà«àª¶àª®àª¾àª ફà«àªàªàª¾àª¯ àªà«, àªàª¾àª¸ àªàª°à«àª¨à« મધà«àª¯àªªàª¶à«àªàª¿àª®àª¨àª¾ àªà«àª°à«àª¨à«àª¡à« વિસà«àª¤àª¾àª°àª®àª¾àª .[૩૪]
ઠમà«àª°àª¿àªàª¾àª¨à«àª પરà«àª¯àª¾àªµàª°àª£ ઠતà«àª¯àªàª¤ વà«àªµàª¿àª§à«àª¯àªªà«àª°à«àª£ àªà«. સમà«àªª-વરà«àª¤à« ઠમà«àª°àª¿àªà« રાàªà«àª¯à« ઠનૠઠલાસà«àªàª¾àª®àª¾àª ઠàªàª¦àª¾àªà« 17,000 àªàªà«àª àªàªà«àª·àª¾àª¨à« વનસà«àªªàª¤àª¿àª (vascular plants)નૠપà«àª°àªàª¾àª¤àª¿àª àªà« ઠનૠહવાàªàª®àª¾àª બારમાસૠવનસà«àªªàª¤àª¿àª (flowering plants)નૠ1800 àªàª°àª¤àª¾ વધારૠપà«àª°àªàª¾àª¤àª¿àª àªàªµà«àª²à« àªà«, àªà«àª®àª¾àªàª¨à« àªà«àªàª²à«àª મà«àªà«àª¯àªà«àª®àª¿àª®àª¾àª àªàªµà«àª²à« àªà«.[à«©à««]યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸àª®àª¾àª 400 àªàª°àª¤àª¾ વધારૠસસà«àª¤àª¨ પà«àª°àª¾àª£à«àª, 750 પàªà«àª·à«àª ઠનૠ500 સરિશà«àªªà« ઠનૠàªàªàª¯àªà«àªµà« પà«àª°àªàª¾àª¤àª¿àª વસૠàªà«.[૩૬]લàªàªàª 91,000 àªà«àª પà«àª°àªàª¾àª¤àª¿àª વરà«àª£àªµàªµàª¾àª®àª¾àª àªàªµà« àªà«.[à«©à«]1973નૠàªà«àªàª®àª®àª¾àª મà«àªàª¾àª¯à«àª²à« પà«àª°àªàª¾àª¤àª¿ ધારૠ(Endangered Species Act)àªà«àª¨à«àª ઠસà«àª¤àª¿àª¤à«àªµ àªà«àªàª®àª®àª¾àª મà«àªàª¾àª¯à«àª àªà« તà«àªµà« પà«àª°àªàª¾àª¤àª¿àª ઠનૠતà«àª®àª¨àª¾ નિવાસસà«àª¥àª¾àª¨à«àª¨à« સà«àª°àªà«àª·àª¾ àªàª°à« àªà«, àªà«àª¨à« àªàªªàª° યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ મતà«àª¸à«àª¯ ઠનૠવનà«àª¯ àªà«àªµàª¨ સà«àªµàª¾ (United States Fish and Wildlife Service) àªàª¾àªàªªàª¤à« દà«àªàª°à«àª રાàªà« àªà«.58 રાષà«àªà«àª°à«àª¯ àªàª¦à«àª¯àª¾àª¨à« àªà« ઠનૠઠનà«àª¯ સàªàªà«àª¯ રà«àª¤à« સàªàªàª¾àª²àª¿àª¤ થતા ઠનà«àª¯ સà«àªàªàª¡à« àªàª¦à«àª¯àª¾àª¨à«, àªàªàªàª²à« ઠનૠવાàªàª²à«àª¡àª°àª¨à«àª¸ વિસà«àª¤àª¾àª°à« àªà«.[à«©à«®]બધૠમળà«àª¨à« દà«àª¶àª¨àª¾ àªàª®à«àª¨ વિસà«àª¤àª¾àª°àª¨à« 28.8 àªàªàª¾ àªàª®à«àª¨ સરàªàª¾àª°àª¨à« માલિàªà«àª¨à« àªà«.[૩૯]àªàª®àª¾àªàª¨à« મà«àªàª¾ àªàª¾àªàª¨à« સàªàª°àªà«àª·àª¿àª¤ (protected) àªà«, તà«àª® àªàª¤àª¾àª àªà«àªàª²à«àª તà«àª² ઠનૠàªà«àª¸ સારàªàª¾àª®, àªàª¾àª£àªàª¾àª®, વà«àªà«àª· àªàªàª¾àª àªà« àªà«àªàª¾ બàªàª°àª¾ àªàªà«àª° માàªà« àªàª¾àª¡àª¾ પàªà«àªàª¾ પર àªàªªàªµàª¾àª®àª¾àª àªàªµà« àªà«, 2.4 àªàªàª¾ àªàª®à«àª¨ લશà«àªàª°à« àªàªªàª¯à«àª માàªà« વપરાય àªà«.[૩૯]
àªàª¤àª¿àª¹àª¾àª¸ ફà«àª°àª«àª¾àª° àªàª°à«
દà«àª¶à« ઠમà«àª°àª¿àªà«àª ઠનૠયà«àª°à«àªªàª¿àª¯ વસાહતà«àª ફà«àª°àª«àª¾àª° àªàª°à«
ઠલાસà«àªàª¾àª¨àª¾ વતનૠસહિતના ઠમà«àª°àª¿àªàª¾àª¨à« મà«àªà«àª¯àªà«àª®àª¿àª¨àª¾ મà«àª³ નિવાસà«àª àªàª¶àª¿àª¯àª¾àª®àª¾àªàª¥à« સà«àª¥àª³àª¾àªàª¤àª° àªàª°à«àª¨à« (migrated from Asia) àªàªµà«àª¯àª¾ હતા.તà«àª àªàªàª¾àª®àª¾àª àªàªàª¾ 12,000 ઠનૠવધà«àª®àª¾àª વધૠ40,000 વરà«àª·à« પહà«àª²àª¾àª àªàªµàªµàª¾ માàªàª¡à«àª¯àª¾ હતા.[૪૦]àªàª®àª¾àªàª¨àª¾ પà«àª°à«àªµ-àªà«àª²àª®à«àª¬à«àª¯àª¾àª (pre-Columbian) મિસિસિપૠસàªàª¸à«àªà«àª¤àª¿ (Mississippian culture)ના લà«àªà«àª àªà«àª·àª¿, àªàªµà«àª¯ સà«àª¥àª¾àªªàª¤à«àª¯ ઠનૠરાàªà«àª¯àªàªà«àª·àª¾àª¨àª¾ સમાàªà« વિàªàª¸àª¾àªµà«àª¯àª¾ હતા.ઠમà«àª°àª¿àªàª¾àª®àª¾àª યà«àª°à«àªªàª¿àª¯àª¨à«àª વસવાઠàªàª°àªµàª¾àª¨à«àª શરૠàªàª°à«àª¯à«àª તà«àª¯àª¾àª° બાદ [[ઠમà«àª°àª¿àªàª¾àª¨àª¾ મà«àª³ નિવાસૠલà«àªà«àª¨à« વસતà«àª¨à« àªàª¤àª¿àª¹àª¾àª¸|લાàªà« મà«àª³ નિવાસૠઠમà«àª°àª¿àªà«àª શà«àª¤àª³àª¾ (smallpox) àªà«àªµàª¾ àªàª¯àª¾àª¤à« રà«àªà«àª¨àª¾ રà«àªàªàª¾àª³àª¾àª®àª¾àª મà«àª¤à«àª¯à«]] (many millions of indigenous Americans died) પામà«àª¯àª¾ હતા.[૪૧]
વિલિયમ હà«àª²àª¸à«àª²àª¨à« ધૠમà«àª«à«àª²àª¾àªµàª° àªàª¨ પà«àª²àª¾àªàª®àª¾àªàª¥ હારà«àª¬àª°, 1882માઠવરà«àª£àªµà«àª¯àª¾ પà«àª°àª®àª¾àª£à«, 1620માઠનવૠદà«àª¨àª¿àª¯àª¾àª®àª¾àª
1492માઠàªà«àª¨à«àªµàª¾àªµàª¾àª¸à« (Genoese) સàªàª¶à«àª§àª àªà«àª°àª¿àª¸à«àªà«àª«àª° àªà«àª²àªàª¬àª¸ સà«àªªà«àª¨àª¨àª¾ રાàªàª¾ સાથà«àª¨àª¾ àªàª°àª¾àª° હà«àª ળ, àªà«àªàª²àª¾àª àªà«àª°àª¿àª¬à«àª¯àª¨ àªàª¾àªªà«àª પર પહà«àªàªà«àª¯à« હતૠઠનૠમà«àª³ નિવાસૠલà«àªà« સાથૠપà«àª°àª¥àª® સàªàªªàª°à«àª àªàª°à«àª¯à« હતà«.2 àªàªªà«àª°àª¿àª², 1513ઠસà«àªªà«àª¨àª¿àª¶ àªà«àªàªà«àªµàª¿àª¸à«àªà«àª¡à«àª° ( વિàªà«àª¤àª¾) àªà«àªàª¨ પà«àª¨à«àª¸ ડૠલà«àªàª¨à«àªà«àª¨à« "લા ફà«àª²à«àª°àª¿àª¡àª¾ (La Florida)" àªàª¹à« હતૠતà«àª¨àª¾ પર àªàª¤àª°àª¾àª£ àªàª°à«àª¯à«àª હતà«àª. àªàª àªàªµà« àªàªà«àª¯àª¾àª àªàª યà«àª°à«àªªàªµàª¾àª¸à«àª¨à«àª દસà«àª¤àª¾àªµà«àªà«àªàª°àª£ પામà«àª²à«àª ઠસરà«àªµàªªà«àª°àª¥àª® àªàªàª®àª¨ હતà«àª, àªà« પાàªàª³àª¥à« યà«.àªàª¸. મà«àªà«àª¯àªà«àª®àª¿àª¨àª¾ નામૠàªàª³àªàª¾àª હતà«.પà«àª°àª¦à«àª¶àª®àª¾àª સà«àªªà«àª¨àª¿àª¶ વસાહતà«àª¨àª¾ પàªàª²à« હાલના દàªà«àª·àª¿àª£àªªàª¶à«àªàª¿àª® યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ માઠવસાહતૠથàª, àªà«àª¯àª¾àª હàªàª¾àª°à« લà«àªà« મà«àªà«àª¸àª¿àªà« મારફતૠàªàªµà«àª¯àª¾ હતા.ફà«àª°àª¾àª¨à«àª¸àª¨àª¾ ફર વà«àªªàª¾àª°à«àª (fur trade)ઠમહાન સરà«àªµàª°à« (Great Lakes)નૠàªàª¸àªªàª¾àª¸ નà«àª¯à« ફà«àª°àª¾àª¨à«àª¸ ના થાણા સà«àª¥àª¾àªªà«àª¯àª¾ હતા. પાàªàª³àª¥à« ફà«àª°àª¾àª¨à«àª¸à« àªà«àª મà«àªà«àª¸àª¿àªà«àª¨à« àªàª¾àª¡à« સà«àª§à« àªàª¤à«àª¤àª° ઠમà«àª°àª¿àªàª¾àª¨àª¾ àªàª£àª¾ બધા ઠàªàª¤àª°àª¿àª¯àª¾àª³ પà«àª°àª¦à«àª¶ પર દાવૠàªàª°à«àª¯à« હતà«.પà«àª°àª¥àª® સફળ ઠàªàªà«àª°à«àª વસાહતૠ1607માઠàªà«àª®à«àª¸àªàª¾àªàª¨ માઠવરà«àªàª¿àª¨à«àª¯àª¾ સàªàª¸à«àª¥àª¾àª¨ (Virginia Colony) ઠનૠ1620માઠપિલàªà«àª°àª¿àª®à«àª¸ (Pilgrim)નà«àª પà«àª²àª¾àª¯àª®àª¾àªàª¥ સàªàª¸à«àª¥àª¾àª¨ (Plymouth Colony)હતા.મà«àª¸à«àªà«àª¸à«àªà«àª¸ બૠસàªàª¸à«àª¥àª¾àª¨ (Massachusetts Bay Colony)નà«àª 1628માઠàªàª¤àªªàª¤à«àª° થતાઠવસાહતà«àªàª¨à«àª મà«àªà«àª àªàªµà«àª¯à«àª હતà«àª, 1634 સà«àª§à«àª®àª¾àª નà«àª¯à« àªàªàªà«àª²à«àª¨à«àª¡ (New England)માઠદસà«àª હàªàª¾àª° પà«àª¯à«àª°àª¿àªàª¨à«àª¸ (Puritan) àªàªµà«àª¨à« વસà«àª¯àª¾ હતા.1610ના ઠàªàª¤àª®àª¾àª ઠનૠઠમà«àª°àª¿àªà« àªà«àª°àª¾àª¨à«àª¤àª¿àª¨à« પહà«àª²àª¾àª લàªàªàª 50,000 àªà«àª¨à«àªàª¾àª°à«àª¨à« બà«àª°àª¿àªàª¨àª¨àª¾ ઠમà«àª°àª¿àªà« સàªàª¸à«àª¥àª¾àª¨à«àª®àª¾àª લાવવામાઠàªàªµà«àª¯àª¾ હતા.[૪૨]1614માઠડઠલà«àªà« મà«àª¨àª¹àªà«àªàª¨ àªàª¾àªªà« (Manhattan Island) પરના નà«àª¯à« àªàª®à«àª¸à«àªàª°à«àª¡àª® (New Amsterdam) સહિત હડસન નદૠ(Hudson River)ના હà«àª વાસમાઠસà«àª¥àª¾àª¯à« થયા હતા.
1674માઠહà«àª²à«àª¨à«àª¡à« ઠવàªàª¤àª¨à« તà«àª®àª¨à« ઠમà«àª°àª¿àªà« વિસà«àª¤àª¾àª° નà«àª¯à« નà«àª§àª°àª²à«àª¨à«àª¡à«àª¸ (New Netherland) પà«àª°àª¾àªàª¤ àªàªàªà«àª²à«àª¨à«àª¡àª¨à« સà«àªàªªà« દà«àª§à«, àªà«àª¨à« નà«àª¯à« યà«àª°à«àª નામ àªàªªàªµàª¾àª®àª¾àª àªàªµà«àª¯à«àª હતà«àª.àªàª£àª¾ નવા વસાહતà«àª, àªàª¾àª¸ àªàª°à«àª¨à« દàªà«àª·àª¿àª£ (the South)માàª, àªàª¨à«àª¡à«àªàª°à«àª¡ સરà«àªµàª¨à«àªà«àª¸ (indentured servants) હતા, 1630થૠ1680નૠવàªà«àªà« વરà«àªàª¿àª¨àª¾àª¯àª¾àª¨àª¾ તમામ વસાહતà«àªàª¨àª¾ બà«-તà«àª¤àª¿àª¯àª¾àªàª¶ લà«àªà« àªàª¨à«àª¡à«àªàª°à«àª¡ સરà«àªµàª¨à«àªà«àª¸ હતા.[૪૩]સદà«àª¨àª¾ ઠàªàª¤à« àªàª«à«àª°àª¿àªà« àªà«àª²àª¾àª®à« (African slaves) બàªàª§à«àª મàªà«àª°à«àª¨à« પà«àª°àª¾àª¥àª®àª¿àª સà«àª°à«àª¤ બનà«àª¯àª¾ હતા.àªà«àª°à«àª²àª¿àª¨àª¾àª¸ (the Carolinas)ના 1729ના àªàª¾àªàª²àª¾ ઠનૠ1732માઠàªà«àª¯à«àª°à«àªà«àª¯àª¾ (Georgia)ના સàªàª¸à«àª¥àª¾àª¨àªàª°àª£ સાથૠ13 બà«àª°àª¿àªàª¿àª¶ સàªàª¸à«àª¥àª¾àª¨à« સà«àª¥àªªàª¾àª¯àª¾, àªà« પાàªàª³àª¥à« યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ àªàª« ઠમà«àª°àª¿àªàª¾ બનà«àª¯àª¾.àªàªàªà«àª²àª¿àª¶àª®à«àª¨àª¨àª¾ પà«àª°àª¾àªà«àª¨ હàªà« (rights of Englishmen) પà«àª°àª¤à«àª¯à« વધતૠàªàª¤à« àªàªà«àª¤àª¿ ઠનૠપà«àª°àªàª¾àª¸àª¤à«àª¤àª¾àªàªµàª¾àª¦ (republicanism)નૠતરવરાàªàªàª°à«àª¯à«àª સમરà«àª¥àª¨ àªàªªàª¤à« સà«àªµ-સરàªàª¾àª°àª¨à« àªàª¾àªµàª¨àª¾ સાથૠઠતમામનૠસà«àª¥àª¾àª¨àª¿àª સરàªàª¾àª°à« હતà«, àªà«àª®àª¾àª મà«àªàª¾ àªàª¾àªàª¨àª¾ મà«àªà«àª¤ લà«àªà« àªà«àªàªàª£à«àª®àª¾àª àªàª¾àª લઠશàªàª¤àª¾ હતા. તમામૠàªàª«à«àª°à«àªà« àªà«àª²àª¾àª® વà«àªªàª¾àª° (African slave trade)નૠàªàª¾àª¨à«àª¨à« બનાવà«àª¯à«.àªàªàªà« àªàª¨à«àª® દર, નà«àªà« મà«àª¤à«àª¯à« દર ઠનૠસà«àª¥àª¿àª° હિàªàª°àª¤à«àªàª¨àª¾ પà«àª°àªµàª¾àª¹à« સàªàª¸à«àª¥àª¾àª¨àª¿àª વસતà«àª¨à« àªàª¡àªªàª¥à« વધારૠહતà«.મહાન àªàª¾àªà«àª¤àª¿ (Great Awakening)ના નામૠàªàª³àªàª¾àª¯à«àª²à« 1730 ઠનૠ1740નૠàªà«àª°àª¿àª¸à«àª¤à« પà«àª¨àª°à«àª¤à«àª¥àª¾àª¨àªµàª¾àª¦à« (revivalist) àªàª³àªµàª³à« ધરà«àª® ઠનૠધારà«àª®àª¿àª સà«àªµàª¤àªàª¤à«àª°àª¤àª¾ બàªàª¨à«àª®àª¾àª રસ વધારà«àª¯à« હતà«.ફà«àª°à«àª¨à«àª ઠનૠàªàª¨à«àª¡àª¿àª¯àª¨ યà«àª¦à«àª§ (French and Indian War)માઠબà«àª°àª¿àªàª¿àª¶ દળà«àª ફà«àª°àª¾àª¨à«àª¸ પાસà«àª¥à« àªà«àª¨à«àª¡àª¾ àªàªàªàªà« લà«àª§à«àª હતà«àª, પરàªàª¤à« ફà«àª°à«àª¨à«àªàªàª¾àª·à« (francophone) વસતૠદàªà«àª·àª¿àª£àª¨àª¾ સàªàª¸à«àª¥àª¾àª¨à«àª¥à« રાàªàªà«àª¯ રà«àª¤à« ઠલઠઠરહà«."ઠમà«àª°àª¿àªà« àªàª¨à«àª¡àª¿àª¯àª¨à«àª¸"ના નામૠàªàª¾àª£à«àª¤àª¾ ઠમà«àª°àª¿àªàª¾àª¨àª¾ મà«àª³ વતનà«àª (Native Americans) વિસà«àª¥àª¾àªªàª¿àª¤ થઠરહà«àª¯àª¾ હતા, તà«àª®àª¨à« બાદ àªàª°àª¤àª¾ બાàªà«àª¨àª¾ તà«àª° સàªàª¸à«àª¥àª¾àª¨à«àª¨à« વસતૠ1770માઠ26 લાઠહતà«, àªà« બà«àª°àª¿àªàª¨àª¨à« વસતà«àª¨àª¾ àªàª-તà«àª¤àª¿àª¯àª¾àªàª¶ àªàª¾àª àªà«àªàª²à« હતà«. દર પાàªàª ઠમà«àª°àª¿àªà«àªàª àªàª ઠ-શà«àªµà«àª¤ àªà«àª²àª¾àª® હતà«. [૪૪]બà«àª°àª¿àªàª¨àª¨àª¾ વà«àª°àª¾ àªàª°àªµàª¾ àªàª¤àª¾àª ઠમà«àª°àª¿àªà« સàªàª¸à«àª¥àª¾àª¨àªµàª¾àª¸à«àªàª¨à«àª àªà«àª°à«àª બà«àª°àª¿àªàª¨àª¨à« સàªàª¸àª¦ માઠàªà«àª પà«àª°àª¤àª¿àª¨àª¿àª§àª¿àª¤à«àªµ ન હતà«àª.
સà«àªµàª¤àªàª¤à«àª°àª¤àª¾ ઠનૠવિસà«àª¤àª°àª£ ફà«àª°àª«àª¾àª° àªàª°à«
àªàª¹à«àª¨ àªà«àª°àªàª¬à«àª² (John Trumbull) દà«àªµàª¾àª°àª¾
ઠમà«àª°àª¿àªà« સàªàª¸à«àª¥àª¾àª¨àªµàª¾àª¸à«àª ઠનૠબà«àª°àª¿àªàª¨ વàªà«àªà« 1760થૠ1770નૠશરà«àªàª¤àª¨àª¾ àªà«àª°àª¾àª¨à«àª¤àª¿àªàª¾àª°à« સમયàªàª¾àª³àª¾ (revolutionary period) દરમિયાન થયà«àª²àª¾ તનાવનૠàªàª¾àª°àª£à« ઠમà«àª°àª¿àªà« àªà«àª°àª¾àª¨à«àª¤àª¿àªàª¾àª°à« યà«àª¦à«àª§ (American Revolutionary War) શરૠથયà«àª હતà«àª, àªà« 1775થૠ1781 સà«àª§à« લડાયà«àª હતà«àª.14 àªà«àª¨, 1775ઠફિલાડà«àª²à«àª«à«àª¯àª¾ (Philadelphia)માઠમળà«àª²à« àªàªàª¡à«àª¯ àªà«àªàªà«àª°à«àª¸à« (Continental Congress) àªà«àª¯à«àª°à«àª વà«àª¶àª¿àªàªà«àªàª¨ (George Washington)નૠàªàªà«àªµàª¾àª¨à« હà«àª ળ àªàªàª¡à«àª¯ લશà«àªàª° (Continental Army)ના સà«àª¥àª¾àªªàª¨àª¾ àªàª°à« હતà«."તમામ માણસૠસમાન àªà« (all men are created equal)" ઠનૠ"àªà«àªà«àªàª¸ મà«àª³àªà«àª¤ હàªà« (unalienable Rights)" ધરાવૠàªà«, તà«àªµà« àªàª¾àª¹à«àª°àª¾àª¤ સાથૠàªà«àªàªà«àª°à«àª¸à« સà«àªµàª¤àªàª¤à«àª°àª¤àª¾àª¨à« àªà«àª·àª£àª¾ (Declaration of Independence)નૠ4 àªà«àª²àª¾àª, 1776માઠબહાલૠàªàªªà« હતà«, àªà«àª¨à« મà«àª¸àª¦à«àª¦à« મહદઠàªàª¶à« થà«àª®àª¸ àªà«àª«àª°àª¸àª¨à« (Thomas Jefferson) àªàª¡à«àª¯à« હતà«.ઠતારà«àªà« હવૠદર વરà«àª·à« ઠમà«àª°àª¿àªàª¾àª¨àª¾ સà«àªµàª¤àªàª¤à«àª°àª¤àª¾ દિન (Independence Day)નૠàªàªàªµàª£à« થાય àªà«.1777માàª, મહાસàªàªàª¨àª¾ ઠનà«àªà«àªà«àª¦à« (Articles of Confederation)ના àªàªàª¾àª°à« àªàª નબળૠસàªàªà«àª¯ સરàªàª¾àª°àª¨à« સà«àª¥àª¾àªªàª¨àª¾ થàª, àªà« 1789 સà«àª§à« àªàª¾àª°à«àª¯àª¾àª¨à«àªµàª¿àª¤ રહૠહતà«.
ફà«àª°àª¾àª¨à«àª¸àª¨à« મદદથૠ(assisted by the French) ઠમà«àª°àª¿àªà« દળà«àª બà«àª°àª¿àªàª¨àª¨à« હરાવà«àª¯àª¾ (British defeat) પàªà« àªà«àª°à«àª બà«àª°àª¿àªàª¨à« યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸àª¨à« સà«àªµàª¤àªàª¤à«àª°àª¤àª¾ (recognized the independence of the United States) ઠનૠમિસિસિપૠનદૠ(Mississippi River)નૠપશà«àªàª¿àª® સà«àª§à«àª¨àª¾ ઠમà«àª°àª¿àªà« વિસà«àª¤àª¾àª° પરના રાàªà«àª¯à«àª¨àª¾ સારà«àªµàªà«àª®àª¤à«àªµ (sovereignty)નૠસà«àªµà«àªàª¾àª°à«àª¯à«àª હતà«àª.àªàª°àªµà«àª°àª¾àª¨à« સતà«àª¤àª¾àª સાથà«àª¨à« મàªàª¬à«àª¤ રાષà«àªà«àª°à«àª¯ સરàªàª¾àª° સà«àª¥àª¾àªªàªµàª¾ માàªàª¤àª¾ લà«àªà«àª 1787માઠબàªàª§àª¾àª°àª£à«àª¯ સàªàª®à«àª²àª¨ (constitutional convention) બà«àª²àª¾àªµà«àª¯à«àª હતà«àª.યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸àª¨àª¾ બàªàª§àª¾àª°àª£ (United States Constitution)નૠ1788માઠબહાલૠàªàªªàªµàª¾àª®àª¾àª àªàªµà« હતૠઠનૠનવા પà«àª°àªàª¾àª¸àª¤à«àª¤àª¾àªàª¨à« પà«àª°àª¥àª® સà«àª¨à«àª પà«àª°àª¤àª¿àª¨àª¿àª§àª¿àªà«àª¹ (first Senate, House of Representatives) ઠનૠપà«àª°àª®à«àª (president) àªà«àª¯à«àª°à«àª વà«àª¶àª¿àªàªà«àªàª¨à« 1789માઠàªàª¾àª°à«àª¯àªàª¾àª° સàªàªàª¾àª³à«àª¯à« હતà«.વà«àª¯àªà«àª¤àª¿àªàª¤ àªàªàª¾àª¦à«àªàª¨àª¾ સàªàªà«àª¯ ઠàªàªà«àª¶à«àª¨à« નàªàª¾àª°àª¤à« ઠનૠઠસàªàªà«àª¯ àªàª¾àª¨à«àª¨à« રàªà«àª·àª£à« પà«àª°àª¦àª¾àª¨ àªàª°àª¤à« હàªà«àª¨à« àªàª°àª¡à« (Bill of Rights)1791માઠપસાર થયૠહતà«.
àªà«àª²àª¾àª®à« (slavery) તરફના ઠàªàª¿àªàª®à« બદલાઠરહà«àª¯àª¾ હતા, બàªàª§àª¾àª°àª£àª¨àª¾ àªàª ઠનà«àªà«àªà«àª¦à« (clause in the Constitution)àªàª«à«àª°àª¿àªà« àªà«àª²àª¾àª®à« વà«àªªàª¾àª°àª¨à« માતà«àª° 1808 સà«àª§à« ઠસàªàª°àªà«àª·àª¿àª¤ àªàª°à«àª¯à« હતà«.17890થૠ1804ના àªàª¾àª³àª¾àª®àª¾àª àªàª¤à«àª¤àª°àª¨àª¾ રાàªà«àª¯à«àª àªà«àª²àª¾àª®à« નાબà«àª¦ àªàª°à« હતà«. દàªà«àª·àª¿àª£àª¨àª¾ àªà«àª²àª¾àª® રાàªà«àª¯à« (slave state) ઠ"વિશિષà«àª સàªàª¸à«àª¥àª¾ (peculiar institution)"ના બàªàª¾àªµàªàª¾àª° તરà«àªà« રહà«àª¯àª¾.લàªàªàª 1800માઠશરૠથયà«àª²à« બà«àªà« મહાન àªàª¾àªà«àª¤àª¿ (Second Great Awakening)ઠàªàª¸à«àª¨àª¾ શà«àªàª¸àªàª¦à«àª¶àª¨àª¾ વાદ (evangelicalism)નૠàªàª¨à«àª® àªàªªà«àª¯à«, àªà«àª¨à« àªàª¾àª°àª£à« àªà«àª²àª¾àª®à« પà«àª°àª¥àª¾àª¨à« નાબà«àª¦à« (abolitionism) સહિતનૠવિવિધ સામાàªàª¿àª સà«àª§àª¾àª°àª£àª¾ (reform movement)નૠàªàª³àªµàª³à« શરૠથàª.
પશà«àªàª¿àª®àª®àª¾àª àªàªàª³ વિસà«àª¤àª°àª£ (expand westward) àªàª°àªµàª¾àª¨à« ઠમà«àª°àª¿àªà«àªàª¨à« àªàªà«àªàª¾àª¨à« àªàª¾àª°àª£à« àªàª¨à«àª¡àª¿àª¯àª¨ યà«àª¦à«àª§à« (Indian Wars)નૠલાàªàª¬à« શà«àªàªàª²àª¾ àªàª¾àª²à« ઠનૠબનૠàªàª¨à«àª¡àª¿àª¯àª¨ હàªàª¾àªµàªµàª¾àª¨à« (Indian removal) નà«àª¤àª¿, àªà«àª£à« મà«àª³ વતનà«àªàª¨à« àªàª®à«àª¨àª¨à« ઠધિàªàª¾àª° àªà«àª¨àªµà« લà«àª§à«1803માઠપà«àª°àª®à«àª થà«àª®àª¸ àªà«àª«àª°àª¸àª¨àª¨àª¾ શાસનમાઠફà«àª°àª¾àª¨à«àª¸àª¨àª¾ દાવાવાળા વિસà«àª¤àª¾àª°àª¨à« લà«àªàª¸à«àª¯àª¾àª¨àª¾ àªàª°à«àª¦à« (Louisiana Purchase)ઠદà«àª¶àª¨àª¾ àªàª¦àª¨à« લàªàªàª બમણà«àª àªàª°à« દà«àª§à«àª.વિવિધ તàªàª²à«àª«à« ઠàªàªà« બà«àª°àª¿àªàª¨ સામૠàªà«àª·àª¿àª¤ થયà«àª²àª¾ 1812ના યà«àª¦à«àª§ (War of 1812)નà«àª àªà«àª પરà«àª£àª¾àª® àªàªµà«àª¯à«àª નહà«àª, પરàªàª¤à« તà«àª¨àª¾àª¥à« ઠમà«àª°àª¿àªàª¾àª¨à« રાષà«àªà«àª°àªµàª¾àª¦ (nationalism) મàªàª¬à«àª¤ બનà«àª¯à«.ફà«àª²à«àª°àª¿àª¡àª¾àª®àª¾àª શà«àª°à«àª£à«àª¬àª¦à«àª§ ઠમà«àª°àª¿àªà« લશàªàª°à« àªàª¾àª°à«àª¯àªµàª¾àª¹à«àª¨à« પરà«àª£àª¾àª®à« સà«àªªà«àª¨à« તà«àª¨à« ઠનૠઠનà«àª¯ àªàª¾àª¡à« àªàª¾àªàª ાના વિસà«àª¤àª¾àª°àª¨à« 1819માઠસà«àªàªªà« દà«àª§à« (Spain to cede).યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸à« 1845માઠàªà«àªà«àª¸àª¾àª¸ પà«àª°àªàª¾àª¸àª¤à«àª¤àª¾àª (Republic of Texas)નà«àª વિલનà«àªàª°àª£ àªàª°à«àª¯à«àª.ઠàªàª¾àª³àª¾àª®àª¾àª મà«àª¨àª¿àª«à«àª¸à«àª ડà«àª¸à«àªàª¿àª¨à« (Manifest Destiny)નૠવિàªàª° લà«àªàªªà«àª°àª¿àª¯ થયૠહતà«.[૪૫]1846માઠબà«àª°àª¿àªàª¨ સાથૠàªàª°à«àªà«àª¨ સàªàª§àª¿ (Oregon Treaty)નૠàªàª¾àª°àª£à« યà«.àªàª¸. વરà«àª¤àª®àª¾àª¨ ઠમà«àª°àª¿àªà« àªàª¤à«àª¤àª°àªªàª¶à«àªàª¿àª® (American Northwest) àªà«àª·à«àª¤à«àª° પર ઠàªàªà«àª¶ àªàª®àª¾àªµà« શàªà«àª¯à«àª હતà«àª. મà«àªà«àª¸àª¿àªà«-ઠમà«àª°àª¿àªà« યà«àª¦à«àª§ (Mexican-American War)માઠઠમà«àª°àª¿àªàª¾àª¨àª¾ વિàªàª¯àª¨à« પરà«àª£àª¾àª®à« 1848માઠàªà«àª²àª¿àª«à«àª°à«àª¨à«àª¯àª¾ (California)નૠસà«àªàªªàª£à« (cession) થઠઠનૠહાલનૠદàªà«àª·àª¿àª£àªªàª¶à«àªàª¿àª® (American Southwest) àªà«àª·à«àª¤à«àª° બનà«àª¯à«. 1848-49માઠàªà«àª²àª¿àª«à«àª°à«àª¨à«àª¯àª¾àª¨à« સà«àª¨àª¾àª¨à« દà«àªà« (California Gold Rush) પશà«àªàª¿àª®àª®àª¾àª હિàªàª°àª¤àª¨à« àªàª¤à«àª¤à«àªàª¨ àªàªªà«àª¯à«àª હતà«àª.નવૠરà«àª²àªµà« (New railways)ઠવસાહતà«àªàª¨à« પà«àª¨àª°à«àªµàª¸àªµàª¾àª સરળ બનાવà«àª¯à« ઠનૠઠમà«àª°àª¿àªà« મà«àª³ વતનà«àª સાથૠસàªàªàª°à«àª· વધારà«àª¯à« હતà«. ઠડધૠસદૠદરમિયાન àªàª¾àª®àª¡àª¾-માàªàª¸ માàªà« તà«àª® ઠરà«àª²àªµà« àªàª¡àªªàª¥à« નાàªàªàªµàª¾ માàªà« 4 àªàª°à«àª¡ ઠમà«àª°àª¿àªà« બિસન (American bison) àªà« પાડાનૠàªàª¤àª² àªàª°àªµàª¾àª®àª¾àª àªàªµà« હતà«.મà«àª¦àª¾àª¨à« àªàª¨à«àª¡àª¿àª¯àª¨à«àª¸ (plains Indians) માàªà« પà«àª°àª¾àª¥àª®àª¿àª સà«àª°à«àª¤ àªà«àªµàª¾ બિસન àªàª¤àª® થવાથૠમà«àª³ વતનà«àªàª¨à«àª¸àªàª¸à«àªà«àª¤àª¿ પર àªàªàª°à« પà«àª°àª¹àª¾àª° પડà«àª¯à« હતà«.
àªàªàª¤àª°àªµàª¿àªà«àª°àª¹ ઠનૠàªàª¦à«àª¯à«àªàª¿àªàª°àª£ ફà«àª°àª«àª¾àª° àªàª°à«
રાàªà«àª¯ ઠનૠસàªàª સરàªàª¾àª° (state and federal governments) વàªà«àªà«àª¨àª¾ સàªàª¬àªàª§à« ઠàªàªà« થતૠદલà«àª²à«àª¥à« તà«àª® ઠનવા રાàªà«àª¯à«àª®àª¾àª àªà«àª²àª¾àª®à«àª¨àª¾ પà«àª°àª¸àª¾àª° પર થતૠહિàªàª¸àª ઠથડામણૠ(violent conflicts)થૠàªà«àª²àª¾àª® રાàªà«àª¯à« ઠનૠમà«àªà«àª¤ રાàªà«àª¯à« (free states) વàªà«àªà« તનાવ (Tensions) વધવા માàªàª¡à«àª¯à« હતà«.વà«àª¯àª¾àªªàª રà«àª¤à« àªà«àª²àª¾àª®-વિરà«àª§à« રà«àªªàª¬à«àª²àª¿àªàª¨ પàªà«àª· (Republican Party)ના àªàª®à«àª¦àªµàª¾àª° ઠબà«àª°àª¾àª¹àª® લિàªàªàª¨ (Abraham Lincoln) 1860માઠપà«àª°àª®à«àª તરà«àªà« àªà«àªàªàª¾àª¯àª¾ હતા.તà«àª®àª£à« àªàª¾àª°à«àª¯àªàª¾àª° સàªàªàª¾àª³à«àª¯à« તૠપહà«àª²àª¾àª સાત àªà«àª²àª¾àª® રાàªà«àª¯à«àª ઠલઠપડવાનૠ(secession) àªà«àª·àª£àª¾ àªàª°à«àª¨à« àªà«àª¨à«àª«àª¡àª°à«àª સà«àªà«àªà«àª¸ àªàª« ઠમà«àª°àª¿àªàª¾ (Confederate States of America)નૠસà«àª¥àª¾àªªàª¨àª¾ àªàª°à«, તà«àª®àª¨à« àªà«àª·àª£àª¾àª¨à« સàªàª સરàªàª¾àª°à« àªà«àª°àªàª¾àª¨à«àª¨à« àªàª£àª¾àªµà«.ફà«àª°à«àª સà«àª®à«àªàª° પર àªà«àª¨à«àª«àª¡àª°à«àªàª¨àª¾ હà«àª®àª²àª¾ (attack upon Fort Sumter) સાથૠઠમà«àª°àª¿àªà« àªàªàª¤àª°àªµàª¿àªà«àª°àª¹ (American Civil War)નૠપà«àª°àª¾àª°àªàª થયૠઠનૠàªàª¾àª° વધૠàªà«àª²àª¾àª® રાàªà«àª¯à« àªà«àª¨à«àª«àª¡àª°à«àª¸à«àª®àª¾àª àªà«àª¡àª¾àª¯àª¾.લિàªàªàª¨àª¨àª¾ મà«àªà«àª¤àª¿ àªàª¾àª¹à«àª°àª¨àª¾àª®àª¾ (Emancipation Proclamation)ઠસàªàª (Union)નૠàªà«àª²àª¾àª®à«àª¨à« ઠàªàª¤ લાવવા પà«àª°àª¤àª¿àª¬àª¦à«àª§ બનાવà«àª¯à«àª.1865માઠસàªàªàª¨àª¾ વિàªàª¯àª¨àª¾ પàªàª²à« યà«.àªàª¸. બàªàª§àª¾àª°àª£àª®àª¾àª તà«àª°àª£ સà«àª§àª¾àª°àª¾ સાથૠàªà«àª²àª¾àª® રàªàª¾àª¯à«àª²àª¾ લàªàªàª 40 લાઠàªàª«à«àª°àª¿àªà« ઠમà«àª°àª¿àªà« (African American)àªàª¨à« àªàªàª¾àª¦à«àª¨à« àªàª¾àª¤à«àª°à« (ensured freedom) પà«àª°à« પાડવામાઠàªàªµà«, [૪૬]તà«àª®àª¨à« નાàªàª°àª¿àª બનાવવામાઠàªàªµà«àª¯àª¾ (made them citizens) ઠનૠમતદાનના ઠધિàªàª¾àª°à« àªàªªàªµàª¾àª®àª¾àª àªàªµà«àª¯àª¾ (gave them voting rights).યà«àª¦à«àª§ ઠનૠતà«àª¨àª¾ નિવારણૠસàªàªàª¨à« સતà«àª¤àª¾ (federal power)માઠનà«àªàª§àªªàª¾àª¤à«àª° વધારૠàªàª°à«àª¯à«.[૪à«]
યà«àª¦à«àª§ પàªà« લિàªàªàª¨àª¨à« હતà«àª¯àª¾ (assassination of Lincoln)ઠàªàª¦à«àª¦àª¾àª® બનાવà«àª²à« રà«àªªàª¬à«àª²àª¿àªàª¨à« (radicalized Republican)નૠપà«àª¨àªàª¨àª¿àª°à«àª®àª¾àª£ (Reconstruction)નૠનà«àª¤àª¿àªàª દàªà«àª·àª¿àª£à« રાàªà«àª¯à«àª¨à« ફરà«àª¥à« àªàªà«àªà«àª¤ àªàª°àªµàª¾àª¨àª¾ ઠનૠતà«àª®àª¨à«àª પà«àª¨àªàª¨àª¿àª°à«àª®àª¾àª£ àªàª°àªµàª¾àª¨àª¾ àªàª¦à«àª¦à«àª¶ નવા મà«àªà«àª¤ થયà«àª²àª¾ àªà«àª²àª¾àª®à«àª¨àª¾ ઠધિàªàª¾àª°à« માàªà« àªàª¾àª¤à«àª°à« પà«àª°à« પાડà«.1877ના સમાધાન (Compromise of 1877)થૠ1876નૠવિવાદà«àª¤ પà«àª°àª®à«àªà«àª¯ àªà«àªàªàª£à« (1876 presidential election)ના નિરાàªàª°àª£àª¨à« àªàª¾àª°àª£à« પà«àª¨àªàª¨àª¿àª°à«àª®àª¾àª£àª¨à« ઠàªàª¤ àªàªµà«àª¯à«, àªàª¿àª® àªà«àª°à« àªàª¾àª¯àª¦àª¾ (Jim Crow laws)àªàª તà«àª°àª¤ ઠàªàª£àª¾ àªàª«à«àª°àª¿àªà« ઠમà«àª°àª¿àªà«àªàª¨àª¾ મતાધિàªàª¾àª°àª¨à« àªà«àª¨àªµà«àª²à«àª§à« (disenfranchised many African Americans).àªàª¤à«àª¤àª°àª®àª¾àª, શહà«àª°à«àªàª°àª£ ઠનૠદàªà«àª·àª¿àª£ (Southern) તà«àª® ઠપà«àª°à«àªµ યà«àª°à«àªª (Eastern Europe)માàªàª¥à« àªàªµà« રહà«àª²àª¾ àªàª§àª¿àªµàª¾àª¸à«àªàª¨àª¾ ઠàªà«àª¤àªªà«àª°à«àªµ પà«àª°àªµàª¾àª¹à« (influx of immigrants) દà«àª¶àª¨àª¾ àªàª¦à«àª¯à«àªàª¿àªàª°àª£ (country's industrialization)નૠàªàª¡àªªà« બનાવà«àª¯à«àª.àªàª§àª¿àªµàª¾àª¸àª¨à«àª મà«àªà« 1929 સà«àª§à« àªàªà«àª¯à«àª ઠનૠતà«àª£à« શà«àª°àª® પà«àª°à« પાડà«àª¯à« ઠનૠઠમà«àª°àª¿àªà« સàªàª¸à«àªà«àª¤àª¿àª®àª¾àª પરિવરà«àª¤àª¨ àªàª£à«àª¯à«àª.àªàª¯àª¾àª¤-નિàªàª¾àª¸àª¨à« àªà«àªà« પરનૠàªàªàªà« àªàªàª¾àª¤à«, રાષà«àªà«àª°à«àª¯ માળàªàªàª¾àªà«àª¯ સવલતà«àª¨à«àª નિરà«àª®àª¾àª£ ઠનૠનવા બà«àª¨à«àªàª¿àªàª નિયમનà«àª વà«àª¦à«àª§àª¿àª¨à« પà«àª°à«àª¤à«àª¸àª¾àª¹àª¨ àªàªªà«àª¯à«àª.1867માઠરશિયા પાસà«àª¥à« ઠલાસà«àªàª¾àª¨à« àªàª°à«àª¦à« (Alaska purchase)ઠદà«àª¶àª¨àª¾ મà«àªà«àª¯àªà«àª®àª¿ વિસà«àª¤àª°àª£àª¨à« પà«àª°à«àª£ àªàª°à«àª¯à«àª.1890નૠવà«àª¨à«àª¡à«àª¡ નૠહતà«àª¯àª¾àªàª¾àªàª¡ (Wounded Knee massacre) àªàª¨à«àª¡àª¿àª¯àª¨ યà«àª¦à«àª§à« (Indian Wars)માઠàªà«àª²à«àª²à« મà«àªà« સશસà«àª¤à«àª° સàªàªàª°à«àª· હતà«. 1893માàª, હવાàªàª¨àª¾ પà«àª°àª¶àª¾àªàª¤ સામà«àª°àª¾àªà«àª¯ (Kingdom of Hawaii)નૠમà«àª³ નિવાસૠરાàªàª¾àª¶àª¾àª¹à« (indigenous monarchy)નૠઠમà«àª°àª¿àªà« નિવાસà«àªàª¨àª¾ બળવાઠàªàª¥àª²àª¾àªµà« પાડૠઠનૠયà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸à« 1898માઠદà«àªµàª¿àªªàª¸àª®à«àª¹àª¨à« વિલà«àª¨ àªàª°à«àª¯à«àª. ઠઠવરà«àª·à« સà«àªªà«àª¨-ઠમà«àª°àª¿àªà« યà«àª¦à«àª§ (Spanish-American War)માઠવિàªàª¯à« દરà«àª¶àª¾àªµà«àª¯à«àª àªà« યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ વિશà«àªµàª¸àª¤à«àª¤àª¾ (world power) àªà« ઠનૠપà«àªµà«àª°à«àªà« રિàªà«, àªà«àªµàª¾àª® ઠનૠફિલિપાàªàª¨à«àª¸ (Philippines)નà«àª વિલà«àª¨à«àªàª°àª£ થયà«àª.ઠડધૠસદૠપàªà« ફિલિપાàªàª¨à«àª¸à« àªàªàª¾àª¦à« મà«àª³àªµà«, àªà«àª¯àª¾àª°à« પà«àªµà«àª°à«àªà« રિàªà« ઠનૠàªà«àªµàª¾àª® યà«.àªàª¸. વિસà«àª¤àª¾àª°à« તરà«àªà« રહà«àª¯àª¾.
પà«àª°àª¥àª® વિશà«àªµàª¯à«àª¦à«àª§, મહાન મàªàª¦à« ઠનૠદà«àªµàª¿àª¤àª¿àª¯ વિશà«àªµàª¯à«àª¦à«àª§ ફà«àª°àª«àª¾àª° àªàª°à«
1914માઠબà«àªà« વિશà«àªµàª¯à«àª¦à«àª§ (World War I) ફાàªà« નà«àªàª³à«àª¯à«àª, તà«àª¯àª¾àª°à« યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ તàªàª¸à«àª¥ રહà«àª¯à«àª હતà«àª.મà«àªàª¾ àªàª¾àªàª¨àª¾ ઠમà«àª°àª¿àªà«àªàª¨à« બà«àª°àª¿àªàª¨ ઠનૠફà«àª°àª¾àª¨à«àª¸ પà«àª°àª¤à«àª¯à« સહાનà«àªà«àª¤àª¿ હતà«, પરàªàª¤à« àªàª£àª¾ લà«àªà« હસà«àª¤àªà«àª·à«àªª àªàª°àªµàª¾àª¨à« વિરà«àª¦à«àª§àª®àª¾àª હતા.[૪૮]1917માàª, યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ મિતà«àª° રાàªà«àª¯à« (Allies) સાથૠàªà«àª¡àª¾àª¯à«àª ઠનૠધરૠરાષà«àªà«àª°à« (Central Powers)નૠવિરà«àª¦à«àª§àª®àª¾àª બાàªà« પલàªà«.યà«àª¦à«àª§ પàªà« સà«àª¨à«àªà« લà«àª àªàª« નà«àª¶àª¨à«àª¸ (League of Nations)નૠસà«àª¥àª¾àªªàª¨àª¾ àªàª°àª¤à« વà«àª°à«àª¸àª¾àªàª¨à« સàªàª§àª¿ (Treaty of Versailles)નૠબહાલૠàªàªªà« નહà«àª.દà«àª¶à« પà«àª¥àªàª¤àª¾àª¤àª¾àªµàª¾àª¦ (isolationism) સà«àª§à« લઠàªàª¨àª¾àª°à« àªàªàªªàªà«àª·à«àª¯àª¤àª¾ (unilateralism)નૠનà«àª¤àª¿ ઠપનાવà«, [૪૯]1920માàª, મહિલા ઠધિàªàª¾àª° (women's rights) àªàªàª¦à«àª²àª¨ મહિલાàªàª¨à« મતદાનનૠàªàª§àª¿àªàª¾àª° (women's suffrage) àªàªªàª¤à« બàªàª§àª¾àª°àª£à«àª¯ સà«àª§àª¾àª°à« (constitutional amendment) પસાર àªàª°àª¾àªµàªµàª¾àª®àª¾àª àªà«àª¤ મà«àª³àªµà«.àªàª°à«àªàª¨àª¾ àªàª°àª¤àª¾ બà«àªàª¾ દાયàªàª¾ (Roaring Twenties)નૠસમà«àª¦à«àª§àª¿àª¨à« ઠàªàª¤ 1929ના વà«àª² સà«àªà«àª°à«àªàª¨àª¾ àªàª¡àª¾àªàª¾ (Wall Street Crash of 1929) સાથૠàªàªµà«àª¯à«, àªà«àª£à« મહાન મàªàª¦à« (Great Depression)ના પàªàª°àª£ માàªàª¡à«àª¯àª¾.1932માઠપà«àª°àª®à«àª તરà«àªà« àªà«àªàªàª¾àª¯àª¾ બાદ ફà«àª°à«àª¨à«àªàª²àª¿àª¨ ડà«. રà«àªàªµà«àª²à«àªà« (Franklin D. Roosevelt) ઠરà«àª¥àª¤àªàª¤à«àª°àª®àª¾àª સરàªàª¾àª°à« હસà«àª¤àªà«àª·à«àªª વધારતૠનà«àª¤àª¿àª, નà«àª¯à« ડà«àª² (New Deal)નૠહાથ ધરà«àª¯à«àª1935નૠàªàª¸àªªàª¾àª¸ àªàªµà«àª²àª¾ ડસà«àª બાàªàª²à« (Dust Bowl) સàªàªà«àª¯àª¾àª¬àªàª§ àªà«àª¡à«àª¤ સમà«àª¦àª¾àª¯à«àª¨à« àªàªàªàª¾àª³ બનાવà«àª¯àª¾ ઠનૠપશà«àªàª¿àª®à« સà«àª¥àª³àª¾àªàª¤àª°àª¨à«àª નવà«àª મà«àªà« સરà«àªà«àª¯à«àª.
6 àªà«àª¨, 1944ના ડà«-ડૠ(D-Day) àªàª¾àª£à« યà«.àªàª¸. લશà«àªàª° (U.S. Army)ના પà«àª°àª¥àª® પાયદળ ડિવિàªàª¨ (1st Infantry Division)ના
બà«àªàª¾ વિશà«àªµàª¯à«àª¦à«àª§ (World War II)ના પà«àª°àª¾àª°àªàªàª¿àª તબàªà«àªàª¾àª®àª¾àª ઠસરàªàª¾àª°àªàªªàª£à« તàªàª¸à«àª¥ રહà«àª²à«àª યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ સપà«àªà«àª®à«àª¬àª° 1939માઠનાàªà« àªàª°à«àª®àª¨à« (Nazi Germany)ના પà«àª²àª¾àª¨à«àª¡ (invasion of Poland) પર àªàªà«àª°àª®àª£ પàªà« àªàª®à«àª¨ àªàª¾àª¡àª¾àªªàªà«àªà« àªàª¾àª°à«àª¯àªà«àª°àª® (Lend-Lease) મારફતૠમારà«àª 1941થૠમિતà«àª° રાàªà«àª¯à« (Allies)નૠલશà«àªàª°à« સામàªà«àª°à« (materiel) પà«àª°à« પાડવા માàªàª¡à«àª¯à«àª હતà«àª.7 ડà«àª¸à«àª®à«àª¬àª°, 1941ઠàªàª¾àªªàª¾àª¨àª¨àª¾ પરà«àª² હારà«àª¬àª° પરના àªàª¶à«àªàª°à«àª¯àªàª¨àª હà«àª®àª²àª¾ (attack on Pearl Harbor) પàªà« ધરૠદà«àª¶à« (Axis powers)નૠસામૠમિતà«àª° રાàªà«àª¯à« સાથૠàªà«àª¡àª¾àª¯à«àª હતà«àª.ઠમà«àª°àª¿àªàª¾àª¨àª¾ àªàª¤àª¿àª¹àª¾àª¸àª®àª¾àª બà«àªàª¾ વિશà«àªµàª¯à«àª¦à«àª§ ઠનà«àª¯ àªà«àª પણ યà«àª¦à«àª§ àªàª°àª¤àª¾ વધારૠàªàª°à«àªàª¾àª³ પà«àª°àªµàª¾àª° થયà«àª,[૫૦] પરàªàª¤à« તà«àª£à« મà«àª¡à« રà«àªàª¾àª£ ઠનૠનà«àªàª°à«àª પà«àª°à« પાડà«àª¨à« ઠરà«àª¥àª¤àªàª¤à«àª°àª¨à« પà«àª°à«àª¤à«àª¸àª¾àª¹àª¨ àªàªªà«àª¯à«àª હતà«àª.મà«àªà«àª¯ યà«àª¦à«àª§àª°àª¤ દà«àª¶à«àª®àª¾àª યà«àª¦à«àª§àª¨à« àªàª¾àª°àª£à« àªàª°à«àª¬ બનવાનૠબદલૠઠમà«àª°àª¿àªàª¾ સમà«àª¦à«àª§ બનનાર, àªàª°à«àªàª° ઠતà«àª¯àªàª¤ સમà«àª¦à«àª¦ બનનાર àªàª માતà«àª° દà«àª¶ બનà«àª¯à«.[૫૧]બà«àª°à«àªàª¨ વà«àª¡à«àª¸ (Bretton Woods) ઠનૠયાલà«àªàª¾ (Yalta) àªàª¾àª¤à« મળà«àª²à« મિતà«àª° રાàªà«àª¯à«àª¨à« પરà«àª·àª¦à«àª àªàªàª¤àª°àª°àª¾àª·à«àªà«àª°à«àª¯ સàªàªàª નà«àª¨à« નવૠવà«àª¯àªµàª¸à«àª¥àª¾àª¨à« રà«àªªàª°à«àªàª¾ àªàª¡à« àªàª¾àª¢à« હતà«, àªà«àª£à« યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ (United States) ઠનૠસà«àªµàª¿àª¯à«àª¤ યà«àª¨àª¿àª¯àª¨ (Soviet Union)નૠવિશà«àªµ પà«àª°àªµàª¾àª¹à«àª¨àª¾ àªà«àª¨à«àª¦à«àª° સà«àª¥àª¾àª¨à« મà«àªà«àª¯àª¾ હતા.યà«àª°à«àªªàª®àª¾àª વિàªàª¯ (victory was won in Europe)નૠસાથૠ1945માઠસાનફà«àª°àª¾àª¨à«àª¸àª¿àª¸à«àªà« (San Francisco)માઠયà«àªàª¾àªàª²à« àªàªàª¤àª°àª°àª¾àª·à«àªà«àª°à«àª¯ પરà«àª·àª¦à« (international conference) સàªàª¯à«àªà«àª¤ રાષà«àªà«àª°à«àª¨à«àª àªàª¤àªªàª¤à«àª° (United Nations Charter) àªàª¡à« àªàª¾àª¢à«àª¯à«àª, àªà« યà«àª¦à«àª§ પàªà« સàªà«àª°àª¿àª¯ બનà«àª¯à«àª હતà«àª.[૫૨]ઠણૠશસà«àª¤à«àª°à« વિàªàª¸àª¾àªµàª¨àª¾àª° પà«àª°àª¥àª® દà«àª¶ (developed the first nuclear weapons)ઠમà«àª°àª¿àªàª¾àª ઠશસà«àª¤à«àª°à«àª¨à« àªàªªàª¯à«àª àªàªàª¸à«àªàª®àª¾àª àªàª¾àªªàª¾àª¨àª¨àª¾ શહà«àª°à« હિરà«àª¶àª¿àª®àª¾ ઠનૠનાàªàª¾àª¸àª¾àªà« (Hiroshima and Nagasaki) પર àªàª°à«àª¯à« હતà«.2 સપà«àªà«àª®à«àª¬àª°à« àªàª¾àªªàª¾àª¨à« શરણાàªàª¤àª¿ (Japan surrendered) સà«àªµà«àªàª¾àª°àª¤àª¾ યà«àª¦à«àª§àª¨à« ઠàªàª¤ àªàªµà«àª¯à« હતà«.[à««à«©]
શà«àª¤ યà«àª¦à«àª§ ઠનૠદà«àªàª¾àªµà«àª¨à« રાàªàª¨à«àª¤àª¿ ફà«àª°àª«àª¾àª° àªàª°à«
[[àªàª¿àª¤à«àª°:Martin Luther King - March on Washington.jpg1963માàª, "મારà«àª àªàª સà«àªµàªªà«àª¨ àªà« (I Have a Dream)" ઠàªàª¾àª·àª£ àªàªªàª¤àª¾àª |thumb|left|upright|મારà«àªàª¿àª¨ લà«àª¯à«àª¥àª° àªàª¿àªàª, àªà«àª¨àª¿àª¯àª° (Martin Luther King, Jr.)]] બà«àªàª¾ વિશà«àªµàª¯à«àª¦à«àª§ પàªà« યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ ઠનૠસà«àªµàª¿àª¯à«àª¤ યà«àª¨àª¿àª¯àª¨ વàªà«àªà« શà«àª¤ યà«àª¦à«àª§ (Cold War)દરમિયાન સતà«àª¤àª¾ માàªà« સà«àªªàª°à«àª§àª¾ શરૠથàª, àªà«àª£à« નાàªà« (NATO) ઠનૠવà«àª°à«àª¸à« àªàª°àª¾àª°à« (Warsaw Pact) દà«àªµàª¾àª°àª¾ યà«àª°à«àªªàª¨à« લશà«àªàª°à« બાબતૠપર પà«àª°àªà«àª¤à«àªµ àªàª®àª¾àªµà«àª¯à«àª હતà«àª.યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸à« àªàª¦àª¾àª°àªµàª¾àª¦à« લà«àªàª¶àª¾àª¹à« (liberal democracy)નૠપà«àª°à«àª¤à«àª¸àª¾àª¹àª¨ àªàªªà«àª¯à«àª હતà«àª, àªà«àª¯àª¾àª°à« સà«àªµàª¿àª¯à«àª¤ યà«àª¨àª¿àª¯àª¨à« સામà«àª¯àªµàª¾àª¦ ઠનૠàªà«àª¨à«àª¦à«àª°à«àª¯ àªàª¯à«àªàª¿àª¤ ઠરà«àª¥àª¤àªàª¤à«àª° (planned economy)નૠપà«àª°à«àª¤à«àª¸àª¾àª¹àª¨ àªàªªà«àª¯à«àª હતà«àª. બàªàª¨à«àª સરમà«àªàª¤à«àª¯àª¾àª°àª¶àª¾àª¹à«àª¨à« સમરà«àª¥àª¨ àªàªªà«àª¯à«àª ઠનૠપરà«àªà«àª· યà«àª¦à«àª§ (proxy war)માઠàªà«àª¤àª°àª¾àª¯àª¾ હતા.1950-53ના àªà«àª°à«àª¯àª¾àª¨àª¾ યà«àª¦à«àª§ (Korean War)માઠઠમà«àª°àª¿àªà« દળૠસામà«àª¯àªµàª¾àª¦à« àªà«àª¨à« (Communist Chinese) દળૠસામૠલડà«àª¯àª¾ હતા.àªà«àª¹àª¨à« બિન-ઠમà«àª°àª¿àªà« પà«àª°àªµà«àª¤à«àª¤àª¿ સમિતિ (House Un-American Activities Committee)ઠશàªàªàª¾àª¸à«àªªàª¦ ડાબà«àª°à« àªàª¾àªàªàª«à«àª¡àª®àª¾àª શà«àª°à«àª£à«àª¬àª¦à«àª§ તપાસૠહાથ ધરૠહતà«, àªà«àª¯àª¾àª°à« સà«àª¨à«àªàª° àªà«àª¸à«àª« મà«àªàªàª¾àª°à«àª¥à« (Joseph McCarthy) સામà«àª¯àªµàª¾àª¦-વિરà«àª§à« લાàªàª£à«àª¨àª¾ મà«àªà«àª¯ પà«àª°àªµàªà«àª¤àª¾ બનà«àª¯àª¾.
1961માઠસà«àªµàª¿àª¯à«àª¤ યà«àª¨àª¿àª¯àª¨à« પà«àª°àª¥àª® માનવરહિત ઠવàªàª¾àª¶àª¯àª¾àª¨ (first manned spaceflight) àªà«àª¡àª¤àª¾àª પà«àª°àª®à«àª àªàª¹à«àª¨ àªàª«. àªà«àª¨à«àª¡à« (John F. Kennedy)ઠઠમà«àª°àª¿àªàª¾àª¨à« "àªàªàª¦à«àª° પર પà«àª°àª¥àª® માનવà«" ("a man on the moon,") મà«àªàª²àª¨àª¾àª° પà«àª°àª¥àª® દà«àª¶ બનવાનà«àª àªàª¹à«àªµàª¾àª¨ àªàª°à«àª¯à«àª હતà«àª, àªà« 1969માઠસિદà«àª§ થયà«àª હતà«àª. àªà«àª¨à«àª¡à«àª àªà«àª¯à«àª¬àª¾àª®àª¾àª સà«àªµàª¿àª¯à«àª¤ દળૠસાથૠતનાવપà«àª°à«àª£ àªàª£à«àªµàª¿àª મà«àª àªà«àª¡ (tense nuclear showdown)નૠપણ સામનૠàªàª°à«àª¯à« હતà«.દરમિયાન ઠમà«àª°àª¿àªàª¾àª સાતતà«àª¯àªªà«àª°à«àª£ àªàª°à«àª¥àª¿àª વિસà«àª¤àª°àª£ સાધà«àª¯à«àª હતà«àª.રà«àªàª¾ પારà«àªà«àª¸ (Rosa Parks) ઠનૠમારà«àªàª¿àª¨ લà«àª¯à«àª¥àª° àªàª¿àªàª àªà«àª¨àª¿àª¯àª° (Martin Luther King, Jr.) àªà«àªµàª¾ àªàª«à«àª°àª¿àªà« ઠમà«àª°àª¿àªà«àªàª¨à« àªàªà«àªµàª¾àª¨à« હà«àª ળનૠમàªàª¬à«àª¤ થતૠàªàª¤à« નાàªàª°àª¿àª ઠધિàªàª¾àª° àªàª³àªµàª³à« (civil rights movement) પà«àª¥àªàª¤àª¾àªµàª¾àª¦ ઠનૠàªà«àª¦àªàª¾àªµ સામૠસàªàªàª°à«àª· àªàª¦àª°à«àª¯à«.1993માઠàªà«àª¨à«àª¡à«àª¨à« હતà«àª¯àª¾ (Kennedy's assassination) બાદ પà«àª°àª®à«àª લà«àª¨à«àª¡àª¨ બà«. àªàª¹à«àª¨à«àª¸àª¨ (Lyndon B. Johnson)ના શાસન દરમિયાન 1964નૠનાàªàª°àª¿àª ઠધિàªàª¾àª° àªàª¾àª¯àª¦à« (Civil Rights Act of 1964) ઠનૠ1965નૠમતદાન ઠધિàªàª¾àª° àªàª¾àª¯àª¦à« (Voting Rights Act of 1965) પસાર થયા.àªàª¹à«àª¨à«àª¸àª¨ ઠનૠતà«àª®àª¨àª¾ ઠનà«àªàª¾àª®à« રિàªàª¾àª°à«àª¡ નિàªà«àª¸àª¨à« (Richard Nixon)દàªà«àª·àª¿àª£àªªà«àª°à«àªµ àªàª¶àª¿àª¯àª¾àª®àª¾àª પરà«àªà«àª· યà«àª¦à«àª§àª¨à« નિષà«àª«àª³ વિયà«àª¤àª¨àª¾àª® યà«àª¦à«àª§ (Vietnam War) સà«àª§à« વિસà«àª¤àª¾àª°à«àª¯à«àª હતà«àª.યà«àª¦à«àª§-વિરà«àª§ (opposition to the war), ઠશà«àªµà«àª¤ રાષà«àªà«àª°àªµàª¾àª¦ (black nationalism) ઠનૠલà«àªàªàª¿àª àªà«àª°àª¾àª¨à«àª¤àª¿ (sexual revolution)થૠપà«àª°à«àª¤à«àª¸àª¾àª¹àª¿àª¤ થયà«àª²à« પà«àª°àª¤àª¿àª¸àªàª¸à«àªà«àª¤àª¿ àªàª³àªµàª³ (countercultural movement)વà«àª¯àª¾àªªàª પà«àª°àª®àª¾àª£àª®àª¾àª ફà«àª²àª¾àª àªàª. બà«àªà« ફà«àª°à«àª¡à«àª¨ (Betty Friedan) ઠનૠàªà«àª²à«àª°à«àª¯àª¾ સà«àªàª¾àªàª¨àª® (Gloria Steinem) ઠનૠઠનà«àª¯à«àª નારà«àªµàª¾àª¦àª¨à«àª નવà«àª મà«àªà« (new wave of feminism) ફà«àª²àª¾àªµà«àª¯à«àª, àªà«àª£à« નારૠમાàªà« રાàªàªà«àª¯, સામાàªàª¿àª ઠનૠàªàª°à«àª¥àª¿àª સમાનતાનૠમાàªàª£à« àªàª°à«.
વà«àªàª°àªà«àª àªà«àªàª¾àªàª¡ (Watergate scandal)નૠપરà«àª£àª¾àª®à« 1974માઠનિàªà«àª¸àª¨ રાàªà«àª¨àª¾àª®à« àªàªªàª¨àª¾àª°àª¾ પà«àª°àª¥àª® પà«àª°àª®à«àª બનà«àª¯àª¾ હતા. નà«àª¯àª¾àª¯àª®àª¾àª રà«àªàª¾àªµàª ઠનૠસતà«àª¤àª¾àª¨àª¾ દà«àª°à«àªªàª¯à«àª સહિતના àªàª°à«àªªà« ઠàªàªà« તà«àª®àª¨à« સામૠમહાઠàªàª¿àª¯à«àª (impeached)નૠàªàª¾àª°à«àª¯àªµàª¾àª¹à« થઠનહà«àª. àªàªªàªªà«àª°àª®à«àª àªà«àª°àª¾àª²à«àª¡ ફà«àª°à«àª¡ (Gerald Ford) તà«àª®àª¨àª¾ ઠનà«àªàª¾àª®à« (succeeded) બનà«àª¯àª¾ હતા.1970ના ઠàªàª¤àªàª¾àªàª®àª¾àª àªàª¿àª®à« àªàª¾àª°à«àªàª° (Jimmy Carter)નà«àª વહà«àªµàªà«àª¤àªàª¤à«àª° સà«àªà«àªàª«à«àª²à«àª¶àª¨ (stagflation) ઠનૠàªàª°àª¾àª¨ ઠપહà«àª°àª¤ àªàªà«àªàªà« (Iran hostage crisis)થૠàªà«àª°àª¾àª¯à«àª²à«àª રહà«àª¯à«àª.1980માઠરà«àª¨àª¾àª²à«àª¡ રà«àªàª¨ (Ronald Reagan)નૠપà«àª°àª®à«àª તરà«àªà«àª¨à« àªà«àªàªàª£à«àª ઠમà«àª°àª¿àªà« રાàªàª¨à«àª¤àª¿àª®àª¾àª નà«àªàª§àªªàª¾àª¤à«àª° àªàª®àª£à«àª°à« àªà«àªàª¾àªµ (rightward shift in American politics)નૠપà«àª°àª¾àª°àªàª àªàª°à«àª¯à« હતà«, àªà«àª¨à«àª પà«àª°àª¤àª¿àª¬àª¿àªàª¬ àªàª°àªµà«àª°àª¾ ઠનૠàªàª°à«àª àªàª°àªµàª¾àª¨à« ઠàªà«àª°àª¤àª¾ (taxation and spending priorities)માઠમહતà«àªµàª¨àª¾ ફà«àª°àª«àª¾àª°à«àª®àª¾àª પડà«àª¯à«àª.àªà«àª®àª¨àª¾ àªàª¾àª°à«àª¯àªàª¾àª³àª¨à« બà«àªà« મà«àª¦àª¤àª®àª¾àª àªàª°àª¾àª¨-àªà«àª¨à«àªà«àª°àª¾ àªà«àªàª¾àªàª¡ (Iran-Contra scandal) ઠનૠસà«àªµàª¿àª¯à«àª¤ યà«àª¨àª¿àª¯àª¨ સાથૠનà«àªàª§àªªàª¾àª¤à«àª° રાàªàª¨à«àª¤àª¿àª પà«àª°àªàª¤àª¿ (diplomatic progress with the Soviet Union) બàªàª¨à« àªà«àªµàª¾ મળà«àª¯àª¾.પાàªàª³àª¥à« સà«àªµàª¿àª¯à«àª¤ યà«àª¨àª¿àª¯àª¨àª®àª¾àª àªàªàªàª¾àª£ પડતા શà«àª¤ યà«àª¦à«àª§àª¨à« ઠàªàª¤ àªàªµà«àª¯à«
સાàªàªªà«àª°àª¤ યà«àª ફà«àª°àª«àª¾àª° àªàª°à«
[[àªàª¿àª¤à«àª°:WTC9-11.jpg11 સપà«àªà«àª®à«àª¬àª°, 2001 (September 11, 2001)નૠસવારà«|thumb|right| ધૠવરà«àª²à«àª¡ àªà«àª°à«àª¡ સà«àª¨à«àªàª° (World Trade Center)]]
પà«àª°àª®à«àª àªà«àª¯à«àª°à«àª àªàª. ડબà«àª²à«àª¯à«. બà«àª¶ (George H. W. Bush)ના શાસનમાઠયà«àªàª¨-સàªàª®àª¤ àªàª¾àª¡à« યà«àª¦à«àª§ (Gulf War)માઠઠનૠબિલ àªà«àª²àª¿àª¨à«àªàª¨ (Bill Clinton)ના શાસનમાઠયà«àªà«àª¸à«àª²àª¾àªµ યà«àª¦à«àª§à« (Yugoslav wars)માઠયà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ ઠનૠતà«àª¨àª¾ સાથૠદà«àª¶à«àª àªàªàªµà«àª²à« નà«àª¤à«àª¤à«àªµàª¨à« àªà«àª®àª¿àªàª¾àª મહાસતà«àª¤àª¾ તરà«àªà«àª¨àª¾ ઠમà«àª°àª¿àªàª¾àª¨àª¾ સà«àª¥àª¾àª¨àª¨à« àªàª¾àª³àªµà« રાàªàªµàª¾àª®àª¾àª મદદ àªàª°à« હતà«àªàª§à«àª¨àª¿àª ઠમà«àª°àª¿àªà« àªàª¤àª¿àª¹àª¾àª¸àª®àª¾àª સà«àª¥à« લાàªàª¬à« àªàª°à«àª¥àª¿àª વિસà«àª¤àª°àª£ મારà«àª 1991થૠમારà«àª 2001ના àªàª¾àª³àª¾àª®àª¾àª થયà«àª, àªà«àª®àª¾àª àªà«àª²àª¿àª¨à«àªàª¨àª¨àª¾ વહà«àªµàª ઠનૠડà«àª àªà«àª® ફà«àªà«àªàª¾àª¨à« સમાવà«àª¶ થાય àªà« (dot-com bubble).[૫૪]àªàª દિવાનૠદાવૠ(civil lawsuit) ઠનૠસà«àªà«àª¸ àªà«àªàª¾àªàª¡ (sex scandal)નૠપરà«àª£àª¾àª®à« àªà«àª²àª¿àª¨à«àªàª¨ સામૠમહાઠàªàª¿àª¯à«àª àªàª¾àª°à«àª¯àªµàª¾àª¹à« (Clinton's impeachment) થàª, પરàªàª¤à« તà«àª સતà«àª¤àª¾ પર àªàª¾àª²à« રહà«àª¯àª¾.ઠમà«àª°àª¿àªàª¾àª¨àª¾ àªàª¤àª¿àª¹àª¾àª¸àª®àª¾àª àªàª¾àªàªàª¾àª¨à« àªàªà«àªàª° સમૠ2000નૠપà«àª°àª®à«àªàªªàª¦àª¨à« àªà«àªàªàª£à« (2000 presidential election)નà«àª નિરાàªàª°àª£ યà«àªàª¸ સà«àªªà«àª°à«àª® àªà«àª°à«àªàª¨àª¾ નિરà«àª£àª¯ (U.S. Supreme Court decision)થૠથયà«àª ઠનૠàªà«àª¯à«àª°à«àª àªàª. ડબà«àª²à«àª¯à«. બà«àª¶àª¨àª¾ પà«àª¤à«àª° àªà«àª¯à«àª°à«àª ડબà«àª²à«àª¯à«. બà«àª¶ (George W. Bush) પà«àª°àª®à«àª બનà«àª¯àª¾.
11 સપà«àªà«àª®à«àª¬àª°, 2001 (September 11, 2001)ઠઠલ-àªàª¾àª¯àª¦àª¾ (al-Qaeda)ના તà«àª°àª¾àª¸àªµàª¾àª¦à«àª નà«àª¯à« યà«àª°à«àª શહà«àª°àª®àª¾àª વરà«àª²à«àª¡ àªà«àª°à«àª¡ સà«àª¨à«àªàª° (World Trade Center) ઠનૠવà«àª¶àª¿àªàªà«àªàª¨ ડà«.સà«. પાસૠપà«àª¨à«àªàª¾àªà«àª¨ (The Pentagon) પર તà«àª°àª¾àªàªà«àª¯àª¾ હતા, àªà«àª®àª¾àª ઠàªàª¦àª¾àªà« તà«àª°àª£ હàªàª¾àª° લà«àªà« મારà«àª¯àª¾ àªàª¯àª¾ હતા.તà«àª¨àª¾ પà«àª°àª¤àª¿àªàª¾àªµàª®àª¾àª બà«àª¶ વહà«àªµàªà«àª¤àªàª¤à«àª° (Bush administration)ઠ"તà«àª°àª¾àª¸àªµàª¾àª¦ સામૠયà«àª¦à«àª§ (War on Terrorism)" શરૠàªàª°à«àª¯à«àª.2001ના ઠàªàª¤à« યà«.àªàª¸. દળà«àª ઠફàªàª¾àª¨àª¿àª¸à«àª¤àª¾àª¨àª®àª¾àª àªàªà«àª°àª®àª£ (invasion of Afghanistan)નૠàªàªà«àªµàª¾àª¨à« લà«àª§à«, તાલિબાન સરàªàª¾àª° (Taliban) ઠનૠઠલ-àªàª¾àª¯àª¦àª¾àª¨à« તાલિમ àªàª¾àªµàª£à«àªàª¨à« દà«àª° àªàª°à«. તાલિબાન વિદà«àª°à«àª¹à«àªàª àªà«àª°à«àª²àª¾ યà«àª¦à«àª§ àªàª¾àª²à« રાàªà«àª¯à«àª àªà«.2002માઠબà«àª¶ વહà«àªµàªà«àª¤àªàª¤à«àª°àª વિવાદાસà«àªªàª¦ àªàª¾àª°àª£à« (controversial grounds)àªàªàª³ ધરà«àª¨à« સતà«àª¤àª¾àªªàª²àªàª¾ (regime change) માàªà« દબાણ àªàª°àªµàª¾ માàªàª¡à«àª¯à«àª હતà«àª.[à««à««]લશà«àªàª°à« હસà«àª¤àªà«àª·à«àªª માàªà« નાàªà«àª¨àª¾ àªà«àªàª¾ વિના àªà« યà«àªàª¨àª¾ સà«àªªàª·à«àª àªàª¦à«àª¶ વિના, બà«àª¶à« સàªàª®àª¤ દà«àª¶à«àª¨à«àª àªà«àª¡àª¾àª£ (Coalition of the Willing) રàªà«àª¯à«àª. àªà«àª¡àª¾àª£ દળà«àª àªàª°àª¾àª હà«àª®àª²à« àªàª°à« તૠપહà«àª²àª¾àª (preemptively) તà«àª¨à« પર àªàªà«àª°àª®àª£ àªàª°à« (invaded Iraq)નૠ2003માઠસરમà«àªàª¤à«àª¯àª¾àª° ઠનૠàªàª વà«àª³àª¾àª¨àª¾ યà«àªàª¸àª¨àª¾ સાથૠસદà«àª¦àª¾àª® હà«àª¸à«àª¨ (Saddam Hussein)નૠહàªàª¾àªµà«àª¯àª¾ હતા. હવૠમà«àªàª¾ àªàª¾àªàª¨àª¾ ઠમà«àª°àª¿àªà«àª àªà«àª¨à« વિરà«àª§ àªàª°à« રહà«àª¯àª¾ àªà« તૠàªàª°àª¾àª યà«àª¦à«àª§ (Iraq War) હàªà« àªàª¾àª²à« àªà«, àªà«àªà« હિàªàª¸àª¾ àªàªàªµàª¾ માàªàª¡à« àªà«.[૫૬]યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸à« તà«àª°àª¾àª¸àªµàª¾àª¦ સામà«àª¨àª¾ યà«àª¦à«àª§ ઠનૠàªàª°àª¾àª યà«àª¦à«àª§àª¨à« તà«àª¨à« àªàª¾àª®àªà«àª°à«àª®àª¾àª માનવ ઠધિàªàª¾àª°à«àª¨à« àªàªàª àªàª°à«àª¯à« હà«àªµàª¾àª¨à« àªàªà«àª·à«àªª àªàª®à«àª¨à«àª¸à«àªà« àªàª¨à«àªàª°àª¨à«àª¶àª¨àª²à« (Amnesty International) મà«àªà«àª¯à« àªà«.[à««à«]2005માàª, હરિàªà«àª¨ àªàªàª°àª¿àª¨àª¾ (Hurricane Katrina)ઠàªàª²à«àª« àªà«àª¸à«àª (Gulf Coast)ના મà«àªàª¾ હિસà«àª¸àª¾àª®àª¾àª તà«àªµà«àª° નà«àªàª¸àª¾àª¨ પહà«àªàªàª¾àª¡àª¯à«àª હતà«àª ઠનૠનà«àª¯à« àªàª°à«àª²à«àª¯àª¨à«àª¸ (New Orleans)નૠનષà«àª àªàª°à« દà«àª§à«àª હતà«àª. 4 નવà«àª®à«àª¬àª°, 2008ઠવà«àª¶à«àªµàª¿àª àªàª°à«àª¥àª¿àª મàªàª¦à« (economic recession) વàªà«àªà« બરાઠàªàª¬àª¾àª®àª¾ (Barack Obama) રાષà«àªà«àª° પà«àª°àª®à«àª તરà«àªà« àªà«àªàªàª¾àª¯àª¾.ઠહà«àª¦à«àª¦à« સàªàªàª¾àª³àª¨àª¾àª°àª¾ તà«àª પà«àª°àª¥àª® àªàª«à«àª°àª¿àªà« ઠમà«àª°àª¿àªà« (African American) àªà«.
સરàªàª¾àª° ઠનૠàªà«àªàªàª£à«àª ફà«àª°àª«àª¾àª° àªàª°à«
[[àªàª¿àª¤à«àª°:Capitol Building Full View.jpgયà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ àªà«àªªàª¿àªàª² (United States Capitol)ના |thumb|right|પશà«àªàª¿àª® àªàª¾àªàª®àª¾àª યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸àª¨à« àªà«àªàªà«àª°à«àª¸ (United States Congress) બà«àª¸à« àªà«.]] યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ વિશà«àªµàª¨à«àª સà«àª¥à« àªà«àª¨à«àª હયાત સàªàªàª°àª¾àªà«àª¯ (federation) àªà«.તૠબàªàª§àª¾àª°àª£à«àª¯ પà«àª°àªàª¾àª¸àª¤à«àª¤àª¾àª (constitutional republic) àªà«, "àªà«àª®àª¾àª બà«àª¹àª®àª¤à« શાસન (majority rule) àªàª¾àª¯àª¦àª¾ (law) દà«àªµàª¾àª°àª¾ રàªà«àª·àª¿àª¤ લàªà«àª®àª¤à« હàªà« (minority rights)થૠસà«àª®à«àª¯ બનાવવામાઠàªàªµà«àª¯à«àª àªà«."[à««à«®]તà«àª¨à«àª માળàªà«àª મà«àª³àªà«àª¤àªªàª£à« પà«àª°àª¤àª¿àª¨àª¿àª§àª¿ લà«àªàª¶àª¾àª¹à« (representative democracy) તરà«àªà« àªàª¡à« àªàª¾àª¢àªµàª¾àª®àª¾àª àªàªµà«àª¯à«àª àªà«, તà«àª® àªàª¤àª¾àª પà«àª°àª¦à«àª¶à«àª®àª¾àª વસતા યà«.àªàª¸. નાàªàª°àª¿àªà«àª¨à« સàªàªàª°àª¾àªà«àª¯àª¨àª¾ ઠધિàªàª°à«àª માàªà« મતદાન àªàª°àªµàª¾àª¥à« દà«àª° રàªàª¾àª¯àª¾ àªà«.[૫૯]સરàªàª¾àª° ઠમà«àª°àª¿àªà« બàªàª§àª¾àª°àª£ દà«àªµàª¾àª°àª¾ વà«àª¯àª¾àªà«àª¯àª¾àª¯àª¿àª¤ ઠàªàªà«àª¶à« ઠનૠસàªàª¤à«àª²àª¨à« (checks and balances)નૠવà«àª¯àªµàª¸à«àª¥àª¾ દà«àªµàª¾àª°àª¾ નિયàªàª¤à«àª°àª¿àª¤ થાય àªà«, àªà« દà«àª¶àª¨ સરà«àªµà«àªà«àª àªàª¾àª¨à«àª¨à« દસà«àª¤àª¾àªµà«àª તરà«àªà« ઠમà«àª°àª¿àªàª¾àª¨àª¾ લà«àªà« માàªà« àªàª સામાàªàª¿àª àªàª°àª¾àª° (social contract) તરà«àªà« àªàª¾àª® àªàª°à« àªà«.ઠમà«àª°àª¿àªàª¾àª¨à« સàªàªà«àª¯ વà«àª¯àªµàª¸à«àª¥àª¾ (American federalist system)માઠનાàªàª°àª¿àªà« સરàªàª¾àª°àª¨àª¾ તà«àª°àª£ પà«àª°àªàª¾àª°àª¨àª¾ સà«àª¤àª°à« (three levels of government)હà«àª ળ àªàªµà« àªà«, સàªàª, રાàªà«àª¯ ઠનૠસà«àª¥àª¾àª¨àª¿àª. સà«àª¥àª¾àª¨àª¿àª સરàªàª¾àª° (local government)નૠફરàªà« સામાનà«àª¯àªªàª£à« àªàª¾àªàª¨à«àªà« (county) ઠનૠમà«àª¯à«àª¨àª¿àª¸àª¿àªªàª² સરàªàª¾àª°à« વàªà«àªà« વહà«àªàªàª¾àª¯ àªà«.લàªàªàª તમામ àªàª¿àª¸à«àª¸àª¾àªàª®àª¾àª વહà«àªµàªà« ઠનૠવà«àª§àª¾àª¨àª¿àª ઠધિàªàª¾àª°à«àª àªàª¿àª²à«àª²àª¾àªµàª¾àª° નાàªàª°àª¿àªà«àª¨àª¾ બહà«àª®àª¤à« મત (plurality vote)થૠàªà«àªàªàª¾àª¯ àªà«.સàªàª સà«àª¤àª°à« પà«àª°àª®àª¾àª£àª¸àª°àª¨àª¾ પà«àª°àª¤àª¿àª¨àª¿àª§àª¿àª¤à«àªµ (proportional representation)નૠàªà«àªàªµàª¾àª નથૠઠનૠનà«àªàª²àª¾ સà«àª¤àª°à« તૠઠપવાદરà«àªª હà«àª¯ àªà«.સàªàªà«àª¯ ઠનૠરાàªà«àª¯àª¨àª¾ ઠદાલતૠઠનૠàªà«àª¬àª¿àª¨à«àª (cabinet) ઠધિàªàª¾àª°à«àªàª¨à« નિમણà«àªàª વહà«àªµàªà« પાàªàª દà«àªµàª¾àª°àª¾ થાય àªà« ઠનૠતà«àª¨à« વિધાનસàªàª¾ મàªàªà«àª°à« àªàªªà« àªà«, તà«àª® àªàª¤àª¾àª àªà«àªàª²àª¾àª° રાàªà«àª¯à«àª®àª¾àª નà«àª¯àª¾àª¯àª®à«àª°à«àª¤àª¿àª ઠનૠઠધિàªàª¾àª°à«àª લà«àªà«àª¨àª¾ મતથૠપણ àªà«àªàªàª¾àª¯ àªà«.
સàªàª સરàªàª¾àª° તà«àª°àª£ પાàªàªàª¨à« બનà«àª²à« àªà«àª
- વિધાનસàªàª¾ (Legislative): સà«àª¨à«àª (Senate) ઠનૠપà«àª°àª¤àª¿àª¨àª¿àª§àª¿àªà«àª¹ (House of Representatives)નૠનૠબનà«àª²à« દà«àªµàª¿-àªà«àª¹à«àª¯ (bicameral) àªà«àªàªà«àª°à«àª¸ (Congress) સàªàªà«àª¯ àªàª¾àª¯àª¦àª¾ (federal law) બનાવૠàªà«, યà«àª¦à«àª§ àªàª¾àª¹à«àª° àªàª°à« (declares war) àªà«, સàªàª§àª¿àªàª¨à« બહાલૠàªàªªà« àªà«, નાણાàªà«àª¥àª³à«àª¨à« તાàªàª¾àª¤ (power of the purse) ધરાવૠàªà«, ઠનૠમહાઠàªàª¿àª¯à«àª (impeachment)નૠશàªà«àª¤àª¿ પણ ધરાવૠàªà«, àªà«àª¨àª¾ દà«àªµàª¾àª°àª¾ તૠસરàªàª¾àª°àª¨àª¾ હયાત સàªà«àª¯à«àª¨à« દà«àª° àªàª°à« શàªà« àªà«.
- વહà«àªµàªà« (Executive): પà«àª°àª®à«àª (president) લશà«àªàª°àª¨àª¾ àªàª®àª¾àª¨à«àª¡àª°-àªàª¨-àªà«àª« (commander-in-chief) àªà«, વà«àª§àª¾àª¨àª¿àª àªàª°àª¡à« (legislative bills) àªàª¾àª¯àª¦à« બનૠતૠપહà«àª²àª¾àª તà«àª¨à« ઠàªàªàª¾àªµàª¾àª¨à« ઠનૠરદ àªàª°àªµàª¾àª¨à« ઠધિàªàª¾àª° ધરાવૠàªà« ઠનૠમàªàª¤à«àª°à« મàªàª¡àª³ (Cabinet) તથા ઠનà«àª¯ ઠધિàªàª¾àª°à«àªàª¨à« નિમણà«àªàª àªàª°à« àªà«, àªà«àª સàªàªà«àª¯ àªàª¾àª¯àª¦àª¾ ઠનૠનà«àª¤àª¿àª હાથ ધરૠàªà« ઠનૠતà«àª¨à« લાàªà« પાડૠàªà«.
- નà«àª¯àª¾àª¯àª¿àª (Judicial): સà«àªªà«àª°à«àª® àªà«àª°à«àª (Supreme Court) ઠનૠનà«àªàª²à« સàªàªà«àª¯ ઠદાલતૠ(federal courts), àªà«àª¨àª¾ નà«àª¯àª¾àª¯àª®à«àª°à«àª¤àª¿àªàª¨à« નિમણà«àªàª પà«àª°àª®à«àª સà«àª¨à«àªàª¨à« મàªàªà«àª°à« સાથૠàªàª°à« àªà«. તૠàªàª¾àª¯àª¦àª¾àª¨à«àª ઠરà«àª¥àªàªàª¨ àªàª°à« àªà« ઠનૠતà«àª®àª¨à« àªà«àª°àª¬àªàª§àª¾àª°àª£à«àª¯ (unconstitutional) લાàªàª¤àª¾ àªàª¾àª¯àª¦àª¾ રદ àªàª°à« àªà«.
પà«àª°àª¤àª¿àª¨àª¿àª§àª¿àªà«àª¹ 435 સàªà«àª¯à« ધરાવૠàªà«, દરà«àª સàªà«àª¯ બૠવરà«àª·àª¨à« મà«àª¦àª¤ માàªà« àªà«àªàªà«àª°à«àª¸àª¨à« àªà«àªàª£à« માàªà«àª¨àª¾ àªàª¿àª²à«àª²àª¾ (congressional district)નà«àª પà«àª°àª¤àª¿àª¨àª¿àª§àª¿àª¤à«àªµ àªàª°à« àªà«.àªà«àª¹àª¨à« બà«àª àªà« દર દસ વરà«àª·à« વસતà«àª¨àª¾ àªàª§àª¾àª°à« રાàªà«àª¯à« વàªà«àªà« ફાળવાય (apportioned) થાય àªà«.2000નૠવસતૠàªàª£àª¤àª°à« (2000 census) પà«àª°àª®àª¾àª£à«, સાત રાàªà«àª¯à« àªàªàª¾àª®àª¾àª àªàªà« àªàª પà«àª°àª¤àª¿àª¨àª¿àª§àª¿ ધરાવૠàªà«, àªà«àª¯àª¾àª°à« સà«àª¥à« વધારૠવસતૠધરાવતૠàªà«àª²àª¿àª«à«àª°à«àª¨à«àª¯àª¾ 53 પà«àª°àª¤àª¿àª¨àª¿àª§àª¿àª ધરાવૠàªà«.સà«àª¨à«àªàª¨àª¾ 100 સàªà«àª¯à« àªà«, દરà«àª રાàªà«àª¯ બૠસà«àª¨à«àªàª°à« ધરાવૠàªà«. તà«àª®àª¾àª àªàª ઠવરà«àª·àª¨à« મà«àª¦àª¤ માàªà« àªàª-લારà«àª (at-large) àªà«àªàªàª¾àª¯ àªà«, સà«àª¨à«àªàª¨à« àªàªà«àª¤à«àª¤àª¿àª¯àª¾àªàª¶ બà«àª àªà«àª¨à« દર બà«àªàª¾ વરà«àª·à« àªà«àªàª£à« થાય àªà«.રાષà«àªà«àª°àªªà«àª°àª®à«àª àªàª¾àª° વરà«àª·àª¨à« મà«àª¦àª¤ સà«àª§à« àªàª¾àª® àªàª°à« àªà« ઠનૠબà«àª¥à« વધારૠવàªàª¤ àªà«àªàªàª¾àª શàªàª¤àª¾ નથà«. (no more than twice)રાષà«àªà«àª°àªªà«àª°àª®à«àª સà«àª§àª¾ મતથૠàªà«àªàªàª¾àª¤àª¾ નથૠ(not elected by direct vote), પરàªàª¤à« àªàª¡àªàª¤àª°àª¾ મતદારમàªàª¡àª³ (electoral college)નૠવà«àª¯àªµàª¸à«àª¥àª¾àª¥à« àªà«àªàªàª¾àª¯ àªà«, àªà«àª®àª¾àª રાàªà«àª¯àª¨à« વસતૠપà«àª°àª®àª¾àª£à« મતૠનàªà«àªà« થાય àªà«.યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸àª¨àª¾ મà«àªà«àª¯ નà«àª¯àª¾àª¯àª®à«àª°à«àª¤àª¿ (Chief Justice of the United States)નૠàªàªà«àªµàª¾àª¨à« હà«àª ળ સà«àªªà«àª°à«àª® àªà«àª°à«àª નવ સàªà«àª¯à« ધરાવૠàªà«, àªà«àª àªà«àªµàª¨àªàª° àªàª¾àª°à«àª¯àªàª¾àª° સàªàªàª¾àª³à« àªà«.રાàªà«àª¯ સરàªàª¾àª°à«àª¨à«àª માળàªà«àª પણ લàªàªàª ઠઠપà«àª°àª®àª¾àª£à« àªà«, àªà«àªà«, નà«àª¬à«àª°àª¾àª¸à«àªàª¾ (Nebraska) વિશિષà«àªàªªàª£à« àªàª-àªà«àª¹à«àª¯ (unicameral) વિધાનસàªàª¾ ધરાવૠàªà«.દરà«àª રાàªà«àª¯àª¨àª¾ (વડા વહà«àªµàªàª¦àª¾àª°) àªàªµàª°à«àª¨àª° (governor) સà«àª§àª¾ àªà«àªàªàª¾àª¯ àªà«.
રાàªà«àª¯ ઠનૠસàªàª બàªàª¨à« સરàªàª¾àª°à«àª¨àª¾ તમામ àªàª¾àª¯àª¦àª¾ ઠનૠàªàª¾àª°à«àª¯àªµàª¾àª¹à« સમà«àªà«àª·àª¾àª¨à« પાતà«àª° àªà« ઠનૠબધારણના àªàªàª àªàª°àª¤àª¾ àªà«àª પણ àªàª¾àª¯àª¦àª¾àª¨à« નà«àª¯àª¾àª¯àª¤àªàª¤à«àª° રદ àªàª°à« શàªà« àªà«.બàªàª§àª¾àª°àª£àª¨à« મà«àª³ મà«àª¸àª¦à«àª¦à« સàªàª સરàªàª¾àª°àª¨àª¾ માળàªàª¾àª ઠનૠàªàªµàª¾àª¬àª¦àª¾àª°à«àª પà«àª°àª¸à«àª¥àª¾àªªàª¿àª¤ àªàª°à« àªà« ઠનૠતà«àª¨à« દરà«àª રાàªà«àª¯ સાથà«àª¨à« àªàªµàª¾àª¬àª¦àª¾àª°à«àª નàªà«àªà« àªàª°à« àªà«.ઠનà«àªà«àªà«àª¦ પà«àª°àª¥àª® (Article One) હà«àª¬à«àª¯àª¸ àªà«àª°à«àªªàª¸ (habeas corpus)નૠ"àªà«àª°à«àª રિàª"ના હàªàª¨à«àª રàªà«àª·àª£ àªàª°à« àªà«, ઠનૠઠનà«àªà«àªà«àª¦ તà«àª°àª£ (Article Three) તમામ ફà«àªàª¦àª¾àª°à« àªà«àª¨àª¾àªàª®àª¾àª àªà«àª¯à«àª°à« àªà«àª°àª¾àª¯àª² માàªà«àª¨àª¾ હઠ(right to a jury trial)નૠàªà«àª°àª¨à«àªà« àªàªªà« àªà«.બàªàª§àª¾àª°àª£àª®àª¾àª સà«àª§àª¾àª°àª¾ (Amendments to the Constitution) માàªà« તà«àª°àª£-àªàª¤à«àª°à«àª¥àª¾àª રાàªà«àª¯à«àª¨à« બહાલà«àª¨à« àªàª°à«àª° પડૠàªà«.બàªàª§àª¾àª°àª£àª®àª¾àª 27 વàªàª¤ સà«àª§àª¾àª°àª¾ થયા àªà«, હàªà«àª¨à« àªàª°àª¡à« (Bill of Rights) પà«àª°àª¥àª® દસ સà«àª§àª¾àª°àª¾àª¥à« બનà«àª¯à« àªà«, àªà«àª¯àª¾àª°à« àªà«àª¦ સà«àª§àª¾àª°àª¾ (Fourteenth Amendment) ઠમà«àª°àª¿àªà«àªàª¨àª¾ વà«àª¯àªà«àª¤àª¿àªàª¤ હàªà«àª¨à« àªà«àª¨à«àª¦à«àª°à«àª¯ પાયૠરàªà« àªà«.
પàªà«àª·à«, વિàªàª¾àª°àª§àª¾àª°àª¾ ઠનૠરાàªàªàª¾àª°àª£ ફà«àª°àª«àª¾àª° àªàª°à«
યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸à« તà«àª¨àª¾ મà«àªàª¾ àªàª¾àªàª¨àª¾ àªàª¤àª¿àª¹àª¾àª¸ દરમિયાન બà«-પàªà«àª·à« વà«àª¯àªµàª¸à«àª¥àª¾ હà«àª ળ àªàª¾àª®àªà«àª°à« બàªàª¾àªµà« àªà«.તમામ સà«àª¤àª°à« àªà«àªàªàª£à« દà«àªµàª¾àª°àª¾ નàªà«àªà« થતા હà«àª¦à«àª¦àª¾àª માàªà« રાàªà«àª¯-સàªàªàª¾àª²àª¿àª¤ પà«àª°àª¾àª¥àª®àª¿àª àªà«àªàª£à«àª પાàªàª³àª¥à« યà«àªàª¾àª¨àª¾àª°à« સામાનà«àª¯ àªà«àªàª£à«àª માàªà« મà«àªà«àª¯ પàªà«àª·àª¨àª¾ નામ-નિરà«àª¦àª¿àª·à«àªà«àª¨à« પસàªàª¦ àªàª°à« àªà«.1856નૠસામાનà«àª¯ àªà«àªàª£à« (general election of 1856)થૠઠતà«àª¯àª¾àª° સà«àª§à« બૠમà«àªà«àª¯ પàªà«àª·à« àªà«àªàª£à« લડà«àª¯àª¾ àªà«, àªà«àª®àª¾àª ડà«àª®à«àªà«àª°à«àªàª¿àª પàªà«àª· ઠનૠરà«àªªàª¬à«àª²àª¿àªàª¨ પàªà«àª· (Republican Party)નૠસà«àª¥àª¾àªªàª¨àª¾ 1854માઠથઠહતà«.àªàªàª¤àª°àªµàª¿àªà«àª°àª¹àª¥à« ઠતà«àª¯àª¾àª° સà«àª§à«àª®àª¾àª તà«àª°à«àªàª¾ પàªà«àª·àª¨à« àªàª માતà«àª° àªàª®à«àª¦àªµàª¾àª°à« રાષà«àªà«àª°àªªà«àª°àª®à«àªàª¨à« àªà«àªàª£à«àª®àª¾àª 20 àªàªàª¾ àªà«àªàª²àª¾ લà«àªàªªà«àª°àª¯ મત મà«àª³àªµà«àª¯àª¾ હતા. ઠનૠતૠ1912માઠપà«àª°à«àªà«àª°à«àª¸àª¿àªµ પàªà«àª·àª¨àª¾ થà«àª¯à«àª¡à«àª° રà«àªàªµà«àª²à«àª.
ઠમà«àª°àª¿àªàª¾àª¨à« રાàªàªà«àª¯ સàªàª¸à«àªà«àª¤àª¿ (political culture)માઠરà«àªªàª¬à«àª²àª¿àªàª¨ પàªà«àª· àªà«àª¨à«àª¦à«àª°àª¥à« àªàª®àª£à«àª°à« àªà« "રà«àª¢à«àªà«àª¸à«àª¤ (conservative)" ઠનૠડà«àª®à«àªà«àª°à«àªàª¿àª પàªà«àª· àªà«àª¨à«àª¦à«àª°àª¥à« ડાબà«àª°à« ઠથવા "àªàª¦àª¾àª°àªµàª¾àª¦à« (liberal)" àªàª£àª¾àª¯ àªà«.àªàª¤à«àª¤àª°àªªà«àª°à«àªµ (Northeast) ઠનૠપશà«àªàª¿àª® àªàª¾àªàª ા (West Coast)ના રાàªà«àª¯à« ઠનૠમહાન સરà«àªµàª°à« (Great Lakes)ના àªà«àªàª²àª¾àª રાàªà«àª¯à« વાદળૠરાàªà«àª¯à« (blue states) તરà«àªà« àªàª³àªàª¾àª¯ àªà« ઠનૠસરàªàª¾àª®àª£à«àª®àª¾àª àªàª¦àª¾àª°àªµàª¾àª¦à« àªà«.દàªà«àª·àª¿àª£ (South)ના લાલ રાàªà«àª¯à« (red states) ઠનૠમહાન મà«àª¦àª¾àª¨à« (Great Plains) ઠનૠરà«àªà« માàªàª¨à«àªà«àªàª¨à«àª¸ (Rocky Mountains)ના àªàª£àª¾ રાàªà«àª¯à« સરàªàª¾àª®àª£à«àª®àª¾àª રà«àª¢à«àªà«àª¸à«àª¤ àªà«.
2008નૠરાષà«àªà«àª°àªªà«àª°àª®à«àªàª¨à« àªà«àªàª£à« (2008 presidential election) àªà«àª¤àª¨àª¾àª°àª¾ બરાઠàªàª¬àª¾àª®àª¾ (Barack Obama) 44મા યà«àªàª¸ પà«àª°àª®à«àª (44th U.S. president) àªà« ઠનૠઠહà«àª¦à«àª¦à« ધરાવનારા પà«àª°àª¥àª® àªàª«à«àª°àª¿àªà« ઠમà«àª°àª¿àªà« (African American) àªà«.ઠàªàª¾àªàª¨àª¾ તમામ રાષà«àªà«àª°àªªà«àª°àª®à«àªà« વિશà«àª¦à«àª§ યà«àª°à«àªªàª¿àª¯ વàªàª¶àª¨àª¾ હતા.2008નૠàªà«àªàª£à«àª®àª¾àª ડà«àª®à«àªà«àª°à«àªàª¿àª પàªà«àª·à« àªà«àª¹ (House) ઠનૠસà«àª¨à«àª (Senate) બàªàª¨à« પર તà«àª¨àª¾ ઠàªàªà«àª¶àª¨à« મàªàª¬à«àª¤ બનાવà«àª¯à«.યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸àª¨à« 111મૠàªà«àªàªà«àª°à«àª¸ (111th United States Congress)માàª, સà«àª¨à«àªàª®àª¾àª 56 ડà«àª®à«àªà«àª°à«àªà«, બૠસà«àªµàª¾àª¯àª¤à«àª¤à« (independents) (àªà« ડà«àª®à«àªà«àª°à«àªà« સાથૠસàªàª²àªà«àª¨ àªà«) ઠનૠ41 રà«àªªàª¬à«àª²àª¿àªàª¨à« àªà«. (àªàª બà«àª ઠવિવાદà«àª¤ àªà«). àªà«àª¹àª®àª¾àª 254 ડà«àª®à«àªà«àª°à«àªà« ઠનૠ178 રà«àªªàª¬à«àª²àª¿àªàª¨à« àªà«. (તà«àª°àª£ બà«àª àªà« àªàª¾àª²à« àªà«).
રાàªàªà«àª¯ àªàª¾àªàª²àª¾ ફà«àª°àª«àª¾àª° àªàª°à«
યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ પàªàª¾àª¸ રાàªà«àª¯à«àª¨à«àª ફà«àª¡àª°àª² યà«àª¨àª¿àª¯àª¨ (federal union) àªà«.મà«àª³ તà«àª° રાàªà«àª¯à« ઠતà«àª° સàªàª¸à«àª¥àª¾àª¨à« (thirteen colonies)માàªàª¥à« બનà«àª¯àª¾ àªà«, àªà«àª®àª£à« બà«àª°àª¿àªàª¿àª¶ શાસન સામૠબળવૠàªàª°à«àª¯à« હતà«.બાàªà«àª¨àª¾ મà«àªàª¾ àªàª¾àªàª¨àª¾ રાàªà«àª¯à« યà«àª¦à«àª§ દà«àªµàª¾àª°àª¾ ઠથવા યà«.àªàª¸. સરàªàª¾àª°à« àªàª°à«àª²à« àªàª°à«àª¦à«àª¥à« પà«àª°àª¾àªªà«àª¤ થયા àªà«. àªàª®àª¾àª ઠપવાદરà«àªª àªà«, વà«àª°à«àª®à«àª¨à«àª (Vermont), àªà«àªà«àª¸àª¾àª¸ (Texas) ઠનૠહવાàª. સàªàªàª®àª¾ àªà«àª¡àª¾àª¤àª¾ પહà«àª²àª¾àª તà«àª દરà«àª સà«àªµàª¾àª¯àª¤à«àª¤ પà«àª°àªàª¾àª¸àª¤à«àª¤àª¾àª હતા.બà«àªà«àª ઠપવાદરà«àªª àªà«àª¥ ઠરાàªà«àª¯à«àª¨à«àª àªà«, àªà«àª®àª¨à« મà«àª³ તà«àª° રાàªà«àª¯à«àª¨àª¾ વિસà«àª¤àª¾àª°àª®àª¾àªàª¥à« રàªàªµàª¾àª®àª¾àª àªàªµà«àª¯àª¾.દà«àª¶àª¨àª¾ પà«àª°àª¾àª°àªàªàª¿àª àªàª¤àª¿àª¹àª¾àª¸àª®àª¾àª તà«àª°àª£ રાàªà«àª¯à« ઠરà«àª¤à« રàªàªµàª¾àª®àª¾àª àªàªµà«àª¯àª¾. વરà«àªàª¿àª¨à«àª¯àª¾ (Virginia)માàªàª¥à« àªà«àª¨à«àªà«àªà« (Kentucky), નà«àª°à«àª¥ àªà«àª°à«àª²àª¿àª¨àª¾ (North Carolina)માàªàª¥à« àªà«àª¨à«àª¸à« (Tennessee) ઠનૠમà«àª¸à«àªà«àª¸à«àªà«àª¸ (Massachusetts)માàªàª¥à« મà«àªàª¨ (Maine).ઠમà«àª°àª¿àªà« àªàªàª¤àª°àªµàª¿àªà«àª°àª¹ (American Civil War) દરમિયાન વરà«àªàª¿àª¨à«àª¯àª¾àª®àª¾àªàª¥à« પશà«àªàª¿àª® વરà«àªàª¿àª¨à«àª¯àª¾ (West Virginia) àªà«àªà«àª પડà«àª¯à«àª.સà«àª¥à« નવà«àª રાàªà«àª¯ હવાઠ21 àªàªàª¸à«àª, 1959માઠઠસà«àª¤àª¿àª¤à«àªµàª®àª¾àª àªàªµà«àª¯à«àª.રાàªà«àª¯à«àª¨à« સàªàªàª®àª¾àªàª¥à« ઠલઠ(secede) પડવાનૠઠધિàªàª¾àª° નથૠ(do not have the right).
રાàªà«àª¯à« યà«.àªàª¸àª¨à« àªàª®à«àª¨àª¨à« વિશાળ àªàª¾àª ધરાવૠàªà«. દà«àª¶àª¨àª¾ બૠઠનà«àª¯ વિસà«àª¤àª¾àª°à« દà«àª¶àª¨àª¾ ઠàªàªàªà«àª¤ àªàª£àª¾àª¯ àªà«, તà«àª àªà« àªà«àª²àª®à«àª¬à«àª¯àª¾ àªàª¿àª²à«àª²à«. તૠફà«àª¡àª°àª² àªàª¿àª²à«àª²à« (federal district) àªà« ઠનૠપાàªàª¨àªàª° વà«àª¶àª¿àªàªà«àªàª¨ તà«àª®àª¾àª àªàªµà«àª²à«àª àªà«. પામાàªàª°àª¾ àªàªà«àª² (Palmyra Atoll) વસતૠવàªàª°àª¨à«, પરàªàª¤à« સàªàªàª®àª¾àª સામà«àª² àªàª°à«àª²à« (incorporated territory) પà«àª°àª¶àª¾àªàª¤ મહાસાàªàª°àª®àª¾àª àªàªµà«àª²à« વિસà«àª¤àª¾àª° àªà«.યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ દરિયાપારના પાàªàª મà«àªàª¾ વિસà«àª¤àª¾àª°à« પણ ધરાવૠàªà«. àªà«àª°àª¿àª¬à«àª¯àª¨àª®àª¾àª પà«àªµà«àª°à«àªà« રિàªà« (Puerto Rico) ઠનૠયà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ વરà«àªàª¿àª¨ àªàª¾àªªà«àª (United States Virgin Islands) ઠનૠપà«àª°àª¶àª¾àªàª¤àª®àª¾àª ઠમà«àª°àª¿àªà« સમà«àª (American Samoa), àªà«àªµàª¾àª® (Guam) ઠનૠàªàª¤à«àª¤àª°à«àª¯ મà«àª°à«àª¯àª¾àª¨àª¾ àªàª¾àªªà«àª (Northern Mariana Islands).ઠમà«àª°àª¿àªà« સમà«àª સિવાયના વિસà«àª¤àª¾àª°à«àª®àª¾àª àªàª¨à«àª®à«àª²àª¾ લà«àªà« યà«.àªàª¸. નાàªàª°àª¿àªàª¤à«àªµ (U.S. citizenship) ધરાવૠàªà«.
વિદà«àª¶à« સàªàª¬àªàª§à« ઠનૠલશà«àªàª° ફà«àª°àª«àª¾àª° àªàª°à«
યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªàª¸ વà«àª¶à«àªµàª¿àª સà«àª¤àª°à« àªàª°à«àª¥àª¿àª, રાàªàªà«àª¯ ઠનૠલશà«àªàª°à« વઠધરાવૠàªà«.તૠસàªàª¯à«àªà«àª¤ રાષà«àªà«àª°à«àª¨à« સલામતૠસમિતિ (United Nations Security Council)નà«àª àªàª¾àª¯àª®à« સàªà«àª¯ àªà« ઠનૠનà«àª¯à« યà«àª°à«àª શહà«àª°àª®àª¾àª સàªàª¯à«àªà«àª¤ રાષà«àªà«àª°à«àª¨à«àª મà«àªà«àª¯ મથઠ(United Nations Headquarters) àªàªµà«àª²à«àª àªà«. લàªàªàª તમામ દà«àª¶à«àª¨à« વà«àª¶àª¿àªàªà«àªàª¨ ડà«àª¸à«àª®àª¾àª àªàª²àªà« àªàªà«àª°à«àª (embassies) àªà« ઠનૠàªàª£àª¾àª¨àª¾ દà«àª¶àªàª°àª®àª¾àª àªà«àª¨à«àª¸à«àª¯à«àª²à«àªà«àª¸ (consulates) àªà«.ઠઠરà«àª¤à«, લàªàªàª તમામ દà«àª¶à«àª®àª¾àª ઠમà«àª°àª¿àªàª¾àª¨à« àªàª²àªà« àªàªà«àª°à«àª (American diplomatic missions) àªà«.àªà«àªà«, àªà«àª¯à«àª¬àª¾ (Cuba), àªàª°àª¾àª¨ (Iran), àªàª¤à«àª¤àª° àªà«àª°à«àª¯àª¾ (North Korea), àªà«àª¤àª¾àª¨ (Bhutan), સà«àª¦àª¾àª¨ (Sudan) ઠનૠરà«àªªàª¬à«àª²àª¿àª àªàª« àªàª¾àªàª¨àª¾ (Republic of China) (તાàªàªµàª¾àª¨) યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ સાથૠરાàªàª¦à«àªµàª¾àª°à« સàªàª¬àªàª§à« ધરાવતા નથà«.
યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ àªàª¿àªàªàª¡àª® (United Kingdom) સાથૠàªàª¾àª¸ સàªàª¬àªàª§à« (special relationship) ધરાવૠàªà« ઠનૠàªàª¸à«àªà«àª°à«àª²à«àª¯àª¾ (Australia), નà«àª¯à« àªà«àª²à«àª¨à«àª¡ (New Zealand), àªàª¾àªªàª¾àª¨ (Japan), àªàªàª°àª¾àª¯à«àª² (Israel) તà«àª® ઠનાàªà«àª¨àª¾ ઠનà«àª¯ સાથૠસàªà«àª¯à« સાથૠમàªàª¬à«àª¤ સàªàª¬àªàª§à« ધરાવૠàªà«.તૠતà«àª¨àª¾ પડà«àª¶à«àª સાથૠàªàª°à«àªà«àª¨àª¾àªàªà«àª¶àª¨ àªàª« ઠમà«àª°àª¿àªàª¨ સà«àªà«àªà«àª¸ (Organization of American States) દà«àªµàª¾àª°àª¾ ઠનૠàªà«àª¨à«àª¡àª¾ (Canada) તà«àª® ઠમà«àªà«àª¸àª¿àªà« (Mexico) સાથૠતà«àª°àª¿àªªàªà«àª·à«àª¯ àªàª¤à«àª¤àª° ઠમà«àª°àª¿àªàª¾ મà«àªà«àª¤ વà«àªªàª¾àª° àªàª°àª¾àª° (North American Free Trade Agreement) àªà«àªµàª¾ મà«àªà«àª¤ વà«àªªàª¾àª° àªàª°àª¾àª°à« (free trade agreements)થૠàªàª¾àª¢àªªàª£à« àªàª¾àª® àªàª°à« àªà«. 2005માàª, યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸à« સતà«àª¤àª¾àªµàª¾àª° વિàªàª¾àª¸ સહાય (official development assistance) પાàªàª³ વિશà«àªµàªàª°àª®àª¾àª સà«àª¥à« વધારૠ27 ઠબઠડà«àª²àª° àªàª°à«àªà«àª¯àª¾ હતા, àªà«àªà«, àªà«àª² રાષà«àªà«àª°à«àª¯ àªàªµàª (gross national income)ના àªàª¾àª તરà«àªà« àªà«àª¤àª¾àª યà«.àªàª¸.નà«àª પà«àª°àª¦àª¾àª¨ ફàªà«àª¤ 0.22 àªàªàª¾ àªà«, àªà« 22 દાતા દà«àª¶à«àª®àª¾àª વà«àª¸àª®àª¾ àªà«àª°àª®à« àªà«. àªàª¾àª¨àªà« ફાàªàª¨à«àª¡à«àª¶àª¨à«, àªà«àª°à«àªªà«àª°à«àª¶àª¨à« ઠનૠશà«àªà«àª·àª£àª¿àª તથા ધારà«àª®àª¿àª સàªàª¸à«àª¥àª¾àª àªà«àªµàª¾ બિન-સરàªàª¾àª°à« સà«àª°à«àª¤à«àª 96 ઠબઠડà«àª²àª° દાન àªàª°à«àª¯à«àª હતà«àª.123 ઠબઠ$નà«àª સàªàª¯à«àªà«àª¤ àªà«àªàª² પણ વિશà«àªµàª®àª¾àª સà«àª¥à« વધારૠàªà« ઠનૠàªà«àªàª¨àªàªàª¨à« àªàªàª¾àªµàª¾àª°à« તરà«àªà« સાતમા àªà«àª°àª®à« àªà«.[૬૦]
રાષà«àªà«àª°àªªà«àª°àª®à«àª દà«àª¶àª¨àª¾ લશà«àªàª°à« દળà«àª¨àª¾ àªàª®àª¾àª¨à«àª¡àª°-àªàª¨-àªà«àª«àª¨à« àªàª¿àª¤àª¾àª¬ ધરાવૠàªà« ઠનૠતà«àª¨àª¾ ઠàªà«àª°àª£à«àª, સàªàª°àªà«àª·àª£ પà«àª°àª§àª¾àª¨ (secretary of defense) ઠનૠàªà«àªàª¨à«àª àªà«àª«à«àª¸ àªàª« સà«àªàª¾àª« (Joint Chiefs of Staff)નૠનિમણà«àªàª àªàª°à« àªà«.યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸àª¨à«àª સàªàª°àªà«àª·àª£ મàªàª¤à«àª°àª¾àª²àª¯ (United States Department of Defense) લશà«àªàª° (Army), નà«àªàª¾àª¦àª³ (Navy), મરà«àª¨ àªà«àª°à«àªªà«àª¸ (Marine Corps) ઠનૠહવાàªàª¦àª³ (Air Force) સહિતના લશà«àªàª°à« દળà«àª¨à«àª સàªàªàª¾àª²àª¨ àªàª°à« àªà«. àªà«àª¸à«àª àªàª¾àª°à«àª¡ (Coast Guard)નà«àª શાàªàª¤àª¿àª¨àª¾ સમયમાઠહà«àª®àª²à«àª¨à«àª¡ સિàªà«àª¯à«àª°àª¿àªà« મàªàª¤à«àª°àª¾àª²àª¯ (Department of Homeland Security) ઠનૠયà«àª¦à«àª§àª¨àª¾ સમયમાઠનà«àªàª¾àª¦àª³ મàªàª¤à«àª°àª¾àª²àª¯ (Department of the Navy) સàªàªàª¾àª²àª¨ àªàª°à« àªà«.2005માàª, લશà«àªàª°àª®àª¾àª 13.8 લાઠવà«àª¯àªà«àª¤àª¿àª સàªà«àª°àª¿àª¯ ફરઠબàªàª¾àªµàª¤àª¾ હતા, [૬૧]àªà«àª®àª¾àª ઠનામતદળૠ(Reserves) ઠનૠનà«àª¶àª¨àª² àªàª¾àª°à«àª¡ (National Guard) દરà«àªàª¨àª¾ àªà«àªàª²àª¾àª હàªàª¾àª° લà«àªà«àª¨à« સામà«àª² àªàª°àª¤àª¾ àªà«àª² સàªàªà«àª¯àª¾ 23 લાઠસà«àª¨àª¿àªà« (2.3 million troops)નૠથાય.સàªàª°àªà«àª·àª£ મàªàª¤à«àª°àª¾àª²àª¯ ઠàªàªªàª°àª¾àªàª¤ લàªàªàª સાત લાઠનાàªàª°àª¿àªà«àª¨à« àªàª¾àª®à« રાàªà« àªà«, àªà«àª®àª¾àª àªà«àª¨à«àªà«àª°àª¾àªà«àªàª°à«àª¨à« સમાવà«àª¶ થતૠનથà«.લશà«àªàª°à« સà«àªµàª¾ સà«àªµà«àªà«àªàª¿àª àªà«, àªà«àªà«, યà«àª¦à«àª§àª¨àª¾ સમયમાઠપસàªàª¦àªà«àª¯à«àªà«àª¤ સà«àªµàª¾ વà«àª¯àªµàª¸à«àª¥àª¾ (Selective Service System) દà«àªµàª¾àª°àª¾ ફરàªàª¿àª¯àª¾àª¤ લશà«àªàª°à« સà«àªµàª¾ (conscription) લાàªà« પાડૠશàªàª¾àª¯ àªà«. વાયà«àª¦àª³àª¨àª¾ àªà«àª°àª¾àªàª¸àªªà«àª°à«àª àªàª°àªà«àª°àª¾àª«à«àª ઠનૠàªàª°à«àª¯àª² રà«àª«à«àª¯à«àªàª²àª¿àªàª àªà«àª¨à«àªàª°à«àª¸àª¨àª¾ વિશાળ àªàª¾àª«àª²àª¾, નà«àªàª¾àª¦àª³àª¨àª¾ 11 àªàªà«àªàª¿àªµ àªàª°àªà«àª°àª¾àª«à«àª àªà«àª°à«àª¯àª°à«àª¸ તà«àª® ઠàªàªàª²àª¾àª¨à«àªàª¿àª (Atlantic and) ઠનૠપà«àª¸àª¿àª«àª¿àª ફà«àª²à«àª (Pacific fleets)માઠમરિન àªàªà«àª¸àªªàª¿àª¡àª¿àª¶àª¨àª°à« યà«àª¨àª¿àª (Marine Expeditionary Unit) દà«àªµàª¾àª°àª¾ ઠમà«àª°àª¿àªà« દળૠàªàª¡àªªàª¥à« તà«àª¨àª¾àª¤ થઠશàªà« àªà«.યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸àª¨à« બહાર àªàª¨à«àªàª¾àª°à«àªàªàª¿àªàª¾ સિવાય (except Antarctica) દરà«àª àªàªàª¡àª®àª¾àª 770 લશà«àªàª°à« થાણા ઠનૠફà«àª¸àª¿àª²àª¿àªà«àªàª®àª¾àª લશà«àªàª° તà«àª¨àª¾àª¤ (deployed to 770 bases and facilities) àªà«.[૬૨]ઠવà«àª¶à«àªµàª¿àª લશà«àªàª°à« હાàªàª°à«àª¨à« વà«àª¯àª¾àªª àªà«àªàª¨à« àªàª£àª¾ વિદà«àªµàª¾àª¨à« યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸àª¨à« "લશà«àªàª°à« થાણાàªàª¨à«àª સામà«àª°àª¾àªà«àª¯" àªàª¾àª³àªµàª¤à«àª હà«àªµàª¾àª¨à«àª વરà«àª£àªµàªµàª¾ પà«àª°à«àª°àª¾àª¯àª¾ àªà«.[૬૩]
2006માઠઠમà«àª°àª¿àªàª¾àª¨à« àªà«àª² લશà«àªàª°à« àªàª°à«àª 528 ઠબઠડà«àª²àª° àªàª°àª¤àª¾ વધારૠહતà«, àªà« વà«àª¶à«àªµàª¿àª લશà«àªàª°à« àªàª°à«àªàª¨àª¾ 46 àªàªàª¾ àªà«. ઠનૠયાદà«àª®àª¾àª તà«àª¨à« પàªà«àª¨àª¾ àªà«àª¦ દà«àª¶à«àª¨àª¾ રાષà«àªà«àª°à«àª¯ લશà«àªàª°à« àªàª°à«àªàª¨àª¾ àªà«àª² સરવાળા àªàª°àª¤àª¾ પણ વધારૠàªà«.(સમતà«àª²à«àª¯ àªàª°à«àª¦àª¶àªà«àª¤àª¿ (purchasing power parity)ના સàªàª¦àª°à«àªàª®àª¾àª, તૠયાદà«àª®àª¾àª તà«àª¨àª¾ પàªà«àª¨àª¾ àªàªµàª¾ સàªàª¯à«àªà«àª¤ àªàª°à«àª àªàª°àª¤àª¾ પણ વધારૠàªà«.)1,756 $નૠમાથાદà«àª àªàª°à«àª વà«àª¶à«àªµàª¿àª સરà«àª°àª¾ àªàª°àª¤àª¾ દસ àªàª£à« àªà«.[૬૪]àªà«àª¡à«àªªà«àª¨àª¾ 4.06 àªàªàª¾àª યà«àªàª¸àª¨à« લશà«àªàª°à« àªàª°à«àª 172 દà«àª¶à«àª®àª¾àª 27મા àªà«àª°àª®à« àªà«.[૬૫]2009 માàªà«àª¨à«àª સàªàª°àªà«àª·àª£ મàªàª¤à«àª°àª¾àª²àª¯àª¨à«àª સà«àªàª¿àª¤ બàªà«àª (Department of Defense budget) 515.4 ઠબઠ$ àªà«, àªà« 2008નૠસરàªàª¾àª®àª£à«àª®àª¾àª સાત àªàªàª¾ ઠનૠ2001 àªàª°àª¤àª¾ લàªàªàª 74 àªàªàª¾ વધારૠàªà«.[૬૬]યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸àª¨à« àªàª°àª¾àª યà«àª¦à«àª§ (Iraq War)નૠàªàª°à«àª ઠàªàª¦àª¾àªà« 2.7 àªà«àª°àª¿àª²àª¿àª¯àª¨ $ થયૠàªà«.[૬à«]10 મારà«àª, 2009નૠસà«àª¥àª¿àª¤àª¿àª યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸à« યà«àª¦à«àª§àª®àª¾àª 4,257 લશà«àªàª°à« àªà«àªµàª¾àª°à« વહà«àª°à« àªà« ઠનૠ31,000થૠવધારૠàªàªµàª¾àª¯àª¾ àªà«.[૬૮]
ઠરà«àª¥àª¤àªàª¤à«àª° ફà«àª°àª«àª¾àª° àªàª°à«
àªàª°à«àª¥àª¿àª સà«àªàªà« | |
---|---|
બà«àªàª¾àª°à« (Unemployment) | 8.1 % ફà«àª¬à«àª°à«àªàª°à« 2009[૬૯] |
àªà«àª¡à«àªªà« વà«àª¦à«àª§àª¿ | -6.2%àªà«àª¥à« તà«àª°àª¿-માસિઠ2008 (1.1% 2008)[à«à«¦] |
સà«àªªà«àªàª (CPI)ફà«àªàª¾àªµà« | 0.0% àªàª¾àª¨à«àª¯à«àªàª°à« 2008-àªàª¾àª¨à«àª¯à«àªàª°à« 2009[à«à«§] |
રાષà«àªà«àª°à«àª¯ દà«àªµà« (National debt) | $10.881 àªà«àª°àª¿àª²àª¿àª¯àª¨àª«à«àª¬à«àª°à«àªàª°à« 26, 2009[à«à«¨] |
àªàª°à«àª¬à« (Poverty) | 12.5%2007[à«à«©] |
યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ મà«àª¡à«àªµàª¾àª¦à« (capitalist) મિશà«àª°àª¿àª¤ ઠરà«àª¥àª¤àªàª¤à«àª° (mixed economy) ધરાવૠàªà«, àªà« પà«àª·à«àªàª³ àªà«àª¦àª°àª¤à« સàªàª¸àª¾àª§àª¨à« (natural resource), સà«-વિàªàª¸àª¿àª¤ àªàªàª¤àª°-માળàªà«àª, ઠનૠàªàªàªà« àªàª¤à«àªªàª¾àª¦àªàª¤àª¾[à«à«ª] દà«àªµàª¾àª°àª¾ àªàªàª³ વધà«àª¯à«àª àªà«.àªàªàª¤àª°àª°àª¾àª·à«àªà«àª°à«àª¯ નાણાàªàªàª¡à«àª³ (International Monetary Fund)ના àªàª£àª¾àªµà«àª¯àª¾ પà«àª°àª®àª¾àª£à«, ઠમà«àª°àª¿àªàª¾àª¨à« 14.3 àªà«àª°àª¿àª²àª¿àª¯àª¨ $ àªà«àª¡à«àªªà« બàªàª¾àª° વિનિમય દરà«àª àªà«àª² વિશà«àªµ પà«àª¦àª¾àª¶ (gross world product)ના 23 àªàªàª¾ àªà«àªàª²à«àª àªà« ઠનૠસમતà«àª²à«àª¯ àªàª°à«àª¦àª¶àªà«àª¤àª¿ (purchasing power parity) (પà«àªªà«àªªà«)ઠàªà«àª² વિશà«àªµ પà«àª¦àª¾àª¶àª¨àª¾ લàªàªàª 21 àªàªàª¾ àªà«.[૨૦]તૠવિશà«àªµàª®àª¾àª સà«àª¥à« વધૠરાષà«àªà«àª°à«àª¯ àªà«àª¡à«àªªà« àªà«, àªà« 2007માઠપà«àªªà«àªªà«àª યà«àª°à«àªªàª¿àª¯ સàªàª (European Union)ના સàªàª¯à«àªà«àª¤ àªà«àª¡à«àªªà« àªàª°àª¤àª¾ લàªàªàª 4 àªàªàª¾ હતà«àª.[à«à««] દà«àª¶ માથા દà«àª નà«àª¯à«àª¨àª¤àª® àªà«àª¡à«àªªà« (nominal GDP per capita)માઠવિશà«àªµàªàª°àª®àª¾àª સતà«àª¤àª°àª®àª¾àª સà«àª¥àª¾àª¨à« ઠનૠપà«àªªà«àªªà«àª માથાદà«àª àªàªµàªàª®àª¾àª àªàª à«àª ૠસà«àª¥àª¾àª¨ (GDP per capita at PPP) ધરાવૠàªà«. [૨૦]યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ àªà«àªàªµàª¸à«àª¤à«àªàª¨à« સà«àª¥à« મà«àªà« àªàª¯àª¾àª¤àªàª¾àª° ઠનૠતà«àª°à«àªà« સà«àª¥à« મà«àªà« નિàªàª¾àª¸àªàª¾àª° દà«àª¶ àªà«, àªà«àªà« તà«àª¨à« માથાદà«àª નિàªàª¾àª¸ (exports per capita) સરàªàª¾àª®àª£à«àª®àª¾àª àªàªà« àªà«.àªà«àª¨àª¡àª¾, àªà«àª¨, મà«àªà«àª¸àª¿àªà«, àªàª¾àªªàª¾àª¨ ઠનૠàªàª°à«àª®àª¨à« તà«àª¨àª¾ àªà«àªàª¨àª¾ વà«àªªàª¾àª°à« àªàª¾àªà«àª¦àª¾àª° દà«àª¶à« àªà«.[à«à«¬]ઠàªà«àª°àª£à« નિàªàª¾àª¸ àªà«àª àªàª²à«àªà«àªà«àª°àª¿àªàª² મશà«àª¨àª°à« àªà«, àªà«àª¯àª¾àª°à« વાહનૠઠàªà«àª°àª£à« àªàª¯àª¾àª¤ àªà«.[à«à«]માતà«àª° ઠવરà«àª· સà«àª§à« àªàªà«àª²àª¾ વિસà«àª¤àª°àª£ પàªà« ઠમà«àª°àª¿àªà« ઠરà«àª¥àª¤àªàª¤à«àª° ડà«àª¸à«àª®à«àª¬àª° 2007થà«àª®àªàª¦à« (recession)માઠસપડાયà«àª àªà«.[à«à«®]
àªàª¾àª¨àªà« àªà«àª·à«àª¤à«àª° (private sector) ઠરà«àª¥àª¤àªàª¤à«àª°àª¨à« મà«àªà«àª¯ હિસà«àª¸à« રà«àªà« àªà«, àªà«àª¯àª¾àª°à« સરàªàª¾àª° àªà«àª¡à«àªªà«àª¨àª¾ 12.4 àªàªàª¾ માàªà« સàªà«àª°àª¿àª¯àªªàª£à« àªàªµàª¾àª¬àª¦àª¾àª° àªà«. ઠરà«àª¥àª¤àªàª¤à«àª° àªàª¦à«àª¯à«àªàª¿àªàª°àª£ પàªà«àª¨àª¾ તબàªà«àªàª¾àª®àª¾àª (postindustrial) àªà«, àªà«àª®àª¾àª સà«àªµàª¾ àªà«àª·à«àª¤à«àª° (service sector)નૠàªà«àª¡à«àªªà«àª®àª¾àª 67.8 àªàªàª¾ ફાળૠàªà«. [à«à«¯]àªà«àª² બિàªàª¨à«àª¸ àªàªµàª àªàª¥à«àª¥àª¾àª¬àªàª§ ઠનૠàªà«àªàª વà«àªªàª¾àª°àª®àª¾àªàª¥à« àªàªµà« àªà«, àªà«àª¯àª¾àª°à« àªà«àªà«àªà« àªàªµàª નાણા ઠનૠવà«àª®àª¾ àªà«àª·à«àª¤à«àª°àª®àª¾àªàª¥à« થાય àªà«.[૮૦]મà«àªà«àª¯ àªàª¤à«àªªàª¾àª¦àª¨ àªà«àª·à«àª¤à«àª° તરà«àªà« રસાયણિઠપà«àª¦àª¾àª¶à« સાથૠયà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ àªàª¦à«àª¯à«àªàª¿àª તાàªàª¾àª¤ બનૠરહà«àª¯à«àª àªà«.[૮૧]યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ વિશà«àªµàª®àª¾àª àªà«àª°à«àª¡ તà«àª²àª¨à«àª તà«àª°à«àªàª¾ àªà«àª°àª®àª¨à«àª સà«àª¥à« મà«àªà«àª àªàª¤à«àªªàª¾àª¦àª àªà«, તà«àª® ઠતà«àª¨à« સà«àª¥à« મà«àªà« àªàª¯àª¾àª¤àªàª¾àª° પણ.[૮૨]તૠદà«àª¨àª¿àª¯àª¾àª¨à« પà«àª°àª¥àª® àªà«àª°àª®àª¨à« વà«àªàª³à« ઠનૠઠણૠàªàª°à«àªàª¾ પà«àª¦àª¾ àªàª°àª¨àª¾àª°à« દà«àª¶ àªà«, તà«àª® ઠલિàªà«àªµàª¿àª¡ નà«àªàª°àª² àªà«àª¸, સલà«àª«àª°, ફà«àª¸à«àª«à«àªà«àª¸ ઠનૠસà«àª²à«àªàª¨à« પણ.àªà«àª·àª¿ (agriculture) àªà«àª¡à«àªªà«àª®àª¾àª માતà«àª° àªàª ઠàªàªà« હિસà«àª¸à« ધરાવતà«àª હà«àªµàª¾ àªàª¤àª¾àª [à«à«¯]યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ મàªàª¾àª[૮૩] ઠનૠસà«àª¯àª¾àª¬àª¿àª¨àª®àª¾àª વિશà«àªµàª®àª¾àª àªà«àªàª¨à« àªàª¤à«àªªàª¾àª¦àª દà«àª¶ àªà«.[૮૪]ડà«àª²àª° વà«àª²à«àª¯à«àª®àª¨àª¾ પà«àª°àª®àª¾àª£àª®àª¾àª નà«àª¯à« યà«àª°à«àª સà«àªà«àª àªàªà«àª¸àªà«àª¨à«àª (New York Stock Exchange) વિશà«àªµàª®àª¾àª સà«àª¥à« મà«àªà«àª àªà«.[૮૫] àªà«àªàª¾-àªà«àª²àª¾ (Coca-Cola) ઠનૠમà«àªàª¡à«àª¨àª¾àª²à«àª¡à«àª¸ (McDonald's) વિશà«àªµàª¨à« બૠસà«àª¥à« મà«àªà« સà«àªµà«àªà«àª¤ બà«àª°àª¾àª¨à«àª¡ àªà«.[૮૬]
2005માàª, 15.5 àªàª°à«àª¡ લà«àªà« સ-વà«àª¤àª¨ નà«àªàª°à«àªàª®àª¾àª હતા, àªà«àª®àª¾àªàª¨àª¾ 80 àªàªàª¾ પà«àª°à«àª£àªàª¾àª²à«àª¨ નà«àªàª°à«àª àªàª°àª¤àª¾ હતા.[à«®à«]àªàª®àª¾àª બહà«àª®àª¤ લà«àªà« àªàªàª²à« àªà« 79 àªàªàª¾ સà«àªµàª¾ àªà«àª·à«àª¤à«àª°àª®àª¾àª નà«àªàª°à« àªàª°àª¤àª¾ હતા.[૧૦]લàªàªàª 1.55 àªàª°à«àª¡ લà«àªà« સાથૠàªàª°à«àªà«àª¯ સàªàªàª¾àª³ ઠનૠસામાàªàª¿àª સહાય રà«àªàªàª¾àª°à« માàªà«àª¨à«àª ઠàªà«àª°àª£à« àªà«àª·à«àª¤à«àª° àªà«.[૮૮]àªàª¾àª®àª¦àª¾àª°à«àª¨àª¾ 12 àªàªàª¾ સàªàªà«àª®àª¾àª સàªàªàª à«àª¤ (unionized) àªà«, સરàªàª¾àª®àª£à«àª યà«àª°à«àªªàª®àª¾àª 30 àªàªàª¾ àªà«.[૮૯]àªàª¾àª®àª¦àª¾àª°à«àª¨à« àªàª¾àª¡à« રાàªàªµàª¾àª¨àª¾ ઠનૠàªà«àªàª¾ àªàª°àªµàª¾àª¨àª¾ સરળ નિયમà«àª®àª¾àª યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸àª¨à« વિશà«àªµ બà«àª¨à«àª પà«àª°àª¥àª® àªà«àª°àª®à« મà«àªà« àªà«.[૯૦]1973થૠ2003 દરમિયાન, સરà«àª°àª¾ ઠમà«àª°àª¿àªà« માàªà« àªàª વરà«àª·àª¨à«àª àªàª¾àª® વધà«àª¨à« 199 àªàª²àª¾àªàª¨à«àª થયà«àª.[૯૧]તà«àª¨à« પરà«àª£àª¾àª®à«, àªà«àªàª ઠàªàª¶à« યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸à« વિશà«àªµàª®àª¾àª સà«àª¥à« àªàªàªà« શà«àª°àª® àªàª¤à«àªªàª¾àª¦àªàª¤àª¾ àªàª¾àª³àªµà« રાàªà«.àªà«àªà«, 1950થૠ1990 સà«àª§à«àª¨àª¾ àªàª¾àª³àª¾àª®àª¾àª હતૠતà«àªµà« àªàª²àª¾àª દà«àª àªàª¤à«àªªàª¾àª¦àªàª¤àª¾ તૠàªàª¾àª³àªµà« શàªà«àª¯à«àª નથà«. નà«àª°à«àªµà«, ફà«àª°àª¾àª¨à«àª¸, બà«àª²à«àªà«àª¯àª® ઠનૠલàªà«àªàª®àª¬àª°à«àª (Luxembourg) હવૠàªàª²àª¾àª દà«àª વધારૠàªàª¤à«àªªàª¾àª¦àª àªà«.[૯૨]યà«àª°à«àªªàª¨à« સરàªàª¾àª®àª£à«àª®àª¾àª યà«.àªàª¸.માઠમિલàªàª¤ ઠનૠàªà«àª°à«àªªà«àª°à«àª àªàªµàª વà«àª°àª¾àª¨àª¾ દરૠ(income tax rates) àªàªàªàª¾ àªà«, àªà«àª¯àª¾àª°à« શà«àª°àª® ઠનૠàªàª¾àª¸ àªàª°à«àª¨à« વપરાશ પરના વà«àª°àª¾àª¨àª¾ દરૠàªàªàª¾ àªà«.[૯૩]
àªàªµàª ઠનૠમાનવ વિàªàª¾àª¸ ફà«àª°àª«àª¾àª° àªàª°à«
યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªàªà«àª¸ સà«àª¨à«àª¸àª¸ બà«àª¯à«àª°à« (United States Census Bureau)ના àªàª£àª¾àªµà«àª¯àª¾ પà«àª°àª®àª¾àª£à«, 2007માઠàªàª°àªµà«àª°àª¾ પહà«àª²àª¾àª¨à«àª®àª§à«àª¯àªµàª°à«àª¤à« àªàª°à«àª²à« àªàªµàª (median household income) $50,233 હતà«.ઠસરà«àª°àª¾àª¶ મà«àª°à«àª²à«àª¨à«àª¡ (Maryland)માઠ$68,080થૠમિસિસિપૠ(Mississippi)માઠ$36,338 હતà«.[à«à«©]સમતà«àª²à«àª¯ àªàª°à«àª¦àª¶àªà«àª¤àª¿ (purchasing power parity) વિનિમય દરનૠàªàªªàª¯à«àª àªàª°àª¤àª¾, સમàªà«àª°àªªàª£à« ઠમધà«àª¯àªµàª°à«àª¤à« વિàªàª¸àª¿àª¤ દà«àª¶à« (developed nations)ના સà«àª¥à« સમà«àª¦à«àª§ àªà«àª¥à« àªà«àªàª²à« ઠàªà«.વà«àª¸àª®à« સદà«àª¨àª¾ મધà«àª¯àªàª¾àªàª®àª¾àª તà«àªµà«àª°àªªàª£à« àªàªà«àª¯àª¾ બાદ àªàª°à«àª¬à« દરૠ(poverty rates) 1970ના àªàª°àªàªàªàª¾àª³àª¥à« àªàªàªàª¾ àªàª¯àª¾ àªà«. દર વરà«àª·à« 11-15 àªàªàª¾ ઠમà«àª°àª¿àªà«àª àªàª°à«àª¬à« રà«àªàª¾ (poverty line)નૠનà«àªà« àªà« ઠનૠ25થૠ75 વરà«àª·àª¨à« વàªà«àªà«àª¨àª¾ 68.5 àªàªàª¾ લà«àªà« àªàªàª¾àª®àª¾àª àªàªà«àª àªàª વરà«àª· àªàª°à«àª¬à«àª®àª¾àª પસાર àªàª°à« àªà«.[૯૫][૯૬]2007માàª, 3.73 àªàª°à«àª¡ ઠમà«àª°àª¿àªà«àª àªàª°à«àª¬à«àª®àª¾àª àªà«àªµàª¤àª¾ હતા.[à«à«©] સાપà«àªà«àª· àªàª°à«àª¬à« (relative poverty) ઠનૠનિરપà«àªà«àª· àªàª°à«àª¬à« (absolute poverty)નૠસમà«àª¦à«àª§ દà«àª¶à«àª¨à« સરà«àª°àª¾àª¶ àªàª°àª¤àª¾ àªàªàª¾àª¡à«àª¨à« યà«.àªàª¸. àªàª²à«àª¯àª¾àª£ રાàªà«àª¯ વિàªàª¸àª¿àª¤ દà«àª¶à«àª®àª¾àª હવૠસà«àª¥à« સાદàªà«àªàª°à«àª¯à«àª àªà«.[૯à«][૯૮]મà«àªà« વયના લà«àªà«àª®àª¾àª àªàª°à«àª¬à« àªàªàª¾àª¡àªµàª¾àª®àª¾àª ઠમà«àª°àª¿àªà« àªàª²à«àª¯àª¾àª£ રાàªà«àª¯àª સારૠàªàª¾àª®àªà«àª°à« બàªàª¾àªµà« àªà«, તà«àª® àªàª¤àª¾àª [૯૯]યà«àªµàª¾àª¨à« સરàªàª¾àª®àª£à«àª®àª¾àª àªàªà« મદદ મà«àª³àªµà« àªà«.[૧૦૦]21 àªàª¦à«àª¯à«àªàª¿àª દà«àª¶à«àª®àª¾àª બાળàªà«àª¨à« સà«àª¥àª¿àª¤àª¿ ઠàªàªà«àª¨àª¾ યà«àª¨àª¿àª¸à«àª« (UNICEF)ના àªàª ઠàªà«àª¯àª¾àª¸à« ઠમà«àª°àª¿àªàª¾àª¨à« àªà«àª²à«àª²à«àª¥à« બà«àªàª¾ àªà«àª°àª®à« મà«àªà«àª¯à«àª હતà«àª.[૧૦૧]
àªàª¤à«àªªàª¾àª¦àªàª¤àª¾àª®àª¾àª મàªàª¬à«àª¤ વધારà«, નà«àªà« બà«àª°à«àªàªàª¾àª°à« ઠનૠફà«àªàª¾àªµàª¾àª¨à« નà«àªà« દર àªàª¤àª¾àª 1980થૠàªàªµàª લાàªà« ઠàªàª¾àªàª¨àª¾ દાયàªàª¾àª àªàª°àª¤àª¾ àªàªàª¾ રહà«àª¯àª¾ àªà« ઠનૠàªàªàª¾ વહà«àªàªàª¾àª¯àª¾ àªà« ઠનૠàªàª°à«àª¥àª¿àª ઠસલામતૠવધૠàªà«.1947થૠ1979નૠવàªà«àªà« વાસà«àª¤àªµàª¿àª મધà«àª¯àªµàª°à«àª¤à« àªàªµàª (real median income) તમામ વરà«àªà« માàªà« 80 àªàªàª¾ વધૠàªà« ઠનૠસમà«àª¦à«àª§ ઠમà«àª°àª¿àªà«àª àªàª°àª¤àª¾ àªàª°à«àª¬ ઠમà«àª°àª¿àªà«àªàª¨à« àªàªµàªà« àªàª¡àªªàª¥à« વધૠàªà«.[૧૦૨][૧૦૩][૧૦૪]બà«àªµàª¡à« àªàª®àª¾àª£à« ધરાવતા àªàª°à«, સà«àª¤à«àª°à«-પà«àª°à«àª· વàªà«àªà«àª¨à« àªàªà«àª²à« ઠસમાનતા ઠનૠલાàªàª¬àª¾ àªàª¾àª®àª¨àª¾ àªàª²àª¾àªà«àª¨à« àªàª¾àª°àª£à« 1980થૠતમામ વરà«àªà« માàªà« મધà«àª¯àªµàª°à«àª¤à« àªàª°à«àª²à« àªàªµàª (Median household income) વધૠàªà«, પરàªàª¤à« વà«àª¦à«àª§àª¿ ધà«àª®à« રહૠàªà« ઠનૠàªàªàª¦àª® àªà«àª તરફ મàªàª¬à«àª¤àªªàª£à« àªà«àªà«àª²à« àªà«. (àªà«àª àªà«àª°àª¾àª«).[૯à«][૧૦૨][૧૦૫]પરà«àª£àª¾àª®à«, àªà«àªàª¨àª¾ 1 àªàªàª¾àª¨à« àªàªµàªàª®àª¾àª હિસà«àª¸à« 1980 પàªà« બમણા àªàª°àª¤àª¾ વધà«àª¯à« àªà«, àªà« 2005માઠàªà«àª² નà«àªàª§àª¾àª¯à«àª²à« àªàªµàªàª¨àª¾ 21.8 àªàªàª¾ હતà«. [૧૦૬]તà«àª¥à« યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ વિàªàª¸àª¿àª¤ દà«àª¶à«àª®àª¾àª સà«àª¥à« વધારૠàªàªµàª ઠસમાનતા ધરાવૠàªà«.[૯à«][૧૦à«]àªà«àªàª¨à« 1 àªàªàª¾ વરà«àª તમામ સàªàªà«àª¯ વà«àª°àª¾àª¨àª¾ 27.6 àªàªàª¾ àªà«àªàªµà« àªà«, àªà«àªàª¨àª¾ 10 àªàªàª¾ 54.7 àªàªàª¾ àªà«àªàªµà« àªà«.[૧૦૮]àªàªµàªàª¨à« àªà«àª® સàªàªªàª¤à«àª¤àª¿ ઠતà«àª¯àªàª¤ àªà«àª¨à«àª¦à«àª°àª¿àª¤ àªà«. પà«àªà«àª¤ વસતà«àª¨àª¾ સà«àª¥à« સમà«àª¦à«àª§ 10 àªàªàª¾ દà«àª¶àª¨à« àªàª°à«àª²à« સàªàªªàª¤à«àª¤àª¿àª¨àª¾ 69.8 àªàªàª¾ ધરાવૠàªà«, àªà« વિàªàª¸àª¿àª¤ દà«àª¶à«àª®àª¾àª બà«àªàª¾ àªà«àª°àª®àª¨à« સà«àª¥à« વધારૠહિસà«àª¸à« àªà«.[૧૦૯]àªà«àªàª¨àª¾ 1 àªàªàª¾ àªà«àªà«àªà« સàªàªªàª¤à«àª¤àª¿àª¨àª¾ 33.4 àªàªàª¾ ધરાવૠàªà«.[૧૧૦]
સાયનà«àª¸ àªàª¨à«àª¡ àªà«àªàª¨à«àª²à«àªà« ફà«àª°àª«àª¾àª° àªàª°à«
[[àªàª¿àª¤à«àª°:Buzz salutes the U.S. Flag.jpgàªàªàª¦à«àª° પર પà«àª°àª¥àª® માનવ àªàª¤àª°àª¾àª£ (landing on the Moon) દરમિયાન |right|thumb|ઠવàªàª¾àª¶àª¯àª¾àª¤à«àª°à« બઠàªàª²à«àª¡à«àª°àª¿àª¨ (Buzz Aldrin), 1969]] 19મૠસદà«àª¨àª¾ ઠàªàª¤àªàª¾àªàª¥à« યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ વà«àªà«àªàª¾àª¨àª¿àª સàªàª¶à«àª§àª¨ ઠનૠતàªàª¨à«àªàª¿ શà«àª§àªà«àª³àª®àª¾àª ઠàªà«àª°àª£à« àªà«.1876માàª, àªàª²à«àªà«àªàª¾àª¨à«àª¡àª° àªà«àª°à«àª¹àª¾àª® બà«àª² (Alexander Graham Bell)નૠàªà«àª²à«àª«à«àª¨ માàªà«àª¨à« પà«àª°àª¥àª® ઠમà«àª°àª¿àªà« પà«àªàª¨à«àª (patent for the telephone) àªàª¨àª¾àª¯àª¤ થઠહતà«.થà«àª®àª¸ àªàª¡à«àª¸àª¨ (Thomas Edison)નૠપà«àª°àª¯à«àªàª¶àª¾àª³àª¾àª ફà«àª¨à«àªà«àª°àª¾àª« (phonograph), પà«àª°àª¥àª® લાàªàª¬à« સમય àªàª¾àª²àª¨àª¾àª°à« બલà«àª¬ (long-lasting light bulb) ઠનૠપà«àª°àª¥àª® àªàªàª¾àª મà«àªµà« àªà«àª®à«àª°àª¾ (movie camera) વિàªàª¸àª¾àªµà«àª¯àª¾.નà«àªà«àª²àª¾ àªà«àª¸à«àª²àª¾ (Nikola Tesla) àªàª²àªàª¸à«àª²àª પà«àª°àªµàª¾àª¹ (alternating current), àªàª¸à« મà«àªàª° (AC motor) ઠનૠરà«àª¡à«àª¯à« (radio)માઠઠàªà«àª°à«àª¸àª° હતા.વà«àª¸àª®à« સદà«àª¨à« શરà«àªàª¤àª®àª¾àª રà«àª¨à«àª¸àª® àª. àªàª²à«àª¡à«àª¸ (Ransom E. Olds) ઠનૠહà«àª¨àª°à« ફà«àª°à«àª¡ (Henry Ford)નૠàªàªà«àª®à«àª¬àª¾àªàª² àªàªàªªàª¨à«àªàª àªàª¸à«àª®à«àª¬àª²à« લાàªàª¨ (assembly line)નૠપà«àª°à«àª¤à«àª¸àª¾àª¹àª¨ àªàªªà«àª¯à«àª.1903માઠરાàªàª બàªàª§à«àª (Wright brothers)ઠપà«àª°àª¥àª® àªàªàª¾àª, ઠàªàªà«àª¶àª¿àª¤, હવા àªàª°àª¤àª¾ àªàª¾àª°à«, àªàª°à«àªàª¾àª¥à« àªàª¾àª²àª¤à«àª àªàª¡à«àª¡àª¯àª¨ àªàª°à«àª¯à«àª (first sustained and controlled heavier-than-air powered flight).[૧૧૧]1930માઠનાàªà«àªµàª¾àª¦ (Nazism)ના પà«àª°àª¾àª¦à«àª°à«àªàª¾àªµàª¥à« àªàª²à«àª¬àª°à«àª àªàªàª¨à«àª¸à«àªàª¾àªàª¨ (Albert Einstein) ઠનૠàªàª¨àª°àª¿àªà« ફરà«àª®àª¿ (Enrico Fermi) સહિતના યà«àª°à«àªªàª¨àª¾ àªàª£àª¾ વà«àªà«àªàª¾àª¨àª¿àªà«àª¨à« યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡à« સà«àªà«àªà«àª¸àª®àª¾àª વસવાઠàªàª°àªµàª¾ àªàªµàª¾ પà«àª°à«àª°à«àª¯àª¾.બà«àªàª¾ વિશà«àªµàª¯à«àª¦à«àª§ દરમિયાન ઠણૠશસà«àª¤à«àª°à« વિàªàª¸àª¾àªµàª¨àª¾àª° મà«àª¨àª¹àªà«àªàª¨ પà«àª°à«àªà«àªà«àª (Manhattan Project) ઠણૠયà«àª (Atomic Age)માઠલઠàªàª¯à«.ઠવàªàª¾àª¶ સà«àªªàª°à«àª§àª¾ (Space Race)ઠરà«àªà«àª વિàªà«àªàª¾àª¨, àªà«àª¤àª¿àª વિàªà«àªàª¾àª¨ (materials science) ઠનૠàªàª®à«àªªà«àª¯à«àªàª°à«àª¸àª®àª¾àª àªàª¡àªªà« પà«àª°àªàª¤àª¿ સાધà«.યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸à« મà«àªà«àª¯àª¤à«àªµà« ઠપà«àª°àª¾àª¨à«àª (ARPANET) ઠનૠતà«àª¨à«àª ઠનà«àªàª¾àª®à« àªàª¨à«àªàª°àª¨à«àª (Internet) વિàªàª¸àª¾àªµà«àª¯àª¾.àªàªà« સàªàª¶à«àª§àª¨ ઠનૠવિàªàª¾àª¸ માàªà«àª¨àª¾ àªàªàª¡à«àª³àª¨à« મà«àªà« àªàª¾àª, àªàªàª²à« àªà« 40 àªàªàª¾ àªàª¾àª¨àªà« àªà«àª·à«àª¤à«àª°àª®àª¾àªàª¥à« àªàªµà« àªà«.[૧૧૨]યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ વà«àªà«àªàª¾àª¨àª¿àª સàªàª¶à«àª§àª¨ નિબàªàª§à« ઠનૠઠસર પરà«àª¬àª³ (impact factor)માઠવિશà«àªµàª®àª¾àª ઠàªà«àª°àª£à« àªà«..[૧૧૩]ઠમà«àª°àª¿àªà«àª àªàªàªà« àªàªà«àª·àª¾àª¨à« તàªàª¨à«àªàª¿ àªà«àª°àª¾àª¹àª àªà«àªàªµàª¸à«àª¤à«àª ધરાવૠàªà« [૧૧૪]ઠનૠલàªàªàª દરà«àª ઠમà«àª°àª¿àªà« àªàª° બà«àª°à«àª¡àª¬à«àª¨à«àª¡ àªàª¨à«àªàª°àª¨à«àª àªàªà«àª¸à«àª¸ (broadband Internet access) ધરાવૠàªà«.[૧૧૫]àªàª¨à«àª¨àª®àª¾àª ફà«àª°àª«àª¾àª°àª¥à« બનાવà«àª²àª¾ àªàª¹àª¾àª° (genetically modified food)નૠપà«àª°àª¾àª¥àª®àª¿àªàªªàª£à« વિàªàª¸àª¾àªµàª¨àª¾àª° ઠનૠàªàªàª¾àª¡àª¨àª¾àª° દà«àª¶ ઠમà«àª°àª¿àªàª¾ àªà«. àªà«àªµàª¤àªàª¨à«àªàª¿ પાઠàªàªàª¾àª¡à«àª²à« દà«àª¨àª¿àª¯àª¾àª¨à« ઠડધા àªàª°àª¤àª¾ પણ વધારૠàªàª®à«àª¨ ઠમà«àª°àª¿àªàª¾àª®àª¾àª àªà«.[૧૧૬]
પરà«àªµàª¹àª¨ ફà«àª°àª«àª¾àª° àªàª°à«
2003નૠસà«àª¥àª¿àª¤àª¿àª દર 1,000 ઠમà«àª°àª¿àªà«àª 759 àªàªà«àª®à«àª¬àª¾àªàª²à«àª¸ હતા, તà«àª¨à« સરàªàª¾àª®àª£à«àª®àª¾àª પàªà«àª¨àª¾ વરà«àª·à« યà«àª°à«àªªàª¿àª¯ સàªàªàª¨àª¾ દર હàªàª¾àª° રહà«àª¶à«àª 472 હતા.[૧૧૮]વà«àª¯àªà«àª¤àª¿àªàª¤ વાહનૠ(personal vehicles)ના લàªàªàª 40 àªàªàª¾ વાનà«àª¸, àªàª¸àª¯à«àªµà«àª (SUVs) àªà« હળવૠàªà«àª°àªà«àª¸[૧૧૯] હતા.તમામ ડà«àª°àª¾àªàªµàª°à« ઠનૠબિન-ડà«àª°àª¾àªàªµàª°à« સહિતના સરà«àª°àª¾àª¶ ઠમà«àª°àª¿àªà« પà«àªà«àª¤à« રà«àªàª¨àª¾ પà«àª°àªµàª¾àª¸àª®àª¾àª ડà«àª°àª¾àªàªµàª¿àªàª પાàªàª³ 55 મિનà«àª àªàª°à«àªà« àªà«29 miles (47 km).[૧૨૦]ઠમà«àª°àª¿àªàª¾àª¨à« àªàª¨à«àªàª°àª¸àª¿àªà« પà«àª¸à«àª¨à«àªàª° રà«àª² વà«àª¯àªµàª¸à«àª¥àª¾ સરàªàª¾àª®àª£à«àª®àª¾àª નબળૠàªà«.[૧૨૧]યà«àª°à«àªªàª®àª¾àª 38.8 àªàªàª¾àª¨à« સરàªàª¾àª®àª£à«àª®àª¾àª àªà«àª² યà«.àªàª¸. વરà«àª àªà«àª°àª¿àªªà«àª¸àª¨àª¾ માતà«àª° 9 àªàªàª¾ સમà«àª¹ પરà«àªµàª¹àª¨àª¨à« ઠ(mass transit)પયà«àª àªàª°à« àªà«.[૧૨૨]સાયàªàª²àª¨à« àªàªªàª¯à«àª નà«àª¯à«àª¨àª¤àª® àªà«, યà«àª°à«àªªàª¨àª¾ સà«àª¤àª°à«àª¥à« àªàª£à« નà«àªà«.[૧૨૩]નાàªàª°àª¿àª વિમાનૠàªàª¦à«àª¯à«àª સàªàªªà«àª°à«àª£àªªàª£à« àªàª¾àª¨àªà« àªà«, àªà«àª¯àª¾àª°à« મà«àªàª¾ àªàª¾àªàª¨àª¾ વિમાનૠમથàªà« àªàª¾àª¹à«àª° માલિàªà«àª¨àª¾ àªà«.પà«àª°àªµàª¾àª¸à«àªàª¨à« સàªàªà«àª¯àª¾àª¨àª¾ àªàª§àª¾àª°à« દà«àª¨àª¿àª¯àª¾àª¨à« સà«àª¥à« મà«àªà« પાàªàª વિમાનૠàªàªàªªàª¨à«àª ઠમà«àª°àª¿àªà« àªà«. ઠમà«àª°àª¿àªàª¨ àªàª°àª²àª¾àªàª¨à«àª¸ (American Airlines) તà«àª®àª¾àª પà«àª°àª¥àª® àªà«àª°àª®à« àªà«.[૧૨૪]દà«àª¨àª¿àª¯àª¾àª¨àª¾ સà«àª¥à« વà«àª¯àª¸à«àª¤ તà«àª°à«àª¸ પà«àª°àªµàª¾àª¸à« વિમાનૠમથàªà«àª®àª¾àª સà«àª³ ઠમà«àª°àª¿àªàª¾àª®àª¾àª àªà«, તà«àª®àª¾àª સà«àª¥à« વà«àª¯àª¸à«àª¤ હારà«àªà«àª¸àª«à«àª²à«àª¡-àªà«àªà«àª¸àª¨ àªàªàª²àª¾àª¨à«àªàª¾ àªàªàª¤àª°àª°àª¾àª·à«àªà«àª°à«àª¯ હવાઠમથઠ(Hartsfield-Jackson Atlanta International Airport) (àªàªà«àªàª²)નૠસમાવà«àª¶ થાય àªà«.[૧૨૫]
àªàª°à«àªàª¾ ફà«àª°àª«àª¾àª° àªàª°à«
યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸àª¨à«àª àªàª°à«àªàª¾ બàªàª¾àª° વરà«àª·à« 29,000 àªà«àª°àª¾àªµà«àª (terawatt)નà«àª àªà«.àªàª°à«àªàª¾àª¨à« માથાદà«àª વપરાશ (Energy consumption per capita)દર વરà«àª·à« 7.8 àªàª¨ àªà«àª°à«àª¡ તà«àª²àª¨àª¾ સમતà«àª²à«àª¯ àªà«. તà«àª¨à« સરàªàª¾àª£à«àª®àª¾àª àªàª°à«àª®àª¨à«àª®àª¾àª 4.2 àªàª¨ ઠનૠàªà«àª¨à«àª¡àª¾àª®àª¾àª 8.3 àªàª¨ àªà«.2005માઠ40 àªàªàª¾ àªàª°à«àªàª¾ પà«àªà«àª°à«àª²à«àª¯àª®àª®àª¾àªàª¥à«, 23 àªàªàª¾ àªà«àª²àª¸àª¾àª®àª¾àªàª¥à« ઠનૠ22 àªàªàª¾ àªà«àª¦àª°àª¤à« વાયà«àª®àª¾àªàª¥à« પà«àª°àª¾àªªà«àª¤ થàªàª¬àª¾àªà«àª¨à« àªàª°à«àªàª¾ ઠણૠશàªà«àª¤àª¿ ઠનૠપà«àª¨àªàªªà«àª°àª¾àªªà«àª¯ àªàª°à«àªàª¾ સà«àª°à«àª¤à« (renewable energy)માàªàª¥à« મà«àª³àªµàªµàª¾àª®àª¾àª àªàªµà«.[૧૨૬]યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ વિશà«àªµàª®àª¾àª સà«àª¥à« મà«àªà« પà«àªà«àª°à«àª²à«àª¯àª®àª¨à«àª વપરાશàªàª¾àª° àªà«.[૧૨à«]દાયàªàª¾àªàª¥à« ઠનà«àª¯ વિàªàª¸àª¿àª¤ દà«àª¶à«àª¨à« સરàªàª¾àª®àª£à«àª®àª¾àª ઠણà«àª¶àªà«àª¤àª¿àª મરà«àª¯àª¾àª¦àª¿àª¤ àªà«àª®àª¿àªàª¾ àªàªàªµà« àªà«.2007માàª, નવા ઠણૠમથàªà« માàªà« àªà«àªàª²à«àª ઠરàªà«àª દાàªàª² થઠહતà«.[૧૨૮]
વસતà«àªàª£àª¤àª°à« સàªàª¬àªàª§àª¿àª¤ ફà«àª°àª«àª¾àª° àªàª°à«
àªà«àª°àªàª¾àª¯àª¦à«àª¸àª° સà«àª¥àª³àª¾àªàª¤àª° àªàª°à«àª¨à« (illegal immigrants)ઠમરિàªàª¾àª®àª¾àª વસà«àª²àª¾ ઠàªàª¦àª¾àªà« 1.12 àªàª°à«àª¡ લà«àªà« [૧૨૯]સહિત ઠમà«àª°àª¿àªàª¾àª¨àª¾ વસતૠàªàª£àª¤àª°à« બà«àª¯à«àª°à«àª ઠàªàª¦àª¾àªà«àª²à« વસતૠàªà«àª¢àª¾àªàªà«:Uspop commas[૧૩૦]યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ àªà«àª¨ ઠનૠàªàª¾àª°àª¤ પàªà« વિશà«àªµàª¨à«àª તà«àª°à«àªàª¾ àªà«àª°àª®àª¨à«àª સà«àª¥à« વધારૠવસતૠધરાવતà«àª રાષà«àªà«àª° àªà«.વસતૠવà«àª¦à«àª§àª¿ (population growth)નૠદર 0.89%,[૧૦] àªà«, તà«àª¨à« સરàªàª¾àª®àª£à«àª®àª¾àª યà«àª°à«àªªàª¿àª¯ સàªàªàª¨à« 0.16%.[૧૩૧] àªà«.દર 1,000ઠ14.6 àªàªàª¾àª¨à« àªàª¨à«àª® દર (birth rate) વિશà«àªµàª¨à« સરà«àª°àª¾àª¶ àªàª°àª¤àª¾ àªàªà« àªà« ઠનૠઠલà«àª¬à«àª¨à«àª¯àª¾ (Albania) ઠનૠàªàª¯àª°à«àª²à«àª¨à«àª¡ (Ireland)નૠબાદ àªàª°àª¤àª¾ યà«àª°à«àªªàª¿àª¯ સàªàªàª¨àª¾ àªà«àª પણ દà«àª¶ àªàª°àª¤àª¾ વધારૠàªà«.[૧૩૨]2007ના નાણાàªà«àª¯ વરà«àª·àª®àª¾àª 10.5 લાઠàªàª§àª¿àªµàª¾àª¸à«àªàª¨à« àªàª¾àª¨à«àª¨à« નિવાસ (legal residence) àªàªªàªµàª¾àª®àª¾àª àªàªµà«àª¯à« હતà«.બૠદાયàªàª¾ àªàª°àª¤àª¾ વધારૠસમયથૠમà«àªà«àª¸àª¿àªà« નવા નિવાસà«àªàª¨à« ઠàªà«àª°àª£à« સà«àª°à«àª¤ àªà«, 1998થૠàªà«àª¨, àªàª¾àª°àª¤ ઠનૠફિલિપાàªàª¨à«àª¸ દર વરà«àª·à« નવા નિવાસà«àªàª¨à« મà«àªàª²àª¨àª¾àª°àª¾ àªà«àªàª¨àª¾ àªàª¾àª° દà«àª¶à« રહà«àª¯àª¾ àªà«.[૧૩૩]યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ àªàª માતà«àª° àªàªµà« àªàª¦à«àª¯à«àªàª¿àª દà«àª¶ àªà«, àªàª¯àª¾àª મà«àªàª¾ પાયૠવસતૠવà«àª¦à«àª§àª¿àª¨àª¾ ઠàªàª¦àª¾àªà« મà«àªàª¾àª¯àª¾ àªà«.[૧૩૪]
યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ ઠતà«àª¯àªàª¤ વà«àªµàª¿àª§à«àª¯àªªà«àª°à«àª£ વસતૠ(diverse population) ધરાવૠàªà«. 10 લાઠàªàª°àª¤àª¾àªµàª§àª¾àª°à« સàªà«àª¯à« ધરાવતા 31 વàªàª¶à«àª¯ àªà«àª¥à« (ancestry groups) àªà«.[૧૩૫]શà«àªµà«àª¤ ઠમà«àª°àª¿àªà«àª (White Americans) સà«àª¥à« મà«àªà«àª વàªàª¶à«àª¯ àªà«àª¥ (racial group) àªà«, àªàªªàª°àª¾àªàª¤ àªàª°à«àª®àª¨ ઠમà«àª°àª¿àªà« (German American), àªàªàª°àª¿àª¶ ઠમà«àª°àª¿àªà« (Irish American) ઠનૠàªàªàªà«àª²àª¿àª¶ ઠમà«àª°àª¿àªà« (English American) દà«àª¶àª¨àª¾ àªàª¾àª° મà«àªàª¾ વàªàª¶à«àª¯ àªà«àª¥à« પà«àªà«àª¨àª¾ તà«àª°àª£ àªà«.[૧૩૫]àªàª«à«àª°àª¿àªà« ઠમરિàªà« (African American)દà«àª¶àª¨à« સà«àª¥à« મà«àªà« વàªàª¶à«àª¯ લàªà«àª®àª¤à« (racial minority) ઠનૠતà«àª°à«àªà«àª સà«àª¥à« મà«àªà«àª વàªàª¶à«àª¯ àªà«àª¥ àªà«.[૧૩૬][૧૩૫]àªàª¶àª¿àª¯àª¾àª ઠમà«àª°àª¿àªà« (Asian American)દà«àª¶àª¨à« બà«àªàª¾ àªà«àª°àª®àª¨à« સà«àª¥à« મà«àªà« વàªàª¶à«àª¯ લàªà«àª®àª¤à« àªà«. àªà«àª¨à« (Chinese) ઠનૠફિલિપિનૠ(Filipino) બૠસà«àª¥à« મà«àªàª¾ àªàª¶àª¿àª¯àª¾àª ઠમà«àª°àª¿àªà« વàªàª¶à«àª¯ àªà«àª¥à« àªà«.[૧૩૫]2007માઠયà«.àªàª¸.નૠવસતà«àª®àª¾àª 29 લાઠàªà«àªàª²àª¾ ઠમà«àª°àª¿àªà« àªàª¨à«àª¡àª¿àª¯àª¨à« (American Indian) àªà« ઠલાસà«àªàª¾àª¨àª¾ મà«àª³àªµàª¤àª¨à« (Alaskan native)àª, 10 લાàªàª¥à« વધારૠહવાàªàª¨àª¾ વતનૠ(native Hawaiian) ઠનૠ5 લાઠપà«àª°àª¶àª¾àªàª¤ àªàª¾àªªà« (Pacific island)ના વàªàª¶àª¨àª¾ મળà«àª¨à« ઠàªàª¦àª¾àªà« 45 લાઠàªà«.[૧૩૬][૧૩à«]
વàªàª¶/વàªàª¶à«àª¯àª¤àª¾ (2007)[૧૩૬] | |
---|---|
શà«àªµà«àª¤ (White) | 80.0% |
àªàª«à«àª°àª¿àªà«-ઠમà«àª°àª¿àªà« (African American) | 12.8% |
àªàª¶àª¿àª¯àª¾àª (Asian) | 4.4% |
મà«àª³ ઠમà«àª°àª¿àªà« વતનà«àª ઠનૠઠલાસà«àªàª¾àª¨àª¾ મà«àª³ વતનà«àª (Native American and Alaskan Native) | 1.0% |
હવાàªàª¨àª¾ મà«àª³ વતનà«àª ઠનૠપà«àª°àª¶àª¾àªàª¤ àªàª¾àªªà«àªµàª¾àª¸à« (Native Hawaiian and Pacific Islander) | 0.2% |
બહà«àªµàªàª¶à«àª¯ (Multiracial) | 1.6% |
હિસà«àªªà«àª¨àª¿àª àªà« લà«àªàª¿àª¨à« (Hispanic or Latino) (àªà«àª પણ વàªàª¶àª¨àª¾) | 15.1% |
હિસà«àªªà«àª¨àª¿àª ઠનૠલà«àªàª¿àª¨à« ઠમà«àª°àª¿àªà«àª (Hispanic and Latino Americans)નà«(બàªàª¨à« શબà«àª¦à« સતà«àª¤àª¾àªµàª¾àª° રà«àª¤à« àªàªàª¬à«àªàª¾ માàªà« વાપરૠશàªàª¾àª¯ તà«àªµàª¾ àªà«) વસતà«àª®àª¾àª વધારૠઠવસતૠàªàª£àª¤àª°à«àª¨à« તરાહમાઠથયà«àª²à« સà«àª¥à« મà«àªà« ફà«àª°àª«àª¾àª° (demographic trend) àªà«.વસતૠàªàª£àª¤àª°à« બà«àª¯à«àª°à«àª 4.54 àªàª°à«àª¡ હિસà«àªªà«àª¨àª¿àª મà«àª³àª¨àª¾ ઠમà«àª°àª¿àªà«àªàª¨à« àªàª ઠલઠ"વàªàª¶à«àª¯àª¤àª¾ (ethnicity)" ધરાવૠàªà« àªàª® àªàª£à«àª¨à« ઠલઠતારવà«àª¯àª¾ àªà«. 64% of હિસà«àªªà«àª¨àª¿àª ઠમà«àª°àª¿àªà«àªf મà«àªà«àª¸àª¿àªàª¨ મà«àª³àª¨àª¾ (Mexican descent)àªà«.[૧૩૮]2000થૠ2007 દરમિયાન દà«àª¶àª¨à« હિસà«àªªà«àª¨àª¿àª વસતિમાઠ27 àªàªàª¾àª¨à« વધારૠથયૠહતà«, àªà«àª¯àª¾àª°à« બિન-હિસà«àªªà«àª¨àª¿àª વસતિમાઠમાતà«àª° 3.6 àªàªàª¾àª¨à« ઠવધારૠથયૠહતà«.[૧૩૬]àªàª®àª¾àªàª¨à« મà«àªàª¾ àªàª¾àªàª¨à« વà«àª¦à«àª§àª¿ àªàª§àª¿àªµàª¾àª¸àª¨à« àªàªàª¾àª°à« àªà«. ઠમà«àª°àª¿àªà« વસતિનૠ12.4 àªàªàª¾ હિસà«àª¸à« વિદà«àª¶-àªàª¨à«àª® ધરાવૠàªà«, àªà«àª®àª¾àª 54 àªàªàª¾ લà«àªà« લà«àªàª¿àª¨ ઠમà«àª°àª¿àªàª¾ (Latin America)માઠàªàª¨à«àª®à«àª²àª¾ àªà«.[૧૩૯]ફળદà«àª°à«àªªàª¤àª¾ પણ àªàª પરà«àª¬àª³ àªà«. સરà«àª°àª¾àª¶ હિસà«àªªà«àª¨àª¿àª સà«àª¤à«àª°à« તà«àª¨àª¾ àªà«àªµàª¨àªàª¾àª³àª®àª¾àª તà«àª°àª£ બાળàªà«àª¨à« àªàª¨à«àª® àªàªªà« àªà«.સરàªàª¾àª®àª£à«àªªàª¾àª¤à«àª° ફળદà«àª°à«àªªàª¤àª¾ દર બિન-હિસà«àªªà«àª¨àª¿àª ઠ-શà«àªµà«àª¤ સà«àª¤à«àª°à« માàªà« 2.2 ઠનૠબિન-હિસà«àªªà«àª¨àª¿àª શà«àªµà«àª¤ સà«àª¤à«àª°à« માàªà« 1.8 àªà«. (2.1ના પà«àª°àªµàª£à« દર (replacement rate) àªàª°àª¤àª¾ નà«àªà«).[૧૩૪]લàªà«àª®àª¤à«àª (Minorities) (વસતિ àªàª£àª¤àª°à« બà«àª¯à«àª°à«àª àªàª°à«àª²à« વà«àª¯àª¾àªà«àª¯àª¾àªªà«àª°àª®àª¾àª£à«, બિન-હિસà«àªªà«àª¨àª¿àª, બિન-બહà«àªµàªàª¶à«àª¯ àªà«àª°àª¾àª àªàªªàª°àª¾àªàª¤àª¨àª¾ તમામ) વસતિના 34 àªàªàª¾ àªà«, તà«àª 2042 સà«àª§à«àª®àª¾àª બહà«àª®àª¤à« થવાનૠઠàªàª¦àª¾àª àªà«.[૧૪૦]
લàªàªàª 79 àªàªàª¾ ઠમà«àª°àª¿àªà«àª શહà«àª°à« વિસà«àª¤àª¾àª°à« (urban areas)માઠરહૠàªà«. (વસતિ àªàª£àª¤àª°à« બà«àª¯à«àª°à«àª¨à« વà«àª¯àª¾àªà«àª¯àª¾ પà«àª°àª®àª¾àª£à« àªàªµàª¾ વિસà«àª¤àª¾àª°à«àª®àª¾àª પરા (suburb)àªàª¨à« સમાવà«àª¶ થાય àªà«).àªàª®àª¾àª ઠડધા લà«àªà« 50,000થૠવધારૠવસતિ ધરાવતા શહà«àª°à«àª®àª¾àª રહૠàªà«.[૧૪૧]2006માઠàªàª¨àªà«àª°à«àªªà«àª°à«àªà«àª¡ સà«àª¥àª³à« (incorporated places)àªàª લાàªàª¥à« વધારૠવસતિ ધરાવતા હતા, નવ શહà«àª°à« 10લાàªàª¥à« વધારૠવસતિ ધરાવતા હતા ઠનૠàªàª¾àª° વà«àª¶à«àªµàª¿àª શહà«àª°à« (global cities) વà«àª¸ લાàªàª¥àª વધારૠવસતિ ધરાવતા હતા. (નà«àª¯à« યà«àª°à«àª શહà«àª°, લà«àª¸ àªàª¨à«àªà«àª²àª¸ (Los Angeles), શિàªàª¾àªà«, ઠનà«àª¹àª¾àªàª¸à«àªàª¨ (Houston))[૧૪૨]દસ લàªàª¾àª¥à« વધાર વસતિ ધરાવતા પàªàª¾àª¸ મà«àªà«àª°à«àªªà«àª²àª¿àªàª¨ વિસà«àª¤àª¾àª°à« (metropolitan areas) àªà«.[૧૪૩]પàªàª¾àª¸ સà«àª¥à« àªàª¡àªªàª¥à« વà«àª¦à«àª§àª¿ પામૠરહà«àª²àª¾ મà«àªà«àª°à« વિસà«àª¤àª¾àª°à«àª®àª¾àª 23 પશà«àªàª¿àª®àª®àª¾àª ઠનૠ25 દàªà«àª·àª¿àª£àª®àª¾àª àªà«.àªàªàª²àª¾àª¨à«àªàª¾ (Atlanta), ડલાસ (Dallas), હાàªàª¸à«àªàª¨ (Houston), ફિનà«àªà«àª¸ (Phoenix), ઠનૠરà«àªµàª°àª¸àª¾àªàª¡ (Riverside)ના મà«àªà«àª°à« વિસà«àª¤àª¾àª°à« 2000થૠ2006નૠવàªà«àªà« 10 લાઠલà«àªà«àª¨àª¾ તà«àª°àª£-àªàª¤à«àª°à«àª¥àª¾àªàª¶ àªàª°àª¤àª¾ વધારૠવà«àª¦à«àª§àª¿ પામà«àª¯àª¾ હતા.[૧૪૪] ઢાàªàªà«:Largest cities of the United States
àªàª¾àª·àª¾ ફà«àª°àª«àª¾àª° àªàª°à«
àªàª¾àª·àª¾àª (2005)[૧૪૫] | |
---|---|
ઠàªàªà«àª°à«àªà«(માતà«àª°) | 21.62 àªàª°à«àª¡ |
સà«àªªà«àª¨àª¿àª¶,àªà«àª°à«àª¯à«àª² (Creole) | 3.22 àªàª°à«àª¡ |
àªà«àª¨à« | 23 લાઠ|
ફà«àª°à«àª¨à«àª,àªà«àª°à«àª¯à«àª² (Creole) | 19 લાઠ|
તàªàª¾àª²à«àª (Tagalog) | 14 લાઠ|
વિયà«àªàª¨àª¾àª®à« (Vietnamese) | 11 લાઠ|
àªàª°à«àª®àª¨ | 11 લાઠ|
ઠàªàªà«àª°à«àªà« (English) વાસà«àª¤àªµàª¿àª રાષà«àªà«àª°à«àª¯ àªàª¾àª·àª¾ (national language) àªà«.સàªàªà«àª¯ સà«àª¤àª°à« àªà«àª સતà«àª¤àª¾àªµàª¾àª° àªàª¾àª·àª¾ (official language) નથà«, તà«àª® àªàª¤àª¾àª àªà«àªàª²àª¾àª àªàª¾àª¯àª¦àª¾àª, àªà«àªµàª¾ યà«.àª. નà«àªàª°àª²àª¾àªàªà«àª¶àª¨ àªàª°à«àª°àª¿àª¯àª¾àª¤ (U.S. naturalization requirements) ઠàªàªà«àª°à«àªà«àª¨à« સà«àªµà«àªà«àª¤ àªàª£à« àªà«.2005માàª, લàªàªàª 21.6 àªàª°à«àª¡ ઠથવા તૠપાàªàª વરà«àª·àª¥à« માàªàª¡à«àª¨à« મà«àªà« વયના લà«àªà« àªàª°àª®àª¾àª માતà«àª° ઠàªàªà«àª°à«àªà« બà«àª²àª¤àª¾ હતા.વસતિના 12 àªàªàª¾ લà«àªà« દà«àªµàª¾àª°àª¾ àªàª°àª®àª¾àª બà«àª²àª¾àª¤à« સà«àªªà«àª¨àª¿àª¶ (Spanish) બà«àªàª¾ àªà«àª°àª®àª¨à« સà«àª¥à« સામાનà«àª¯ àªàª¾àª·àª¾ àªà« ઠનૠસà«àª¥à« વધારૠશà«àªàªµàª¾àª¤à« વિદà«àª¶à« àªàª¾àª·àª¾ àªà«.[૧૪૫][૧૪૬]ઠàªàªà«àª°à«àªà« àªàªàª¾àª®àª¾àª àªàªàª¾ 28 રાàªà«àª¯à«àª¨à« સતà«àª¤àª¾àªµàª¾àª°àª¾ àªàª¾àª·àª¾ હà«àªµàª¾àª¥à« તà«àª¨à« દà«àª¶àª¨à« સતà«àª¤àª¾àªµàª¾àª° àªàª¾àª·àª¾ બનાવવાનૠàªà«àªàª²àª¾àª ઠમà«àª°àª¿àªà«àª હિમાયત àªàª°à« àªà«.[૧૪à«]હવાàªàª®àª¾àª રાàªà«àª¯àª¨àª¾ àªàª¾àª¯àª¦àª¾àª¥à« હવાઠ(Hawaiian) ઠનૠઠàªàªà«àª°à«àªà« બàªàª¨à« સતà«àª¤àª¾àªµàª¾àª° àªàª¾àª·àª¾àª àªà«.[૧૪૮] નà«àª¯à« મà«àªà«àª¸àª¿àªà« (New Mexico)ઠઠàªàªà«àª°à«àªà« ઠનૠસà«àªªà«àª¨àª¿àª¶ બàªàª¨à«àª¨àª¾ àªàªªàª¯à«àª માàªà« àªà«àª¯àª¾àª°à« લà«àªàª¸à«àª¯àª¾àª¨àª¾ (Louisiana)ઠઠàªà«àª°à«àªà« ઠનૠફà«àª°à«àª¨à«àª માàªà« àªàª¾àª¯àª¦àª¾ àªàª¡à«àª¯àª¾ àªà«, àªà«àª® àªà« બàªàª¨à«àª¨à« àªà«àª સતà«àª¤àª¾àªµàª¾àª° àªàª¾àª·àª¾ નથà«.[૧૪૯] àªà«àª²àª¿àª«à«àª°à«àª¨à«àª¯àª¾ (California) àªà«àªµàª¾ ઠનà«àª¯ રાàªà«àª¯à« ઠદાલતના ફà«àª°à«àª®à«àª¸ àªà«àªµàª¾ àªà«àªà«àªàª¸ સરàªàª¾àª°à« દસà«àª¤àª¾àªµà«àªà« સà«àªªà«àª¨àª¿àª¶àª®àª¾àª પà«àª°àª¸àª¿àª¦à«àª§ àªàª°àªµàª¾ àªàª¦à«àª¶à« àªà«.[૧૫૦]àªà«àªàª²àª¾àª àªàª¨à«àª¸à«àª¯à«àª²àª° વિસà«àª¤àª¾àª°à« તà«àª®àª¨à« મà«àª³ દà«àª¶à« àªàª¾àª·àª¾àª¨à« ઠàªàªà«àª°à«àªà«àª¨à« સાથૠસતà«àª¤àª¾àªµàª¾àª° સà«àªµà«àªà«àª¤àª¿ àªàªªà« àªà«. ઠમà«àª°àª¿àªà« સમà«àª ઠનૠàªà«àªµàª¾àª®à« ઠનà«àªà«àª°àª®à« સમà«àªàª (Samoan) ઠનૠàªàª®àª¾àª°à« (Chamorro)નૠસà«àªµà«àªàª¾àª°à« àªà«. àªàª¤à«àª¤àª°à«àª¯ મà«àª°à«àª¯àª¾àª¨àª¾ àªàª¾àªªà«àªàª àªà«àª°à«àª²àª¿àª¨à«àª¯àª¾àª (Carolinian) ઠનૠàªàª®àª¾àª°à« àªàª¾àª·àª¾àªàª¨à« સà«àªµà«àªàª¾àª°à« àªà«. સà«àªªà«àª¨àª¿ પà«àªµàª°à«àªà« રિàªà«àª¨à« સતà«àª¤àª¾àªµàª¾àª° àªàª¾àª·àª¾ àªà«.
ધરà«àª® ફà«àª°àª«àª¾àª° àªàª°à«
યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ સતà«àª¤àª¾àªµàª¾àª° રà«àª¤à« બિનસાàªàªªà«àª°àª¦àª¾àª¯àª¿àª દà«àª¶ (secular nation) àªà«. ઠમà«àª°àª¿àªà« બàªàª§àª¾àª°àª£àª¨à« પà«àª°àª¥àª® સà«àª§àª¾àª°à« (First Amendment) ધરà«àª®àª¨àª¾ મà«àªà«àª¤ પાલન (free exercise of religion)નૠàªàª¾àª¤à«àª°à« àªàªªà« àªà« ઠનૠàªà«àª પણ પà«àª°àªàª¾àª°àª¨àª¾ ધારà«àª®àª¿àª શાસનનૠસà«àª¥àª¾àªªàª¨àª¾àª¨à« મનાઠફરમાવૠàªà«.2002ના àªàª ઠàªà«àª¯àª¾àª¸àª®àª¾àª 59 àªàªàª¾ ઠમà«àª°àª¿àªà«àªàª àªàª£àª¾àªµà«àª¯à«àª હતà«àª àªà« "ધરà«àª® તà«àª®àª¨àª¾ àªà«àªµàª¨àª®àª¾àª ઠતà«àª¯àªàª¤ મહતà«àªµàª¨à« àªàª¾àª" àªàªàªµà« àªà«. ઠàªàªàª¾àªµàª¾àª°à« ઠનà«àª¯ àªà«àª પણ સમà«àª¦à«àª¦ દà«àª¶ àªàª°àª¤àª¾ àªàª£à« àªàªàªà« àªà«.[૧૫૧]2007ના àªàª સરવૠપà«àª°àª®àª¾àª£à«, 78.4 àªàªàª¾ પà«àª¶à«àª લà«àªà« પà«àª¤àª¾àª¨à« àªà«àª°àª¿àª¸à«àª¤à« (Christian) તરà«àªà« àªàª³àªàª¾àªµà« àªà«. [૧૫૨]ઠàªàªàª¾àªµàª¾àª°à« 1990માઠ86.4 હતà«.[૧૫૩]પà«àª°à«àªà«àª¸à«àªàª¨à«àª (Protestant) સàªàªªà«àª°àª¦àª¾àª¯àª¨àª¾ લà«àªà« 51.3 àªàªàª¾ હતા, àªà«àª¯àª¾àª°à« રà«àª®àª¨ àªà«àª¥à«àª²àª¿àªàªµàª¾àª¦ (Roman Catholicism) 23.9 àªàªàª¾àª સà«àª¥à« મà«àªà« વà«àª¯àªà«àª¤àª¿àªàª¤ સàªàªà«àªàª¾ àªà«.ઠàªà«àª¯àª¾àª¸ વસતિના 26.3 àªàªàª¾ àªà«àª°àª¾ àªàªµà«àª¨à«àªà«àª²àª¿àªàª²à«àª¸ (evangelicals)નૠદà«àª¶àª¨à«àª સà«àª¥à« ધારà«àª®àª¿àª àªà«àª¥ àªàª£àª¾àªµà« àªà«, [૧૫૨]àªà«àª¯àª¾àª°à« ઠનà«àª¯ ઠàªà«àª¯àª¾àª¸ તમામ વàªàª¶à«àª¨àª¾ àªàªµà«àª¨à«àªà«àª²àª¿àªàª²à«àª¸àª¨à« 30-35 àªàªàª¾ àªàª£àª¾àªµà« àªà«.[૧૫૪]2007માઠવિવરણ હà«àª ળના àªà«àª² બિન-àªà«àª°àª¿àª¸à«àª¤à« ધરà«àª®à« 4.7 àªàªàª¾àª¹àª¤àª¾, àªà« 1990ના 3.3 àªàªàª¾àª¥à« વધà«àª¯àª¾ હતા.[૧૫૩]ઠàªà«àª°àª£à« બિન-àªà«àª°àª¿àª¸à«àª¤à« પàªàª¥à« યહà«àª¦à« (Judaism) (1.7%), બà«àª¦à«àª§ (Buddhism) (0.7%), àªàª¸à«àª²àª¾àª® (Islam) (0.6%), હિનà«àª¦à« (Hinduism) (0.4%), ઠનૠàªàªà«àª¯àªµàª¾àª¦à« સરà«àªµàª¹àª¿àª¤àªµàª¾àª¦ (Unitarian Universalism) (0.3%) àªà«.[૧૫૨]પà«àª¤àª¾àª¨à« નિરિશà«àªµàª°àªµàª¾àª¦à« (agnostic), નાસà«àª¤àª¿àª (atheist), àªà« àªà«àª પણ àªàª¾àª¤àª¨à« ધરà«àª® નહà«àª (no religion) હà«àªµàª¾àª¨à«àª àªàª£àª¾àªµàª¤àª¾ લà«àªà« 1990માઠ8.2 àªàªàª¾àª¥à« વધà«àª¨à« 2007માઠ[૧૫૩]16.1 àªàªàª¾ થયા હતા, [૧૫૨]àªà« સàªàªà«àª¯àª¾ બà«àª°àª¿àªàª¨ (2005: 44%) ઠનૠસà«àªµà«àª¡àª¨ (2005: 85%) àªà«àªµàª¾ àªàª¦à«àª¯à«àªàª¿àªàª°àª£ પàªà«àª¨àª¾ દà«àª¶à«àª¨à« સરàªàª¾àª®àª£à«àª®àª¾àª નà«àªàª§àªªàª¾àª¤à«àª° રà«àª¤à« àªàªà« àªà«.[૧૫૫]
શિàªà«àª·àª£ ફà«àª°àª«àª¾àª° àªàª°à«
ઠમà«àª°àª¿àªà« àªàª¾àª¹à«àª° શિàªà«àª·àª£ (public education) રાàªà«àª¯ ઠનૠસà«àª¥àª¾àª¨àª¿àª સરàªàª¾àª°à« દà«àªµàª¾àª°àª¾ સàªàªàª¾àª²àª¿àª¤ àªà« ઠનૠસàªàªà«àª¯ ઠનà«àª¦àª¾àª¨à«àª¨àª¾ ઠàªàªà«àª¶à« દà«àªµàª¾àª°àª¾ યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸àª¨à«àª શિàªà«àª·àª£ મàªàª¤à«àª°àª¾àª²àª¯ (United States Department of Education) તà«àª¨à«àª નિયમન àªàª°à« àªà«.મà«àªàª¾ àªàª¾àªàª¨à« શાળાàªàª®àª¾àª બાળàªà« ઠàªà« સાત વરà«àª·àª¨à« àªàªàª®àª°àª¥à« (સામાનà«àª¯àªªàª£à«, àªàª¿àªàª¡àª°àªàª¾àª°à«àªàª¨ (kindergarten) ઠથવા પà«àª°àª¥àª® àªàªà«àª·àª¾ (first grade))માàª) દાàªàª² થાય àªà« ઠનૠઠઢાર વરà«àª·àª¨àª¾ થાય તà«àª¯àª¾àª સà«àª§à« (સામાનà«àª¯àªªàª£à« બારમૠàªàªà«àª·àª¾ (twelfth grade), હાàªàª¸à«àªà«àª² (high school))ના ઠàªàª¤ સà«àª§à«) તà«àª àªàª£à« àªà«. àªà«àªàª²àª¾àª રાàªà«àª¯à« વિદà«àª¯àª¾àª°à«àª¥à«àªàª¨à« સà«àª³ àªà« સતà«àª¤àª° વરà«àª·à« શાળા àªà«àª¡àªµàª¾àª¨à« àªà«àª àªàªªà« àªà«.[૧૫૬]લàªàªàª 12 àªàªàª¾ બાળàªà« રà«àª¢à«àªà«àª¸à«àª¤ શાળાઠ(parochial) àªà« બિન-સàªàªà«àªàª¿àª¤ (nonsectarian)àªà« àªàª¾àª¨àªà« શાળાàªàª®àª¾àª (private school) દાàªàª² થાય àªà«.માતà«àª° બૠàªàªàª¾ બાળàªà« ધરૠબà«àª ા àªàª£à« (homeschooled) àªà«.[૧૫à«]યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸àª®àª¾àª àªàªà«àª શિàªà«àª·àª£àª¨à« àªàª£à« સà«àªªàª°à«àª§àª¾àª¤à«àª®àª àªàª¾àª¹à«àª° ઠનૠàªàª¾àª¨àªà« સàªàª¸à«àª¥àª¾àª (institutions of higher education) તà«àª® ઠàªà«àª²à«àª²à« પà«àª°àªµà«àª¶ નà«àª¤àª¿àª સાથà«àª¨à« સà«àª¥àª¾àª¨àª¿àª સમà«àª¦àª¾àª¯ àªà«àª²à«àªà« (community college) àªà«.25 ઠનૠતà«àª¥à« વધારૠવરà«àª·àª¨à« àªàªàª®àª°àª¨àª¾ ઠમà«àª°àª¿àªà«àªàª¨àª¾ 84.6 àªàªàª¾ હાàªàª¸à«àªà«àª² સà«àª§à« àªàª£à« àªà«, 52.6 àªàªàª¾ àªà«àª²à«àªàª®àª¾àª àªàª¾àª¯ àªà«, 27.2 àªàªàª¾ સà«àª¨àª¾àª¤àªàª¨à« ડà«àªà«àª°à« (bachelor's degree) મà«àª³àªµà« àªà« ઠનૠ9.6 àªàªàª¾ ઠનà«-સà«àª¨àª¾àª¤àª ડà«àªà«àª°à«àª મà«àª³àªµà« àªà«.[૧૫૮]મà«àª³àªà«àª¤ સાàªà«àª·àª°àª¤àª¾ દર (literacy rate) ઠàªàª¦àª¾àªà« 99 àªàªàª¾ àªà«.[૧૦][૧૫૯]સàªàª¯à«àªà«àª¤ રાષà«àªà«àª°à«àª યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸àª¨à« 0.97નૠશિàªà«àª·àª£ àªàªàª àªàªªà«àª¯à« àªà«, àªà« તà«àª¨à« વિશà«àªµàª®àª¾àª 12મા સà«àª¥àª¾àª¨à« મà«àªà« àªà«.[૧૬૦]
àªàª°à«àªà«àª¯ ફà«àª°àª«àª¾àª° àªàª°à«
યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸àª®àª¾àª ઠપà«àªà«àª·àª¿àª¤ àªàª¯à«àª·à«àª¯ (life expectancy) àªàª¨à«àª®àª¥à« 77.8 વરà«àª·àª¨à«àª àªà«, [૧૬૧]àªà« પશà«àªàª¿àª® યà«àª°à«àªªàª®àª¾àª સમàªà«àª° àªàªàªàª¡àª¾ àªàª°àª¤àª¾ àªàª વરà«àª· àªàªà«àª àªà« ઠનૠનà«àª°à«àªµà«, સà«àªµà«àªà«àªàª°à«àª²à«àª¨à«àª¡ ઠનૠàªà«àª¨à«àª¡àª¾ àªàª°àª¤àª¾ તà«àª°àª£àª¥à« àªàª¾àª° વરà«àª· àªàªà«àª àªà«.[૧૬૨]àªà«àª²à«àª²àª¾ બૠદાયàªàª¾àª®àª¾àª ઠપà«àªà«àª·àª¿àª¤ àªàª¯à«àª·à«àª¯àª®àª¾àª દà«àª¶àª¨à« àªà«àª°àª® વિશà«àªµàª®àª¾àª 11મા સà«àª¥àª¾àª¨à«àª¥à« 42મા સà«àª¥àª¾àª¨à« પહà«àªàªà« àªàª¯à«àª àªà«.[૧૬૩]દર હàªàª¾àª°à« 6.37નૠબાળ મરણ દર (infant mortality rate) યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸àª¨à« 221 દà«àª¶à«àª®àª¾àª 42મા સà«àª¥àª¾àª¨à« મà«àªà« àªà«, àªà« પશà«àªàª¿àª® યà«àª°à«àªªàª¨àª¾ તમામ દà«àª¶à« àªàª°àª¤àª¾ પાàªàª³ àªà«.[૧૬૪]યà«.àªàª¸.નૠàªà«àª¨à«àª¸àª°àª¥à« àªàªàª°à« àªàªµàª¾àª¨à« દર વિશà«àªµàª®àª¾àª સà«àª¥à« àªàªàªà« àªà«.[૧૬૫]પà«àªà«àª¤ વસતિનૠઠàªàª¦àª¾àªà« àªàª-તà«àª¤àª¿àª¯àª¾àªàª¶ સà«àª¥à«àª³ (obese) àªà« ઠનૠતૠàªàªªàª°àª¾àªàª¤àª¨à« àªàª-તà«àª¤àª¿àª¯àª¾àªàª¶ વધારૠવ ધરાવૠàªà«,[૧૬૬] સà«àª¥à«àª³àª¤àª¾ દર àªàª¦à«àª¯à«àªàª¿àª દà«àª¶à«àª®àª¾àª સà«àª¥à« àªàªàªà« àªà« ઠનૠàªà«àª²à«àª²àª¾ પàªà«àª¸ વરà«àª·àª®àª¾àª બમણા àªàª°àª¤àª¾ વધà«àª¯à« àªà«.[૧૬à«]àªàª°à«àªà«àª¯ સà«àª°àªà«àª·àª¾ વà«àª¯àªµàª¸àª¾àª¯àª¿àªà« સà«àª¥à«àª³àª¤àª¾ સàªàª¬àªàª§àª¿àª¤ àªàª¾àªàªª àªà« ડાયાબà«àªà«àª¸ (type 2 diabetes)નૠરà«àªàªàª¾àª³à« (epidemic) àªàª£àª¾àªµà« àªà«.[૧૬૮]દર હàªàª¾àª°à« 79.8નૠયà«.àªàª¸. સàªà«àª° સàªàª°à«àªàª¾àªµàª¸à«àª¥àª¾ દર ફà«àª°àª¾àª¨à«àª¸ àªàª°àª¤àª¾ àªàª¾àª° àªàª£à« ઠનૠàªàª°à«àª®àª¨à« àªàª°àª¤àª¾ પાàªàª àªàª£à« àªà«.[૧૬૯]àªàª°à«àªàªªàª¾àª¤ (Abortion)નૠàªàª¾àª¯àª¦à«àª¸àª° àªàª£àªµàª¾àª¨à« માઠઠતà«àª¯àªàª¤ વિવાદાસà«àªªàª¦ àªà«.àªàª£àª¾ રાàªà«àª¯à«àª તà«àª¨à« àªàª¾àª°à«àª¯àªµàª¾àª¹à«àª¨à« àªàª¾àª¹à«àª° àªàªàª¡à«àª³ પà«àª°à«àª પાડવા પર પà«àª°àª¤àª¿àª¬àªàª§ મà«àªà«àª¯à« àªà« ઠનૠમà«àª¡à«àª¥à« થતા àªàª°à«àªàªªàª¾àª¤à« પર ઠàªàªà«àª¶ લાદà«àª¯à« àªà«. સàªà«àª°à« માàªà« માતા-પિતાનà«àª àªàª¾àª¹à«àª°àª¨àª¾àª®à« àªàª°à«àª°à« બનાવà«àª¯à«àª àªà« ઠનૠરાહ àªà«àªµàª¾àª¨à« àªàª¾àª³à« ફરàªàª¿àª¯àª¾àª¤ બનાવà«àª¯à« àªà«.àªàª°à«àªàªªàª¾àª¤àª¨à« દર àªàªà« રહà«àª¯à« àªà«, તà«àª¯àª¾àª°à« દર હàªàª¾àª° àªàª¨à«àª®à« 241નૠàªàª°à«àªàªªàª¾àª¤ દર ઠનૠ15થૠ44 વરà«àª·àª¨à« àªàªàª®àª°àª¨à« દર હàªàª¾àª° સà«àª¤à«àª°à«àªàª 15નૠàªàª°à«àªàªªàª¾àª¤ દર મà«àªàª¾ àªàª¾àªàª¨àª¾ પશà«àªàª¿àª®à« દà«àª¶à« àªàª°àª¤àª¾ વધારૠàªà«.[૧à«à«¦]
હાàªàª¸à«àªàª¨ (Houston)માàª
માથાદà«àª àªàª°à«àª ઠનૠàªà«àª¡à«àªªà«àª¨à« àªàªàª¾àªµàª¾àª°à« બàªàª¨à« રà«àª¤à« માપતાઠયà«.àªàª¸. àªàª°à«àªà«àª¯ સà«àª°àªà«àª·àª¾ વà«àª¯àªµàª¸à«àª¥àª¾ àªà«àª પણ ઠનà«àª¯ દà«àª¶ àªàª°àª¤àª¾ વધારૠàªà«.[૧à«à«¨] વિશà«àªµ àªàª°à«àªà«àª¯ સàªàª¸à«àª¥àª¾ (World Health Organization)ઠ2000માઠયà«.àªàª¸. àªàª°à«àªà«àª¯ સà«àª°àªà«àª·àª¾ વà«àª¯àªµàª¸à«àª¥àª¾àª¨à« પà«àª°àª¤àª¿àªàª¾àªµ પાઠવવાનૠબાબતમાઠપà«àª°àª¥àª® àªà«àª°àª®à« મà«àªà« હતà«, પરàªàª¤à« સમàªà«àª° àªàª¾àª®àªà«àª°à«àª¨à« રà«àª¤à« 37મા સà«àª¥àª¾àª¨à« મà«àªà« હતà«.યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ તબà«àª¬à« સàªàª¶à«àª§àª¨àª®àª¾àª ઠàªà«àª°àª£à« àªà«.2004માàª, બિન-àªàª¦à«àª¯à«àªàª¿àª àªà«àª·à«àª¤à«àª°à« àªà«àªµàª¤àª¬à«àª¬à« સàªàª¶à«àª§àª¨ પાàªàª³ યà«àª°à«àªª àªàª°àª¤àª¾ તà«àª°àª£ àªàª£à« માથાદà«àª àªàª°à«àª àªàª°à«àª¯à«.[૧à«à«©]
ઠનà«àª¯ તમામ વિàªàª¸àª¿àª¤ દà«àª¶à«àª¥à« વિપરà«àª¤ યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸àª®àª¾àª àªàª°à«àªà«àª¯ સà«àª°àªà«àª·àª¾ àªàªµàª°à«àª સારà«àªµàª¤à«àª°àª¿àª (universal) નથà«.2004માàª, àªàª¾àª¨àªà« વà«àª®àª¾ àªàªàªªàª¨à«àªàª વà«àª¯àªà«àª¤àª¿àªàª¤ àªàª°à«àªà«àª¯ àªàª°à«àªàª¨àª¾ 36 àªàªàª¾ àªà«àªàªµà«àª¯àª¾, àªàª¾àª¨àªà« રà«àªàª¡ àªà«àªàªµàª£à«àª 15 àªàªàª¾ થàª, àªà«àª¯àª¾àª°à« સàªàª, રાàªà«àª¯ ઠનૠસà«àª¥àª¾àª¨àª¿àª સરàªàª¾àª°à«àª 44 àªàªàª¾ àªà«àªàªµà«àª¯àª¾.[૧à«à«ª]2005માàª, વસતિના 15.9 àªàªàª¾ àªàªàª²à« àªà«, 4.66 àªàª°à«àª¡ ઠમà«àª°àª¿àªà«àª વà«àª®àª¾ àªàªµàª વિનાના હતા, àªà« 2001 àªàª°àª¤àª¾ 54 લાઠવધારૠહતા.ઠવધારાનà«àª મà«àªà«àª¯ àªàª¾àª°àª£ માલિàª-પà«àª°àª¾àª¯à«àªàª¿àª¤ àªàª°à«àªà«àª¯ વà«àª®àª¾ સાથૠસàªàªàª³àª¾àª¯àª²àª¾ ઠમà«àª°àª¿àªà«àªàª¨à« àªàªà«àª²à« સàªàªà«àª¯àª¾ àªà«.[૧à«à««]વà«àª®àª¾ વિનાના ઠનૠઠપà«àª°àª¤à« વà«àª®àª¾ ધરાવતા ઠમà«àª°àª¿àªà«àª (àªà«àª®àª¨à« સàªàªà«àª¯àª¾àª¨àª¾ ઠàªàª¦àª¾àªà« વà«àª¯àª¾àªªàªàªªàª£à« àªàª¿àª¨à«àª¨ àªà«), àªàª મà«àªà« રાàªàªà«àª¯ મà«àª¦à«àª¦à« àªà«.[૧à«à«¬]2006માàª, મà«àª¸àªà«àª¸àª¿àªà«àª¸ (Massachusetts) સારà«àªµàª¤à«àª°àª¿àª àªàª°à«àªà«àª¯ વà«àª®àª¾àª¨à« àªàª¾àª¯àª¦à«àª¸àª° બનાવનારà«àª પà«àª°àª¥àª® રાàªà«àª¯ બનà«àª¯à«àª.[૧à«à«]
àªà«àª¨àª¾ ઠનૠàªàª¾àª¯àª¦àª¾àª¨à«àª પાલન ફà«àª°àª«àª¾àª° àªàª°à«
યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸àª®àª¾àª àªàª¾àª¯àª¦àª¾àª¨à«àª પાલન પà«àª°àª¾àª¥àª®àª¿àªàªªàª£à« સà«àª¥àª¾àª¨àª¿àª પà«àª²àª¿àª¸ ઠનૠશà«àª°àª¿àª« (sheriff)ના વિàªàª¾àªàª¨à« àªàªµàª¾àª¬àª¦àª¾àª°à« àªà«, àªà«àª¯àª¾àª°à« રાàªà«àª¯ પà«àª²àª¿àª¸ (state police) વà«àª¯àª¾àªªàª સà«àªµàª¾àª પà«àª°à« પાડૠàªà«.ફà«àª¡àª°àª² બà«àª¯à«àª°à« àªàª« àªàª¨à«àªµà«àª¸à«àªàª¿àªà«àª¶àª¨ (Federal Bureau of Investigation) (àªàª«àª¬à«àªàª) ઠનૠયà«.àªàª¸. મારà«àª¶àª²à«àª¸ સરà«àªµàª¿àª¸ (U.S. Marshals Service) àªà«àªµà« સàªàªà«àª¯ àªàªàª¨à«àª¸à«àªàª¨à« àªàª¾àª¸ ફરàªà« હà«àª¯ àªà«.સàªàªà«àª¯ સà«àª¤àª°à« ઠનૠલàªàªàª તમામ રાàªà«àª¯à«àª®àª¾àª સામાનà«àª¯ àªàª¾àª¯àª¦àª¾ (common law) વà«àª¯àªµàª¸à«àª¥àª¾àª¥à« નà«àª¯àª¾àª¯àªµàª¿àª§àª¿ àªàª¾àª²à« àªà«.રાàªà«àª¯à«àª¨à« ઠદાલતૠમà«àªàª¾ àªàª¾àªàª¨à« ફà«àªàª¦àª¾àª°à« àªàª¾àª°à«àª¯àªµàª¾àª¹à« હાથ ધરૠàªà«, àªà«àª¯àª¾àª°à« સàªàªà«àª¯ ઠદાલતૠ(federal courts) àªà«àªà«àªàª¸ નિયà«àªà«àª¤ àªà«àª¨àª¾àª તà«àª® ઠરાàªà«àª¯ વà«àª¯àªµàª¸à«àª¥àª¾àª સામà«àª¨à« ઠપà«àª²à« (appeal) હાથ ધરૠàªà«.
વિàªàª¸àª¿àª¤ દà«àª¶à« (developed nations)માઠયà«àª¨àª¾àªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ હિàªàª¸àª àªà«àª¨àª¾àªàª®àª¾àª સરà«àª°àª¾àª¶àª¥à« àªàªàªà« સà«àª¤àª° ધરાવૠàªà« ઠનૠàªàª¾àª¸ àªàª°à«àª¨à« બàªàª¦à«àª હિàªàª¸àª¾ (gun violence) ઠનૠહતà«àª¯àª¾àª¨àª¾ àªà«àª¨àª¾àª (homicide) àªàªàªàª¾ સà«àª¤àª°à« àªà«.[૧à«à«®]2007માઠદર àªàª લાàªà« 5.6 હતà«àª¯àª¾àª હતà«, àªà« પડà«àª¶à« દà«àª¶ àªà«àª¨à«àª¡àª¾ àªàª°àª¤àª¾ [૧à«à«¯]તà«àª°àª£ àªàª£à« હતà«.[૧૮૦]યà«.àªàª¸.માઠહતà«àª¯àª¾àª¨à« દર1991થૠ1999નૠવàªà«àªà« 42 àªàªàª¾ àªàªà«àª¯à« હતૠઠનૠતà«àª¯àª¾àª°àª¥à« લàªàªàª સà«àª¥àª¿àª° àªà«.[૧à«à«¯]બàªàª¦à«àª માલિàªà« હàªà« (Gun ownership rights) સતત àªàª¾àª²àª¤àª¾ રાàªàªà«àª¯ વિવાદનૠવિષય àªà« (contentious political debate).
યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ દà«àª¨àª¿àª¯àª¾àª®àª¾àª સà«àª¥à« àªàªàªà« દસà«àª¤àª¾àªµà«àªà«àªà«àª¤ àªà«àª²àªµàª¾àª¸ (incarceration) દર[૧૮૧] ઠનૠàªà«àª² àªà«àª² વસતિ[૧૮૨] ધરાવૠàªà«.2008નૠશરà«àªàª¤àª®àª¾àª, 23 લાઠàªàª°àª¤àª¾ વધારૠલà«àªà« àªà«àª²àª®àª¾àª મà«àªàª²àª¾àª¯àª¾ હતા, àªà« àªàªàªàª¡à« દર સૠપà«àªà«àª¤à«àª àªàª àªàª°àª¤àª¾ વધારà«àª¨à« હતà«.[૧૮૩]હાલનૠદર 19809ના àªàªàªàª¡àª¾ àªàª°àª¤àª¾ લàªàªàª સાત àªàª£à« àªà«.[૧૮૪] àªà«àª°àª¾ પà«àª°à«àª·à« àªàª°àª¤àª¾ ઠàªàª£àª¾ વધારૠઠનૠહિસà«àªªà«àª¨àª¿àª પà«àª°à«àª·à« àªàª°àª¤àª¾ તà«àª°àª£ àªàª£àª¾ વધારૠàªàª«à«àª°àª¿àªà« ઠમà«àª°àª¿àªà«àª àªà«àª²àª®àª¾àª ધàªà«àª²àª¾àª¯àª¾ àªà«.[૧૮૧]2006માàª, યà«.àªàª¸. àªà«àª²àªµàª¾àª¸ દર પà«àª²àª¾àª¨à«àª¡ àªàª°àª¤àª¾ તà«àª°àª£ àªàª£à« હતà«. àªàª°à«àª¥àª¿àª સહàªàª¾àª° ઠનૠવિàªàª¾àª¸ માàªà«àª¨àª¾ સàªàªàª ન (Organisation for Economic Co-operation and Development) (àªàªàª¸à«àª¡à«)નà«àª સàªà«àª¯ પà«àª²àª¾àª¨à«àª¡ યà«.àªàª¸ પàªà« બà«àªàª¾ àªà«àª°àª®à« àªà«.[૧૮૫]દà«àª¶àª®àª¾àª àªà«àª²àªµàª¾àª¸àª¨à« àªàªàªà« દર મહદઠશૠસàªàª¾ (sentencing) ઠનૠડà«àª°àª નà«àª¤àª¿àª (drug policies)નૠàªàª¾àª°àª£à« àªà«.[૧૮૧][૧૮૬]મà«àª¤à«àª¯à« દàªàª¡ (capital punishment)નૠસàªàª¾ મà«àªàª¾ àªàª¾àªàª¨àª¾ પશà«àªàª¿àª®à« દà«àª¶à«àª®àª¾àª રદ થઠàªàª àªà«, પરàªàª¤à« યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸àª®àª¾àª તà«àª¨à« àªà«àªà«àªàª¸ સàªàªà«àª¯ ઠનૠલશà«àªàª°à« àªà«àª¨àª¾àª માàªà« બહાલૠમળૠàªà« ઠનૠતૠતà«àª° રાàªà«àª¯à«àª®àª¾àª ઠમલમાઠàªà«.1976માàª, àªà«àª¯àª¾àª°à« યà«.àªàª¸. સà«àªªà«àª°à«àª® àªà«àª°à«àªà« àªàª¾àª° વરà«àª·àª¨à« માફૠપàªà« મà«àª¤à«àª¯à« દàªàª¡àª¨à« સàªàª¾ પાàªà« àªàª¾àª²à« (reinstated the death penalty) àªàª°à«, તà«àª¯àª¾àª°à« 1,000 મà«àª¤à«àª¯à«àª¦àªàª¡àª¨à« ઠમલ થયૠહતà«.[૧૮à«]મà«àª¤à«àª¯à«àª¦àªàª¡àª¨à« સàªàªà«àª¯àª¾àª®àª¾àª àªà«àª¨, àªàª°àª¾àª¨, પાàªàª¿àª¸à«àª¤àª¾àª¨ (Pakistan), àªàª°àª¾àª ઠનૠસà«àª¦àª¾àª¨ (Sudan) પàªà«àª¨àª¾ àªà«àª°àª®à« àªàªµàª¤àª¾ ઠમà«àª°àª¿àªàª¾àª¨à« 2006ના વરà«àª·àª®àª¾àª વિશà«àªµàªàª°àª®àª¾àª મà«àª¤à«àª¯à«àª¦àªàª¡àª¨à« સàªàªà«àª¯àª¾àª®àª¾àª àªàª à«àª à« àªà«àª°àª® હતà«.[૧૮૮]1976માઠસà«àªªà«àª°à«àª® àªà«àª°à«àªàª¨àª¾ નિરà«àª£àª¯ બાદ, ડà«àª¸à«àª®à«àª¬àª° 2007માઠનà«àª¯à« àªàª°à«àª¸à« (New Jersey) મà«àª¤à«àª¯à« દàªàª¡ નાબà«àª¦ àªàª°àª¨àª¾àª°à«àª પà«àª°àª¥àª® રાàªà«àª¯ બનà«àª¯à«àª હતà«àª.
સàªàª¸à«àªà«àª¤àª¿ ફà«àª°àª«àª¾àª° àªàª°à«
યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ બહà«àª¸àª¾àªàª¸à«àªà«àª¤àª¿àª (multicultural) રાષà«àªà«àª° àªà«, àªà«àª¯àª¾àª વિવિઠવàªàª¶à«àª¯ àªà«àª¥à«, પરàªàªªàª°àª¾àª ઠનૠમà«àª²à«àª¯à«àª¨à« સà«àª¥àª¾àª¨ àªà«.[૧૯][૧૮૯]હવૠબહૠથà«àª¡àª¾ પà«àª°àª®àª¾àª£àª®àª¾àª ઠમરિàªà« મà«àª³ વતનà«àª (Native American) ઠનૠહવાઠમà«àª³ વતનà«àª (Native Hawaiian)નૠબાદ àªàª°àª¤àª¾ "ઠમà«àª°àª¿àªà« વàªàª¶à«àª¯àª¤àª¾" àªà«àªµà«àª નથà«. લàªàªàª બધા ઠઠમà«àª°àª¿àªà«àª àªà« તà«àª®àª¨àª¾ પà«àª°à«àªµàªà« àªà«àª²à«àª²à« પાàªàª સદà«àªàª®àª¾àª સà«àª¥àª³àª¾àªàª¤àª° àªàª°à«àª¨à« àªàªµà«àª²àª¾ àªà«.[૧૯૦]મà«àªàª¾ àªàª¾àªàª¨àª¾ ઠમà«àª°àª¿àªà«àªàª¨à« સàªàª¸à«àªà«àª¤àª¿, àªàªàª²à« àªà« મà«àªà«àª¯ પà«àª°àªµàª¾àª¹àª¨à« ઠમà«àª°àª¿àªà« સàªàª¸à«àªà«àª¤àª¿, પશà«àªàª¿àª®à« સàªàª¸à«àªà«àª¤àª¿ (Western culture) àªà«, àªà« મà«àªà« àªàª¾àªà« યà«àª°à«àªªàª¿àª¯ àªàª§àª¿àªµàª¾àª¸àªàª¨à« પરàªàªªàª°àª¾àª (traditions of European immigrants) માથૠàªàªµà« àªà«. તà«àª®àª¾àª àªàª«à«àª°àª¿àªàª¾àª¥à« લવાયà«àª²àª¾ àªà«àª²àª¾àª®à«àª¨à« પરàªàªªàª°àª¾àª (traditions brought by slaves from Africa) àªà«àªµàª¾ ઠનà«àª¯ સà«àª°à«àª¤à«àª¨à« ઠસરૠàªàª³à« àªà«.[૧૯][૧૯૧]àªàª¶àª¿àª¯àª¾ (Asia) ઠનૠàªàª¾àª¸ àªàª°à«àª¨à« લà«àªàª¿àª¨ ઠમà«àª°àª¿àªàª¾ (Latin America)માàªàª¥à« થયà«àª²àª¾ તાàªà«àª¤àª°àª¨àª¾ સà«àª¥àª¾àª¯à« વસવાઠમાàªà«àª¨àª¾ સà«àª¥àª³àª¾àªàª¤àª°à«àª àªàª સાàªàª¸à«àªà«àª¤àª¿àª મિશà«àª°àª£àª®àª¾àª àªàª®à«àª°à« àªàª°à«àª¯à« àªà«, àªà«àª¨à« àªàªàª°à«àªª àªàª°à« દà«àª¨àª¾àª°àª¾ મà«àª²à«àªàª¿àªàª પà«àª (melting pot) ઠનૠવà«àªµàª¿àª§à«àª¯àªªà«àª°à«àª£ સલાડ બાàªàª² (salad bowl) બàªàª¨à« તરà«àªà« વરà«àª£àªµàªµàª¾àª®àª¾àª àªàªµàª¤àª¾ રહà«àª¯àª¾ àªà«, àªà«àª®àª¾àª àªàª§àª¿àªµàª¾àª¸à«àª ઠનૠતà«àª®àª¨àª¾ વારસદારૠàªà«àªà«àªàª¸ સાàªàª¸à«àªà«àª¤àª¿àª લાàªà«àª·àª£àª¿àªàª¤àª¾àª àªàª¾àª³àªµà« રાàªà« àªà«.[૧૯]
àªà«àª°à«àª હà«àª«àª¸à«àªà«àª¡ (Geert Hofstede)ના સાàªàª¸à«àªà«àª¤àª¿àª વિશà«àª²à«àª·àª£ પà«àª°àª®àª¾àª£à«, ઠàªà«àª¯àª¾àª¸ હà«àª ળના àªà«àª પણ દà«àª¶ àªàª°àª¤àª¾ યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ વà«àª¯àªà«àª¤àª¿àªµàª¾àª¦ (individualism)માઠસà«àª¥à« વધારૠàªà«àª£ મà«àª³àªµà« àªà«.[૧૯૨]મà«àªà«àª¯àªªà«àª°àªµàª¾àª¹àª¨à« સàªàª¸à«àªà«àª¤àª¿ માનૠàªà« àªà« યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ àªàª વરà«àªàªµàª¿àª¹à«àª¨ સમાઠ(classless society)àªà«, [૧૯૩] પરàªàª¤à« વિદà«àªµàª¾àª¨à« દà«àª¶àª¨àª¾ સામાàªàª¿àª-àªàª°àª£ (socialization), àªàª¾àª·àª¾ ઠનૠમà«àª²à«àª¯àª¨à« ઠસર àªàª°àª¤àª¾ સામાàªàª¿àª વરà«àªà« વàªà«àªà« નà«àªàª§àªªàª¾àª¤à«àª° ફરàªà« àªàª²àª તારવૠàªà«.[૧૯૪]ઠમà«àª°àª¿àªà« મધà«àª¯àª® ઠનૠવà«àª¯àªµàª¸àª¾àª¯àª¿àª વરà«àªà« (American middle and professional class)àªàª£àª¾ સાàªàªªà«àª°àª¤ સામાàªàª¿àª પà«àª°àªµàª¾àª¹à«àª®àª¾àª પહà«àª² àªàª°à« àªà«, àªà«àªµàª¾ àªà« àªàª§à«àª¨àª¿àª નારà«àªµàª¾àª¦ (modern feminism), પરà«àª¯àª¾àªµàª°àª£àªµàª¾àª¦ (environmentalism), ઠનૠબહà«-સàªàª¸à«àªà«àª¤àª¿àªµàª¾àª¦.[૧૯૫]ઠમà«àª°àª¿àªà«àªàª¨àª¾ સà«àªµ-àªàª¦àª°à«àª¶à«, સામાàªàª¿àª મàªàª¤àªµà«àª¯à« ઠનૠસાàªàª¸à«àªà«àª¤àª¿àª ઠપà«àªà«àª·àª¾àª ઠસામાનà«àª¯àªªàª£à« àªà«àª¸à«àª¤ ડà«àªà«àª°à« પરતà«àªµà«àª¨àª¾ વળàªàª£ સાથૠસàªàª¬àªàª§àª¿àª¤ àªà«.[૧૯૬]સામાનà«àª¯ àªà« સરà«àª°àª¾àª¶ (ordinary or average), àªà«àª પણ પà«àª°àªàª¾àª°àª¨à« સામાàªàª¿àª-àªàª°à«àª¥àª¿àª સિદà«àª§àª¿àªàª¨à« મહતà«àªµàª¨à« àªàª£àªµàª¾àª¨àª¾ ઠમà«àª°àª¿àªà«àªàª¨àª¾ વલણનૠહàªàª¾àª°àª¾àª¤à«àª®àª લàªà«àª·àª£ àªàª£àªµàª¾àª®àª¾àª àªàªµà« àªà«.[૧૯à«]ઠમà«àª°àª¿àªà« સà«àªµàªªà«àª¨ (American Dream) ઠથવા તૠઠમà«àª°àª¿àªà«àª àªàªàªà« સામાàªàª¿àª àªàª¤àª¿àª¶à«àª²àª¤àª¾ (social mobility) àªà«àªàªµà« àªà«, તà«àªµà« àªà«àª¯àª¾àª² àªàª§àª¿àªµàª¾àª¸à«àªàª¨à« àªàªàª°à«àª·àª¿àª¤ àªàª°àªµàª¾àª®àª¾àª મહતà«àªµàª¨à« àªà«àª®àª¿àªàª¾ àªàªàªµà« àªà«, તà«àª® àªàª¤àª¾àª àªà«àªàª²àª¾àª વિશà«àª²à«àª·àªà«àª¨à« àªàª£àª¾àª¯ àªà« àªà« યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ પશà«àªàª¿àª® યà«àª°à«àªª àªà« àªàª¨à«àª¡àª¾ àªàª°àª¤àª¾ àªàªà« àªàª¤àª¿àª¶à«àª²àª¤àª¾ ધરાવૠàªà«.[૧૯૮]
સà«àª¤à«àª°à«àª હવૠàªàª°àª¨à« બહાર àªàª¾àª® àªàª°à« àªà« ઠનૠમà«àªàª¾ àªàª¾àªàª¨à« સà«àª¤à«àª°à«àª સà«àª¨àª¾àª¤àªàª¨à« પદવà«àª (bachelor's degrees) મà«àª³àªµà« àªà«.[૧૯૯]2005માàª, 28 àªàªàª¾ àªàª°à« (28% of households)બાળàªà« વિનાના વિવાહà«àª¤ દàªàªªàª¤àª¿àªàª¨àª¾ હતા, àªà« સà«àª¥à« સામાનà«àª¯ àªà«àª વણ àªà«.[૨૦૦]સમ-લિàªàªà« લàªà«àª¨ (Same-sex marriage) àªàª વિવાદાસà«àªªàª¦ મà«àª¦à«àª¦à« àªà«, àªà«àªàª²àª¾àª રાàªà«àª¯à«àª લàªà«àª¨àª¨àª¾ વિàªàª²à«àªªà« સિવિલ યà«àª¨àª¿àª¯àª¨ (civil unions)નૠમàªàªà«àª°à« àªàªªà« àªà«.2003 ઠનૠ2008નૠવàªà«àªà« મà«àª¸àªà«àª¸à«àªà«àª¸ (Massachusetts), àªà«àª²àª¿àª«à«àª°à«àª¨àª¾àª¯àª¾ (California), ઠનૠàªàª¨à«àªà«àªàª¿àªàª (Connecticut)નૠસà«àªªà«àª°à«àª® àªà«àª°à«àªà«àª ઠરાવà«àª¯à«àª હતà«àª àªà« સમ-લિàªàªà« લàªà«àª¨ પરનૠરાàªà«àª¯à«àª¨à« પà«àª°àª¤àª¿àª¬àªàª§ àªà«àª°àªàª¾àª¨à«àª¨à« àªà«.àªà«àª²àª¿àª«à«àª°à«àª¨à«àª¯àª¾àª¨àª¾ àªà«àªàª¾àª¦àª¾àª¨à« નવà«àª®à«àª¬àª°, 2008માઠમતદારà«àª મàªàªà«àª° àªàª°à«àª²àª¾ રાàªà«àª¯ બàªàª§àª¾àª°àª£à«àª¯ સà«àª§àª¾àª°àª¾ (a state constitutional amendment) દà«àªµàª¾àª°àª¾ રદ àªàª°àªµàª¾àª®àª¾àª àªàªµà«àª¯à«. ઠસà«àª§àª¾àª°à« લàªà«àª¨àª¨à« પà«àª°à«àª· ઠનૠસà«àª¤à«àª°à« વàªà«àªà«àª¨àª¾ સàªàª¬àªàª§ તરà«àªà« વà«àª¯àª¾àªà«àª¯àª¾àª¯àª¿àª¤ àªàª°à« àªà«, àªà«àªà«, તà«àª¨à« àªàª¾àª¯àª¦à«àª¸àª° હાલમાઠઠદાલતમાઠપડàªàª¾àª°àª¾àª રહૠàªà«.2004 ઠનૠ2008 વàªà«àªà« 13 ઠનà«àª¯ રાàªà«àª¯à« (13 other states)ના મતદારà«àª સમ-લિàªàªà« લàªà«àª¨ પર ઠઠપà«àª°àªàª¾àª°àª¨àª¾ બàªàª§àª¾àª°àª£à«àª¯ પà«àª°àª¤àª¿àª¬àªàª§à« મà«àªà«àª¯àª¾.
લà«àªàªªà«àª°àª¿àª¯ માધà«àª¯àª®à« ફà«àª°àª«àª¾àª° àªàª°à«
દà«àª¨àª¿àª¯àª¾àª¨à«àª સૠપà«àª°àª¥àª® àªàª²àªàª¿àª¤à«àª°àª¨à«àª વà«àªªàª¾àª°à« ધà«àª°àª£à« પà«àª°àª¦àª°à«àª¶àª¨ 1894માઠનà«àª¯à« યà«àª°à«àª શહà«àª°àª®àª¾àª થયà«àª હતà«àª, àªà«àª®àª¾àª થà«àª®àª¸ àªàª¡àª¿àª¸àª¨ (Thomas Edison)ના àªàª¾àªàª¨à«àªà«àª¸à«àªà«àªª (Kinetoscope)નૠàªàªªàª¯à«àª થયૠહતà«..પàªà«àª¨àª¾ વરà«àª·à« àªàª પà«àª°à«àªà«àªà«àªà« ફિલà«àª®àª¨à«àª પણ નà«àª¯à« યà«àª°à«àªàª®àª¾àª સà«àªà«àª°à«àª¨àª¿àªàª થયà«àª હતà«àª ઠનૠપàªà«àª¨àª¾ દાયàªàª¾àªàª®àª¾àª યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡àª¸ સà«àªà«àªà«àª¸ બà«àª²àª¤à« ફિલà«àª®à« (sound film)ના નિરà«àª®àª¾àª£àª®àª¾àª મà«àªàª°à« હતà«.વà«àª¸àª®à« સદà«àª¨àª¾ પà«àª°àª¾àª°àªàªàª¥à« યà«.àªàª¸. ફિલમ àªàª¦à«àª¯à«àª મà«àªà« àªàª¾àªà« હà«àª²à«àªµà«àª¡ (Hollywood, California) ઠનૠàªà«àª²àª¿àª«à«àª°à«àª¨à«àª¯àª¾àª¨à«àª®àª¾àª ઠનૠતà«àª¨à« àªàª¸àªªàª¾àª¸ રહà«àª¯à« àªà«.નિરà«àª¦à«àª¶àª ડà«. ડબà«àª²à«àª¯à«. àªà«àª°àª¿àª«àª¿àª¥à« (D. W. Griffith) ફિલà«àª® àªà«àª°àª¾àª®àª° (film grammar)ના નિરà«àª®àª¾àª£àª®àª¾àª મહતà«àªµàª¨à« àªà«àª®àª¿àªàª¾ àªàªàªµà« હતૠઠનૠàªàª°à«àª¸àª¨ વà«àª²à«àª¸ (Orson Welles)નૠસિàªàª¿àªàª¨ àªà«àª¨ (Citizen Kane) (1941) તમામ યà«àªàª¨à« સà«àª¥à« મહાન ફિલà«àª® તરà«àªà« વારàªàªµàª¾àª° સàªàª¦àª°à«àªàªàª®àª¾àª લà«àªµàª¾àª¯ àªà«.[૨૦૧]ઠમà«àª°àª¿àªàª¾àª¨àª¾ પડદાના àªàª²àª¾àªàª¾àª°à« àªàª¹à«àª¨ વà«àªàª¨ (John Wayne) ઠનૠમà«àª°àª¿àª²à«àª¨ મનરૠ(Marilyn Monroe) મહાન àªàª¦àª°à«àª¶àª°à«àªª àªàª°àª¿àª¤à«àª°à« બનà«àª¯àª¾ àªà«, àªà«àª¯àª¾àª°à« નિરà«àª®àª¾àª¤àª¾/àªàª¦à«àª¯à«àª સાહસિઠવà«àª²à«àª ડà«àªàª¨à« (Walt Disney) àªàª¨àª¿àª®à«àªà«àª¡ ફિલà«àª® (animated film) ઠનૠમà«àªµà«àªµà«àªªàª¾àª° (merchandising) બàªàª¨à«àª®àª¾àª ઠàªà«àª°àª£à« હતા.હà«àª²à«àªµà«àª¡àª¨àª¾ ઠàªà«àª°àª£à« સà«àªà«àª¡à«àª¯à«àªà« (major film studio) àªàª¤àª¿àª¹àª¾àª¸àª®àª¾àª વà«àªªàª¾àª°à« રà«àª¤à« સà«àª¥à« સફળ ફિલà«àª®à«àª¨à«àª નિરà«àª®àª¾àª£ àªàª°à«àª¯à«àª àªà«, àªà«àªµà« àªà« સà«àªàª¾àª° વà«àª°à«àª¸ (1977) ઠનà«àªàª¾àªàªà«àª¨àª¿àª (Titanic) (1997) ઠનૠહà«àª²à«àªµà«àª¡àª¨à« પà«àª°à«àª¡àªà«àªà«àª¸ àªàªà« વà«àª¶à«àªµàª¿àª ફિલà«àª® àªàª¦à«àª¯à«àªàª®àª¾àª પà«àª°àªà«àª¤à«àªµ àªà«àªàªµà« àªà«.[૨૦૨]
ઠમà«àª°àª¿àªà«àª વિશà«àªµàª®àª¾àª àªà«àª²àª¿àªµàª¿àªàª¨àª¨àª¾ સà«àª¥à« મà«àªàª¾ દરà«àª¶àªà« àªà« [૨૦૩]ઠનૠતà«àª®àª¨à« સરà«àª°àª¾àª¶ àªà«àªµàª¾àª¨à« સમય વધતૠરહà«àª¯à« àªà«, àªà« 2006માઠદિવસના પાàªàª àªàª²àª¾àª સà«àª§à« પહà«àªàªà«àª¯à« હતà«.[૨૦૪]àªàª¾àª° મà«àªàª¾ પà«àª°àª¸àª¾àª°àª£ નà«àªàªµàª°à«àªà«àª¸ વà«àª¯àª¾àªªàª¾àª°à« ધà«àª°àª£à« àªàª¾àª²àª¤àª¾ સà«àªµàª¾àª¯àª¤à«àª¤ àªàªàª®à« àªà«.મà«àªà« àªàª¾àªà« વà«àªªàª¾àª°à« ધà«àª°àª£à« àªàª¾àª²àª¤àª¾ રà«àª¡à«àª¯à« àªàª¾àª°à«àª¯àªà«àª°àª®à«àª¨à« દિવસના માતà«àª° સરà«àª°àª¾àª¶ ઠઢૠàªàª²àª¾àªàª¥à« વધૠસમયઠમà«àª°àª¿àªà«àª સાàªàªàª³à« àªà«, [૨૦૫]વà«àª¬ પà«àª°à«àªàª² (web portal)s ઠનૠવà«àª¬ સરà«àª àªàª¨à«àªàª¿àª¨à« (web search engine), àªàªªàª°àª¾àªàª¤ સà«àª¥à« લà«àªàªªà«àª°àª¿àª¯ વà«àª¬àª¸àª¾àªàªà« àªà« માઠસà«àªªà«àª¸ (MySpace), યૠàªà«àª¯à«àª¬ (YouTube), ફà«àªàª¸àª¬à«àª (Facebook), àªàª¬à« (eBay), ઠનૠવિàªàª¿àªªà«àª¡à«àª¯àª¾ (Wikipedia).[૨૦૬]
àªàª«à«àª°àª¿àªà« ઠમà«àª°àª¿àªà« સàªàªà«àª¤ (African American music)નૠલયબદà«àª§ ઠનૠતાલબà«àª§ શà«àª²à«àªàª ઠમà«àª°àª¿àªà« સàªàªà«àª¤ (American music)નૠવà«àª¯àª¾àªªàªàªªàª£à« પà«àª°àªàª¾àªµàª¿àª¤ àªàª°à«àª¯à«àª àªà« ઠનૠતà«àª¨à« યà«àª°à«àªªàª¿àª¯ પરàªàªªàª°àª¾àª¥à« ઠલઠપાડà«àª¯à«àª àªà«.બà«àª²à«àª (blues) àªà«àªµàª¾ ઠનૠહવૠàªà« àªà«àª¨àª¾ સમયના સàªàªà«àª¤ (old-time music)તરà«àªà« àªàª³àªàª¾àª¯ àªà« તà«àªµàª¾ લà«àª (folk) રà«àª¢àª¿àªªà«àª°àª¯à«àªà«àª®àª¾àªàª¥à« તતà«àªµà« લàªàª¨à« ઠનૠતà«àª®àª¨à«àª રà«àªªàª¾àªàª¤àª° àªàª°à«àª¨à« વà«àª¶à«àªµàª¿àª દરà«àª¶àªàªàª£à« માàªà«àª¨à« લà«àªàªªà«àª°àª¿àª¯ શà«àª²à«àª (popular genres)નà«àª સરà«àªàª¨ àªàª°àªµàª¾àª®àª¾àª àªàªµà«àª¯à«àª.વà«àª¸àª®à« સદà«àª¨àª¾ પà«àª°àª¾àª°àªàªàªàª¾àª³àª®àª¾àª લà«àªàª¸ àªàª°à«àª®àª¸à«àªà«àª°à«àªàª (Louis Armstrong) ઠનૠડà«àª¯à«àª àªàª²àª¿àªàªà«àªàª¨ (Duke Ellington) àªà«àªµàª¾ સરà«àªàªà«àª àªàª¾àª (Jazz) વિàªàª¸àª¾àªµà«àª¯à«àª હતà«àª.1920 ઠનૠ1950ના ઠરસામાઠàªàª¨à«àªà«àª°à« સàªàªà«àª¤ (Country music), રà«àª§àª® ઠનૠબà«àª²à«àª (rhythm and blues), ઠનૠરà«àª àªàª¨à«àª¡ રà«àª² (rock and roll)નૠàªàª¦à«àªàªµ થયà«.1960માઠલà«àª પà«àª¨àª°à«àª¦àª¯ (folk revival)માàªàª¥à« બહાર àªàªµà«àª²àª¾ બà«àª¬ ડà«àª²àª¾àª¨ (Bob Dylan) ઠમà«àª°àª¿àªàª¾àª¨àª¾ સà«àª¥à« મહાન àªà«àª¤àª²à«àªàªà« પà«àªà«àª¨àª¾ àªàª બનà«àª¯àª¾ ઠનૠàªà«àª®à«àª¸ બà«àª°àª¾àªàª¨à« (James Brown) ફàªàª (funk)નૠવિàªàª¸àª¾àªµà«àª¯à«àª.મà«àªàª¾ àªàª¾àªàª¨àª¾ તાàªà«àª¤àª°àª¨àª¾ ઠમà«àª°àª¿àªà« સરà«àªàª¨à«àª®àª¾àª હિપ હà«àªª (hip hop) ઠનૠàªàª°à«àª²à« સàªàªà«àª¤ (house music)નૠસમાવà«àª¶ થાય àªà«.àªàªµàª¿àª¸ પà«àª°à«àª¸à«àª²à« (Elvis Presley), માàªàªàª² àªà«àªà«àª¸àª¨ (Michael Jackson), ઠનૠમà«àª¡à«àª¨àª¾ (Madonna) àªà«àªµàª¾ ઠમà«àª°àª¿àªà« પà«àªª સà«àªàª¾àª°à« વà«àª¶à«àªµàª¿àª àªàªà«àª·àª¾àª વિàªà«àª¯àª¾àª¤ થયા àªà«.[૨૦à«]
લિàªàª°à«àªàª°, ફિલà«àª¸à«àª«à« àªàª¨à«àª¡ ધૠàªàª°à«àªà«àª¸ ફà«àª°àª«àª¾àª° àªàª°à«
બà«àª પà«àª¢à« (Beat Generation)ના સà«àª¥à« શà«àª°à«àª·à«àª સરà«àªàªà« પà«àªà«àª¨àª¾ àªàª
18મૠસદà«àª®àª¾àª ઠનૠ19મૠસદà«àª¨àª¾ પà«àª°àª¾àª°àªàªàª®àª¾àª ઠમà«àª°àª¿àªà« àªàª²àª¾ ઠનૠસાહિતà«àª¯àª યà«àª°à«àªªàª®àª¾àªàª¥à« મà«àªà« àªàª¾àªà« પà«àª°à«àª°àª£àª¾ મà«àª³àªµà« હતà«.નાથાનà«àª¯à«àª² હà«àª¥à«àª°à«àª¨ (Nathaniel Hawthorne), àªàª¡àªàª° àªàª²àª¨ પૠ(Edgar Allan Poe), ઠનૠહà«àª¨àª°à« ડà«àªµàª¿àª¡ થà«àª°à« (Henry David Thoreau) àªà«àªµàª¾ લà«àªàªà«àª 19મૠસદà«àª¨àª¾ મધà«àª¯ àªàª¾àª સà«àª§à«àª®àª¾àª વિશિષà«àª ઠમà«àª°àª¿àªà« સાહિતà«àª¯àª¨à« ઠવાઠપà«àª°àª¸à«àª¥àª¾àªªàª¿àª¤ àªàª°à«àª¯à«.સદà«àª¨àª¾ àªàª¤à«àª¤àª°àª¾àª°à«àª§àª®àª¾àª મારà«àª àªà«àªµà«àª (Mark Twain) ઠનૠàªàªµàª¿àªµà«àª²à«àª વà«àª¹à«àªàª®à«àª¨ (Walt Whitman) મà«àªàª¾ àªàªàª¾àª¨àª¾ સરà«àªàªà« હતા. પà«àª¤àª¾àª¨àª¾ àªà«àªµàª¨àªàª¾àª³ દરમિયાન સાવ ઠઠàªàª¾àª£à«àª¯àª¾ રહà«àª²àª¾ àªàª®àª¿àª²à« ડિàªàª¿àª¨à«àª¸àª¨ (Emily Dickinson) હવૠપà«àª°àª¸à«àª¥àª¾àªªàª¿àª¤ ઠમà«àª°àª¿àªà« àªàªµàª¯àª¿àª¤à«àª°à« તરà«àªà« સà«àªµà«àªà«àª¤ àªà«.રાષà«àªà«àª°à«àª¯ ઠનà«àªàªµ ઠનૠàªàª°àª¿àª¤à«àª°àª¨àª¾ પાયાના પાસાàªàª¨à« àªà«àª²àª¤àª¾ સરà«àªàª¨à« - àªà«àªµàª¾ àªà«, હરà«àª®àª¾àª¨ મà«àª²àªµà«àª²à« (Herman Melville)નૠમà«àª¬àª¿-ડિઠ(Moby-Dick) (1851), àªà«àªµà«àªàª¨àª¨à« હàªàª²àª¬à«àª°à« ફિનના પરાàªà«àª°àª®à« (The Adventures of Huckleberry Finn) (1885), and àªàª«. સà«àªà«àª ફિàªà«àªà«àª°àª¾àª²à«àª¡ (F. Scott Fitzgerald)નૠધૠàªà«àª°à«àª àªà«àªà«àª¸àª¬à« (The Great Gatsby) (1925) - ઠતમામનૠ"મહાન ઠમà«àª°àª¿àªà« નવલàªàª¥àª¾ (Great American Novel)" àªàª¹à« શàªàª¾àª¯.
11 યà«.àªàª¸. નાàªàª°àª¿àªà« સાહિતà«àª¯àª¨à«àª નà«àª¬à«àª² àªàª¨àª¾àª® (Nobel Prize in Literature)àªà«àª¤à«àª¯àª¾ àªà«, તાàªà«àª¤àª°àª®àª¾àª 1993માઠàªà«àª¨à« મà«àª°àª¿àª¸àª¨ (Toni Morrison) àªà«àª¤à«àª¯àª¾.1954ના નà«àª¬à«àª² àªàª¨àª¾àª® વિàªà«àª¤àª¾ ઠરà«àª¨à«àª¸à«àª હà«àª®àª¿àªàªà«àªµà« (Ernest Hemingway)નૠમà«àªà« àªàª¾àªà« વà«àª¸àª®à« સદà«àª¨àª¾ સà«àª¥à« પà«àª°àªà«àª¤à«àªµàª¶àª¾àª³à« લà«àªàªà« પà«àªà«àª¨àª¾ àªàª àªàª£àªµàª¾àª®àª¾àª àªàªµà« àªà«.[૨૦૮]પશà«àªàª¿àª®à« (Western) ઠનૠવાસà«àª¤àªµàª¿àª ઠપરાધ àªàª¥àª¾àª (hardboiled crime fiction) àªà«àªµà« લà«àªàªªà«àª°àª¿àª¯ સાહિતà«àª¯àª¿àª શà«àª²à«àª યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸àª®àª¾àª વિàªàª¸à« હતà«. બà«àª પà«àª¢à« (Beat Generation)ના લà«àªàªà«àª નવા સાહિતà«àª¯àª¿àª ઠàªàª¿àªàª®à« શà«àª§à«àª¯àª¾, àªà«àª®àª¾àª àªàª¹à«àª¨ બારà«àª¥ (John Barth), થà«àª®àª¸ પà«àª¨à«àªà«àª¨ (Thomas Pynchon), ઠનૠડà«àª¨ ડà«àª²àª¿àª²à« (Don DeLillo) àªà«àªµàª¾ ઠનà«-àªàª§à«àª¨àª¿àª (postmodernist) લà«àªàªà«àª¨à« સમાવà«àª¶ થાય àªà«.
રાલà«àª« વાલà«àª¡à« àªàª®àª°à«àª¸àª¨ (Ralph Waldo Emerson) ઠનૠથà«àª°à«àª¨à« àªàªà«àªµàª¾àª¨à« હà«àª ળના àªà«àª°àª¾àª¨à«àª¸à«àª¨àª¡à«àª¨à«àªàª¾àª²àª¿àª¸à«àªà« (transcendentalists)ઠઠમà«àª°àª¿àªàª¾àª¨à« પà«àª°àª¥àª® મà«àªà« તતà«àªµàªà«àªàª¾àª¨àª¨à« àªàª³àªµàª³àª¨à« સà«àª¥àª¾àªªàª¨àª¾ àªàª°à« હતà«. (philosophical movement)àªàªàª¤àª° વિàªà«àª°àª¹ પàªà« વહà«àªµàª¾àª°àªµàª¾àª¦ (pragmatism)ના વિàªàª¾àª¸àª®àª¾àª àªàª¾àª°à«àª²à«àª¸ પà«àª¯àª°à«àª¸ (Charles Peirce) ઠનૠતà«àª¯àª¾àª° બાદ વિલà«àª¯àª® àªà«àª®à«àª¸ (William James) ઠનà«àªàª¹à«àª¨ ડà«àªµà« (John Dewey) મà«àªàª°à« હતા.વà«àª¸àª®à« સદà«àª®àª¾àª ડબà«àª²à«àª¯à«. વà«. àªà«àªµàª¾àªàª¨ (W. V. Quine) ઠનૠરિàªàª¾àª°à«àª¡ રà«àª°à«àªà« (Richard Rorty)નૠàªà«àª¤àª¿àªàª ઠમà«àª°àª¿àªà« શિàªà«àª·àª¾àªµàª°à«àª¤à«àª³à«àª®àª¾àª વિશà«àª²à«àª·àª£àª¾àª¤à«àª®àª તતà«àªµàªà«àªàª¾àª¨ (analytic philosophy)નૠàªàª°à«àªàª¾ àªàª£à«.àªàªàª¨ રà«àª¨à«àª¡ (Ayn Rand)નૠવસà«àª¤à«àªµàª¾àª¦ (objectivism) મà«àªà«àª¯àªªà«àª°àªµàª¾àª¹àª®àª¾àª લà«àªàªªà«àª°àª¿àª¯ બનà«àª¯àª¾.
દà«àª°àª¶à«àª¯ àªàª²àª¾àªàª®àª¾àª હડસન રà«àªµàª° સà«àªà«àª² (Hudson River School) યà«àª°à«àªªàª¨àª¾ àªà«àª¦àª°àª¤àªµàª¾àª¦ (naturalism)નà«àªªàª°àªàªªàª°àª¾àª®àª¾àª 19મૠસદà«àª¨àª¾ મધà«àª¯àªàª¾àªàª®àª¾àª àªàª¾àª²à«àª²à« àªàª³àªµàª³ હતà«.1913માàª, યà«àª°à«àªªàª¿àª¯ àªàª§à«àª¨àª¿àªàª¤àª¾àªµàª¾àª¦à« àªàª²àª¾ (modernist art) àªàª°à«àª®àª°à« શૠ(Armory Show)ના નà«àª¯à« યà«àª°à«àª શહà«àª°àª®àª¾àª થયà«àª²àª¾ પà«àª°àª¦àª°à«àª¶àª¨à« લà«àªà«àª¨à« àªàªàª¾àª¤ પહà«àªàªàª¾àª¡à«àª¯à« હતૠઠનૠઠમà«àª°àª¿àªà« àªàª²àª¾ àªàªàª¤àª®àª¾àª પરિવરà«àª¤àª¨ àªàª£à«àª¯à«àª હતà«àª.[૨૦૯]àªà«àª¯à«àª°à«àªà«àª¯àª¾ àªàªà«àª« (Georgia O'Keeffe), મારà«àª¸à«àª¡àª¨ હારà«àªàª²à« (Marsden Hartley) ઠનૠઠનà«àª¯à«àª નવૠશà«àª²à«àªàª¨àª¾ પà«àª°àª¯à«àªà« àªàª°à«àª¯àª¾ ઠનૠઠતà«àª¯àªàª¤ àªàªàªà« વà«àª¯àªà«àª¤àª¿àª¨àª¿àª·à«àª સàªàªµà«àª¦àª¨àª¶à«àª²àª¤àª¾ àªàªàª¾àªàª°àªàª°à«.àªà«àªàª¸àª¨ પà«àª²à«àª (Jackson Pollock) ઠનà«àªµàª¿àª²à«àª® ડૠàªà«àª¨àª¿àªàª (Willem de Kooning)ના ઠમà«àª°à«àª¤ ઠàªàª¿àªµà«àª¯àªà«àª¤àª¿àªµàª¾àª¦ (abstract expressionism) ઠનૠàªàª¨à«àª¡à« વારહà«àª² (Andy Warhol) ઠનૠરà«àª¯ લિàªà«àªàª¨àª¸à«àªà«àª¨ (Roy Lichtenstein)નૠપà«àªª àªàª²àª¾ (pop art) àªà«àªµà« ઠàªà«àª°àª£à« àªàª²àª¾àª¤à«àª®àª àªàª³àªµàª³à« મà«àªà« àªàª¾àªà« યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸àª®àª¾àª વિàªàª¸à« હતà«. àªàª§à«àª¨àª¿àªàª¤àª¾àªµàª¾àª¦ ઠનૠતà«àª¯àª¾àª° બાદ ઠનà«-àªàª§à«àª¨àª¿àªàª¤àª¾àªµàª¾àª¦ (postmodernism)ના àªà«àªµàª¾àª³à« ફà«àª°àª¾àª¨à«àª લà«àªàª¡ રાàªàª (Frank Lloyd Wright), ફિલિપ àªàª¹à«àª¨àª¸àª¨ (Philip Johnson), ઠનૠફà«àª°àª¾àª¨à«àª àªà«àª°à« (Frank Gehry) àªà«àªµàª¾ ઠમà«àª°àª¿àªà« સà«àª¥àªªàª¤àª¿àªàª¨à« પà«àª°àª¸àª¿àª¦à«àª§àª¿ ઠપાવà«.
ઠમà«àª°àª¿àªà« થà«àª¯à«àªàª°àª¨àª¾ સૠપà«àª°àª¥àª® ઠàªà«àª°àª£à« પà«àª°àª¾àª¯à«àªàªà« પà«àªà«àª¨àª¾ àªàª હતા પà«. àªà«. બારà«àª¨àª® (P. T. Barnum), àªà«àª®àª£à« 1841માઠલà«àª ર મà«àª¨àª¹àªà«àªàª¨ (Manhattan)માઠàªàª મનà«àª°àªàªàª¨ àªà«àª®à«àªªàª²à«àªà«àª¸ શરૠàªàª°à«àª¯à«àª હતà«àª.1870ના ઠàªàª¤àªàª¾àªàª®àª¾àª હà«àª°à«àªàª¨ ઠનૠહારà«àª (Harrigan and Hart)નૠàªà«àª®à« નà«àª¯à« યà«àª°à«àªàª®àª¾àª લà«àªàªªà«àª°àª¿àª¯ સàªàªà«àª¤àª¬àª¦à«àª§ (musical) àªà«àª®à«àª¡à«àªàª¨à« શà«àª°à«àª£à« રàªà« àªàª°à«.વà«àª¸àª®à« સદà«àª®àª¾àª બà«àª°à«àª¡àªµà« (Broadway) પર àªàª§à«àª¨àª¿àª સàªàªà«àª¤àª¬àª¦à«àª§ સà«àªµàª°à«àªª બહાર àªàªµà«àª¯à«àª, àªàª°à«àªµàª¿àªàª બરà«àª²àª¿àª¨ (Irving Berlin), àªà«àª² પà«àª°à«àªàª° (Cole Porter), ઠનૠસà«àªà«àª«àª¨ સà«àª¨à«àª§à«àª® (Stephen Sondheim) àªà«àªµàª¾ મà«àª¯à«àªàª¿àªàª² થà«àª¯à«àªàª° àªàª®à«àªªà«àªàª°à«àª¸àª¨àª¾ àªà«àª¤à« પà«àªª સà«àªàª¾àª¨à«àª¡àª°à«àª¡ (pop standards) બનà«àª¯àª¾.નાàªà«àª¯ લà«àªàª યà«àªà«àª¨ àªàª¨à«àª² (Eugene O'Neill) 1936માઠસાહિતà«àª¯àª¨à«àª નà«àª¬à«àª² àªàª¨àª¾àª® àªà«àª¤à«àª¯àª¾, ઠનà«àª¯ લબà«àª§àªªà«àª°àª¤àª¿àª·à«àª િત નાàªà«àª¯àªàª¾àª°à«àª®àª¾àª પà«àª²àª¿àª¤à«àªàª° àªàª¨àª¾àª® (Pulitzer Prize) વિàªà«àª¤àª¾àªàªà«àª¨à«àª¸à« વિલિયમà«àª¸ (Tennessee Williams), àªàª¡àªµàª°à«àª¡ àªàª²à«àª¬à« (Edward Albee), ઠનૠàªàªàª¸à«àª વિલà«àª¸àª¨ (August Wilson)નૠસમાવà«àª¶ થાય àªà«.
1910ના àªàª¾àª°à«àª²à«àª¸ àªàªµà«àª¸ (Charles Ives)ના મà«àªà«àªàª¾àªà« ઠવàªàª¤à« àªàªµà«àªàª¾àª¯à«àª²àª¾ àªàª¾àª°à«àª¯àª તà«àª®àª¨à« પà«àª°àª¶àª¿àª·à«àª પરàªàªªàª°àª¾àª¨àª¾ યà«.àªàª¸.ના પà«àª°àª¥àª® ઠàªà«àª°àª£à« àªàª®à«àªªà«àªàª° તરà«àªà« પà«àª°àª¸à«àª¥àª¾àªªàª¿àª¤ àªàª°à«àª¯àª¾ હતા. ઠનà«àª¯àª®àª¾àª હà«àª¨àª°à« àªà«àªµà«àª² (Henry Cowell) ઠનૠàªàª¹à«àª¨ àªà«àªàª (John Cage) àªà«àªµàª¾ પà«àª°àª¯à«àªàªµàª¾àª¦à«àªàª પà«àª°àª¶àª¿àª·à«àª àªàª®à«àªªà«àªàª¿àª¶àª¨àª®àª¾àª ઠમà«àª°àª¿àªà« ઠàªàª¿àªàª® રàªà«àª¯à«.àªàª°à«àª¨ àªà«àªªàª²à«àª¨à«àª¡ (Aaron Copland) and àªà«àª¯à«àª°à«àª àªàª°à«àª¶à«àªµàª¿àª¨à« (George Gershwin) લà«àªàªªà«àª°àª¿àª¯ ઠનૠપà«àª°àª¶àª¿àª·à«àª સàªàªà«àª¤àª¨à«àª વિશિષà«àª સàªàª¯à«àªàª¨ વિàªàª¸àª¾àªµà«àª¯à«àª.àªà«àª°à«àª¯à«àªà«àª°àª¾àª«àª°à«àª¸ (Choreographers) àªàª¸àª¾àª¡à«àª°àª¾ ડàªàªàª¨ (Isadora Duncan) ઠનૠમારà«àª¥àª¾ àªà«àª°à«àª¹àª¾àª®à« (Martha Graham) àªàª§à«àª¨àª¿àª નà«àª¤à«àª¯ (modern dance)નૠરàªàª¨àª¾àª®àª¾àª મદદ àªàª°à« હતà«, àªà«àª¯àª¾àª°à« àªà«àª¯à«àª°à«àª બà«àª²à«àª¨à«àªàª¾àªàª¨ (George Balanchine) and àªà«àª°à«àª® રà«àª¬àª¿àª¨à«àª¸s (Jerome Robbins) વà«àª¸àª®à« સદà«àª¨àª¾ બà«àª²à«àª®àª¾àª ઠàªà«àª°àª£à« હતા.àªàª²à«àª«à«àª°à«àª¡ સà«àªà«àªà«àª²à«àªà«àª (Alfred Stieglitz), àªàª¡àªµàª°à«àª¡ સà«àªà«àªàªà«àª¨ (Edward Steichen) ઠનૠàªàª¨à«àª¸à«àª² àªàª¦àª®à«àª¸ (Ansel Adams) àªà«àªµàª¾ ઠàªà«àª°àª£à« ફà«àªà«àªà«àª°àª¾àª«àª°à«àª¨à« àªàª¾àª°àª£à« ફà«àªà«àªà«àª°àª¾àª«à« (photography)ના àªàª§à«àª¨àª¿àª àªàª²àª¾àª¤à«àª®àª માધà«àª¯àª®àª®àª¾àª ઠમà«àª°àª¿àªà«àª àªàª£àª¾ લાàªàª¬àª¾ સમયથૠમહતà«àªµàª¨à« àªàª¾àª àªàªàªµà« àªà«.
àªà«àª®àª¿àª સà«àªà«àª°àª¿àªª (comic strip) ઠનૠàªà«àª®àª¿àª બà«àª (comic book) બàªàª¨à« ઠàªàª¬àª¾àª°à« ઠમà«àª°àª¿àªàª¾àª¨àª¾ સરà«àªàª¨ àªà«.પà«àª°àª¶àª¿àª·à«àª àªà«àª®àª¿àª પà«àª¸à«àª¤àª સà«àªªàª°àª®à«àª¨ (Superman) ઠનૠસà«àªªàª°àª¹à«àª°à« (superhero) ઠમà«àª°àª¿àªà« àªàª¦àª°à«àª¶ બનà«àª¯àª¾ àªà«.
àªàª¹àª¾àª° ફà«àª°àª«àª¾àª° àªàª°à«
મà«àªà«àª¯àªªà«àª°àªµàª¾àª¹àª¨à« ઠમà«àª°àª¿àªà« રાàªàª§àª£ àªàª²àª¾ (culinary art)ઠઠનà«àª¯ પશà«àªàª¿àª®à« દà«àª¶à« àªà«àªµà« ઠàªà«.àªàªàª (Wheat) પà«àª°àª¾àª¥àª®àª¿àª ધાનà«àª¯ (cereal) àªà«. પરàªàªªàª°àª¾àªàª¤ ઠમà«àª°àª¿àªà« રાàªàª§àª£ àªàª²àª¾àª®àª¾àª àªàª°à«àªà« (turkey), વà«àª¹àª¾àªàª-àªà«àª²à«àª¡ ડà«àª¯àª° (white-tailed deer) હરણનà«àª માàªàª¸ (venison), બàªàª¾àªàª¾ (potato), શàªà«àªàª°à«àª¯àª¾ (sweet potato), મàªàª¾àª (corn), àªà«àª³à« (squash), ઠનૠમà«àªªàª² સà«àª°àªª (maple syrup), àªàªªàª°àª¾àªàª¤ મà«àª³ વતનà«àª તà«àª® ઠપà«àª°àª¾àª°àªàªàª¿àª યà«àª°à«àªªàª¿àª¯ વસાહતà«àªàª¨àª¾ દà«àª¶à« àªà«àª°àª¾àªàª¨àª¾ વિવધ તતà«àªµà«àª¨à« àªàªªàª¯à«àª થાય àªà«.ધà«àª®à«àª¥à« રàªàª§àª¾àª¤à« àªà«àªàª¡àª¨à«àª માàªàª¸, બà«àª«, શà«àªà«àª²à«àª માàªàª¸ (barbecue), àªà«à«àª°àª¬ àªà«àª (crab cake), હàªàª¾àªàª¾àª¨à« વà«àª«àª° (potato chip)ઠનૠàªà«àªà«àª²à«àª àªàª¿àªª àªà«àªà«àª (chocolate chip cookie) વિશિષà«àªàªªàª£à« ઠમà«àª°àª¿àªà« શà«àª²à«àª¨à« àªàª¹àª¾àª° àªà«.àªàª«à«àª°àª¿àªà« àªà«àª²àª¾àª®à«àª વિàªàª¸àª¾àªµà«àª²à«àª સાàªàª² ફà«àª¡ (Soul food) દàªà«àª·àª¿àª£àª®àª¾àª તà«àª® ઠબà«àªà« ઠà«àªàª¾àª£à« વસતા àªàª«à«àª°àª¿àªà« ઠમà«àª°àª¿àªà«àªàª®àª¾àª લà«àªàªªà«àª°àª¿àª¯ àªà«.સમનà«àªµàª¯àªàª¾àª°à« (Syncretic) રાàªàª§àª£ àªàª²àª¾ àªà«àªµà« àªà« લà«àªàª¸à«àª¯àª¾àª¨àª¾ àªà«àª°à«àª¯à«àª² (Louisiana creole), àªà«àªàª¨ (Cajun), ઠનૠàªà«àªà«àª¸-મà«àªà«àª¸ (Tex-Mex) પà«àª°àª¾àª¦à«àª¶àª¿àª મહતà«àªµ ધરાવૠàªà«.àªàªªàª² પાઠ(apple pie), ફà«àª°àª¾àªàª¡ àªàª¿àªàª¨ (fried chicken), પિતà«àªàª¾ (pizza), હà«àª®àª¬àª°à«àªàª° (hamburger) ઠનà«àª¹à«àª ડà«àª (hot dog) àªà«àªµà« લાàªà«àª·àª£àª¿àª વાનàªà«àª વિવિધ àªàª§àª¿àªµàª¾àª¸à«àªàª¨à« રાàªàª§àª£àªàª²àª¾àª®àª¾àªàª¥à« àªàªµà« àªà«.બà«àª°àª¿àªà« (burrito) ઠનૠàªà«àªà« (taco) ઠનૠપાસà«àª¤àª¾ (pasta) àªà«àªµà« મà«àªà«àª¸àª¿àªàª¨ વાનàªà«àª તà«àª® ઠફà«àª°à«àª¨à«àª ફà«àª°àª¾àªàª (French fries) àªàªàª¾àª²à«àª¯àª¨ સà«àª°à«àª¤àª®àª¾àªàª¥à« ફà«àª°àª«àª¾àª° àªàª°à«àª¨à« ઠપનાવવામાઠàªàªµà« ઠનૠવà«àª¯àª¾àªªàªàªªàª£à« àªàªµàª¾àª¯ àªà«.[૨૧૦]ઠમà«àª°àª¿àªà«àª સામાનà«àª¯àªªàª£à« àªàª¾ àªàª°àª¤àª¾ વધારૠàªà«àª«à«àª¨à« પસàªàª¦ àªàª°à« àªà«.àªàª°à«àª¨à«àª àªà«àª¯à«àª¸ ઠનૠદà«àª§ નાસà«àª¤àª¾ સાથૠલà«àªµàª¾àª¤àª¾ પà«àª£àª¾ તરà«àªà« પà«àª°àªàª²àª¿àª¤ થયા તà«àª¨àª¾ માàªà« મà«àªà« àªàª¾àªà« ઠમà«àª°àª¿àªà« àªàª¦à«àª¯à«àªà«àª¨à«àª મારà«àªà«àªàª¿àªàª àªàªµàª¾àª¬àª¦àª¾àª° àªà«.[૨૧૧]1980 ઠનૠ1990ના ઠરસામાઠઠમà«àª°àª¿àªà«àªàª¨àª¾ àªàª¹àª¾àª°àª®àª¾àª àªà«àª²àª°à«àª¨àª¾ પà«àª°àª®àª¾àª£àª®àª¾àª 24 àªàªàª¾ વધારૠથયà«. [૨૧૦]ફાસà«àª ફà«àª¡ (fast food)ના àªàªàªàª²à«àªà«àª¸ પર વાàªàª°àªµàª¾àª° àªàª®àªµàª¾àª¨à« àªàª¦àª¤, àªàª°à«àªà«àª¯ ઠધિàªàª¾àª°à«àª àªà«àª¨à« ઠમà«àª°àª¿àªà« "સà«àª¥à«àª³àª¤àª¾ રà«àªàªàª¾àª³à«" àªàª¹à« àªà«, તà«àª¨à« સાથૠસàªàªàª³àª¾àª¯à«àª²à« àªà«.ઠતà«àª¯àªàª¤ મધà«àª° હળવા પà«àª£àª¾ (soft drink) વà«àª¯àª¾àªªàªàªªàª£à« લà«àªàªªà«àª°àª¿àª¯ àªà«, àªàª¾àªàª¡àªµàª¾àª³àª¾ હળવા પà«àª£àª¾ ઠમà«àª°àª¿àªà«àªàª¨àª¾ સરà«àª°àª¾àª¶ àªà«àª²àª°à« વપરાશમાઠ9 àªàªàª¾ હિસà«àª¸à« ધરાવૠàªà«.[૨૧૨]
રમતૠફà«àª°àª«àª¾àª° àªàª°à«
19મૠસદà«àª¨àª¾ ઠàªàª¤ àªàª¾àªàª¥à« બà«àªàª¬à«àª² (baseball) રાષà«àªà«àª°à«àª¯ રમત (national sport) àªàª£àª¾àª¯ àªà«. ઠમà«àª°àª¿àªà« ફà«àªàª¬à«àª² (American football), બાસà«àªà«àªàª¬à«àª² (basketball), ઠનૠàªàªàª¸ હà«àªà« (ice hockey) દà«àª¶àª¨àª¾ ઠનà«àª¯ તà«àª°àª£ મà«àªà«àª¯ વà«àª¯àªµàª¸àª¾àª¯àª¿àª àªà«àª® સà«àªªà«àª°à«àªà«àª¸ àªà«.àªà«àª²à«àª ફà«àªàª¬à«àª² (College football) ઠનૠબાસà«àªà«àªàª¬à«àª² (basketball) મà«àªàª¾ પà«àª°àª®àª¾àª£àª®àª¾àª પà«àª°à«àªà«àª·àªà«àª¨à« àªàªàª°à«àª·à« àªà«.àªà«àªàª²àª¾àª માપદàªàª¡à«àª¥à« હવૠફà«àªàª¬à«àª² સà«àª¥à« પà«àª°à«àªà«àª·àª£à«àª¯ રમત (spectator sport) àªà«.[૨૧૩]બà«àªà«àª¸àª¿àªàª (Boxing) ઠનૠહà«àª°à«àª¸ રà«àª¸àª¿àªàª (horse racing) àªàª સમયૠસà«àª¥à« વધારૠનિહાળવામાઠàªàªµàª¤àª¾ વà«àª¯àªà«àª¤àª¿àªàª¤ સà«àªªà«àª°à«àªà«àª¸ àªàª£àª¾àª¤àª¾ હતા, પરàªàª¤à« હવૠતà«àª®àª¨à«àª સà«àª¥àª¾àª¨ àªà«àª²à«àª« (golf) ઠનૠàªàªà« રà«àª¸àª¿àªàªà« (auto racing), àªàª¾àª¸ àªàª°à«àª¨à« નાસà«àªàª°à« (NASCAR) લà«àª§à«àª àªà«. સà«àªàª° (Soccer) યà«àªµàª¾ ઠનૠશિàªàª¾àª સà«àª¤àª°à«àª વà«àª¯àª¾àªªàªàªªàª£à« રમાય àªà« ઠનૠàªàª વà«àª¯àªµàª¸àª¾àª¯àª¿àª રà«àª¤à« પà«àª°à«àªà«àª·àª£à«àª¯ રમત તરà«àªà« વà«àª¦à«àª§àª¿ પામૠરહà«àª¯à«àª àªà«.àªà«àª¨àª¿àª¸ (Tennis) ઠનૠઠનà«àª¯ àªàª£à« àªàªàªàª¡à«àª° રમતૠપણ લà«àªàªªà«àª°àª¿àª¯ àªà«.
મà«àªàª¾ àªàª¾àªàª¨à« ઠમà«àª°àª¿àªà« રમતૠયà«àª°à«àªªàª¿àª¯ પà«àª°àª£àª¾àª²à«àªàª®àª¾àªàª¥à« àªàª¤àª°à« àªàªµà« àªà«, તà«àª® àªàª¤àª¾àª વà«àª²à«àª¬à«àª² (volleyball), સà«àªà«àªàª¬à«àª°à«àª¡àª¿àªàª (skateboarding), સà«àª¨à«àª¬à«àª°à«àª¡àª¿àªàª (snowboarding), ઠનૠàªà«àª¯àª°àª²à«àª¡àª¿àªàª (cheerleading) ઠમà«àª°àª¿àªàª¾àª¨à« મà«àª²àª¿àª રમતૠàªà«.લàªà«àª°à«àª¸ (Lacrosse)ઠનૠસરà«àª«àª¿àªàª (surfing) ઠમà«àª°àªàª¾àª¨àª¾ મà«àª³ વતનà«àª ઠનૠહવાàªàª¨àª¾ મà«àª³ વતનà«àªàª¨à« પà«àª°àªµà«àª¤à«àª¤àª¿àªàª®àª¾àªàª¥à« àªàª¤àª°à« àªàªµà«àª¯àª¾ àªà«, àªà« પશà«àªàª¿àª®à« સàªàªªàª°à«àª પહà«àª²àª¾àª¨à« રમતૠàªà«.યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸àª®àª¾àª àªàª àªàª²à«àª®à«àªªàª¿àª રમતૠ(Olympic Games) યà«àªàª¾àª àªà«. (taken place in the United States.)àªàª¨àª¾àª³à« àªàª²à«àª®à«àªªàª¿àª રમતૠ(Summer Olympic Games)માઠયà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸à« 2,301 àªàªàª¦à«àª°àªà« àªà«àª¤à«àª¯àª¾ àªà«, àªà« àªà«àª પણ દà«àª¶ àªàª°àª¤àª¾ વધારૠàªà« [૨૧૪]ઠનૠશિયાળૠàªàª²à«àª®à«àªªàª¿àª રમતૠ(Winter Olympic Games)માઠબà«àªàª¾ àªà«àª°àª®à« 216 àªàªàª¦à«àª°àªà« મà«àª³àªµà«àª¯àª¾ àªà«.[૨૧૫]
સàªàª¦àª°à«àªà« ફà«àª°àª«àª¾àª° àªàª°à«
- â ઢાàªàªà«:USC મà«àª¦à«àª°àª¾àª²à«àª
- â Dept. of Treasury, 2011
- â "U.S. Code: Title 36, 304". Cornell Law School. August 12, 1998. મà«àª³àªµà«àª² February 9, 2017.
The composition by John Philip Sousa entitled 'The Stars and Stripes Forever' is the national march.
- â New Mexico Code 1â16â7 (1981).
- â New Mexico Code 14â11â13 (2011).
- â Cobarrubias, Juan; Fishman, Joshua A. (1983). Progress in Language Planning: International Perspectives. Walter de Gruyter. પà«àª·à«àª  195. ISBN 90-279-3358-8. મà«àª³àªµà«àª² December 27, 2011. CS1 maint: discouraged parameter (link)
- â GarcÃa, Ofelia (2011). Bilingual Education in the 21st Century: A Global Perspective. John Wiley & Sons. પà«àª·à«àª  167. ISBN 1-4443-5978-9. મà«àª³àªµà«àª² December 27, 2011.
- â "UNITED STATES". US Census Bureau. 2015. મà«àª³àªµà«àª² May 20, 2017.
- â "America's Changing Religious Landscape". Pew Research Center: Religion & Public Life. May 12, 2015.
- â ૧૦.૦ ૧૦.૧ ૧૦.૨ ૧૦.à«© ૧૦.૪ "United States". The World Factbook. CIA. 2007-05-31. મà«àª³ માàªàª¥à« 2018-12-25 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2008-10-14.
- â સàªàª¦àª°à«àª તà«àª°à«àªàª¿: àª
યà«àªà«àª¯
àªà«àª;
State and other areas
નામના સàªàª¦àª°à«àª માàªà« àªà«àª પણ સામàªà«àª°à« નથૠ- â ૧૨.૦ ૧૨.૧ "Annual Estimates of the Resident Population: April 1, 2010 to July 1, 2016". United States Census Bureau. મà«àª³ માàªàª¥à« àªàªàª¸à«àª 12, 2017 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² July 25, 2017. Check date values in:
|archive-date=
(મદદ) The 2016 estimate is as of July 1, 2016. The 2010 census is as of April 1, 2010. - â ૧૩.૦ ૧૩.૧ ૧૩.૨ "Report for Selected Countries and Subjects". IMF. મà«àª³àªµà«àª² June 19, 2016.
- â Data refer to the year 2016. [૧] (selecting all countries, GDP per capita (current US$), World Bank. Accessed on July 1, 2017.
- â "OECD Income Distribution Database: Gini, poverty, income, Methods and Concepts". Organisation for Economic Co-operation and Development.
- â "Global inequality: How the U.S. compares". Pew Research.
- â "Income Distribution and Poverty : by country â INEQUALITY". OECD. મà«àª³ માàªàª¥à« April 2, 2015 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤.
- â "2016 Human Development Report" (PDF). United Nations Development Programme. 2016. મà«àª³àªµà«àª² March 23, 2017.
- â ૧૯.૦ ૧૯.૧ ૧૯.૨ ૧૯.à«© àªàª¦àª®à«àª¸, àªà«. àªà«àª¯à«. ઠનૠપરà«àª²àª¾àªàª સà«àªà«àª°à«àª¥àª°-àªàª¦àª®à«àª¸ (2001)વà«àªµàª¿àª§à«àª¯ સાથૠવહà«àªµàª¾àª°àª¶àª¿àªàª¾àªà«àª àªà«àª¨à«àª¡à«àª²-હનà«àªàªàªàªàª¸àª¬à«àªàª¨ 078728145àªàªà«àª¸
- â ૨૦.૦ ૨૦.૧ ૨૦.૨ "World Economic Outlook Database". International Monetary Fund. 2008. મà«àª³àªµà«àª² 2008-10-27. Unknown parameter
|month=
ignored (મદદ) - â યà«àª°à«àªªàª¿àª¯ સàªàª (European Union) સàªàª¯à«àªà«àª¤àªªàª£à« વિશાળ ઠરà«àª¥àª¤àªàª¤à«àª° ધરાવૠàªà«, પરàªàª¤à« તૠàªàª રાષà«àªà«àª° નથà«.
- â ડà«àª², àªà«àª¨àª¾àª¥àª¨ àªàª°. (2003).ઠàªàª®à«àªªà«àª¨à«àª¯àª¨ àªà« ઠમà«àª°àª¿àªàª¨ રà«àªµà«àª²à«àª¯à«àª¶àª¨àª®àª¾àª પà«àª°àªàª°àª£, "àªà«àª°àª¾àªàª¤àª¿àª¨à« મà«àª¤à«àª¸àª¦à«àª¦à«àªà«àª°à«, 1783 સà«àª§à«," પà«àª·à«àª 352, સàªàªªàª¾.àªà«àª પà«. àªà«àª°à«àª¨ ઠનૠàªà«. àªàª°. પà«àª²àª®à«àªàª¡àª¨, માસઠબà«àª²à«àªàªµà«àª², પà«àª·à«àª 352â361àªàªàªàª¸àª¬à«àªàª¨ 1405116749.
- â Maddison, Angus (2006). "Historical Statistics for the World Economy". મà«àª³àªµà«àª² 2008-11-06.
- â Cohen, Eliot A. (July/August 2004). "History and the Hyperpower". Foreign Affairs. મà«àª³ માàªàª¥à« 2009-07-23 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2006-07-14. Check date values in:
|date=
(મદદ) "Country Profile: United States of America". BBC News. 2008-04-22. મà«àª³àªµà«àª² 2008-05-18. - â "Cartographer Put 'America' on the Map 500 years Ago". USA Today. 2007-04-24. મà«àª³àªµà«àª² 2008-11-30.
- â "The Charters of Freedom". National Archives. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-20.
- â વિલà«àª¸àª¨, àªà«àª¨à«àª¥ àªà«. (1993).ધૠàªà«àª²àª®à«àª¬à«àª¯àª¾ àªàª¾àªàª¡ àªà« સà«àªàª¾àª¨à«àª¡àª°à«àª¡ ઠમà«àª°àª¿àªàª¨ àªàªàªà«àª²àª¿àª¶àª¨à«àª¯à« યà«àª°à«àª, àªà«àª²àª®à«àª¬à«àª¯àª¾ પà«àª°à«àª¸, 27â28àªàªàªàª¸àª¬à«àªàª¨ 0231069898.
- â Zimmer, Benjamin (2005-11-24). "Life in These, Uh, This United States". University of PennsylvaniaâLanguage Log. મà«àª³àªµà«àª² 2008-02-22.
- â Lubowski, Ruben, Marlow Vesterby, and Shawn Bucholtz (2006-07-21). "AREI Chapter 1.1: Land Use". Economic Research Service. મà«àª³ માàªàª¥à« 2006-08-08 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2009-03-09.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
- â "Population by Sex, Rate of Population Increase, Surface Area and Density" (PDF). Demographic Yearbook 2005. UN Statistics Division. મà«àª³àªµà«àª² 2008-03-25.
- â "United States". Encyclopedia Britannica. મà«àª³àª®àª¾àªàª¥à« ઠહà«àª સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤ 2012-07-29. મà«àª³àªµà«àª² 2008-03-25.CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
- â "World Factbook: Area Country Comparison Table". Yahoo Education. મà«àª³ માàªàª¥à« 2009-07-24 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-02-28.
- â O'Hanlon, Larry. "Supervolcano: What's Under Yellowstone?". Discovery Channel. મà«àª³ સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤ માàªàª¥à« 2012-05-25 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-13.
- â Perkins, Sid (2002-05-11). "Tornado Alley, USA". Science News. મà«àª³ સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤ માàªàª¥à« 2007-07-01 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2006-09-20.
- â Morin, Nancy. "Vascular Plants of the United States" (PDF). Plants. National Biological Service. મà«àª³ (PDF) માàªàª¥à« 2013-07-24 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2008-10-27.
- â "Global Significance of Selected U.S. Native Plant and Animal Species". SDI Group. 2001-02-09. મà«àª³ માàªàª¥à« 2009-01-18 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2009-01-20.
- â "Numbers of Insects (Species and Individuals)". Smithsonian Institution. મà«àª³àªµà«àª² 2009-01-20.
- â "National Park Service Announces Addition of Two New Units". National Park Service. 2006-02-28. મà«àª³ માàªàª¥à« 2006-10-01 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2006-06-13.
- â ૩૯.૦ ૩૯.૧ "Federal Land and Buildings Ownership" (PDF). Republican Study Committee. 2005-05-19. મà«àª³ (PDF) માàªàª¥à« 2009-03-09 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2009-03-09.
- â "Peopling of Americas". Smithsonian Institution, National Museum of Natural History. 2004. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-19. Unknown parameter
|month=
ignored (મદદ) - â Meltzer, D.J. (1992), "How Columbus Sickened the New World: Why Were Native Americans So Vulnerable to the Diseases European Settlers Brought With Them?", New Scientist: 38â38, http://www.newscientist.com/article/mg13618424.700-how-columbus-sickened-the-new-world-why-were-nativeamericans-so-vulnerable-to-the-diseases-european-settlers-brought-with-them.html
- â "British Convicts Shipped to American Colonies". American Historical Review 2. Smithsonian Institution, National Museum of Natural History. 1896. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-21. Unknown parameter
|month=
ignored (મદદ) - â રસà«àª², ડà«àªµàª¿àª¡ લૠ(2005)દàªà«àª·àª¿àª£àª¨àª¾ સàªàª¸à«àª¥àª¾àª¨à«àª®àª¾àª ઠમà«àª°àª¿àªà« àªà«àª°àª¾àª¨à«àª¤àª¿àªà«àª«àª°àª¸àª¨, àªàª¨.સà«., ઠનૠલàªàª¡àª¨àª મà«àªàª«àª¾àª°àª²à«àª¨à«àª¡, પા.12àªàªàªàª¸àª¬à«àªàª¨ 0786407832.
- â બà«àª²à«àªàª¬àª°à«àª¨, રà«àª¬àª¿àª¨ (1998).ધૠમà«àªàª¿àªàª àªàª« નà«àª¯à« વરà«àª²à«àª¡ સà«àª²à«àªµàª°à«. ફà«àª°à«àª® ધૠબà«àª°à«àª àªà« ધૠમà«àª¡àª°à«àª¨, 1492-1800.લàªàª¡àª¨ ઠનૠનà«àª¯à« યà«àª°à«àª વરà«àª¸à«.પà«.460àªàªàªàª¸àª¬à«àªàª¨ 1859841953.
- â મà«àª°àª¿àª¸àª¨, માàªàªàª² àª. (1999).સà«àª²à«àªµàª°à« àªàª¨à«àª¡ ધૠઠમà«àª°àª¿àªàª¨ વà«àª¸à«àªàª ધૠàªàªà«àª²àª¿àªªà«àª¸ àªàª« મà«àª¨àª¿àª«à«àª¸à«àª ડà«àª¸à«àªàª¿àª¨à« àªàª¨à«àª¡ ધૠàªàª®àª¿àªàª àªàª« ધૠસિવિલ વà«àª°.àªà«àªªàª² હિલઠયà«àª¨àª¿àªµàª°à«àª¸àª¿àªà« àªàª« નà«àª°à«àª¥ àªà«àª°à«àª²àª¿àª¨àª¾ પà«àª°à«àª¸, પà«àªà«àª13-21àªàªàªàª¸àª¬à«àªàª¨ 0807847968.
- â "1860 Census" (PDF). U.S. Census Bureau. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-10.પાનૠસાત àªà«àª² àªà«àª²àª¾àª® વસતૠ3,953,760 દરà«àª¶àª¾àªµà« àªà«.
- â ડૠરà«àª¸àª¾, મારà«àª¶àª² àªàª². (1997).ધૠપà«àª²àª¿àªàª¿àªà«àª¸ àªàª« ડિસà«àª²à«àª¯à«àª¶àª¨àª ધૠàªà«àªµà«àª¸à«àª ફà«àª° ઠનà«àª¶àª¨àª² àªàªàª¡à«àª¨à«àªàª¿àªà« àªàª¨à«àª¡ ધૠઠમà«àª°àª¿àªàª¨ સિવિલ વà«àª°.àªàª¡àª¿àª¸àª¨, àªàª¨àªà«àª àªà«àª°àª¾àªàªà«àªà«àª¶àª¨, પા.266àªàªàªàª¸àª¬à«àªàª¨ 1560003499.
- â ફà«àª¨àª°, àªàª°àª¿àª ઠનૠàªàª¹à«àª¨ àª. àªà«àª°à«àªà« (1991).ધૠરà«àª¡àª°à«àª¸ àªàª®à«àªªà«àª¨à«àª¯àª¨ àªà« ઠમà«àª°àª¿àªàª¨ હિસà«àªà«àª°à«àª¨à«àª¯à« યà«àª°à«àª હાàªàªàª¨ મિફિન, પા.576àªàªàªàª¸àª¬à«àªàª¨ 0395513723.
- â મà«àªàª¡àª«à«, àªà«àª°à«àª®, àªà«àª°à« વà«àªàª¨ પિàªà«àª°à«àª® ઠનૠસà«àªà«àªµ àª. વà«àª¡àªµàª°à«àª¥ (2005).યà«.àªàª¸. હિસà«àªà«àª°à« સà«àªªàª° રà«àªµà«àª¯à«àªªàª¿àª¸à«àªàª¾àªàª¾àªµà«, àªàª¨àªà«, રà«àª¸àª°à«àª àªàª¨à«àª¡ àªàªà«àª¯à«àªà«àª¶àª¨ àªàª¸à«àª¸àª¿àªàª¶àª¨, પા.418àªàªàªàª¸àª¬à«àªàª¨ 0738600709.
- â Francis, David R. (2005-08-29). "More Costly than "The War to End All Wars"". Christian Science Monitor. મà«àª³àªµà«àª² 2006-10-24.
- â àªà«àª¨à«àª¡à«, પાàªàª² (1989).મહાન સતà«àª¤àª¾àªàª¨à«àª àªàª¤à«àª¥àª¾àª¨ ઠનૠપતન.નà«àª¯à« યà«àª°à«àª, વિનà«àªàª¿àª, પà«.358àªàªàªàª¸àª¬à«àªàª¨ 0670728197.
- â "The United States and the Founding of the United Nations, August 1941âOctober 1945". U.S. Dept. of State, Bureau of Public Affairs, Office of the Historian. 2005. મà«àª³ સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤ માàªàª¥à« 2005-10-23 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-11. Unknown parameter
|month=
ignored (મદદ) - â પà«àª°àª¶àª¾àªàª¤ યà«àª¦à«àª§ સàªàª¶à«àª§àª¨ સમાઠ(2006).àªàª¾àªªàª¾àª¨àª¨à« સà«àª¥à« લાàªàª¬à« દિવસ.નà«àª¯à« યà«àª°à«àªàª àªàªà«àª¸àª«àª°à«àª¡ યà«àª¨àª¿àªµàª°à«àª¸àª¿àªà« પà«àª°à«àª¸.àªàªàªàª¸àª¬à«àªàª¨ 4770028873.
- â Voyce, Bill (2006-08-21). "Why the Expansion of the 1990s Lasted So Long". Iowa Workforce Information Network. મà«àª³ માàªàª¥à« 2006-10-06 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-08-16.
- â "Many Europeans Oppose War in Iraq". USA Today. 2003-02-14. મà«àª³àªµà«àª² 2008-09-01.Springford, John (2003). "'Old' and 'New' Europeans United: Public Attitudes Towards the Iraq War and US Foreign Policy" (PDF). Centre for European Reform. મà«àª³ (PDF) માàªàª¥à« 2004-03-28 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2008-09-01. Unknown parameter
|month=
ignored (મદદ) - â "Iraq [poll]". PollingReport.com. મà«àª³àªµà«àª² 2008-09-25.
- â "Amnesty International Report 2007". Amnesty International. મà«àª³ માàªàª¥à« 2012-07-15 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2008-01-18.
- â સà«àªà«àª¬, àªàª¹à«àª¨ àªàª®., ઠનૠàªàª¹à«àª¨ àªàª®. સà«àªà«àª¬ II (2002).àªàª¨ àªàª¨à«àªà«àª°à«àª¡àªà«àª¶àª¨ àªà« ધૠઠમà«àª°àª¿àªàª¨ લà«àªàª² સà«àª¸à«àªàª®àª«à«àª²à«àª°à«àª¨à«àª¸, àªà«àªµàª¾àª¯àª ડà«àª²à«àª®àª°, પા.6àªàªàªàª¸àª¬à«àªàª¨ 0766827593.
- â રાસà«àªàª¿àª¨, àªà«àª®à«àª¸ બà«. (2003). àªàªµàª°àª°à«àª²àª¿àªàª ડà«àª®à«àªà«àª°àª¶à«àª ધૠસà«àªªà«àª°à«àª® àªà«àª°à«àª વિ. ધૠઠમà«àª°àª¿àªàª¨ પà«àªªàª²àª²àªàª¡àª¨ ઠનૠનà«àª¯à« યà«àª°à«àª, રાàªàªàª²à«àª, પા.36-38àªàªàªàª¸àª¬à«àªàª¨ 0415934397.
- â "Americans Favor Private Giving, People-to-People Contacts". U.S. Dept. of State, International Information Programs. 2007-05-24. મà«àª³ માàªàª¥à« 2007-06-13 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-17.
- â "Department of Defense Active Duty Military Personnel Strengths by Regional Area and by Country (309A)" (PDF). Global Policy Forum. 2005-12-31. મà«àª³ (PDF) માàªàª¥à« 2008-11-12 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-21.
- â "Department of Defense Base Structure Report, Fiscal Year 2005 Baseline" (PDF). Global Policy Forum. મà«àª³ (PDF) માàªàª¥à« 2007-06-21 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-21.
- â Ikenberry, G. John (March/April 2004). "Illusions of Empire: Defining the New American Order". Foreign Affairs. મà«àª³ માàªàª¥à« 2012-05-25 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2009-06-09. Check date values in:
|date=
(મદદ) Kreisler, Harry, and Chalmers Johnson (2004-01-29). "Conversations with History". University of California at Berkeley. મà«àª³ માàªàª¥à« 2007-06-10 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-21.CS1 maint: multiple names: authors list (link) - â "The Fifteen Major Spender Countries in 2006". Stockholm International Peace Research Institute. 2007. મà«àª³ માàªàª¥à« 2007-08-14 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-20.
- â "Rank OrderâMilitary ExpendituresâPercent of GDP". The World Factbook. CIA. 2007-05-31. મà«àª³ માàªàª¥à« 2018-01-20 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-13.
- â "Department of Defense". Budget of the United States Government, FY 2009. Office of Management and Budget. મà«àª³ માàªàª¥à« 2008-03-06 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2008-03-02.
- â Goldman, David (2008-06-12). "Iraq War Could Cost Taxpayers $2.7 Trillion". CNNMoney. મà«àª³àªµà«àª² 2009-03-10.
- â "Iraq Coalition Casualties". Iraq Coalition Casualty Count. 2009-03-10. મà«àª³ માàªàª¥à« 2011-03-21 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2009-03-10.
- â "Employment Situation Summary". U.S. Dept. of Labor. 2009-03-06. મà«àª³àªµà«àª² 2009-03-07.
- â "Gross Domestic Product". Bureau of Economic Analysis. 2009-02-27. મà«àª³ માàªàª¥à« 2009-08-26 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2009-02-28.તà«àª°àª¿àª®àª¾àª¸àª¿àª વà«àª¦à«àª§àª¿ વારà«àª·àª¿àª દરૠદરà«àª¶àª¾àªµàªµàª¾àª®àª¾àª àªàªµà« àªà«.
- â "Consumer Price Index: November 2008" (PDF). U.S. Dept. of Labor. 2009-02-20. મà«àª³àªµà«àª² 2009-02-28.
- â "Debt Statistics". U.S. Dept. of the Treasury. મà«àª³ માàªàª¥à« 2011-04-18 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2009-02-28.
- â à«à«©.૦ à«à«©.૧ à«à«©.૨ "Household Income Rises, Poverty Rate Unchanged, Number of Uninsured Down". U.S. Census Bureau. 2008-08-26. મà«àª³àªµà«àª² 2008-09-06.
- â Lederman, Daniel, and William Maloney (2007). Natural Resources: Neither Curse Nor Destiny. World Bank. પà«àª·à«àª  185. ISBN 0821365452.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
- â "Rank OrderâGDP (Purchasing Power Parity)". World Factbook. CIA. 2008-10-09. મà«àª³ માàªàª¥à« 2011-06-04 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2008-10-21.
- â "U.S. Top Trading Partners, 2006". U.S. Census Bureau. મà«àª³àªµà«àª² 2007-03-26.
- â "Table 1289. U.S. Exports and General Imports by Selected SITC Commodity Groups: 2002 to 2005" (PDF). Statistical Abstract of the United States 2007. U.S. Census Bureau. 2006. મà«àª³àªµà«àª² 2007-08-26. Unknown parameter
|month=
ignored (મદદ) - â Grynbaum, Michael A. (2008-12-01). "Dow Plunges 680 Points as Recession Is Declared". New York Times. મà«àª³àªµà«àª² 2008-12-01.
- â à«à«¯.૦ à«à«¯.૧ "USA Economy in Brief". U.S. Dept. of State, International Information Programs. મà«àª³ માàªàª¥à« 2008-03-12 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2008-03-12.
- â "Table 726. Number of Returns, Receipts, and Net Income by Type of Business and Industry: 2003" (PDF). Statistical Abstract of the United States 2007. U.S. Census Bureau. 2006. મà«àª³àªµà«àª² 2007-08-26. Unknown parameter
|month=
ignored (મદદ) - â "Table 971. Gross Domestic Product in Manufacturing in Current and Real (2000) Dollars by Industry: 2000 to 2005 (2004)" (PDF). Statistical Abstract of the United States 2007. U.S. Census Bureau. 2006. મà«àª³àªµà«àª² 2007-08-26. Unknown parameter
|month=
ignored (મદદ) - â "Rank OrderâOil (Production)". The World Factbook. CIA. 2007-09-06. મà«àª³ માàªàª¥à« 2012-05-12 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-09-14. "Rank OrderâOil (Consumption)". The World Factbook. CIA. 2007-09-06. મà«àª³ માàªàª¥à« 2018-12-26 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-09-14. "Crude Oil and Total Petroleum Imports Top 15 Countries". U.S. Energy Information Administration. 2008-08-26. મà«àª³àªµà«àª² 2008-09-10.
- â "Corn". U.S. Grains Council. મà«àª³àªµà«àª² 2008-03-13.
- â "Soybean Demand Continues to Drive Production". Worldwatch Institute. 2007-11-06. મà«àª³ માàªàª¥à« 2008-03-16 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2008-03-13.
- â "New Release/Ultra Petroleum Corp.,". NYSE Euronext. 2007-07-03. મà«àª³àªµà«àª² 2007-08-03.
- â "Sony, LG, Wal-Mart among Most Extendible Brands". Cheskin. 2005-06-06. મà«àª³ માàªàª¥à« 2012-03-12 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-19.
- â "Labor Force and Earnings, 2005". U.S. Census Bureau. મà«àª³ માàªàª¥à« 2012-02-05 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-05-29.
- â "Table 739. Establishments, Employees, and Payroll by Employment-Size Class and Industry: 2000 to 2003" (PDF). Statistical Abstract of the United States 2007. U.S. Census Bureau. 2006. મà«àª³àªµà«àª² 2007-08-26. Unknown parameter
|month=
ignored (મદદ) - â Fuller, Thomas (2005-06-15). "In the East, Many EU Work Rules Don't Apply". International Herald Tribune. મà«àª³ સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤ માàªàª¥à« 2005-06-16 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-28.
- â "Doing Business in the United States (2006)". World Bank. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-28.
- â Dobbs, Lou (2003-11-02). "The Perils of Productivity". U.S. News & World Report. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-30.
- â "Highlights of Current Labour Market trends" (PDF). Key Indicators of the Labour Market Programme. International Labour Organization. 2005-12-09. મà«àª³ (PDF) માàªàª¥à« 2008-02-16 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-12-20.
- â Gumbel, Peter (2004-07-11). "Escape from Tax Hell". Time. મà«àª³ માàªàª¥à« 2010-01-07 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-28.
- â Sherman, Arloc, and Aviva Aron-Dine (2007-01-23). "New CBO Data Show Income Inequality Continues to Widen". Center on Budget and Policy Priorities. મà«àª³àªµà«àª² 2007-11-24.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
- â DeNavas-Walt, Carmen, Bernadette D. Proctor, and Jessica Smith (2008). "Income, Poverty, and Health Insurance Coverage in the United States: 2007" (PDF). U.S. Census Bureau. મà«àª³àªµà«àª² 2008-11-13. Unknown parameter
|month=
ignored (મદદ)CS1 maint: multiple names: authors list (link) - â Hacker, Jacob S. (2006), The Great Risk Shift: The New Economic Insecurity and the Decline of the American Dream, New York: Oxford University Press
- â ૯à«.૦ ૯à«.૧ ૯à«.૨ સà«àª®à«àª¡àª¿àªàª, àªà«. àªàª®. (2005)"પબà«àª²àª¿àª પà«àª²àª¿àª¸à«àª àªàªà«àª¨à«àª®àª¿àª àªàª¨àªàªà«àªµà«àª²àª¿àªà« àªàª¨à«àª¡ પà«àªµàª°à«àªà«, ધૠયà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ àªàª¨ àªàª®à«àªªà«àª°à«àªàª¿àªµ પરà«àª¸à«àªªà«àªà«àªàª¿àªµ"સà«àª¶àª² સાયનà«àª¸ àªà«àªµàª¾àª°à«àªàª²à« 86, 955-983
- â àªà«àª¨àªµàª°à«àª¥à«, àªàª². (1999)"ડૠસà«àª¶àª²-વà«àª²à«àª«à«àª° પà«àª²àª¿àªàª¿àªà«àª¸ રà«àª¡à«àª¯à«àª¶ પà«àªµàª°à«àªà«?ઠàªà«àª°à«àª¸ નà«àª¶àª¨àª² àªàª¸à«àª¸àª®à«àª¨à«àª" સà«àª¶àª² ફà«àª°à«àª¸à«àª¸ 77(3), 1119-1139.બà«àª°à«àª¡àª²à«, ડà«, àª. હà«àª¬à«àª°, àªàª¸. મà«àª²àª°, àªàª«. નà«àª²à«àª¸àª¨ àªàª¨à«àª¡ ડà«. સà«àªà«àª«àª¨à«àª¸ (2003)"ડà«àªàª°àª®àª¿àª¨àª¨à«àªà«àª¸ àªàª« રà«àª²à«àªàª¿àªµ પà«àªµàª°à«àªà« àªàª¨ àªàª¡àªµàª¾àª¨à«àª¸à«àª¡ àªà«àªªàª¿àªàª¾àª²àª¿àª¸à«àª ડà«àª®à«àªà«àª°àª¸à«àª" ઠમà«àª°àª¿àªàª¨ સà«àª¸à«àª¯àª²à«àªà«àªàª² રà«àªµà«àª¯à« 68(1), 22-51
- â àªàª°, ડà«.(નવà«àª®à«àª¬àª°-ડà«àª¸à«àª®à«àª¬àª°, 2004)."સà«àª¶àª² સà«àªà«àª¯à«àª°àª¿àªà« àªàªàª¨à«àª બà«àª°à«àªàª¨: સૠવà«àª¹àª¾àª ધૠરશ àªà« ફિàªà«àª¸ àªàª?"સિ. સà«àªàª° ઠનૠàªàª°. વાસà«àª¦à«àªµàª¨àª®àª¾àª, સàªàªªàª¾.(2007). àªàª°àª¨à«àª àªàªà«àª¨à«àª®àª¿àª àªàª¶à«àª¯à«àª.બà«àª¸à«àªàª¨: àªàªà«àª¨à«àª®àª¿àª બà«àª¯à«àª°à«
- â Starr, Paul (2008-02-25). "A New Deal of Their Own". American Prospect. મà«àª³ માàªàª¥à« 2008-05-05 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2008-07-24.
- â UNICEF (2007). "Child Poverty in Perspective: An Overview of Child Well-Being in Rich Countries" (PDF). BBC. મà«àª³àªµà«àª² 2007-09-10.
- â ૧૦૨.૦ ૧૦૨.૧ બારà«àªà«àª²à«àª¸, àªàª². àªàª®. (2008). ઠનàªàªà«àªµàª² ડà«àª®à«àªà«àª°àª¶à«: ધૠપà«àª²àª¿àªàª¿àªàª² àªàªà«àª¨à«àª®à« àªàª« ધૠનà«àª¯à« àªàª¿àª²à«àª¡à«àª¡ àªàªàª.પà«àª°àª¿àª¨à«àª¸àªàª¨, àªàª¨àªà«àª પà«àª°àª¿àª¨à«àª¸àªàª¨ યà«àª¨àª¿àªµàª°à«àª¸àª¿àªà« પà«àª°à«àª¸
- â Hartman, C. (2008). "By the Numbers: Income". મà«àª³ માàªàª¥à« 2011-07-25 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2008-07-24.
- â Henderson, David R. (1998). "The Richâand PoorâAre Getting Richer". Hoover Digest. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-19.
- â Yellen, J. (2006). "Speech to the Center for the Study of Democracy 2006â2007 Economics of Governance Lecture University of California, Irvine". San Francisco: Federal Reserve Board. મà«àª³ માàªàª¥à« 2010-12-05 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2008-07-24.Shapiro, Isaac (2005-10-17). "New IRS Data Show Income Inequality Is Again on the Rise". Center on Budget and Policy Priorities. મà«àª³àªµà«àª² 2007-05-16.àªàª¿àª²à«àª¬àª°à«àª,ડà«. (1998). ધૠઠમà«àª°àª¿àªàª¨ àªà«àª²àª¾àª¸ સà«àªà«àª°àªà«àªàª°.બà«àª²à«àª®à«àª¨à«àª, સà«àªàª વà«àª¡à«àª¸àªµàª°à«àª¥.àªàªàªàª¸àª¬à«àªàª¨ 0534505201.
- â Johnston, David Cay (2007-03-29). "Income Gap Is Widening, Data Shows". New York Times. મà«àª³àªµà«àª² 2007-05-16.
- â Saez, E. (2007). "Table A1: Top Fractiles Income Shares (Excluding Capital Gains) in the U.S., 1913â2005". UC Berkeley. મà«àª³àªµà«àª² 2008-07-24. Unknown parameter
|month=
ignored (મદદ) "Field ListingâDistribution of Family IncomeâGini Index". The World Factbook. CIA. 2007-06-14. મà«àª³ માàªàª¥à« 2007-06-13 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-17. - â "Shares of Federal Tax Liabilities, 2004 and 2005". Congressional Budget Office. મà«àª³àªµà«àª² 2008-11-02.
- â Domhoff, G. William (2006). "Table 4: Percentage of Wealth Held by the Top 10% of the Adult Population in Various Western Countries". Power in America. University of California at Santa Cruz, Sociology Dept. મà«àª³àªµà«àª² 2006-08-21. Unknown parameter
|month=
ignored (મદદ) - â Kennickell, Arthur B. (2006-08-02). "Table11a: Amounts (Billions of 2004 Dollars) and Shares of Net Worth and Components Distributed by Net Worth Groups, 2004" (PDF). Currents and Undercurrents: Changes in the Distribution of Wealth, 1989â2004. Federal Reserve Board. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-24.
- â Benedetti, François (2003-12-17). "100 Years Ago, the Dream of Icarus Became Reality". Fédération Aéronautique Internationale (FAI). મà«àª³ માàªàª¥à« 2007-09-12 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-08-15.
- â "Research and Development (R&D) Expenditures by Source and Objective: 1970 to 2004". U.S. Census Bureau. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-19.
- â MacLeod, Donald (2006-03-21). "Britain Second in World Research Rankings". Guardian. મà«àª³àªµà«àª² 2006-05-14.
- â "Media Statistics > Televisions (per capita) by Country". NationMaster. 2003. મà«àª³ માàªàª¥à« 2007-03-17 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2009-06-09. Unknown parameter
|month=
ignored (મદદ) "Media Statistics > Personal Computers (per capita) by Country". NationMaster. 2003. Unknown parameter|month=
ignored (મદદ) "Media Statistics > Radios (per capita) by Country". NationMaster. 2003. મà«àª³ માàªàª¥à« 2006-12-22 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-03. Unknown parameter|month=
ignored (મદદ) - â "Download 2007 Digital Fact Pack". Advertising Age. 2007-04-23. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-10.
- â "ISAAA Brief 35-2006: Executive SummaryâGlobal Status of Commercialized Biotech/GM Crops: 2006". International Service for the Acquisition of Agri-Biotech Applications. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-19.
- â "Interstate FAQ (Question #3)". Federal Highway Administration. 2006. મà«àª³àªµà«àª² 2009-03-04.
- â "Car Free Day 2006: Nearly One Car per Two Inhabitants in the EU25 in 2004". Europa, Eurostat Press Office. 2006-09-19. મà«àª³àªµà«àª² 2007-08-15.
- â "Household, Individual, and Vehicle Characteristics". 2001 National Household Travel Survey. U.S. Dept. of Transportation, Bureau of Transportation Statistics. મà«àª³ માàªàª¥à« 2007-09-29 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-08-15.
- â "Daily Passenger Travel". 2001 National Household Travel Survey. U.S. Dept. of Transportation, Bureau of Transportation Statistics. મà«àª³ માàªàª¥à« 2007-09-29 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-08-15.
- â "Intercity Passenger Rail: National Policy and Strategies Needed to Maximize Public Benefits from Federal Expenditures". U.S. Government Accountability Office. 2006-11-13. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-20.
- â Renne, John L., and Jan S. Wells (2003). "Emerging European-Style Planning in the United States: Transit-Oriented Development (p. 2)" (PDF). Rutgers, The State University of New Jersey. મà«àª³ (PDF) માàªàª¥à« 2014-09-12 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-11.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
- â Pucher, John, and Lewis Dijkstra (2000). "Making Walking and Cycling Safer: Lessons from Europe" (PDF). Transportation Quarterly. Transportation Alternatives. મà«àª³ (PDF) માàªàª¥à« 2008-02-16 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-08-15. Unknown parameter
|month=
ignored (મદદ)CS1 maint: multiple names: authors list (link) - â "Scheduled Passengers Carried". International Air Transport Association (IATA). 2006. મà«àª³ માàªàª¥à« 2010-03-23 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-08-15.
- â "Passenger Traffic 2006 Final". Airports Council International. 2007-07-18. મà«àª³ માàªàª¥à« 2012-04-29 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-08-15.
- â "Diagram 1: Energy Flow, 2007" (PDF). EIA Annual Energy Review 2007. U.S. Dept. of Energy, Energy Information Administration. મà«àª³àªµà«àª² 2008-06-25.
- â "Rank OrderâOil (Consumption)". The World Factbook. CIA. 2007-09-06. મà«àª³ માàªàª¥à« 2018-12-26 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-09-14.
- â "Atomic Renaissance". Economist. મà«àª³àªµà«àª² 2007-09-06.
- â "U.S. POPClock Projection". U.S. Census Bureau].àªàªàªàª¡à« àªàªªà«àªàªª ઠપડà«àª થાય àªà«.
- â Camarota, Steven A., and Karen Jensenius (2008). "Homeward Bound: Recent Immigration Enforcement and the Decline in the Illegal Alien Population" (PDF). Center for Immigration Studies. મà«àª³àªµà«àª² 2008-08-06. Unknown parameter
|month=
ignored (મદદ)CS1 maint: multiple names: authors list (link) - â "European Union". The World Factbook. CIA. 2007-05-31. મà«àª³ માàªàª¥à« 2020-06-15 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-15.
- â "Rank OrderâBirth Rate". The World Factbook. CIA. 2007-05-31. મà«àª³ માàªàª¥à« 2013-03-10 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-13.
- â "Persons Obtaining Legal Permanent Resident Status by Region and Country of Birth: Fiscal Years 1998 to 2007 (Table 3)". U.S. Dept. of Homeland Security. મà«àª³ માàªàª¥à« 2008-09-06 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2008-09-06.
- â ૧૩૪.૦ ૧૩૪.૧ "Executive Summary: A Population Perspective of the United States". Population Resource Center. 2000. મà«àª³ માàªàª¥à« 2007-06-04 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-12-20. Unknown parameter
|month=
ignored (મદદ) - â ૧૩૫.૦ ૧૩૫.૧ ૧૩૫.૨ ૧૩૫.à«© "Ancestry 2000" (PDF). U.S.Census Bureau. 2004. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-13. Unknown parameter
|month=
ignored (મદદ) - â ૧૩૬.૦ ૧૩૬.૧ ૧૩૬.૨ ૧૩૬.à«© "Annual Estimates of the Population by Sex, Race, and Hispanic or Latino Origin for the United States: April 1, 2000 to July 1, 2007 (NC-EST2006-03)". U.S. Census Bureau, Population Division. 2008-05-01. મà«àª³àªµà«àª² 2008-09-05.
- â Friedman, Michael Jay (2006-07-14). "Minority Groups Now One-Third of U.S. Population". U.S. Dept. of State, Bureau of International Information Programs. મà«àª³ માàªàª¥à« 2007-06-13 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-13.
- â "B03001. Hispanic or Latino Origin by Specific Origin". 2007 American Community Survey. U.S. Census Bureau. મà«àª³ માàªàª¥à« 2020-02-12 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2008-09-26.
- â "Population: Native and Foreign-born Populations (Tables 42 and 43)". 2009 Statistical Abstract. U.S. Census Bureau. 2008-12-23. મà«àª³àªµà«àª² 2009-01-21.
- â "An Older and More Diverse Nation by Midcentury". U.S. Census Bureau. 2008-08-14. મà«àª³àªµà«àª² 2008-09-06.
- â "United StatesâUrban/Rural and Inside/Outside Metropolitan Area (GCT-P1. Population, Housing Units, Area, and Density: 2000)". U.S. Census Bureau. 2000-04-01. મà«àª³ માàªàª¥à« 2020-02-12 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2008-09-23.
- â "Table 1: Population Estimates for the 25 Largest U.S. Cities Based on July 1, 2006, Population Estimates: April 1, 2000 to July 1, 2006" (PDF). 2006 Population Estimates. U.S. Census Bureau, Population Division. 2007-06-28. મà«àª³àªµà«àª² 2007-09-08.
- â "Table 2. Population Estimates for the 100 Most Populous Metropolitan Statistical Areas Based on July 1, 2006, Population Estimates" (PDF). 2006 Population Estimates. U.S. Census Bureau. 2007-04-05. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-17.
- â "50 Fastest-Growing Metro Areas Concentrated in West and South". U.S. Census Bureau. 2007-04-05. મà«àª³àªµà«àª² 2007-01-26.
- â ૧૪૫.૦ ૧૪૫.૧ "Table 52âLanguages Spoken at Home by Language: 2005" (PDF). Statistical Abstract of the United States 2006. U.S. Census Bureau. મà«àª³àªµà«àª² 2008-10-18.
- â "Foreign Language Enrollments in United States Institutions of Higher Learning" (PDF). MLA. fall 2002. મà«àª³ (PDF) માàªàª¥à« 2008-08-03 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2006-10-16. Check date values in:
|date=
(મદદ) - â Feder, Jody (2007-01-25). "English as the Official Language of the United StatesâLegal Background and Analysis of Legislation in the 110th Congress" (PDF). ILW.COM (Congressional Research Service). મà«àª³ (PDF) માàªàª¥à« 2009-06-18 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-19.
- â "The Constitution of the State of Hawaii, Article XV, Section 4". Hawaii Legislative Reference Bureau. 1978-11-07. મà«àª³ માàªàª¥à« 2013-07-24 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-19.
- â Dicker, Susan J. (2003). Languages in America: A Pluralist View. Clevedon, UK: Multilingual Matters. પà«àª·à«àª  216, 220â25. ISBN 1853596515.
- â "California Code of Civil Procedure, Section 412.20(6)". Legislative Counsel, State of California. મà«àª³àªµà«àª² 2007-12-17. "California Judicial Council Forms". Judicial Council, State of California. મà«àª³àªµà«àª² 2007-12-17.
- â "Among Wealthy Nationsâ¦U.S. Stands Alone in its Embrace of Religion". Pew Global Attitudes Project. Pew Research Center. 2002-12-19. મà«àª³ માàªàª¥à« 2011-08-22 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2008-10-23.
- â ૧૫૨.૦ ૧૫૨.૧ ૧૫૨.૨ ૧૫૨.à«© "Religious Composition of the U.S." (PDF). U.S. Religious Landscape Survey. Pew Forum on Religion & Public Life. 2007. મà«àª³àªµà«àª² 2008-10-23.
- â ૧૫૩.૦ ૧૫૩.૧ ૧૫૩.૨ "American Religious Identification Survey". CUNY Graduate Center. 2001. મà«àª³ માàªàª¥à« 2007-03-20 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-17.
- â Green, John C. "The American Religious Landscape and Political Attitudes: A Baseline for 2004" (PDF). University of Akron. મà«àª³ (PDF) માàªàª¥à« 2009-12-07 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-18. Text "Ray C. Bliss Institute of Applied Politics" ignored (મદદ)
- â "Studies on Agnostics and Atheists in Selected Countries". Adherents.com. મà«àª³ માàªàª¥à« 2007-06-14 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-14.
- â "Ages for Compulsory School Attendance..." U.S. Dept. of Education, National Center for Education Statistics. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-10.
- â "Statistics About Non-Public Education in the United States". U.S. Dept. of Education, Office of Non-Public Education. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-05.
- â "Educational Attainment in the United States: 2003" (PDF). U.S. Census Bureau. મà«àª³àªµà«àª² 2006-08-01.
- â યà«.àªàª¸. સાàªà«àª·àª°àª¤àª¾ ઠàªàªà« વધારૠવિàªàª¤à« માàªà«, àªà«àª 21મૠસદà«àª®àª¾àª ઠમà«àª°àª¿àªà« પà«àªà«àª¤à«àª¨à« સાàªà«àª·àª°àª¤àª¾ તરફ àªàª નàªàª°, યà«.àªàª¸. શિàªà«àª·àª£ મàªàª¤à«àª°àª¾àª²àª¯ (2003).
- â "Human Development Indicators" (PDF). United Nations Development Programme, Human Development Reports. 2005. મà«àª³ સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤ (PDF) માàªàª¥à« 2007-06-20 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2008-01-14.
- â "Health, United States, 2006" (PDF). Centers for Disease Control and Prevention, National Center for Health Statistics. 2006. મà«àª³àªµà«àª² 2007-08-15. Unknown parameter
|month=
ignored (મદદ) - â Eberstadt, Nicholas, and Hans Groth (2007-04-19). "Healthy Old Europe". International Herald Tribune. મà«àª³ સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤ માàªàª¥à« 2007-04-23 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-19.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
- â MacAskill, Ewen (2007-08-13). "US Tumbles Down the World Ratings List for Life Expectancy". Guardian. મà«àª³àªµà«àª² 2007-08-15.
- â "Rank OrderâInfant Mortality Rate". The World Factbook. CIA. 2007-06-14. મà«àª³ માàªàª¥à« 2018-02-07 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-19.
- â
Martin, Nicole (2007-08-24). "UK Cancer Survival Rate Lowest in Europe". The Daily Telegraph. Gatta, Gemma (2006). "Survival from Rare Cancer in Adults: A Population-Based Study". The Lancet Oncology. 7 (2): 132â140. doi:10.1016/S1470-2045(05)70471-X. Unknown parameter
|month=
ignored (મદદ) - â "Prevalence of Overweight and Obesity Among Adults: United States, 2003â2004". Centers for Disease Control and Prevention, National Center for Health Statistics. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-05.
- â Schlosser, Eric (2002). Fast Food Nation. New York: Perennial. પà«àª·à«àª  240. ISBN 0060938455.
- â "Fast Food, Central Nervous System Insulin Resistance, and Obesity". Arteriosclerosis, Thrombosis, and Vascular Biology. American Heart Association. 2005. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-17.
- â "Adolescent Sexual Health in Europe and the U.S.âWhy the Difference?". Advocates for Youth. 2001. મà«àª³ માàªàª¥à« 2007-05-20 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-17. Unknown parameter
|month=
ignored (મદદ) - â Strauss, Lilo T.; et al. (2006-11-24). "Abortion SurveillanceâUnited States, 2003". MMWR. Centers for Disease Control, National Center for Chronic Disease Prevention and Health Promotion, Division of Reproductive Health. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-17. Explicit use of et al. in:
|author=
(મદદ) - â "2007 Facts & Figures". Texas Medical Center. મà«àª³ માàªàª¥à« 2010-06-23 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2008-11-07.
- â àªàªàª¸à«àª¡à« હà«àª²à«àª¥ ડà«àªàª¾ 2000: ઠàªàª®à«àªªà«àª°à«àªàª¿àªµ àªàª¨àª¾àª²àª¿àª¸àª¿àª¸ àªàª« 29 àªàª¨à«àªà«àª°à«àª [સà«àª¡à«-રà«àª®] (àªàªàª¸à«àª¡à«: પà«àª°àª¿àª¸, 2000).ઠપણ àªà«àª"The U.S. Healthcare System: The Best in the World or Just the Most Expensive?" (PDF). University of Maine. 2001. મà«àª³ (PDF) માàªàª¥à« 2010-06-04 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2006-11-29.
- â Groves, Trish (2008). "Stronger European Medical Research". British Medical Journal. 336: 341â342. doi:10.1136/bmj.39489.505208.80. PMIDÂ 18276671. Unknown parameter
|month=
ignored (મદદ) - â "Health, United States, 2006" (PDF). Centers for Disease Control, National Center for Health Statistics. મà«àª³àªµà«àª² 2006-11-24.
- â "Poverty Remains Higher, and Median Income for Non-Elderly Is Lower, Than When Recession Hit Bottom: Poor Performance Unprecedented for Four-Year Recovery Period". Center for Budget and Policy Priorities. 2006-09-01. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-24.
- â Abelson, Reed (2008-06-10). "Ranks of Underinsured Are Rising, Study Finds". New York Times. મà«àª³àªµà«àª² 2008-10-25. Blewett, Lynn A.; et al. (2006). "How Much Health Insurance Is Enough? Revisiting the Concept of Underinsurance". Medical Care Research and Review. 63 (6): 663â700. doi:10.1177/1077558706293634. PMID 17099121. Explicit use of et al. in:
|author=
(મદદ); More than one of|work=
and|journal=
specified (મદદ) - â Fahrenthold, David A. (2006-04-05). "Mass. Bill Requires Health Coverage". Washington Post. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-19.
- â "Eighth United Nations Survey of Crime Trends and Operations of Criminal Justice Systems (2001â2002)" (PDF). United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC). 2005-03-31. મà«àª³àªµà«àª² 2008-05-18. Krug, E.G, K.E. Powell, and L.L. Dahlberg (1998). "Firearm-Related Deaths in the United States and 35 Other High- and Upper-Middle Income Countries". International Journal of Epidemiology. 7 (2): 214â221. doi:10.1093/ije/27.2.214. PMID 9602401.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
- â ૧à«à«¯.૦ ૧à«à«¯.૧ "Crime in the United States by Volume and Rate per 100,000 Inhabitants, 1988â2007". Crime in the United States 2007. FBI. 2008. મà«àª³ સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤ માàªàª¥à« 2008-09-16 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2008-10-26. Unknown parameter
|month=
ignored (મદદ) - â "Crimes by Type of Offence". Statistics Canada. 2008-07-17. મà«àª³àªµà«àª² 2008-10-26.
- â ૧૮૧.૦ ૧૮૧.૧ ૧૮૧.૨ "New Incarceration Figures: Thirty-Three Consecutive Years of Growth" (PDF). Sentencing Project. 2006. મà«àª³ (PDF) માàªàª¥à« 2007-06-11 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-10. Unknown parameter
|month=
ignored (મદદ) - â Walmsley, Roy (2005). "World Prison Population List" (PDF). King's College London, International Centre for Prison Studies. મà«àª³ સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤ (PDF) માàªàª¥à« 2007-06-28 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-10-19.àªà«àª²à«àª²àª¾àª®àª¾àª àªà«àª²à«àª²àª¾ àªàªàªàª¡àª¾ માàªà«, "Prison Brief for United States of America". King's College London, International Centre for Prison Studies. 2006-06-21. મà«àª³ સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤ માàªàª¥à« 2007-08-04 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-10-19.àªà«àª àªà«àª¨ ઠનૠàªàª¤à«àª¤àª° àªà«àª°à«àª¯àª¾àª®àª¾àª àªà«àª²àªµàª¾àª¸àª¨à« દરના ઠનà«àª¯ ઠàªàª¦àª¾àªà« માàªà« àªà«àªAdams, Cecil (2004-02-06). "Does the United States Lead the World in Prison Population?". The Straight Dope. મà«àª³àªµà«àª² 2007-10-11.
- â "Pew Report Finds More than One in 100 Adults are Behind Bars". Pew Center on the States. 2008-02-28. મà«àª³ માàªàª¥à« 2008-03-03 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2008-03-02.
- â "Incarceration Rate, 1980â2005". U.S. Dept. of Justice, Bureau of Justice Statistics. 2006. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-10.
- â "Entire WorldâPrison Population Rates per 100,000 of the National Population". King's College London, International Centre for Prison Studies. 2007. મà«àª³ સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤ માàªàª¥à« 2007-08-24 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-10-19.
- â "The Impact of the War on Drugs on U.S. Incarceration". Human Rights Watch. 2000. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-10. Unknown parameter
|month=
ignored (મદદ) - â "Executions in the United States in 2007". Death Penalty Information Center. મà«àª³ માàªàª¥à« 2008-09-07 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-15.
- â "Executions Around the World". Death Penalty Information Center. 2007. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-15.
- â થà«àª®à«àªªàª¸àª¨, વિલિયમ àªàª¨à«àª¡ àªà«àª¸à«àª« હિàªà« (2005)સà«àª¸àª¾àª¯àªà« àªàª¨ ફà«àªà«àª¸àª¬à«àª¸à«àªàª¨àª પà«àª¯àª°àª¸àª¨àªàªàªàª¸àª¬à«àªàª¨ 020541365X.
- â ફà«àª²à«àª°àª¿àª¡àª¾, મà«àª°àª¿àª¸ પà«., ઠનૠપાàªàª² àª. પà«àªàª°àª¸àª¨ (2000). ધૠનà«àª¯à« ઠમà«àª°àª¿àªàª¨ ડà«àª®à«àªà«àª°àª¶à«.લàªàª¡àª¨àªàª²à«àªàªàª®à«àª¨, પà«.87àªàªàªàª¸àª¬à«àªàª¨ 0321070585.
- â હà«àª²à«àªµà«, àªà«àª¸à«àª«. àª. (2005).ઠમà«àª°àª¿àªà« સàªàª¸à«àªà«àª¤àª¿àª®àª¾àª àªàª«à«àª°àª¿àªà«àªµàª¾àª¦, બà«àªàª¾ àªàªµà«àª¤à«àª¤àª¿àª¬à«àª²à«àª®àª¿àªàªà«àªàª¨, àªàª¨à«àª¡àª¿àª¯àª¾àª¨àª¾ યà«àª¨àª¿àªµàª°à«àª¸àª¿àªà« પà«àª°à«àª¸, પà«.18-38àªàªàªàª¸àª¬à«àªàª¨ 0253344794.àªàª¹à«àª¨àª¸àª¨, ફરà«àª¨ àªàª². (1999).સà«àªªà«àªàª¿àªàª àªàª²à«àªàª°àª²à«, લà«àªàªà«àªµà«àª ડાયવરà«àª¸àª¿àªà« àªàª¨ ધૠયà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸àª¥àª¾àªàª¸àª¨à«àª¡ àªàªà«àª¸, àªà«àª²àª¿., લàªàª¡àª¨ ઠનૠનà«àª¯à« દિલà«àª¹à«, સà«àªàª, પà«.116.àªàªàªàª¸àª¬à«àªàª¨ 0803959125.
- â "Individualism". Clearly Cultural. મà«àª³àªµà«àª² 2009-02-28.
- â Gutfield, Amon (2002). American Exceptionalism: The Effects of Plenty on the American Experience. Brighton and Portland: Sussex Academic Press. પà«àª·à«àª  65. ISBN 1903900085.
- â Zweig, Michael (2004). What's Class Got To Do With It, American Society in the Twenty-First Century. Ithaca, NY: Cornell University Press. ISBN 0801488990. "Effects of Social Class and Interactive Setting on Maternal Speech". Education Resource Information Center. મà«àª³àªµà«àª² 2007-01-27.
- â Ehrenreich, Barbara (1989). Fear of Falling, The Inner Life of the Middle Class. New York: HarperCollins. ISBNÂ 0060973331.
- â Eichar, Douglas (1989). Occupation and Class Consciousness in America. Westport, CT: Greenwood Press. ISBNÂ 0313261113.
- â O'Keefe, Kevin (2005). The Average American. New York: PublicAffairs. ISBN 1-58648-270-X.
- â "Ever Higher Society, Ever Harder to Ascend: Whatever Happened to the Belief That Any American Could Get to the Top". Economist. 2004-12-29. મà«àª³àªµà«àª² 2006-08-21. Blanden, Jo, Paul Gregg, and Stephen Malchin (2005). "Intergenerational Mobility in Europe and North America" (PDF). Centre for Economic Performance. મà«àª³ (PDF) માàªàª¥à« 2006-06-23 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2006-08-21. Unknown parameter
|month=
ignored (મદદ)CS1 maint: multiple names: authors list (link) - â "Women's Advances in Education". Columbia University, Institute for Social and Economic Research and Policy. 2006. મà«àª³ માàªàª¥à« 2007-06-09 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-06.
- â વિલિયમà«àª¸, બà«àª°à«àª¯àª¾àª¨, સà«àªà«àª¸à« સà«. સà«àª¯àª° ઠનૠàªàª¾àª°à«àª² àªàª®. વà«àª²àª¸à«àªà«àª°à«àª® (2005).મà«àª°à«àªà«àª, ફà«àª®àª¿àª²à«àª àªàª¨à«àª¡ àªàª¨à«àªàª¿àª®à«àª રà«àª²à«àª¶àª¨àª¶à«àªªà«àª¸àª¬à«àª¸à«àªàª¨àª પà«àª¯àª°àª¸àª¨àªàªàªàª¸àª¬à«àªàª¨ 0205366740
- â વિલà«àª વà«àªàª¸: 100 બà«àª¸à«àª ફિલà«àª®à«àª¸ àªàª« ધૠ20th સà«àª¨à«àªà«àª°à« (2001).ફિલà«àª®àª¸àª¾àªàª.àªàªàª°àªà«; સાàªàª àªàª¨à«àª¡ સાàªàª¨à«àª¡ àªà«àªª àªà«àª¨ પà«àª² 2002.19 àªà«àª¨, 2007ઠપà«àª°àª¾àªªà«àª¤ àªàª°à«àª².
- â "World Culture Report 2000 Calls for Preservation of Intangible Cultural Heritage". UNESCO. 2000-11-17. મà«àª³àªµà«àª² 2007-09-14. "Summary: Does Globalization Thwart Cultural Diversity?". World Bank Group. મà«àª³àªµà«àª² 2007-09-14.
- â "Media Statistics > Television Viewing by Country". NationMaster. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-03.
- â "Broadband and Media Consumption". eMarketer. 2007-06-07. મà«àª³ માàªàª¥à« 2007-06-11 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-10.
- â "TV Fans Spill into Web Sites". eMarketer. 2007-06-07. મà«àª³ માàªàª¥à« 2007-06-09 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-10.
- â "Top Sites in United States". Alexa. 2008. મà«àª³ માàªàª¥à« 2009-02-16 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2008-12-29.
- â બિડલ, àªà«àª²àª¿àª¯àª¨ (2001).વà«àª વà«àª હà«àªÂ !: ફાàªàªµ ડà«àªà«àª¡ àªàª« પà«àªª àªàª²à«àªàª° àªàª¨ ઠમà«àª°àª¿àªàª¾.નà«àª¯à« યà«àª°à«àª સિàªàª¾àª¡à«àª², પà«.9àªàªàªàª¸àª¬à«àªàª¨ 0806523115.
- â મà«àª¯àª°à«àª¸, àªà«àª«àª°à« (1999).હà«àª®àª¿àªàªà«àªµà«, ઠબાયà«àªà«àª°àª¾àª«à«àª¨à«àª¯à« યà«àª°à«àª, ડા àªà«àªªà«, પà«.139àªàªàªàª¸àª¬à«àªàª¨ 0306808900.
- â બà«àª°àª¾àªàª¨ મિલà«àªàª¨ ડબà«àª²à«àª¯à«. (1988 1963).ધૠસà«àªà«àª°à« àªàª« ધૠàªàª°à«àª®àª°à« શà«.નà«àª¯à« યà«àª°à«àª àªàª¬à«àªµà«àª²àªàªàªàª¸àª¬à«àªàª¨ 0896597954.
- â ૨૧૦.૦ ૨૧૦.૧ Klapthor, James N. (2003-08-23). "What, When, and Where Americans Eat in 2003". Institute of Food Technologists. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-19.
- â સà«àª®àª¿àª¥, àªàª¨à«àª¡à«àª°à« àªàª«.(2004)ધૠàªàªà«àª¸àª«àª°à«àª¡ àªàª¨à«àª¸àª¾àªàªà«àª²à«àªªà«àª¡à«àª¯àª¾ àªàª« ફà«àª¡ àªàª¨à«àª¡ ડà«àª°àª¿àª¨à«àª àªàª¨ ઠમà«àª°àª¿àªàª¾àª¨à«àª¯à« યà«àª°à«àª, àªàªà«àª¸àª«àª°à«àª¡ યà«àª¨àª¿àªµàª°à«àª¸àª¿àªà« પà«àª°à«àª¸, પà«.131-32àªàªàªàª¸àª¬à«àªàª¨ 0195154371.લà«àªµà«àª¨à«àªà«àªàª¨, હારà«àªµà« (2003).રà«àªµà«àª²à«àª¯à«àª¶àª¨ àªàª ધૠàªà«àª¬àª²àª ધૠàªà«àª°àª¾àªàª¸àª«à«àª°à«àª®à«àª¶àª¨ àªàª« ધૠઠમà«àª°àª¿àªàª¨ ડાયà«àªàª¬àª°à«àªàª²à«, લà«àª¸ àªàª¨à«àªà«àª²àª¸ àªàª¨à«àª¡ લàªàª¡àª¨, યà«àª¨àª¿àªµàª°à«àª¸àª¿àªà« àªàª« àªà«àª²àª¿àª«à«àª°à«àª¨à«àª¯àª¾ પà«àª°à«àª¸, પà«.154-55àªàªàªàª¸àª¬à«àªàª¨ 0520234391.
- â "Fast Food, Central Nervous System Insulin Resistance, and Obesity". Arteriosclerosis, Thrombosis, and Vascular Biology. American Heart Association. 2005. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-09. "Let's Eat Out: Americans Weigh Taste, Convenience, and Nutrition" (PDF). U.S. Dept. of Agriculture. મà«àª³ (PDF) માàªàª¥à« 2009-12-07 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-09.
- â Krane, David K. (2002-10-30). "Professional Football Widens Its Lead Over Baseball as Nation's Favorite Sport". Harris Interactive. મà«àª³ માàªàª¥à« 2009-01-04 પર સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤. મà«àª³àªµà«àª² 2007-09-14.મà«àªàªà«àª®à«àª¬à«àª°àª¿àª, માàªàªàª² (2004). ઠમà«àª°àª¿àªàª¾àª àªà«àªàª®àª ધૠàªàªªàª¿àª સà«àªà«àª°à« àªàª« હાવ પà«àª°à« ફà«àªàª¬à«àª² àªà«àªªà«àªàª°à«àª¡ ઠનà«àª¶àª¨.નà«àª¯à« યà«àª°à«àª રà«àª¨à«àª¡àª® હાàªàª¸àªàªàªàª¸àª¬à«àªàª¨ 0375504540.
- â "All-Time Medal Standings, 1896â2004". Information Please. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-14. "Distribution of Medalsâ2008 Summer Games". Fact Monster. મà«àª³àªµà«àª² 2008-09-02.
- â "All-Time Medal Standings, 1924â2006". Information Please. મà«àª³àªµà«àª² 2007-06-14.નà«àª°à«àªµà« પà«àª°àª¥àª® àªà«, સà«àªµàª¿àª¯à«àª¤ સàªàª તà«àª°à«àªà« àªà« ઠનૠàªà« તà«àª¨àª¾ àªàªàª¦à«àª°àªà« રશિયાના àªàªàª¦à«àª°àªà«àª¨à« સાથૠàªàª£àªµàª¾àª®àª¾àª àªàªµà« તૠબà«àªà« હશà«.
બાહà«àª¯ àªàª¡à«àª ફà«àª°àª«àª¾àª° àªàª°à«
- સરàªàª¾àª°
- યà«.àªàª¸. સરàªàª¾àª°àª¨à« સતà«àª¤àª¾àªµàª¾àª° વà«àª¬ પà«àª°à«àªàª² સરàªàª¾àª°à« સાàªàªà« તરફનૠàªà«àª વà«
- હાàªàª¸ યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªàª¸ પà«àª°àª¤àª¿àª¨àª¿àª§àª¿àªà«àª¹àª¨à« સતà«àª¤àª¾àªµàª¾àª° વà«àª¬ સાàªàª
- સà«àª¨à«àª યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªàª¸ સà«àª¨à«àªàª¨à« સતà«àª¤àª¾àªµàª¾àª° વà«àª¬ સાàªàª
- વà«àª¹àª¾àªàª હાàªàª¸ યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªàª¸ પà«àª°àª®à«àªàª¨à« સતà«àª¤àª¾àªµàª¾àª° વà«àª¬ સાàªàª
- સà«àªªà«àª°à«àª® àªà«àª°à«àª યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªàª¸ સરà«àªµà«àªà«àª ઠદાલતનૠસતà«àª¤àª¾àªµàª¾àª° વà«àª¬ સાàªàª
- àªàªµàª°àªµà«àª¯à«àª àªàª¨à«àª¡ ડà«àªàª¾
- "United States". ધ વરà«àª²à«àª¡ ફà«àªà«àªàª¬à«àª. સà«àª¨à«àªà«àª°àª² àªàª¨à«àªà«àª²àª¿àªà«àª¨à«àª¸ àªàªàª¨à«àª¸à«.
- àªàª¨à«àª«à«àª¯à«àªàª¸àª સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤ ૨૦૦૮-૧૧-૧૨ ના રà«àª વà«àª¬à«àª મશિન યà«.àªàª¸. àªàª¨à«àª«àª°à«àª®à«àª¶àª¨ àªàªàª¨à«àª¸à« રà«àª¸à«àª°à«àª¸à«àª¸àª¨à« પà«àª°à«àªàª²
- લાયબà«àª°à«àª°à« àªàª« àªà«àªàªà«àª°à«àª¸ યà«.àªàª¸.àªà«àªàªà«àª°à«àª¸ લાયબà«àª°à«àª°à« (Library of Congress)નૠસતà«àª¤àª¾àªµàª¾àª° સાàªàª
- યà«.àªàª¸. વસતિ àªàª£àª¤àª°à« àªà«àª¹ ઠનૠàªàª°à«àª¥àª¿àª àªàªàªàª¡àª¾àª યà«.àªàª¸. વસતૠàªàª£àª¤àª°à« બà«àª¯à«àª°à« (U.S. Census Bureau)માàªàª¥à« લà«àªµàª¾àª¯à«àª²àª¾ વà«àª¯àª¾àªªàª àªàªàªàª¡àª¾
- યà«.àªàª¸. નાàªàª°àª¿àªàª¤à«àªµ ઠનૠàªàª§àª¿àªµàª¾àª¸ સà«àªµàª¾àª સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤ ૨૦૦૬-૧૧-૦૨ ના રà«àª વà«àª¬à«àª મશિન સતà«àª¤àª¾àªµàª¾àª° સરàªàª¾àª°à« સાàªàª
- યà«.àªàª¸. àªàªà«àª¨à«àª®àª¿àª રà«àª¸àª°à«àª સરà«àªµàª¿àª¸ (Economic Research Service)માàªàª¥à« લà«àªµàª¾àª¯à«àª²àª¾ સà«àªà«àª ફà«àªà«àª¸ શà«àªà«àª¸ વસતિ, રà«àªàªàª¾àª°à«, àªàªµàª ઠનૠફારà«àª® àªàªàªàª¡àª¾
- યà«.àªàª¸. àªàª¨àª°à«àªà« àªàª¨à«àª«àª°à«àª®à«àª¶àª¨ àªàª¡àª®àª¿àª¨àª¿àª¸à«àªà«àª°à«àª¶àª¨ (Energy Information Administration)માàªàª¥à« દરà«àª રાàªà«àª¯ માàªà«àª¨àª¾ રાàªà«àª¯ àªàª°à«àªàª¾ પà«àª°à«àª«àª¾àªàª²à«àª¸, સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤ ૨૦૧૦-૦૨-૧૧ ના રà«àª વà«àª¬à«àª મશિન àªàª°à«àª¥àª¿àª, પરà«àª¯àª¾àªµàª°àª£à«àª¯ ઠનૠàªàª°à«àªàª¾àª¨à« àªàªàªàª¡àª¾àªà«àª¯ માહિતà«
- પà«àªªà«àª¯à«àª²à«àª¶àª¨ રà«àª«àª°àª¨à«àª¸ બà«àª¯à«àª°à«àª®àª¾àªàª¥à« વસતિ àªàª£àª¤àª°à«àª¨à« હાàªàª²àª¾àªàªà«àª¸ સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤ ૨૦૦૯-૦૫-૨૫ ના રà«àª વà«àª¬à«àª મશિન àªàªàªàª¡àª¾àª
- યà«.àªàª¸.àª.ના 30 રાàªà«àª¯à« દરà«àª રાàªà«àª¯ માàªà«àª¨à« સàªàª¯à«àªà«àª¤ માહિતà«àªªà«àª°àª¦ લિનà«àªà«àª¸
- વિàªàª¿àªà«àª°àª¾àªµà«àª² (Wikivoyage)માàªàª¥à« યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ àªà«àª°àª¾àªµà«àª² àªàª¾àªàª¡
- યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ àªàª¨àª¸àª¾àªàªà«àª²à«àªªà«àª¡à«àª¯àª¾ બà«àª°àª¿àªàª¾àª¨àª¿àªàª¾ àªàª¨à«àªà«àª°à«
- યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸ àªàª« ઠમà«àª°àª¿àªàª¾ at the Open Directory Project
- àªàª¤àª¿àª¹àª¾àª¸
- હિસà«àªà«àª°àª¿àªàª² ડà«àªà«àª¯à«àª®à«àª¨à«àªà«àª¸ àªàª²à«àªà«àªà«àª¡ બાય ધૠનà«àª¶àª¨àª² સà«àª¨à«àªàª° ફà«àª° પબà«àª²àª¿àª પà«àª²àª¿àª¸à« રà«àª¸àª°à«àª
- યà«.àªàª¸. નà«àª¶àª¨àª² મà«àªà«àªà«àª¸àª હિસà«àªàª°à« àªàª¨à«àª¡ àªàª¨à«àª¸à«àªàª¿àªà«àª¯à«àª¶àª¨àª¾àª²àª¿àªà« સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤ ૨૦૦૬-૧૨-૧૨ ના રà«àª Archive-It àªàª¨àª¾àª²à«àª¸àª¿àª¸ બાય ધૠàªàª¨à«àªàª¾àª°à«àª¯à« àªàª¨à«àª¸àª²à«àªàª¨à«àªà«àª¸ àªàª¨ રà«àª²à«àªà«àª¯àª¸ àªà«àª²àª°àª¨à«àª¸
- àªàª¤àª¿àª¹àª¾àª¸àª¿àª વિàªàª¤à« માàªà«àª¨à« યà«àªàª¸àª સàªàª¯à«àªà«àª¤ લિનà«àªà«àª¸
- નàªàª¶àª
- યà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸àª¨à« રાષà«àªà«àª°à«àª¯ નàªàª¸àª¾àªªà«àª¥à« સàªàªà«àª°àª¹àª¿àª¤ ૨૦૦૬-૦à«-૨૦ ના રà«àª વà«àª¬à«àª મશિન, ઠમà«àª°àª¿àªàª¾àª¨àª¾ àªàªàª¤àª°àª¿àª બાબતà«àª¨àª¾ મàªàª¤à«àª°àª¾àª²àª¯àª¨àª¾ સતà«àª¤àª¾àªµàª¾àª° નàªàª¸àª¾àª
- વિàªàª¿àª®à«àªªà«àª¯àª¾ (WikiMapia) (àªà« વિàªàª¿àªªà«àª¡à«àª¯àª¾/ વિàªàª¿àª®à«àª¡à«àª¯àª¾ ફાàªàª¨à«àª¡à«àª¶àª¨ (Wikimedia Foundation)સાથૠàªà«àª¡àª¾àª¯à«àª²à«àª નથà«)માઠયà«àª¨àª¾àªàªà«àª¡ સà«àªà«àªà«àª¸àª¨à« સà«àªà«àª²àª¾àªàª વà«àª¯à«
સàªàª¦àª°à«àª તà«àª°à«àªàª¿: "fn" નામના સમà«àª¹àª®àª¾àª àªà«àª વિહરમાન àªà«, પણ તà«àª¨à« àª
નà«àª°à«àªª
àªà«àª ન મળà«àª¯à«