సావౠà°à±à°®à±, à°ªà±à°°à°¿à°¨à±à°¸à°¿à°ªà±
Democratic Republic of São Tomé and PrÃncipe República Democrática de São Tomé e PrÃncipe  (Portuguese) | |
---|---|
నినాదà°: "Unidade, Disciplina, Trabalho" (Portuguese) "Unity, Discipline, Labour" | |
Location of  సావౠà°à±à°®à±, à°ªà±à°°à°¿à°¨à±à°¸à°¿à°ªà±Â  (dark blue) â in Africa  (light blue & dark grey) | |
à°°à°¾à°à°§à°¾à°¨à°¿ | São Tomé 0°20â²N 6°44â²E / 0.333°N 6.733°E |
ఠధిà°à°¾à°°Â à°à°¾à°·à°²à± | Portuguese |
à°à±à°°à±à°¤à°¿à°à°à°¿à°¨ à°ªà±à°°à°¾à°à°¤à±à°¯Â à°à°¾à°·à°²à± | |
పిలà±à°à±à°µà°¿à°§à° |
|
à°ªà±à°°à°à±à°¤à±à°µà° | Unitary semi-presidential republic[2] |
â¢Â President | Evaristo Carvalho |
â¢Â Prime Minister | Jorge Bom Jesus |
శాసనవà±à°¯à°µà°¸à±à°¥ | National Assembly |
Independence | |
â¢Â from Portugal | 12 July 1975 |
విసà±à°¤à±à°°à±à°£à° | |
â¢Â à°®à±à°¤à±à°¤à° | 1,001[3] km2 (386 sq mi) (171th) |
â¢Â à°¨à±à°°à±Â (%) | Negligible |
à°à°¨à°¾à°à°¾ | |
â¢Â 2016 estimate | 199,910[4] (178th) |
â¢Â 2012 census | 178,739 |
â¢Â à°à°¨à°¸à°¾à°à°¦à±à°°à°¤ | 199.7/km2 (517.2/sq mi) (69th) |
GDPÂ (PPP) | 2017Â estimate |
â¢Â Total | $685 million[5] |
â¢Â Per capita | $3,220[5] |
GDPÂ (nominal) | 2017Â estimate |
â¢Â Total | $355 million[5] |
â¢Â Per capita | $1,668[5] |
à°à°¿à°¨à±Â (2010) | 33.9[6] medium |
à°¹à±à°à±âà°¡à°¿à°Â (2017) |  0.589[7] medium · 143rd |
à°¦à±à°°à°µà±à°¯à° | Dobra (STN) |
à°à°¾à°² విà°à°¾à°à° | UTC+0 (GMT) |
వాహనాలౠనడà±à°ªà± à°µà±à°ªà± | right |
à°«à±à°¨à± à°à±à°¡à± | +239 |
ISO 3166 code | ST |
Internet TLD | .st |
సావౠà°à±à°®à±, à°ªà±à°°à°¿à°¨à±à°¸à°¿à°ªà± ఠధిà°à°¾à°°à°¿à°à°à°à°¾Â ;[8] " à°¡à±à°®à±à°à±à°°à°à°¿à°à± రిపబà±à°²à°¿à°à± à°à°«à± సావౠà°à±à°®à± à° à°à°¡à± à°ªà±à°°à°¿à°¨à±à°¸à°¿à°ªà± ". à°à°¦à°¿ à°à±à°¨à±à°¯à°¾ à°à°²à±à°«à±à°²à±à°¨à°¿ à°à° à°¦à±à°µà±à°ª à°¦à±à°¶à°. పశà±à°à°¿à°®à°¸à°°à°¿à°¹à°¦à±à°¦à±à°²à± à°¸à±à°à°à±à°°à°²à± à°à°«à±à°°à°¿à°à°¾ à°à°à±à°µà±à°à±à°°à°¿à°¯à°²à± à°¤à±à°°à°. సావౠà°à±à°®à±, à°ªà±à°°à°¿à°¨à±à°¸à°¿à°ªà± à°°à±à°à°¡à± à°ªà±à°°à°§à°¾à°¨ à°¦à±à°µà±à°²à± సావౠà°à±à°®à±, à°ªà±à°°à°¿à°¨à±à°¸à°¿à°ªà± à°µà±à°¶à°¾à°²à±à°¯à° à°¸à±à°®à°¾à°°à± 140 à°à°¿à°²à±à°®à±à°à°°à±à°²à± (87 à°®à±à°³à±à°³à±) à°à°à°¦à°¿. à°à°¬à°¾à°¨à± వాయవà±à°¯ à°¤à±à°°à°¾à°¨à°¿à°à°¿ 250 - 225 à°à°¿à°²à±à°®à±à°à°°à±à°²à± (155 - 140 à°®à±à°³à±à°³à±).
15 à°µ శతాబà±à°¦à°à°²à± à°ªà±à°°à±à°à±à°à±à°¸à± à° à°¨à±à°µà±à°·à°à±à°² à°à°µà°¿à°·à±à°à°°à°£ వరà°à± à° à°¦à±à°µà±à°ªà°¾à°²à± à°à°¨à°¾à°µà°¾à°¸à°¾à°²à± à°²à±à°à±à°à°¡à°¾ à°à°¨à±à°¨à°¾à°¯à°¿. 16 à°µ శతాబà±à°¦à° à° à°à°¤à°à°¾ à°ªà±à°°à±à°à±à°à±à°¸à±à°µà°¾à°°à± à°à±à°°à°®à°à°à°¾ వలసవà°à±à°à°¿ à°à°à±à°à°¡ à°¸à±à°¥à°¿à°°à°ªà°¡à±à°¡à°¾à°°à±. వారౠఠà°à±à°²à°¾à°à°à°¿à°à± బానిస వాణిà°à±à°¯à° à°à±à°¸à° à°à° à°à±à°²à° వాణిà°à±à°¯ à°à±à°à°¦à±à°°à°à°à°¾ సమషà±à°à°¿à°à°¾ à°¸à±à°µà°²à± à° à°à°¦à°¿à°à°à°¾à°°à±. à°à±à°®à°§à±à°¯à°°à±à°à°à± సమà±à°ªà°à°²à± à°à°¨à±à°¨ సారవà°à°¤à°®à±à°¨ à° à°à±à°¨à°¿à°ªà°°à±à°µà°¤ à°à±à°à°¾à°à° సమà±à°ªà°à°²à± సావౠà°à±à°®à±, à°ªà±à°°à°¿à°¨à±à°¸à°¿à°ªà± à°¦à±à°µà±à°²à°¨à± à°à±à°°à°à± సాà°à±à°à±à°°à°à± à° à°¨à±à°à±à°²à°ªà±à°°à°¾à°à°¤à°à°à°¾ à°à±à°¶à°¾à°¯à°¿. తరà±à°µà°¾à°¤ à°à°¾à°«à±, à°à±à°à± à°µà°à°à°¿ à°¨à°à°¦à± à°ªà°à°à°²à± à°µà°à±à°à°¾à°¯à°¿. లాà°à°¦à°¾à°¯à°à°®à±à°¨ à°®à±à°à±à°à°² à°à°°à±à°¥à°¿à° à°µà±à°¯à°µà°¸à±à°¥à°¨à± దిà°à±à°®à°¤à°¿ à°à±à°¸à±à°à±à°¨à±à°¨ తరà±à°µà°¾à°¤ à°¤à±à°à°²à°²à± పనిà°à±à°¯à°¡à°¾à°¨à°¿à°à°¿ à°à°«à±à°°à°¿à°à°¾ బానిసలపౠà°à°à±à°à±à°µà°à°¾ à°à°§à°¾à°°à°ªà°¡à°¿à°à°¦à°¿. 1975 - 20 à°µ శతాబà±à°¦à°¾à°²à±à°²à± సాà°à°à°¿à° ఠశాà°à°¤à°¿, à°à°°à±à°¥à°¿à° à° à°¸à±à°¥à°¿à°°à°¤ à°à°à±à°°à°à±à°°à°®à°£à° 1975 లౠశాà°à°¤à°¿à°¯à±à°¤à°®à±à°¨ à°¸à±à°µà°¾à°¤à°à°¤à±à°°à±à°¯à° à°ªà±à°à°¦à°¡à°à°¤à± à°®à±à°à°¿à°¸à°¿à°à°¦à°¿. సావౠà°à±à°®à±, à°ªà±à°°à°¿à°¨à±à°¸à°¿à°ªà± à°à°«à±à°°à°¿à°à°¾ à° à°¤à±à°¯à°à°¤ à°¸à±à°¥à°¿à°°à°®à±à°¨, à°ªà±à°°à°à°¾à°¸à±à°µà°¾à°®à±à°¯ à°¦à±à°¶à°¾à°²à±à°²à± à°à°à°à°¿à°à°¾ మిà°à°¿à°²à°¿à°ªà±à°¯à°¿à°à°¦à°¿.
1,99,910 (2016 à° à°à°à°¨à°¾à°²à±) [4] à°à°¨à°¸à°à°à±à°¯à°¤à± సావౠà°à±à°®à±, à°ªà±à°°à°¿à°¨à±à°¸à°¿à°ªà± à°¸à±à°à±à°²à±à°²à°¿à°¸à± తరà±à°µà°¾à°¤ à°°à±à°à°¡à°µ ఠతి à°à°¿à°¨à±à°¨ à°à°«à±à°°à°¿à°à°¾ సారà±à°µà°à±à°® à°¦à±à°¶à°à°à°¾ à°à±à°°à±à°¤à°¿à°à°à°¬à°¡à±à°¤à±à°à°¦à°¿. ఠలాà°à± à°ªà±à°°à±à°à±à°à±à°¸à± మాà°à±à°²à°¾à°¡à± ఠతి à°à°¿à°¨à±à°¨ à°¦à±à°¶à°. దాని à°ªà±à°°à°à°²à± à°à°«à±à°°à°¿à°à°¾, à°®à±à°à°¿à°à± à°¸à°à°¤à°¤à°¿à°à°¿ à°à±à°à°¦à°¿à°¨à°µà°¾à°°à±. à°à°à±à°à±à°µà°à°¾ à°°à±à°®à°¨à± à°à°¾à°¥à°²à°¿à°à±à°à± మతానà±à°¨à°¿ à°à°à°°à°¿à°¸à±à°¤à±à°¨à±à°¨à°¾à°°à±. à°ªà±à°°à±à°à±à°à±à°¸à± పాలన వారసతà±à°µà° à°¦à±à°¶à° à°¸à°à°¸à±à°à±à°¤à°¿, à°à°à°¾à°°à°, à°¸à°à°à±à°¤à°à°²à± à°à±à°¡à°¾ à°à°¨à°¿à°ªà°¿à°¸à±à°¤à±à°à°¦à°¿. à°¦à±à°¨à°¿à°¨à°¿ à°à°°à±à°ªà°¾, à°à°«à±à°°à°¿à°à°¾à°²à± à°ªà±à°°à°à°¾à°µà°¿à°¤à° à°à±à°¸à±à°¤à±à°¨à±à°¨à°¾à°¯à°¿.
à°à°°à°¿à°¤à±à°° మారà±à°à±
à°¡à°¿à°¸à±à°à°µà°°à± మారà±à°à±
1470 లౠపà±à°°à±à°à±à°à±à°¸à± à° à°¨à±à°µà±à°·à°à±à°²à± à° à°ªà±à°°à°¾à°à°¤à°¾à°¨à°¿à°à°¿ à°à±à°°à±à°à±à°µà°¡à°¾à°¨à°¿à°à°¿ à°®à±à°à°¦à± సావౠà°à±à°®à±, à°ªà±à°°à°¿à°¨à±à°¸à°¿à°ªà± à°¦à±à°µà±à°²à± నిరà±à°à°¨à°ªà±à°°à°¾à°à°¤à°¾à°²à±à°à°¾ à°à°¨à±à°¨à°¾à°¯à°¿. à°à±à°µà± డౠశాà°à°à°¾à°°à±à°, à°ªà±à°°à± à°à°¸à±à°à±à°¬à°¾à°°à± à° à°¦à±à°µà±à°ªà°¾à°²à°¨à± à°à°¨à±à°à±à°¨à±à°¨à°¾à°°à±.
సావౠà°à±à°®à± à°¦à±à°µà±à°ªà°à°²à± 1471 à°¡à°¿à°¸à±à°à°¬à°°à± 21 à°ªà±à°°à°¾à°à°¤à°à°²à± à°ªà±à°°à°¿à°¨à±à°¸à°¿à°ªà± à°¦à±à°µà±à°ªà°à°²à± 1472 à°à°¨à°µà°°à°¿ 17 à°¨ à°ªà±à°°à±à°à±à°à±à°¸à±à°°à°¾à°à°¤à± à°à°¨à°¾à°µà°¾à°¸à°¾à°²à± à°à°°à±à°ªà°¡à±à°¡à°¾à°¯à°¨à°¿ à°à±à°¨à±à°¨à°¿ పరిశà±à°§à°¨à°²à± à°¤à±à°²à°¿à°¯à°à±à°¸à±à°¤à±à°¨à±à°¨à°¾à°¯à°¿. à°à°¤à°° à°à°§à°¾à°°à°¾à°²à± ఠదౠసమయà°à°²à± à°µà±à°µà°¿à°§à±à°¯à°®à±à°¨ à°¸à°à°µà°¤à±à°¸à°°à°¾à°²à°¨à± à°¤à±à°²à±à°¯à°à±à°¦à±à°¤à±à°¨à±à°¨à°¾à°¯à°¿. à°ªà±à°°à°¿à°¨à±à°¸à°¿à°ªà± à°ªà±à°°à±à°µà° శాà°à°à± à° à°à°à°¾à°µà± (à°¸à±à°¯à°¿à°à°à± à°à°à°à±à°¨à°¿) ఠని పిలà±à°µà°¬à°¡à°¿à°à°¦à°¿. à° à°¦à±à°µà±à°ªà° à°ªà°à°à°¦à°¾à°° à°ªà°à°à°ªà± విధà±à°²à± à°à±à°²à±à°²à°¿à°à°à°¿à°¨ à°ªà±à°°à±à°à±à°à°²à± à°ªà±à°°à°¿à°¨à±à°¸à± à°ªà±à°°à±à°¤à± 1502 లౠ" à°à°²à±à°¹à°¾ à°¡à± à°ªà±à°°à°¿à°¨à±à°¸à°¿à°ªà± " (à°ªà±à°°à°¿à°¨à±à°¸à°¿à°ªà± à°¦à±à°µà±à°ªà°¾à°²à±).
సావౠà°à±à°®à± à°®à±à°¦à°à°¿ విà°à°¯à°µà°à°¤à°®à±à°¨ పరిషà±à°à°¾à°°à°¾à°¨à±à°¨à°¿ 1493 లౠఠలà±à°µà°¾à°°à± à°à°¾à°®à°¿à°¨à±à°¹à°¾ à°¸à±à°¥à°¾à°ªà°¿à°à°à°¾à°¡à±. à°à°¯à°¨à°à± à°à±à°®à°¿à°¨à°¿ à°ªà±à°°à±à°à±à°à±à°¸à± à°à°¿à°°à±à°à° à°¨à±à°à°¡à°¿ à°®à°à°à±à°°à± à°à±à°¯à°¬à°¡à°¿à°à°¦à°¿. à°ªà±à°°à°¿à°¨à±à°¸à°¿à°ªà± 1500 లౠà°à°¦à± విధానà°à°²à± à°¸à±à°¥à°¿à°°à°ªà°¡à±à°¡à°¾à°°à±. ఠయితౠసà±à°¥à°¿à°°à°ªà°¡à°¿à°¨à°µà°¾à°°à°¿à°¨à°¿ à°à°à°°à±à°·à°¿à°à°à°¡à° à°à°¾à°²à°¾ à°à°·à±à°à°®à±à°¨à°¦à°¨à°¿ నిరà±à°ªà°¿à°à°à°¬à°¡à°¿à°à°¦à°¿. à°®à±à°à±à°à°®à±à°¦à°à°¿ నివాసితà±à°²à°²à± à°à°à±à°à±à°µà°®à°à°¦à°¿ à°ªà±à°°à±à°à±à°à°² à°¨à±à°à°¡à°¿ à°ªà°à°ªà°¬à°¡à°¿à°¨ ఠవాà°à°à°¿à°¤ à°¯à±à°¦à±à°²à±.[9] ఠసమయà°à°²à± à°¸à±à°¥à°¿à°°à°ªà°¡à°¿à°¨ à°ªà±à°°à°¾à°à°¤à° à°µà±à°¯à°µà°¸à°¾à°¯à°, (à°®à±à°à±à°¯à°à°à°¾ à°à±à°°à°à±) à°à±à°°à°à± à° à°¨à±à°µà±à°¨ సారవà°à°¤à°®à±à°¨ à° à°à±à°¨à°¿à°ªà°°à±à°µà°¤ à°®à°à±à°à°¿à°¨à°¿ à°à°¨à±à°à±à°à°¦à°¿.
à°ªà±à°°à±à°à±à°à±à°¸à± సావà±à°à±à°®à±, à°ªà±à°°à°¿à°¨à±à°¸à°¿à°ªà± మారà±à°à±
1515 నాà°à°¿à°à°¿ సావౠà°à±à°®à±, à°ªà±à°°à°¿à°¨à±à°¸à°¿à°ªà± à°à°²à±à°®à°¿à°¨à°¾à°²à± à°à±à°à°¦à±à°°à±à°à±à°¤ à°¤à±à°°à°ªà±à°°à°¾à°à°¤ బానిస వాణిà°à±à°¯à° à°à±à°°à°à± బానిస à°®à°à°¿à°²à±à°à°¾ మారిà°à°¦à°¿.[10]
à°à±à°°à°à± à°¤à±à°à°²à± à°ªà±à°à°ªà°à° à°à°¾à°°à±à°®à°¿à°à±à°²à°à± à°à°ªà°¾à°§à°¿ à°à°²à±à°ªà°¿à°à°à± à°ªà±à°°à°à±à°°à°¿à°¯. à°ªà±à°°à±à°à±à°à±à°¸à± à°ªà±à°°à°§à°¾à°¨ à°à±à°à°¾à°à° à°¨à±à°à°à°¿ à°ªà±à°¦à±à°¦ à°¸à°à°à±à°¯à°²à± à°à°«à±à°°à°¿à°à°¨à±à°²à°¨à± బానిసలà±à°à°¾ à°à±à°¯à°¡à° à°ªà±à°°à°¾à°°à°à°à°®à±à°à°¦à°¿. 16 à°µ శతాబà±à°¦à° మధà±à°¯ నాà°à°¿à°à°¿ à°ªà±à°°à±à°à±à°à±à°¸à± à°¸à±à°¥à°¿à°°à°¨à°¿à°µà°¾à°¸à±à°²à± à°¦à±à°µà±à°ªà°¾à°²à°¨à± à°à°«à±à°°à°¿à°à°¾ à° à°¤à±à°¯à±à°¨à±à°¨à°¤ à°à±à°°à°à± à°à°à±à°®à°¤à°¿ à°à±à°à°¦à±à°°à°à°à°¾ మారà±à°à°¾à°°à±. సావౠà°à±à°®à±, à°ªà±à°°à°¿à°¨à±à°¸à°¿à°ªà± వరà±à°¸à°à°¾ 1522 - 1573 లౠపà±à°°à±à°à±à°à±à°¸à± సామà±à°°à°¾à°à±à°¯ à°à°§à±à°¨à°à°²à± నిరà±à°µà°¹à°¿à°à°à°¬à°¡à±à°¡à°¾à°¯à°¿.
ఠయినపà±à°ªà°à°¿à°à± పాశà±à°à°¾à°¤à±à°¯ à° à°°à±à°¥à°à±à°³à°à°²à± à°à°à±à°à±à°° à°à°¤à±à°ªà°¤à±à°¤à°¿ à°à±à°¸à± à°à°¾à°²à°¨à±à°² à°¨à±à°à°¡à°¿ à°ªà±à°à±à°²à± à°¦à±à°µà±à°ªà°¾à°²à°¨à± à°à°¾à°¯à°ªà°°à°¿à°à°¾à°¯à°¿. à°ªà±à°¦à±à°¦à°¸à°à°à±à°¯à°²à± à°µà°à±à°à°¿à°à±à°°à±à°¤à±à°¨à±à°¨ బానిసల à°à°¨à°¾à°à°¾à°¨à± నియà°à°¤à±à°°à°¿à°à°à°¡à° à°à°·à±à°à°®à±à°à°¦à°¿. à°ªà±à°°à±à°à±à°à°²à± à° à°¨à±à° వనరà±à°²à°à± à°ªà±à°à±à°à±à°¬à°¡à°¿ à°ªà±à°à±à°à°¡à°à°²à± విఫలఠఠయిà°à°¦à°¿. తరà±à°µà°¾à°¤ శతాబà±à°¦à°à°²à± à°¸à°à°µà°¤à±à°¸à°°à°¾à°²à°²à± à°à°à±à°à±à°° సాà°à± à°¤à°à±à°à°¿à°à°¦à°¿. 17 à°µ శతాబà±à°¦à° మధà±à°¯à°²à± సావౠà°à±à°®à± à°¯à±à°à±à° à°à°°à±à°¥à°¿à°à°µà±à°¯à°µà°¸à±à°¥ మారà±à°ªà±à°à±à°à°¦à°¿à°à°¦à°¿. పశà±à°à°¿à°®, à°à°à°¡à°¾à°à°¤à°° à°à°«à±à°°à°¿à°à°¾ మధà±à°¯ బానిస వాణిà°à±à°¯à°à°ªà± à°¨à±à°à°²à± నిమà°à±à°¨à°®à°¯à±à°¯à°¾à°¯à°¿.
19 à°µ శతాబà±à°¦à° à°ªà±à°°à°¾à°°à°à°à°à°²à± à°°à±à°à°¡à± à°¨à±à°¤à°¨ వాణిà°à±à°¯ à°ªà°à°à°²à± (à°à°¾à°«à±, à°à±à°à±à°²à±) à°ªà±à°°à°µà±à°¶à°ªà±à°à±à°à°¬à°¡à±à°¡à°¾à°¯à°¿. సారవà°à°¤à°®à±à°¨ à° à°à±à°¨à°¿à°ªà°°à±à°µà°¤ à°¨à±à°²à°²à± à°¨à±à°¤à°¨ వాణిà°à±à°¯ à°ªà°à°à°² పరిశà±à°°à°®à°à± బాà°à°¾ à° à°¨à±à°à±à°²à°à°à°¾ à°à°à°¡à±à°µà°¿. à°ªà±à°°à±à°à±à°à±à°¸à± à°à°à°ªà±à°¨à±à°²à±, à°à±à°¸à±à°µà°¾à°®à±à°²à± దాదాపౠవà±à°¯à°µà°¸à°¾à°¯ à°à±à°®à±à°²à°¨à±à°¨à°¿à°à°à°¿à°¨à± à°à°à±à°°à°®à°¿à°à°à°¾à°°à±. à°¤à±à°à°²à± ("à°°à±à°à°¾à°¸à±"à°à°¾ పిలà±à°µà°¬à°¡à±à°µà°¿). దాదాపౠఠనà±à°¨à°¿ à°®à°à°à°¿ à°µà±à°¯à°µà°¸à°¾à°¯ à°à±à°®à±à°²à°¨à± à°à°à±à°°à°®à°¿à°à°à°¾à°¯à°¿. [à°à°§à°¾à°°à° à°à±à°ªà°¾à°²à°¿] 1908 నాà°à°¿à°à°¿ సావౠà°à±à°®à± à°ªà±à°°à°ªà°à°à°à°²à±à°¨à°¿ ఠతిపà±à°¦à±à°¦ à°à±à°à± à°à°¤à±à°ªà°¤à±à°¤à°¿à°¦à°¾à°°à±à°à°¾ మారిà°à°¦à°¿. à°à°¦à°¿ à°¦à±à°¶à°à°²à±à°¨à°¿ ఠతి à°®à±à°à±à°¯à°®à±à°¨ à°ªà°à°à°à°¾ మారిà°à°¦à°¿.
à°°à±à°à°¾à°¸à± à°µà±à°¯à°µà°¸à±à°¥ ఠధిà°à°¾à°°à±à°²à°à± à° à°¤à±à°¯à±à°¨à±à°¨à°¤ నిరà±à°µà°¹à°£ ఠధిà°à°¾à°°à°¾à°¨à±à°¨à°¿ à°à°à±à°à°¿à°à°¦à°¿. à°à°«à±à°°à°¿à°à°¾ à°µà±à°¯à°µà°¸à°¾à°¯ à°à°¾à°°à±à°®à°¿à°à±à°²à°à± à°µà±à°¯à°¤à°¿à°°à±à°à°à°à°¾ à°à°°à±à°ªà°£à°²à°à± దారితà±à°¸à°¿à°à°¦à°¿. 1876 ââలౠపà±à°°à±à°à±à°à°²à± ఠధిà°à°¾à°°à°¿à°à°à°à°¾ బానిసతà±à°µà°¾à°¨à±à°¨à°¿ à°°à°¦à±à°¦à± à°à±à°¸à°¿à°¨à°ªà±à°ªà°à°¿à°à± à°à°ªà±à°ªà°à°¦ à°à°¾à°°à±à°®à°¿à°à±à°² నియామà°à° à°à±à°¨à°¸à°¾à°à°¿à°à°¦à°¿. à°¸à±à°à°à°¿à°«à°¿à°à± à° à°®à±à°°à°¿à°à°¾ పతà±à°°à°¿à° 1897 మారà±à°à°¿ 13 లౠసà°à°à°¿à°à°²à± సావౠà°à±à°®à± బానిసలనౠనిరà°à°¤à°°à° à°à°ªà°¯à±à°à°¿à°à°à°¡à° మాà°à°²à±, à°à°¿à°¤à±à°°à°¾à°²à°²à± నమà±à°¦à± à°à±à°¸à°¿à°à°¦à°¿.
20 à°µ శతాబà±à°¦à° à°ªà±à°°à°¾à°°à°à°à°à°²à± à° à°à°à±à°²à°¾ à°à°ªà±à°ªà°à°¦ నిరà±à°¬à°à°§ à°à°¾à°°à±à°®à°¿à°à±à°²à± à° à°¸à°à°¤à±à°ªà±à°¤à°¿à°à°°à°®à±à°¨ పని పరిసà±à°¥à°¿à°¤à±à°²à°à± à°à±à°°à°¯à±à°¯à°¾à°°à°¨à± à°à°°à±à°ªà°£à°²à°ªà± à° à°à°¤à°°à±à°à°¾à°¤à±à°¯à°à°à°¾ వివాదాసà±à°ªà°¦à°®à±à°¨ విషయà°à°à°¾ మారిà°à°¦à°¿. 20 à°µ శతాబà±à°¦à°à°²à± à°¶à±à°°à°¾à°®à°¿à° ఠశాà°à°¤à°¿, à° à°¸à°à°¤à±à°ªà±à°¤à°¿ (1953 à°²à±) à°à±à°¨à°¸à°¾à°à°¿à°à°¦à°¿. 1953 లౠà°à±à°²à°°à±à°à°¿à°¨ à° à°²à±à°²à°°à±à°² à° à°¸à°à°¤à±à°ªà±à°¤à°¿à°¤à± à°®à±à°à°¿à°¸à°¾à°¯à°¿. à°¦à±à°¨à°¿à°²à± à° à°¨à±à° à°µà°à°¦à°² à°®à°à°¦à°¿ à°à°«à±à°°à°¿à°à°¾ à°à°¾à°°à±à°®à°¿à°à±à°²à± వారి à°ªà±à°°à±à°à±à°à±à°¸à± à°¯à°à°®à°¾à°¨à±à°²à± à°à° à°à°°à±à°·à°£à°²à± à°à°à°ªà°¬à°¡à±à°¡à°¾à°°à±. à° "బాà°à±à°ªà°¾ à°à°à°à±à°¤" à°¦à±à°µà±à°ªà°¾à°² à°à°¾à°²à°¨à±à°² à°à°°à°¿à°¤à±à°°à°²à± à°ªà±à°°à°§à°¾à°¨ à°¸à°à°à°à°¨à°à°¾ మిà°à°¿à°²à°¿à°ªà±à°¯à°¿à°à°¦à°¿. దాని వారà±à°·à°¿à°à±à°¤à±à°¸à°µà°¾à°¨à±à°¨à°¿ à°ªà±à°°à°à±à°¤à±à°µà° ఠధిà°à°¾à°°à°¿à°à°à°à°¾ à°à°®à°¨à°¿à°¸à±à°¤à±à°à°¦à°¿.
à°¸à±à°µà°¾à°¤à°à°¤à±à°°à° (1975) మారà±à°à±
1950 à°² à°à°¿à°µà°°à°¿à°¨à°¾à°à°¿à°à°¿ à°à°«à±à°°à°¿à°à°¾ à°à°à°¡à°à°²à± à°à°¦à±à°à°µà°¿à°¸à±à°¤à±à°¨à±à°¨ à°à°¤à°° à°¦à±à°¶à°¾à°²à± తమ à°¸à±à°µà°¤à°à°¤à±à°°à°¾à°¨à±à°¨à°¿ à°à±à°°à°¿à°¨à°ªà±à°ªà±à°¡à±, సావౠà°à±à°®à±à°²à±à°¨à°¿ à°à° à°à°¿à°¨à±à°¨ సమà±à°¹à° సావౠà°à±à°®à±, à°ªà±à°°à°¿à°¨à±à°¸à°¿à°ªà± à°¸à±à°µà°¾à°¤à°à°¤à±à°°à±à°¯ à°à°¦à±à°¯à°®à°¾à°¨à±à°¨à°¿ à°à°°à±à°ªà°¾à°à± à°à±à°¸à°¿à°à°¦à°¿. à°à°¦à°¿ à°à°¿à°µà°°à°¿à°à°¿ à°à°¾à°¬à°¨à± సమà±à°ªà°à°²à± à°¸à±à°¥à°¾à°µà°°à°¾à°¨à±à°¨à°¿ à°¸à±à°¥à°¾à°ªà°¿à°à°à°¿à°à°¦à°¿. 1960 లలౠà°à°¦à±à°¯à°®à° à°¤à±à°µà±à°°à°°à±à°ªà°à°¦à°¾à°²à±à°à°¿à°à°¦à°¿. 1974 à°à°ªà±à°°à°¿à°²à± à°à°ªà±à°°à±à°²à±à°²à± à°ªà±à°°à±à°à±à°à°²à±à°²à±à°¨à°¿ à°à°¯à±à°à°¨à± నియà°à°¤à±à°¤à±à°µà°¾à°¨à±à°¨à°¿ పడà°à±à°à±à°à°¡à°à°¤à± à°¸à°à°à°à°¨à°²à± à°¤à±à°µà°°à°¿à°¤à°à°à°¾ మారాయి.
à°à±à°¤à±à°¤ à°ªà±à°°à±à°à±à°à±à°¸à± పాలన దాని విదà±à°¶à± à°à°¾à°²à°¨à±à°² à°°à°¦à±à°¦à±à°à± à°à°à±à°à±à°¬à°¡à°¿ à°à°à°¦à°¿. 1974 నవà°à°¬à°°à±à°²à± వారి à°ªà±à°°à°¤à°¿à°¨à°¿à°§à±à°²à± à° à°²à±à°à°¿à°¯à°°à±à°¸à±à°²à±à°¨à°¿ à°à°.à°à°²à±.à°à°¸à±.à°à°¿.పి.తౠసమావà±à°¶à°®à± సారà±à°µà°à±à°®à°¤à±à°µà°¾à°¨à±à°¨à°¿ బదిలౠà°à±à°¯à°¡à°¾à°¨à°¿à°à°¿ à°à° à°à°ªà±à°ªà°à°¦à° à°à±à°¦à±à°°à±à°à±à°à±à°¨à±à°¨à°¾à°°à±. పరివరà±à°¤à°¨ à°ªà±à°°à°à±à°¤à±à°µ à°à°¾à°²à° తరà±à°µà°¾à°¤ సావౠà°à±à°®à±, à°ªà±à°°à°¿à°¨à±à°¸à°¿à°ªà± 1975 à°à±à°²à± 12 à°¨ à°¸à±à°µà°¤à°à°¤à±à°°à°¾à°¨à±à°¨à°¿ సాధిà°à°à°¿à°à°¦à°¿. à°®à±à°¦à°à°¿ à° à°§à±à°¯à°à±à°·à±à°¡à°¿à°à°¾ à°à°®à±à°à°²à±à°à°¸à±à°à°¿à°ªà°¿ à°à°¾à°°à±à°¯à°¦à°°à±à°¶à°¿à°à°¾ à°à°¨à±à°¨ మానà±à°¯à±à°µà°²à± పిà°à°à± à°¡à°¾ à°à±à°¸à±à°à°¾à°à°¾ à°à°¨à±à°¨à°¿à°à°¯à±à°¯à°¾à°°à±.
1990 లౠసావౠà°à±à°®à± à°ªà±à°°à°à°¾à°¸à±à°µà°¾à°®à±à°¯ à°¸à°à°¸à±à°à°°à°£, à°°à°¾à°à±à°¯à°¾à°à° మారà±à°ªà±à°²à°à± à°²à±à°¬à°¡à°¿à°¨ à°®à±à°à±à°à°®à±à°¦à°à°¿ à°à°«à±à°°à°¿à°à°¾ à°¦à±à°¶à°¾à°²à°²à± à°à°à°à±à°à°¦à°¿. à°ªà±à°°à°¤à°¿à°ªà°à±à°· à°°à°¾à°à°à±à°¯ పారà±à°à±à°² à°à°à±à°à°¬à°¦à±à°§à°¤ - 1991 లౠà°à°¨à±à°¨à°¿à°à°²à°à± దారితà±à°¸à°¿à°à°¦à°¿. à°à°¨à±à°¨à°¿à°à°²à± ఠహిà°à°¸à°¾à°¯à±à°¤à°®à±à°¨à°µà°¿à°à°¾, à°¸à±à°µà±à°à±à°à°¾à°¯à°¿à°¤à°®à±à°¨à°µà°¿à°à°¾, పారదరà±à°¶à°à°®à±à°¨à°µà°¿à°à°¾ à°à°¾à°µà°¿à°à°à°¬à°¡à±à°¡à°¾à°¯à°¿. 1986 à°¨à±à°à°à°¿ బహిషà±à°à°°à°£à°²à± à°à°¨à±à°¨ మాà°à± à°ªà±à°°à°§à°¾à°¨à°®à°à°¤à±à°°à°¿ మిà°à±à°¯à±à°²à± à°à±à°°à±à°µà±à°¡à°¾ à°¸à±à°µà°¤à°à°¤à±à°° à° à°à±à°¯à°°à±à°¥à°¿à°à°¾ తిరిà°à°¿ à°µà°à±à°à°¿ à° à°§à±à°¯à°à±à°·à±à°¡à°¿à°à°¾ à°à°¨à±à°¨à°¿à°à°¯à±à°¯à°¾à°°à±. 1996 లౠసావౠà°à±à°®à± à°°à±à°à°¡à°µ బహà±à°³-పారà±à°à± à° à°§à±à°¯à°à±à°· à°à°¨à±à°¨à°¿à°à°²à± à°à±à°°à±à°°à±à°µà±à°¡à°¾ తిరిà°à°¿ à°à°¨à±à°¨à°¿à°à°¯à±à°¯à°¾à°°à±.
à°¡à±à°®à±à°à±à°°à°à°¿à°à± à°à°¨à±à°µà°°à±à°à±à°¨à±à°¸à± పారà±à°à± (పిడిసి) à°à°¾à°¤à±à°¯ à° à°¸à±à°à°¬à±à°²à±à°²à± à°®à±à°à°¾à°°à°¿à°à± à°¸à±à°à±à°²à± à°à±à°²à±à°à±à°à±à°à°¦à°¿. à°à°.à°à°²à±.à°à°¸à±.à°à°¿.పి. à°à° à°®à±à°à±à°¯à°®à±à°¨, à° à°²à±à°ªà°¸à°à°à±à°¯à°¾à° à°®à±à°¨à°¾à°°à°¿à°à± పారà±à°à±à°à°¾ మారిà°à°¦à°¿. 1992 à°à°¿à°µà°°à°¿à°²à± à°®à±à°¨à°¿à°¸à°¿à°ªà°²à± à°à°¨à±à°¨à°¿à°à°²à± నిరà±à°µà°¹à°¿à°à°à°¬à°¡à±à°¡à°¾à°¯à°¿. à°à°à°¦à±à°²à± à°à°¡à± à°ªà±à°°à°¾à°à°¤à±à°¯ à°®à°à°¡à°²à°¾à°²à°²à± ఠయిదà±à°à±à°°à± విà°à°¯à° సాధిà°à°à°¡à°à°¤à± à°à°à°à°²à±à°à°¸à±à°à°¿à°ªà°¿ à°®à±à°à°¾à°°à°¿à°à± à°¸à±à°à±à°²à± à°à±à°²à±à°à±à°à±à°à°¦à°¿. 1994 à° à°à±à°à±à°¬à°°à±à°²à± à°ªà±à°°à°¾à°°à°à° శాసన à°à°¨à±à°¨à°¿à°à°²à°²à± à°à°.à°à°²à±.à°à°¸à±.à°à°¿.పి. à° à°¸à±à°à°¬à±à°²à± à°¸à±à°à±à°² à°¸à°à°à±à°¯à°¨à± à°à±à°²à±à°à±à°à±à°à°¦à°¿. à°à°¦à°¿ 1998 నవà°à°¬à°°à± à°à°¨à±à°¨à°¿à°à°²à°²à± à°à°¾à°²à°¾ à°¸à±à°à±à°²à°¨à± à°à±à°²à±à°à±à°à±à°à°¦à°¿.
2001 à°à±à°²à±à°²à± à° à°§à±à°¯à°à±à°· à°à°¨à±à°¨à°¿à°à°²à± à°à°°à°¿à°à°¾à°¯à°¿. à°à°à°¡à°¿à°ªà±à°à°¡à±à°à°à± à°¡à±à°®à±à°à±à°°à°à°¿à°à± యాà°à±à°·à°¨à± పారà±à°à±, à°«à±à°°à°¡à°¿à°à± à°¡à°¿ à°®à±à°¨à±à°à±à°¸à± మదà±à°¦à°¤à± à°à°à±à°à°¿à°¨ à° à°à±à°¯à°°à±à°¥à°¿ à°®à±à°¦à°à°¿ à°°à±à°à°¡à±à°²à± à°à°¨à±à°¨à°¿à°à± à°¸à±à°ªà±à°à±à°à°¬à°°à± 3 à°¨ బాధà±à°¯à°¤à°²à± à°¸à±à°µà±à°à°°à°¿à°à°à°¾à°¡à±. 2002 మారà±à°à°¿à°²à± పారà±à°²à°®à±à°à°à°°à± à°à°¨à±à°¨à°¿à°à°²à± à°à°°à°¿à°à°¾à°¯à°¿. తరà±à°µà°¾à°¤à°¿ నాలà±à°à± à°¸à°à°µà°¤à±à°¸à°°à°¾à°²à°²à± à°¸à±à°µà°²à±à°ªà°à°¾à°²à°¿à° à°ªà±à°°à°¤à°¿à°ªà°à±à°· à°¨à±à°¤à±à°¤à±à°µà°à°²à±à°¨à°¿ à°ªà±à°°à°à±à°¤à±à°µà°¾à°²à± à°à°°à±à°ªà°¡à±à°¡à°¾à°¯à°¿.
ఠవినà±à°¤à°¿ à°à°°à±à°ªà°£à°²à±, à°à°®à±à°°à± à°à°¦à°¾à°¯à°¾à°²à± à°à°¾à°²à°¾à°µà°°à°à± విà°à°à°¿à°à°à°¬à°¡à°²à±à°¦à± à° à°¨à±à°¨ à°à°°à±à°ªà°£à°²à°¤à± 2003 à°à±à°²à±à°²à± à°à° వారఠసà±à°¨à±à°¯à° ఠధిà°à°¾à°°à°¾à°¨à±à°¨à°¿ à°¸à±à°µà°¾à°§à±à°¨à° à°à±à°¸à±à°à±à°à°¦à°¿. à°°à°¾à°à±à°ªà±à°°à°¯à°¤à±à°¨à°¾à°² తరà±à°µà°¾à°¤ à°à° à°à°ªà±à°ªà°à°¦à° à°à°§à°¾à°°à°à°à°¾ à° à°§à±à°¯à°à±à°·à±à°¡à± à°¡à°¿ à°®à±à°¨à±à°à±à°¸à± à°à°¾à°°à±à°¯à°¾à°²à°¯à°¾à°¨à°¿à°à°¿ తిరిà°à°¿ à°µà°à±à°à°¾à°°à±. [à°à°§à°¾à°°à° à°à±à°ªà°¾à°²à°¿] à°à°¾à°¤à±à°¯ à° à°¸à±à°à°¬à±à°²à± à°à°¨à±à°¨à°¿à°à°²à°²à± à°à° à°ªà±à°°à±-à°ªà±à°°à±à°¸à°¿à°¡à±à°¨à±à°·à°¿à°¯à°²à± à°¸à°à°à±à°°à±à°£à° à°¤à°à°¿à°¨à°à°¤ à°¸à±à°à±à°²à± సాధిà°à°à°¿à°¨ తరà±à°µà°¾à°¤ à°à±à°¤à±à°¤à°ªà±à°°à°à±à°¤à±à°µà° à°à°°à±à°ªà°¡à°¿à°¨ తరà±à°µà°¾à°¤ 2006 మారà±à°à°¿à°²à± సహà°à±à°µà°¨à° à°à°¾à°²à° à°®à±à°à°¿à°¸à°¿à°à°¦à°¿.[11]
2006 à°à±à°²à± 30 à°¨ à° à°§à±à°¯à°à±à°· à°à°¨à±à°¨à°¿à°à°²à°²à± à°«à±à°°à°¾à°¡à°¿à°à± à°¡à± à°®à±à°¨à°¿à°à±à°¸à± à°à°¾à°°à±à°¯à°¾à°²à°¯à°à°²à± à°°à±à°à°¡à± à°à°¦à±-à°¸à°à°µà°¤à±à°¸à°°à°¾à°² పదవà±à°à°¾à°²à°¾à°¨à±à°¨à°¿ à°¸à±à°²à°à°à°à°¾ à°à±à°²à°¿à°à°¾à°¡à±. à°à°¨à±à°¨à°¿à°à°²à°²à± à°à°¦à±à°¦à°°à± à° à°à±à°¯à°°à±à°¥à±à°²à±à°¨ à°ªà±à°¯à°¾à°à±à°°à°¿à°¸à± à°à±à°°à±à°µà±à°¡à°¾ (మాà°à± à°ªà±à°°à±à°¸à°¿à°¡à±à°à°à± à°®à±à°à±à°¯à±à°²à± à°à±à°°à±à°µà±à°¡à°¾ à°à±à°®à°¾à°°à±à°¡à±), à°¸à±à°µà°¤à°à°¤à±à°° à°¨à±à°²à± à°à±à°®à°°à°¾à°¸à±à°²à°¨à± à°à°¡à°¿à°à°à°¾à°¡à±. à°¸à±à°¥à°¾à°¨à°¿à° à°à°¨à±à°¨à°¿à°à°²à± 1992 తరà±à°µà°¾à°¤ à°®à±à°¦à°à°à°¾ 2006 à°à°à°¸à±à°à± 27 à°¨ à°à°°à°¿à°à°¿à°à°¦à°¿. పాలఠసà°à°à±à°°à±à°£ à°¸à°à±à°¯à±à°²à± à°à°§à°¿à°ªà°¤à±à°¯à° వహిà°à°à°¾à°°à±. [à°à°§à°¾à°°à° à°à±à°ªà°¾à°²à°¿] 2009 à°«à°¿à°¬à±à°°à°µà°°à°¿ 12 à°¨ à° à°§à±à°¯à°à±à°·à±à°¡à± à°«à±à°°à°¾à°à°¡à±à°¯à± à°¡à°¿ à°®à±à°¨à±à°à±à°¸à±à°¨à± పడà°à±à°à±à°à°¡à°¾à°¨à°¿à°à°¿ విఫల à°ªà±à°°à°¯à°¤à±à°¨à° à°à°°à°¿à°à°¿à°à°¦à°¿. తిరà±à°à±à°¬à°¾à°à±à°¦à°¾à°°à±à°² à°à±à°à±à°°à°¦à°¾à°°à±à°²à± à°à±à°¦à± à°à±à°¯à°¬à°¡à°¿ తరà±à°µà°¾à°¤ à° à°§à±à°¯à°à±à°·à±à°¡à± à°¡à°¿ à°®à±à°¨à±à°à±à°¸à± à°¨à±à°à°¡à°¿ à°à±à°·à°®à°¾à°ªà°£ à°ªà±à°à°¦à°¾à°°à±. [12]
à°à±à°à±à°³à°¿à°à° మారà±à°à±
à° à°à°¾à°¡à±à°¨à°¿à°à± à°à°²à±à°«à± à°à°«à± à°à°¿à°¨à°¿à°¯à°¾à°²à± à°à°ªà°¸à±à°¥à°¿à°¤à°®à±à°¨ సావౠà°à±à°®à±, à°ªà±à°°à°¿à°¨à±à°¸à°¿à°ªà± à°¦à±à°µà±à°²à± వరà±à°¸à°à°¾ à°à°¾à°¬à°¾à°¨à± వాయవà±à°¯ à°¤à±à°°à°¾à°¨ 300 - 250 à°à°¿à°²à±à°®à±à°à°°à±à°² (190 - 160 à°®à±) à°¦à±à°°à°®à±à°²à± à°à°«à±à°°à°¿à°à°¾ à°°à±à°à°¡à°µ ఠతి à°à°¿à°¨à±à°¨ à°¦à±à°¶à°à°à°¾ à°à°à°¦à°¿. à°ªà±à°°à°§à°¾à°¨ à°¦à±à°µà±à°ªà°¾à°²à± à°°à±à°à°¡à± à°à±à°¡à°¾ à°à°¾à°®à±à°°à±à°¨à± à° à°à±à°¨à°¿à°ªà°°à±à°µà°¤ పరà±à°µà°¤ à°¶à±à°°à±à°£à°¿à°²à± à°à°¾à°à°à°à°¾ à°à°¨à±à°¨à°¾à°¯à°¿. à°à°¦à°¿ à°¨à±à°°à±à°¤à°¿ à°µà±à°ªà±à°¨ à° à°¨à±à°¨à±à°¬à±à°¨à± à°¦à±à°µà±à°²à°¨à±, à°à°¶à°¾à°¨à±à°¯à°à°²à± à°à°¿à°¨à°¿à°¯à°¾ à°à°²à±à°«à± సమà±à°¦à±à°°à°¤à±à°°à°à°²à± బయà±à°à± (à°à°à±à°µà°à±à°°à°¿à°¯à°²à± à°à°¿à°¨à°¿à°¯à°¾à°²à±à°¨à°¿ à°°à±à°à°¡à± à°à°¾à°à°¾à°²à±) à°à°¨à±à°¨à°¾à°¯à°¿.
సావౠà°à±à°®à± 50 à°à°¿.మౠ(30 à°®à±) à°ªà±à°¡à°µà±, 30 à°à°¿.మౠ(20 à°®à±) à°µà±à°¡à°²à±à°ªà± à°à°à°à±à°à°¦à°¿. à°°à±à°à°¡à± à°¦à±à°µà±à°ªà°¾à°²à°²à± à°à°à±à°à±à°µ పరà±à°µà°¤à°¾à°²à± à°à°¨à±à°¨à°¾à°¯à°¿. à°¦à±à°¨à°¿ శిà°à°°à°¾à°²à± (పిà°à± à°¡à°¿ సావౠà°à±à°) 2,024 మౠ(6,640 à° ) à°à°¿ à°à°¤à±à°¤à±à°à± à°à±à°°à±à°à±à°¨à±à°¨à°¾à°¯à°¿. à°ªà±à°°à°¿à°¨à±à°¸à°¿à°ªà± 30 à°à°¿.మౠ(20 à°®à±) à°ªà±à°¡à°µà±, 6 à°à°¿.మౠ(4 à°®à±) à°µà±à°¡à°²à±à°ªà± à°à°à°à±à°à°¦à°¿. à°¦à±à°¨à°¿ శిà°à°°à°¾à°²à± (పిà°à± à°¡à°¿ à°ªà±à°°à°¿à°¨à±à°¸à°¿à°ªà°¿à°à°¿ ) 948 మౠ(3,110 à° ) - à°à±à°°à±à°¤à±à°à°¦à°¿. à°°à±à°à°¡à± à°¦à±à°µà±à°ªà°¾à°²à°²à± పరà±à°µà°¤à°¾à°²à°²à± à°à°¨à°¿à°à°à°¿ పరà±à°µà°¤à°¾à°² à°¨à±à°à°¡à°¿ à°¦à°à±à°à°®à±à°¨ à° à°°à°£à±à°¯à°ªà±à°°à°¾à°à°¤à°¾à°²à°²à± à°ªà±à°°à°µà°¹à°¿à°à°à°¿ à°à±à°®à°¿ à°®à±à°¦à°à± దిà°à°¿ à°µà±à°¯à°µà°¸à°¾à°¯à°à±à°·à±à°¤à±à°°à°¾à°²à°¨à± దాà°à°¿ సమà±à°¦à±à°°à°à°²à± à°¸à°à°à°®à°¿à°¸à±à°¤à°¾à°¯à°¿. సావౠà°à±à°®à± à°¦à±à°µà±à°ªà°¾à°¨à°¿à°à°¿ దిà°à±à°µà°¨ " à°à°²à±à°¹à±à°¯à± డాసౠరà±à°²à°¾à°¸à± " à°¦à±à°µà±à°ªà°¬à°¿à°à°¦à±à°µà±à°² à°¨à±à°à°¡à°¿ పయనిసà±à°¤à± à°à±à°®à°§à±à°¯ à°°à±à°à°¾à°ªà±à°°à°¾à°à°¤à° à°à°à°à±à°à°¦à°¿.
పిà°à± à°à°¾à°µà± à°à±à°°à°¾à°à°¡à± (à°à±à°°à±à°à± à°¡à°¾à°à± శిà°à°°à°) à° à°¨à±à°¦à°¿ à°¦à°à±à°·à°¿à°£ సావౠà°à±à°®à± 0 ° 7'0 " à°à°¤à±à°¤à°° à° à°à±à°·à°¾à°à°¶à°, 6 ° 34'00" à°¤à±à°°à±à°ªà± à°°à±à°à°¾à°à°¶à°à°²à± à°®à±à°²à±à°°à°¾à°¯à°¿à°à°¾ à° à°à±à°¨à°¿à°ªà°°à±à°µà°¤ à°ªà±à°²à°à± శిà°à°°à° à°à°à°à±à°à°¦à°¿. పరిసర à°à±à°à°¾à°à° à°à°à°à± à°à°¦à°¿ 300 మౠ(1,000 à° à°¡à±à°à±à°²à±) à°à°¤à±à°¤à±à°²à± à°à°à°¦à°¿. సమà±à°¦à±à°° à°®à°à±à°à°¾à°¨à°¿à°à°¿ 663 మౠ(2,175 à° à°¡à±à°à±à°²à±) à°à°¤à±à°¤à±à°²à± à°à°à°¦à°¿.
వాతావరణఠమారà±à°à±
సమà±à°¦à±à°° à°®à°à±à°à° వదà±à°¦ à°à°·à±à°£à°®à°à°¡à°² వాతావరణఠ27 ° à°¸à±à° (80.6 ° à°«à°¾) à°¸à°à°à± వారà±à°·à°¿à° à°à°·à±à°£à±à°à±à°°à°¤à°²à±, à°¤à±à°²à°¿à°à°ªà°¾à°à°¿ à°°à±à°à±à°µà°¾à°°à± à°µà±à°µà°¿à°§à±à°¯à°à°¤à± à°µà±à°¡à°¿, à°¤à±à°®à°¤à± à°à°à°à±à°à°¦à°¿. à°à°·à±à°£à±à°à±à°°à°¤ 32 ° à°¸à±à° (89.6 ° à°«à°¾) à°à°à°à± à° à°°à±à°¦à±à°à°¾ à°ªà±à°°à±à°à±à°¤à±à°à°¦à°¿. à° à°à°¤à°°à±à°à°¤ ఠధిఠà°à°¤à±à°¤à±à°²à°²à± à°¸à°à°à± వారà±à°·à°¿à° à°à°·à±à°£à±à°à±à°°à°¤ 20 ° à°¸à±à° (68 ° à°«à°¾), రాతà±à°°à±à°²à± సాధారణà°à°à°¾ à°à°²à±à°²à°à°¾ à°à°à°à°¾à°¯à°¿. వారà±à°·à°¿à° వరà±à°·à°ªà°¾à°¤à° à°¨à±à°°à±à°¤à°¿ వాలà±à°²à°²à± 5,000 మి.మౠ(196.9 à° à°) à°¨à±à°à°¡à°¿ à°à°¤à±à°¤à°° à°²à±à°¤à°à±à°à± à°ªà±à°°à°¾à°à°¤à°¾à°²à°²à± 1,000 మి.మౠ(39.4 à° à°) వరà°à± à°à°à°à±à°à°¦à°¿. వరà±à°·à°¾à°à°¾à°²à° à° à°à±à°à±à°¬à°°à± à°¨à±à°à°¡à°¿ మౠవరà°à± à°à°à°à±à°à°¦à°¿.
వనà±à°¯à°à±à°µà°¿à°¤à° మారà±à°à±
సావౠà°à±à°®à±, à°ªà±à°°à°¿à°¨à±à°¸à°¿à°ªà±à°²à°²à± à°ªà±à°¦à±à°¦ à°¸à°à°à±à°¯à°²à± à°¸à±à°¥à°¾à°¨à°¿à° à°à±à°·à±à°°à°¦à°¾à°²à± à°²à±à°µà± (సావౠà°à±à°®à± à°·à±à°°à±, à° à°¨à±à° à°à°¬à±à°¬à°¿à°² à°à°¾à°¤à±à°²à± à°¸à±à°¥à°¾à°¨à°¿à°à°à°à°¾ à°à°¨à±à°¨à°ªà±à°ªà°à°¿à°à±). à°ªà±à°°à°ªà°à°à°à°²à±à°¨à°¿ ఠతి à°ªà±à°¦à±à°¦ à°à°¬à°¿à°¸à± (సావౠà°à±à°®à± à°à°¬à°¿à°¸à±), à°ªà±à°°à°ªà°à°à°à°²à±à°¨à°¿ ఠతి à°ªà±à°¦à±à°¦ సనà±à°¬à°°à±à°¡à± (దిà°à±à°à°à° సనà±à°¬à°°à±à°¡à±), à° à°°à±à°¦à±à°¨ సావౠà°à±à°®à± à° à°¨à±à° à°¬à±à°à±à°¨à°¿à°¯à°¾ à°à°¾à°°à± à°à°¾à°¤à±à°²à± à°à°¨à±à°¨à°¾à°¯à°¿. సావౠà°à±à°®à±, à°ªà±à°°à°¿à°¨à±à°¸à°¿à°ªà°¿ à°à° à°®à±à°à±à°¯à°®à±à°¨ సమà±à°¦à±à°° తాబà±à°²à± à°à±à°¡à± à°ªà±à°°à°¦à±à°¶à°, à°à°à°¦à±à°²à± హాà°à±à°¸à±à°¬à°¿à°²à± తాబà±à°³à±à°²à± (à°à°°à±à°à±à°®à±à°à±à°²à±à°¸à± à°à°à°¬à±à°°à°¿à°à°¾à°à°¾) à°à°¨à±à°¨à°¾à°¯à°¿.
à°à°°à±à°§à°¿à°à° మారà±à°à±
19 à°µ శతాబà±à°¦à° à°¨à±à°à°à°¿ సావౠà°à±à°®à±, à°ªà±à°°à°¿à°¨à±à°¸à°¿à°ªà± à°à°°à±à°¥à°¿à° à°µà±à°¯à°µà°¸à±à°¥ à°µà±à°¯à°µà°¸à°¾à°¯ à°°à°à°à°à°ªà± à°à°§à°¾à°°à°ªà°¡à°¿ à°à°à°¦à°¿. à°¸à±à°µà°¤à°à°¤à±à°° సమయమà±à°²à± à°ªà±à°°à±à°à±à°à±à°¸à±à°à± à°à±à°à°¦à°¿à°¨ à°¤à±à°à°² à°ªà±à°à°ªà°à° à°ªà±à°°à°¾à°à°¤à°à°²à± 90% à°à°à±à°°à°®à°¿à°à°à°¿à°à°¦à°¿. à°¸à±à°µà°¾à°¤à°à°¤à±à°°à±à°¯à° తరà±à°µà°¾à°¤ à° à°¤à±à°à°² నియà°à°¤à±à°°à°£ వివిధ à°ªà±à°°à°à±à°¤à±à°µ-యాà°à°®à°¾à°¨à±à°¯ à°µà±à°¯à°µà°¸à°¾à°¯ à°¸à°à°¸à±à°¥à°²à°à± à°ªà°à°ªà°¬à°¡à°¿à°à°¦à°¿. సావౠà°à±à°®à± à°ªà±à°°à°§à°¾à°¨ à°ªà°à° à°à±à°à±. à°à°¦à°¿ 95% à°µà±à°¯à°µà°¸à°¾à°¯ à°à°à±à°®à°¤à±à°²à°à± à°ªà±à°°à°¾à°¤à°¿à°¨à°¿à°§à±à°¯à° వహిసà±à°¤à±à°à°¦à°¿. à°à°¤à°° à°à°à±à°®à°¤à°¿ à°ªà°à°à°²à°²à± à°à±à°ªà±à°°à°¾, పామౠà°à±à°°à±à°¨à°²à±, à°à°¾à°«à± à°à°¨à±à°¨à°¾à°¯à°¿.
à°¸à±à°¥à°¾à°¨à°¿à° వినియà±à°à°¾à°¨à°¿à°à°¿ à° à°¨à±à°à±à°£à°à°à°¾ à°¦à±à°¶à±à°¯ à°à°¹à°¾à°° à°ªà°à° à°à°¤à±à°ªà°¤à±à°¤à°¿ సరిపà±à°¦à±. à° à°à°¦à±à°µà°²à°¨ à°¦à±à°¶à°à°²à± à°à°à±à°à±à°µ à°à°¾à°à° à°à°¹à°¾à°°à°¾à°¨à±à°¨à°¿ దిà°à±à°®à°¤à°¿ à°à±à°¸à±à°¤à±à°à°¦à°¿.[13] 1997 లౠదà±à°¶à° à°à°¹à°¾à°° ఠవసరాలలౠసà±à°®à°¾à°°à± 90% దిà°à±à°®à°¤à°¿ à°à±à°¯à°¬à°¡à±à°¤à±à°¨à±à°¨à°à±à°²à± à° à°à°à°¨à°¾ à°µà±à°¯à°¬à°¡à°¿à°à°¦à°¿.[13] à°à°à±à°µà°²à°¿ à°¸à°à°µà°¤à±à°¸à°°à°¾à°²à°²à± à°à°¹à°¾à°° à°à°¤à±à°ªà°¤à±à°¤à°¿à°¨à°¿ విసà±à°¤à°°à°¿à°à°à°¡à°¾à°¨à°¿à°à°¿ à°ªà±à°°à°à±à°¤à±à°µà°¾à°²à± à°ªà±à°°à°¯à°¤à±à°¨à°¾à°²à± à°à±à°¶à°¾à°¯à°¿. à° à°¨à±à° à°ªà±à°°à°¾à°à±à°à±à°à±à°²à± à°à±à°ªà°à±à°à°¬à°¡à±à°¡à°¾à°¯à°¿. à°à°à±à°à±à°µà°à°¾ విదà±à°¶à± దాతల à°¦à±à°µà°¾à°°à°¾ à°à°°à±à°¥à°¿à° సహాయఠà°à±à°¯à°¬à°¡à±à°¡à°¾à°¯à°¿.
à°µà±à°¯à°µà°¸à°¾à°¯à° à°à°¾à°à±à°à°¡à°¾ à°ªà±à°°à°§à°¾à°¨ à°à°°à±à°¥à°¿à° à°à°¾à°°à±à°¯à°à°²à°¾à°ªà°¾à°²à± à°à±à°ªà°²à± à°ªà°à±à°à°¡à°. à°à° à°à°¿à°¨à±à°¨ పారిశà±à°°à°¾à°®à°¿à° à°°à°à°à° à°¸à±à°¥à°¾à°¨à°¿à° à°µà±à°¯à°µà°¸à°¾à°¯ à°à°¤à±à°ªà°¤à±à°¤à±à°²à°¨à± à°ªà±à°°à°¾à°¸à±à°¸à± à°à±à°¯à°¡à°à°²à±, à°à±à°¨à±à°¨à°¿ à°ªà±à°°à°¾à°¥à°®à°¿à° వినియà±à° వసà±à°¤à±à°µà±à°² à°à°¤à±à°ªà°¤à±à°¤à°¿à°²à± నిమà°à±à°¨à°®à± à°à°¨à±à°¨à°¾à°¯à°¿. à°¸à±à°à°¦à°°à°®à±à°¨ à°¦à±à°µà±à°ªà°¾à°²à± పరà±à°¯à°¾à°à° సామరà±à°§à±à°¯à° à°à°²à°¿à°à°¿à°µà±à°¨à±à°¨à°¾à°¯à°¿. à°ªà±à°°à°à±à°¤à±à°µà° దాని à°®à±à°²à°¾à°§à°¾à°° పరà±à°¯à°¾à°à° పరిశà±à°°à°®à°² à°®à±à°²à°¿à°à°¸à±à°à°°à±à°¯à°¾à°²à°¨à± à°®à±à°°à±à°à±à°ªà°°à±à°à°¡à°¾à°¨à°¿à°à°¿ à°ªà±à°°à°¯à°¤à±à°¨à°¿à°¸à±à°¤à±à°à°¦à°¿. à°ªà±à°°à°à±à°¤à±à°µ à°°à°à°à° à°¸à±à°®à°¾à°°à± 11% à°à°ªà°¾à°§à°¿ à°à°²à±à°ªà°¿à°¸à±à°¤à± à°à°à°¦à°¿.
à°¸à±à°µà°¾à°¤à°à°¤à±à°°à±à°¯à° తరà±à°µà°¾à°¤ à°¦à±à°¶à°à°²à± à°à±à°à°¦à±à°°à±à°à±à°¤à°®à± à°à°¨à±à°¨ à°à°°à±à°¥à°¿à°à°µà±à°¯à°µà°¸à±à°¥ à° à°¨à±à° రాషà±à°à±à°°à°¾à°² యాà°à°®à°¾à°¨à±à°¯à°, నియà°à°¤à±à°°à°£à°²à± à°à°à°¦à°¿. ఠసలౠరాà°à±à°¯à°¾à°à°à° మిశà±à°°à°® à°à°°à±à°¥à°¿à° à°µà±à°¯à°µà°¸à±à°¥à°à± హామౠà°à°¸à±à°¤à±à°à°¦à°¿. à°ªà±à°°à±à°µà±à°à± యాà°à°®à°¾à°¨à±à°¯à° à°à°²à°¿à°à°¿à°¨ సహà°à°¾à°° à°¸à°à°¸à±à°¥à°²à±, బహిరà°à°à°à°à°¾ యాà°à°®à°¾à°¨à±à°¯ à°à°¸à±à°¤à°¿, à°à°¤à±à°ªà°¾à°¦à° సాధనాలà±à°à°¾ à°à°¨à±à°¨à°¾à°¯à°¿.
1980 లౠ- 1990 లలౠసావౠà°à±à°®à± à°à°°à±à°¥à°¿à° à°µà±à°¯à°µà°¸à±à°¥ à°ªà±à°°à°§à°¾à°¨ à°à°·à±à°à°¾à°²à°¨à± à°à°¦à±à°°à±à°à±à°à°¦à°¿. à°à°°à±à°¥à°¿à° à°µà±à°¦à±à°§à°¿ à°®à°à°¦à°à°¿à°à°à°¿à°à°¦à°¿, à°à±à°à± à°à°à±à°®à°¤à±à°²à± విలà±à°µ, వాలà±à°¯à±à°®à± à°°à±à°à°¡à°¿à°à°à°¿à°²à±à°¨à± పడిపà±à°¯à°¾à°¯à°¿. à°ªà±à°¦à±à°¦ à°¬à±à°¯à°¾à°²à±à°¨à±à°¸à±-à°à±à°²à±à°²à°¿à°à°ªà±à°² à°²à±à°à±à°¨à± à°¸à±à°·à±à°à°¿à°à°à°¾à°¯à°¿. à°ªà±à°²à°¾à°à°à±à°·à°¨à± à°à±à°®à°¿à°¨à°¿ à°¸à±à°µà°¾à°§à±à°¨à° à°à±à°¸à±à°à±à°à°¦à°¿. ఫలితà°à°à°¾ à°à±à°à± à°à°¤à±à°ªà°¤à±à°¤à°¿ à°ªà±à°°à±à°¤à°¿à°à°¾ పతనమà±à°à°¦à°¿. ఠదౠసమయà°à°²à± à°à±à°à±, à° à°à°¤à°°à±à°à°¾à°¤à±à°¯ ధర పతనఠఠయిà°à°¦à°¿.
దాని à°à°°à±à°¥à°¿à° తిరà±à°à°®à°¨à°à± à°ªà±à°°à°¤à°¿à°¸à±à°ªà°à°¦à°¨à°à°¾ à°ªà±à°°à°à±à°¤à±à°µà° à°¦à±à°°à±à°à°à°¾à°² à°à°°à±à°¥à°¿à° à°¸à°à°¸à±à°à°°à°£à°²à°¨à± à°à±à°ªà°à±à°à°¿à°à°¦à°¿. 1987 లౠపà±à°°à°à±à°¤à±à°µà° à° à°à°¤à°°à±à°à°¾à°¤à±à°¯ à°¦à±à°°à°µà±à°¯ నిధి ( నిరà±à°®à°¾à°£ సరà±à°¦à±à°¬à°¾à°à± à°à°¾à°°à±à°¯à°à±à°°à°®à°¾à°¨à±à°¨à°¿ ఠమలౠà°à±à°¸à°¿à°à°¦à°¿. పరసà±à°à°¾à°à°²à±à°¸à±, ఠలాà°à± à°µà±à°¯à°µà°¸à°¾à°¯, వాణిà°à±à°¯, à°¬à±à°¯à°¾à°à°à°¿à°à°à±, పరà±à°¯à°¾à°à° à°°à°à°à°¾à°²à°²à± నిరà±à°µà°¹à°£à°²à± à°à°à±à°à±à°µ à°ªà±à°°à±à°µà±à°à± యాà°à°®à°¾à°¨à±à°¯à° పాలà±à°à±à°¨à°¡à°¾à°¨à±à°¨à°¿ à°à°¹à±à°µà°¾à°¨à°¿à°à°à°¿à°à°¦à°¿. 1990 à°² à°ªà±à°°à°¾à°°à°à°à° à°¨à±à°à°¡à°¿ à°à°°à±à°¥à°¿à° à°¸à°à°¸à±à°à°°à°£à°² à°¦à±à°·à±à°à°¿ విసà±à°¤à±à°¤à°à°à°¾ à°ªà±à°°à±à°µà±à°à±à°à°°à°£ (à°®à±à°à±à°¯à°à°à°¾ à°ªà±à°°à°à±à°¤à±à°µ à°°à°à° à°µà±à°¯à°µà°¸à°¾à°¯, పారిశà±à°°à°¾à°®à°¿à° à°°à°à°à°¾à°²à±) à°à±à°¯à°¬à°¡à°¿à°à°¦à°¿.
à°¯à±.à°à°¨à±. à°¡à±à°µà°²à°ªà±à°®à±à°à°à± à°ªà±à°°à±à°à±à°°à°¾à°®à±, à°ªà±à°°à°ªà°à° à°¬à±à°¯à°¾à°à°à±, à°à°°à±à°ªà°¾ సమాà°à±à°¯, à°ªà±à°°à±à°à±à°à°²à±, à°¤à±à°µà°¾à°¨à±, à°à°«à±à°°à°¿à°à°¾ à°¡à±à°µà±à°²à°ªà±à°®à±à°à°à± à°¬à±à°¯à°¾à°à°à±à°²à°¤à± సావౠà°à±à°®à± à°ªà±à°°à°à±à°¤à±à°µà° సాà°à°ªà±à°°à°¦à°¾à°¯à°à°à°à°¾ వివిధ దాతల à°¨à±à°à°¡à°¿ విదà±à°¶à± సహాయఠపà±à°à°¦à°¿à°à°¦à°¿. 2000 à°à°ªà±à°°à±à°²à±à°²à± బాà°à°à± à°¸à±à°à°à±à°°à°²à± à°¡à°¿ సావౠà°à±à°®à± à° à°ªà±à°°à°¿à°¨à±à°¸à°¿à°ªà± సహà°à°¾à°°à°à°¤à± à°.à°à°.à°à°«à±. 2001 లౠదà±à°°à°µà±à°¯à±à°²à±à°¬à°£à°¾à°¨à±à°¨à°¿ 3%à°à°¿ à°¤à°à±à°à°¿à°à°à°à°¾à°¨à°¿à°à°¿ సావౠà°à±à°®à± à°ªà±à°¦à°°à°¿à°à° à°¤à°à±à°à°¿à°à°ªà±, à° à°à°¿à°µà±à°¦à±à°§à°¿ à°¸à±à°à°°à±à°¯à°¾à°¨à±à°¨à°¿ à°à°®à±à°¦à°¿à°à°à°¿à°à°¦à°¿. à°à°¦à°¿ 4% à° à°à°¿à°µà±à°¦à±à°§à°¿à°à°¿ మదà±à°§à°¤à±à°¨à± à°à°¸à±à°¤à± à°¦à±à°°à°µà±à°¯à°²à±à°à±à°¨à± à°¤à°à±à°à°¿à°à°à°¡à°¾à°¨à°¿à°à°¿ సహà°à°°à°¿à°à°à°¿à°à°¦à°¿.
2000 à°à°¿à°µà°°à°¿à°²à± సావౠà°à±à°®à± à°.à°à°.à°à°«à±. - à°ªà±à°°à°ªà°à° à°¬à±à°¯à°¾à°à°à± à°à°¾à°°à± à°°à±à°£à°¾à°² à°ªà±à°¦ à°¦à±à°¶à°¾à°² à°à±à°°à°µ à°à°¿à°à°¦ à°à°£à°¨à±à°¯à°®à±à°¨ à°°à±à°£ à°¤à°à±à°à°¿à°à°ªà±à°à± à° à°°à±à°¹à°¤ సాధిà°à°à°¿à°à°¦à°¿. 2003 à°à±à°²à±à°²à± తిరà±à°à±à°¬à°¾à°à± à°ªà±à°°à°¯à°¤à±à°¨à°, తదà±à°ªà°°à°¿ à° à°¤à±à°¯à°µà°¸à°° à°µà±à°¯à°¯à° à°à°¾à°°à°£à°à°à°¾ à° à°¤à°à±à°à°¿à°à°ªà± à°.à°à°.à°à°«à±. à°¦à±à°µà°¾à°°à°¾ తిరిà°à°¿ à° à°à°à°¨à°¾ à°µà±à°¯à°¬à°¡à±à°¤à±à°à°¦à°¿. à°¸à°à°§à°¿ తరà±à°µà°¾à°¤ à°.à°à°.à°à°«à±. à°¦à±à°¶à° à°¸à±à°¥à±à°² à°à°°à±à°¥à°¿à° à°¸à±à°¥à°¿à°¤à°¿à°¨à°¿ విశà±à°²à±à°·à°¿à°à°à°¡à°¾à°¨à°¿à°à°¿ సావౠà°à±à°®à±à°à± à°à° మిషనà±à°¨à± à°ªà°à°ªà°¾à°²à°¨à°¿ నిరà±à°£à°¯à°¿à°à°à±à°à±à°à°¦à°¿. à° à° à°à°à°¨à°¾ à°à±à°¨à°¸à°¾à°à±à°¤à±à°¨à±à°¨à°¦à°¿. నివà±à°¦à°¿à° à°ªà±à°°à°à°¾à°°à° à°ªà±à°à°¡à°¿à°à°à±à°²à± à°à°¨à±à°¨ à°à°®à±à°°à± à°à°à±à°à°¾à°¨à±à°¨à°¿ à°ªà±à°°à°à±à°¤à±à°µà° à°ªà±à°²à°µà°à°à°¾ నిరà±à°µà°à°¿à°à°à°¨à°¿ à°à°¨à±à°à°®à°¿à°à°à± à°à°®à±à°°à± à°à°¦à°¾à°¯à°¾à°¨à±à°¨à°¿ à°à°²à°¾ నిరà±à°µà°¹à°¿à°¸à±à°¤à±à°à°¦à°¨à±à°¨à°¦à°¿ à°²à±à°à°¿à°¸à±à°²à±à°·à°¨à± నిరà±à°£à°¯à°¿à°à°à°¾à°²à°¿. à°à°°à±à°¥à°¿à° పరిసà±à°¥à°¿à°¤à°¿à°¨à°¿ మారà±à°à°¡à°¾à°¨à°¿à°à°¿ ఠయినా à° à°à°à°¨à°¾ à°µà±à°¯à°¾à°²à°¿.
సమాà°à°¤à°°à°à°à°¾ à°ªà±à°°à±à°µà±à°à± పరà±à°¯à°¾à°à° à°à°¾à°°à±à°¯à°à±à°°à°®à°¾à°²à± à°ªà±à°°à±à°¤à±à°¸à°¹à°¿à°à°à°à°¾à°¨à°¿à°à°¿ à°à±à°¨à±à°¨à°¿ à°ªà±à°°à°¯à°¤à±à°¨à°¾à°²à± à°à±à°¯à°¬à°¡à±à°¡à°¾à°¯à°¿. à°à°¾à°¨à± వాà°à°¿ పరిధి పరిమితà°à°à°¾à°¨à± à°à°à°¦à°¿. .[14]
సానౠà°à±à°®à± పినà±à°¨à°¿à°¹à±à°²à± వాయిసౠà°à°«à± à° à°®à±à°°à°¿à°à°¾ ఠనౠఠమà±à°°à°¿à°à°¾ à°à°à°à°°à±à°¨à±à°·à°¨à°²à± à°¬à±à°°à°¾à°¡à± à°à°¾à°¸à±à°à°¿à°à°à± à°¬à±à°¯à±à°°à± à°à°¾à°°à±à°¯à°à±à°°à°®à°¾à°²à± సావౠà°à±à°®à± à°¨à±à°à°¡à°¿ à°ªà±à°°à°¸à°¾à°°à° à°à±à°¯à°¬à°¡à±à°¤à±à°¨à±à°¨à°¾à°¯à°¿.[15] పిà°à°¹à±à°°à°¿à°¯à°¾à°²à± à° à°¸à±à°à±à°·à°¨à± à°à°à°¦à°¿.[16]
à°ªà±à°°à±à°à±à°à°²à± సావౠà°à±à°®à± ఠతిపà±à°¦à±à°¦ à°µà±à°¯à°¾à°ªà°¾à°° à°à°¾à°à°¸à±à°µà°¾à°®à±à°²à°²à± à°à°à°à°¿, à°®à±à°à±à°¯à°à°à°¾ దిà°à±à°®à°¤à±à°²à°à± à°®à±à°²à°à°à°¾ à°à°à°¦à°¿. à°à°¹à°¾à°°à°, తయారౠà°à±à°¸à°¿à°¨ వసà±à°¤à±à°µà±à°²à±, à°¯à°à°¤à±à°°à°¾à°²à±, రవాణా పరిà°à°°à°¾à°²à± (à°ªà±à°°à°§à°¾à°¨à°à°à°¾ à°à°°à±à°ªà°¾ సామాà°à±à°¯) à°¨à±à°à°¡à°¿ దిà°à±à°®à°¤à°¿ à°à±à°¯à°¬à°¡à°¤à°¾à°¯à°¿.
2011 మారà±à°à°¿ à°¯à±à°°à±à°®à°¨à± à°à°à°à±à°°à± à°°à°¿à°¸à±à°à± à°°à±à°¯à°¾à°à°à°¿à°à°à±à°²à± సావౠà°à±à°®à±, à°ªà±à°°à°¿à°¨à±à°¸à°¿à°ªà± à°ªà±à°°à°ªà°à°à°¦à±à°¶à°¾à°²à°²à± 174 à°µ à°¸à±à°°à°à±à°·à°¿à°¤à°®à±à°¨ à°ªà±à°à±à°à±à°¬à°¡à°¿ à°à°®à±à°¯à°¸à±à°¥à°¾à°¨à°à°à°¾ à°à±à°°à±à°¤à°¿à°à°à°¬à°¡à°¿à°à°¦à°¿.[17]
Petroleum exploration మారà±à°à±
2001 లౠసావౠà°à±à°®à±, à°¨à±à°à±à°°à°¿à°¯à°¾, à°¨à±à°à°°à± à°¡à±à°²à±à°à°¾ à°à°¿à°¯à±à°²à°¾à°à°¿à°à± à°ªà±à°°à°¾à°µà°¿à°¨à±à°¸à±à°²à±à°¨à°¿ à°°à±à°à°¡à± à°¦à±à°¶à°¾à°²à°à± à°¸à°à°¬à°§à°à°à°à°¦à°¨à°¿ à°à°¾à°µà°¿à°à°à°¬à°¡à°¿à°¨ à°à°²à°¾à°²à°²à± à°ªà±à°à±à°°à±à°²à°¿à°¯à° à°à±à°¸à° à°à°®à±à°®à°¡à°¿à°à°¾ à° à°¨à±à°µà±à°·à°£à°à±à°¯à°¡à°¾à°¨à°¿à°à°¿ à°à°ªà±à°ªà°à°¦à° à°à±à°¦à±à°°à±à°à±à°à±à°¨à±à°¨à°¾à°¯à°¿. à°¸à±à°¦à±à°°à±à° à°à°°à±à°à°² తరà±à°µà°¾à°¤ 2003 à°à°ªà±à°°à°¿à°²à± à°à°ªà±à°°à±à°²à±à°²à± à° à°à°¤à°°à±à°à°¾à°¤à±à°¯ à°à°®à±à°°à± à°¸à°à°¸à±à°¥à°² à°µà±à°²à° à°à±à°°à°à± à°à°®à±à°®à°¡à°¿ à° à°à°¿à°µà±à°¦à±à°§à°¿ à°à±à°¨à± à°¤à±à°°à°µà°¬à°¡à°¿à°à°¦à°¿. à°à±.à°¡à°¿.à°à±à°¡à± à°¤à±à°®à±à°®à°¿à°¦à°¿ à°¬à±à°²à°¾à°à±à°²à±à°à°¾ విà°à°à°¿à°à°à°¬à°¡à°¿à°à°¦à°¿. 2004 à°à°ªà±à°°à±à°²à±à°²à± à°¬à±à°²à°¾à°à± à°à°à°à°¿, à°à±à°µà±à°°à°¾à°¨à± à°à±à°à±à°¸à°¾à°à±, à°à°à±à°¸à°¾à°¨à±à°®à±à°¬à°¿à°²à±, నారà±à°µà± à°¸à°à°¸à±à°¥, à°à°à±à°µà°¿à°à± à°à°¨à°°à±à°à±, à°ªà±à°°à°à°à°¿à°à°à°¬à°¡à±à°¡à°¾à°¯à°¿, సావౠà°à±à°®à± $ 123 మిలియనà±à°² బిడà±à°²à± 40%, à°¨à±à°à±à°°à°¿à°¯à°¾à°²à± 60% వాà°à°¾à°¨à± à°ªà±à°à°¦à°¿à°à°¦à°¿. 2004 à° à°à±à°à±à°¬à°°à±à°²à± à°à°¤à°° à°¬à±à°²à°¾à°à±à°²à°¨à°¿ లావాదà±à°µà°¿ à° à°ªà±à°ªà°à°¿à°à± పరిశà±à°²à°¨à°²à± à°à°¨à±à°¨à°¾à°¯à°¿. సావౠà°à±à°®à± తన à°ªà±à°à±à°°à±à°²à°¿à°¯à° à°°à°à°à° à° à°à°¿à°µà±à°¦à±à°§à°¿ à°à±à°¸à° à°¬à±à°¯à°¾à°à°à± à°¨à±à°à°¡à°¿ $ 2 మిలియనà±à°² à° à°®à±à°°à°¿à°à°¾ డాలరà±à°² à°à°à°à± à°à°à±à°à±à°µ à°¸à°à°ªà°¾à°¦à°¿à°à°à°¿à°à°¦à°¿.[18]
à°¬à±à°¯à°¾à°à°à°¿à°à°à± మారà±à°à±
" బాà°à°à± à°¸à±à°à°à±à°°à°²à± డౠసావౠà°à±à°®à± à° à°ªà±à°°à°¿à°¸à±à°¸à°¿à°ªà± " à°à±à°à°¦à±à°° à°¬à±à°¯à°¾à°à°à± à°¦à±à°°à°µà±à°¯ విధానà°, à°¬à±à°¯à°¾à°à°à°¿à°à°à± పరà±à°¯à°µà±à°à±à°·à°£à°à± బాధà±à°¯à°¤ వహిసà±à°¤à±à°à°¦à°¿. à°¦à±à°¶à°à°²à± à°à°°à± à°¬à±à°¯à°¾à°à°à±à°²à± à°à°¨à±à°¨à°¾à°¯à°¿. ఠతిపà±à°¦à±à°¦, à°ªà±à°°à°¾à°¤à°¨à°®à±à°¨à°¦à°¿ బాà°à°à± à°à°à°à°°à±à°¨à±à°·à°¨à°·à°¨à°²à± à°¡à°¿ సావౠà°à±à°®à± à° à°ªà±à°°à°¿à°¨à±à°¸à°¿à°ªà± à°à°¦à°¿ à°ªà±à°°à±à°à±à°à°²à± à°ªà±à°°à°à±à°¤à±à°µ-యాà°à°®à°¾à°¨à±à°¯ à°à°¾à°¯à°¿à°à±à°¸à± à°à±à°°à±à°²à± à°¡à°¿ à°¡à±à°ªà±à°¸à°¿à°à±à°¸à± à° à°¨à±à°¬à°à°§ à°¸à°à°¸à±à°¥. 2003 లౠబà±à°¯à°¾à°à°à°¿à°à°à± à°à°à±à°à°¾à°¨à±à°¨à°¿ మారà±à°à°¿ à° à°¨à±à° à°à°¤à°° à°¬à±à°¯à°¾à°à°à±à°² à°ªà±à°°à°µà±à°¶à°¾à°¨à°¿à°à°¿ దారితà±à°¸à± వరà°à± à°à°¦à°¿ వాణిà°à±à°¯ à°¬à±à°¯à°¾à°à°à°¿à°à°à± à°®à±à°¦ à°à±à°¤à±à°¤à°¾à°§à°¿à°ªà°¤à±à°¯à°¾à°¨à±à°¨à°¿ à°à°²à°¿à°à°¿ à°à°à°¦à°¿.
à°à°£à°¾à°à°à°¾à°²à± మారà±à°à±
à°à±à°ªà± వరà±à°¦à± à°à°¾à°¤à±à°¯ à°à°£à°¾à°à°à°¾à°² à°¸à°à°¸à±à°¥ (à°.à°¨à±.à°) సహాయà°à°¤à± 2011 లౠమà±à°à±à°à°®à±à°¦à°à°¿ à°à°¨à°¾à°à°¾ à°à°£à°¨ నిరà±à°µà°¹à°¿à°à°à°¬à°¡à°¿à°à°¦à°¿.[19]
2010 నాà°à°¿à°à°¿ à°®à±à°¤à±à°¤à° à°à°¨à°¾à°à°¾ 1,63,784 à°à°¾ à° à°à°à°¨à°¾ à°µà±à°¯à°¬à°¡à°¿à°à°¦à°¿.[20] దాదాపౠ1,57,000 à°®à°à°¦à°¿ సావౠà°à±à°®à± à°¦à±à°µà±à°ªà°à°²à±, à°ªà±à°°à°¿à°¨à±à°¸à°¿à°ªà± à°¦à±à°µà±à°ªà°à°²à± 6,000 à°®à°à°¦à°¿ నివసిసà±à°¤à±à°¨à±à°¨à°¾à°°à±.
1470 à°¨à±à°à°¡à°¿ à°ªà±à°°à±à°à±à°à±à°¸à± వారౠదà±à°µà±à°ªà°¾à°²à°à± à°¤à±à°¸à±à°à±à°³à±à°²à°¬à°¡à°¿à°¨ వివిధ à°¦à±à°¶à°¾à°² à°ªà±à°°à°à°² à°¨à±à°à°¡à°¿ à°µà°à±à°à°¾à°°à±. 1970 à°µ దశà°à°à°²à± à°°à±à°à°¡à± à°®à±à°à±à°¯à°®à±à°¨ à°ªà±à°°à°à°¾ à°à°¦à±à°¯à°®à°¾à°²à± à°à°°à°¿à°à°¾à°¯à°¿- 4,000 à°®à°à°¦à°¿ à°ªà±à°°à±à°à±à°à±à°¸à± నివాసితà±à°²à°²à± à°à°¾à°²à°¾à°®à°à°¦à°¿à°à°¿ à°µà±à°¨à±à°à°à± à°µà±à°³à±à°²à°à°¾ à° à°à°à±à°²à°¾à°²à± à°à°¨à±à°¨ à°à±à°à°¦à°¿à°¨ à° à°¨à±à° à°µà°à°¦à°² సావౠà°à±à°®à± శరణారà±à°¥à±à°²à± తిరిà°à°¿ à°¦à±à°¶à°à°²à± à°ªà±à°°à°µà±à°¶à°¿à°à°à°¾à°°à±.
సపà±à°°à°¦à°¾à°¯ సమà±à°¹à°¾à°²à± మారà±à°à±
సావౠà°à±à°®à±, à°ªà±à°°à°¿à°¨à±à°¸à°¿à°ªà±à°²à±à°¨à°¿ à°ªà±à°°à°¤à±à°¯à±à° à°à°¾à°¤à°¿ సమà±à°¹à°¾à°²à±:
- à°¬à±à°¨à°¿à°¨à±, à°à°¬à°¾à°¨à±, à°à°¾à°à°à± రిపబà±à°²à°¿à°à±, à°à°¾à°à°à± à°¡à±à°®à±à°à±à°°à°¾à°à°¿à°à± రిపబà±à°²à°¿à°à±, à° à°à°à±à°²à°¾ (à° à°ªà±à°°à°à°²à± à°à±à°¡à°¾ పిలà±à°¸à±à°¤à°¾à°°à±) à°¨à±à°à°¡à°¿ à°ªà±à°°à±à°à±à°à±à°¸à± వలసవాదà±à°²à±, à°à°«à±à°°à°¿à°à°¾ బానిసల వారసà±à°²à±à°¨ à°®à±à°¸à±à°à°¿à°à±à°¸à± (మిశà±à°°à°®-à°°à°à±à°¤à°), à°«à°¿à°²à±à°¹à± à°¡à°¾ à°à±à°°à±à°°à°¾ à°²à±à°¦à°¾ "à°à°¿à°²à±à°¡à±à°°à°¨à± à°à°«à± ది à°²à±à°¯à°¾à°à°¡à±") à°à°°à°à°à°à°¾à°² à°¸à±à°¥à°¾à°µà°°à°¾à°¨à°¿à°à°¿ à°¤à±à°¸à±à°à±à°°à°¾à°¬à°¡à±à°¡à°¾à°°à±.
- à° à°à°à±à°²à°¾à°°à±à°²à±:- 1540 à°¨à±à°à°²à°§à±à°µà°à°¸à° à°¨à±à°à°¡à°¿ బయà°à°ªà°¡à°¿à°¨ à° à°à°à±à°²à°¾ బానిసల à°ªà±à°°à°®à±à° వారసà±à°²à±. à°µà±à°°à± à°ªà±à°°à°¸à±à°¤à±à°¤à° à°à±à°µà°¨à°¾à°§à°¾à°° à°à±à°ªà°²à±à°ªà°à±à°à°¿ à°¸à°à°ªà°¾à°¦à°¿à°¸à±à°¤à°¾à°°à±.
- ఫారà±à°²à±:- బానిసతà±à°µà° à°°à°¦à±à°¦à± à°à±à°¸à°¿à°¨à°ªà±à°ªà±à°¡à± విమà±à°à±à°¤ బానిసలౠవారసà±à°²à±.
- సరà±à°µà±à°à±à°²à±:- à° à°à°à±à°²à°¾, à°®à±à°à°¾à°à°¬à°¿à°à±, à°à±à°ªà± à°µà±à°°à±à°¡à± à°¨à±à°à°¡à°¿ à°¤à±à°¸à±à°à± రాబడిన à°à°ªà±à°ªà°à°¦ à°à°¾à°°à±à°®à°¿à°à±à°²à±. à°µà±à°°à± à°à°ªà±à°ªà°à°¦ à°à°¾à°°à±à°®à°¿à°à±à°²à±à°à°¾ తాతà±à°à°¾à°²à°¿à°à°à°à°¾ à°¦à±à°µà±à°ªà°¾à°²à±à°²à± నివసిసà±à°¤à±à°¨à±à°¨à°¾à°°à±.
- à°à°¾à°à°à°¾à°²à±:- à°¦à±à°µà±à°ªà°¾à°²à°²à± à°à°¨à±à°®à°¿à°à°à°¿à°¨ సరà±à°µà±à°à°¾à°°à±à°à±à°² పిలà±à°²à°²à±.
- à°à°°à±à°ªà°¿à°¯à°¨à±à°²à±, à°ªà±à°°à°¾à°¥à°®à°¿à°à°à°à°¾ à°ªà±à°°à±à°à±à°à±à°¸à±.
- à°à°¸à°¿à°¯à°¨à±à°²à±, à°à°à±à°à±à°µà°à°¾ à°à±à°¨à±à°¸à±, మాà°à°¾à°µà°¾ à°ªà±à°°à°à°²à± (మిశà±à°°à°® à°ªà±à°°à±à°à±à°à±à°¸à±, à°à±à°¨à±à°¸à± à°¸à°à°¤à°¤à°¿à°à°¿ à°à±à°à°¦à°¿à°¨ à°à±à°¨à°¾ à°²à±à°¨à°¿à°®à°à±à°à± à°ªà±à°°à°à°²à±) à°à°¨à±à°¨à°¾à°°à±.
à°à°¾à°·à°²à± మారà±à°à±
సావౠà°à±à°®à±, à°ªà±à°°à°¿à°¨à±à°¸à°¿à°ªà± ఠధిà°à°¾à°°à°¿à°, à°à°¾à°¤à±à°¯ à°à°¾à°· à°ªà±à°°à±à°à±à°à±à°¸à±. à°à°¦à°¿ 98.4% à°®à°à°¦à°¿ à°ªà±à°°à°à°²à°à± వాడà±à°à°à°¾à°·à°à°¾ à°à°à°¦à°¿. వారి à°¸à±à°¥à°¾à°¨à°¿à° à°à°¾à°·à°à°¾ à°à°¦à°¿ à°®à±à°à±à°¯à°®à±à°¨ పాతà±à°° à°ªà±à°·à°¿à°¸à±à°¤à±à°à°¦à°¿. à°à°¦à°¿ 15 à°µ శతాబà±à°¦à° à°®à±à°à°¿à°à°ªà± తరà±à°µà°¾à°¤ à°¦à±à°µà±à°ªà°¾à°²à°²à± వాడà±à°à°à°¾à°·à°à°¾ మారిà°à°¦à°¿. à°ªà±à°°à±à°à±à°à±à°¸à±, à°ªà±à°°à±à°à±à°à±à°¸à± à°à±à°°à°¿à°¯à±à°²à±à°¸à± à°ªà±à°¨à°°à±à°¨à°¿à°°à±à°®à°¿à°à°à°¿à°¨ à°à°¾à°·à°¾à°µà±à°µà°¿à°§à±à°¯à°¾à°²à± à°à±à°¡à°¾ à°à°¨à±à°¨à°¾à°¯à°¿: ఫారà±, à°à° à°à±à°°à°¿à°¯à±à°²à± à°à°¾à°· (36.2%), à°à±à°ªà± à°µà±à°°à±à°¡à°¿à°¯à°¨à± à°à±à°°à°¿à°¯à±à°²à± (8.5%), à° à°à°à±à°²à°¾à°°à± (6.6%), à°ªà±à°°à°¿à°¨à±à°¸à°¿à°ªà± à°à°¾à°· (1%). à°«à±à°°à±à°à°à°¿ (6.8%), à°à°à°à±à°²à±à°·à± (4.9%) విదà±à°¶à± à°à°¾à°·à°²à±à°à°¾ పాఠశాలలà±à°²à± à°¬à±à°§à°¿à°à°à°¬à°¡à±à°¤à±à°¨à±à°¨à°¾à°¯à°¿.
మతఠమారà±à°à±
à°à°à±à°à±à°µà°®à°à°¦à°¿ నివాసితà±à°²à± à°°à±à°®à°¨à± à°à°¾à°¥à°²à°¿à°à± à°à°°à±à°à°¿ à°¸à±à°¥à°¾à°¨à°¿à° శాà°à°à± à°à±à°à°¦à°¿à°¨à°µà°¾à°°à±. à°à°¦à°¿ à°ªà±à°°à±à°à±à°à°²à±à°²à±à°¨à°¿ à°à°°à±à°à°¿à°¤à± సనà±à°¨à°¿à°¹à°¿à°¤ à°¸à°à°¬à°à°§à°¾à°²à°¨à± à°à°²à°¿à°à°¿ à°à°à°¦à°¿. à°¸à±à°µà±à°à°¤à±-à°¡à± à° à°¡à±à°µà±à°à°à°¿à°¸à±à°à±à°²à±, à°à°¤à°° à°à°µà°¾à°à°à±à°²à°¿à°à°²à± à°ªà±à°°à±à°à±à°¸à±à°à°à°à±à°² à°à°£à°¨à±à°¯à°®à±à°¨ à°ªà±à°°à±à°à±à°¸à±à°à°à°à± à° à°²à±à°ªà°¸à°à±à°¯à°¾à°à±à°²à± à°à±à°¡à°¾ à°à°¨à±à°¨à°¾à°°à±. à°à° à°à°¿à°¨à±à°¨à°¦à±à°¨à°¾ à° à°à°¿à°µà±à°¦à±à°§à°¿ à°à±à°à°¦à±à°¤à±à°¨à±à°¨ à°®à±à°¸à±à°²à°¿à° à°à°¨à°¾à°à°¾ à°à°à°¦à°¿.
విదà±à°¯à°¾ విధానఠమారà±à°à±
సావౠà°à±à°®à±, à°ªà±à°°à°¿à°¨à±à°¸à°¿à°ªà±à°²à± నాలà±à°à± à°¸à°à°µà°¤à±à°¸à°°à°¾à°² నిరà±à°¬à°à°§ విదà±à°¯ ఠమలà±à°²à± à°à°à°¦à°¿.[22] 2001 నాà°à°¿à°à°¿ సావౠà°à±à°®à±, à°ªà±à°°à°¿à°¨à±à°¸à°¿à°ªà± à°ªà±à°°à°¾à°¥à°®à°¿à° పాఠశాల నమà±à°¦à±, హాà°à°°à± à°°à±à°à±à°²à± à° à°à°¦à±à°¬à°¾à°à±à°²à± à°²à±à°µà±.[22]
విదà±à°¯à°¾ à°µà±à°¯à°µà°¸à±à°¥à°²à± à°à°¨à±à°¨ తరà°à°¤à±à°² à°à±à°°à°¤, à°¤à°à°¿à°¨à°à°¤ శిà°à±à°·à°£ à°ªà±à°à°¦à°¿à°¨ à°à°ªà°¾à°§à±à°¯à°¾à°¯à±à°² à°à±à°°à°¤, à°¤à°à±à°à±à°µà°à°¾ à°à±à°²à±à°²à°¿à°à°à°¬à°¡à±à°¤à±à°¨à±à°¨ à°à°ªà°¾à°§à±à°¯à°¾à°¯à±à°²à± à°µà±à°¤à°¨à°¾à°²à±, సరిపà±à°¨à°¿ పాఠà±à°¯à°ªà±à°¸à±à°¤à°à°¾à°², సామà°à±à°°à°¿, ఠధిఠపà±à°¨à°°à°¾à°µà±à°¤ à°°à±à°¸à±à°®à±, బలహà±à°¨à°®à±à°¨ విదà±à°¯à°¾ à°ªà±à°°à°£à°¾à°³à°¿à°, à°ªà±à°²à°µà°®à±à°¨ నిరà±à°µà°¹à°£, పాఠశాల నిరà±à°µà°¹à°£à°²à± à°à°®à±à°¯à±à°¨à°¿à°à± à°ªà±à°°à°®à±à°¯à° à°²à±à°à°ªà±à°µà°¡à° à°µà°à°à°¿ à°ªà±à°°à°§à°¾à°¨à°¸à°®à°¸à±à°¯à°²à± విదà±à°¯à°¾à°à°¿à°µà±à°¦à±à°§à°¿à°à°¿ à°à°à°à°à°à°à°¾ మారిà°à°¦à°¿.[22] పాఠశాల à°µà±à°¯à°µà°¸à±à°¥ à°à±à°°à°à± à°¦à±à°¶à±à°¯ నిధà±à°² à°®à°à°à±à°°à± à°¤à°à±à°à±à°µà°à°¾ à°à°à°¦à°¿. à°ªà±à°°à°à±à°¤à±à°µà° విదà±à°¶à±à°¨à°¿à°§à°¿ సహాయానిà°à°¿ విదà±à°¯à°¾à°µà±à°¯à°µà°¸à±à°¥à°¨à± వదిలివà±à°¸à°¿à°à°¦à°¿.[22]
à°¤à±à°¤à±à°¯à°¸à±à°¥à°¾à°¯à°¿ à°¸à°à°¸à±à°¥à°²à°²à± à°¨à±à°·à°¨à°²à± à°²à±à°¸à°¿à°¯à° (సావౠà°à±à°®à±, à°ªà±à°°à°¿à°¨à±à°¸à°¿à°ªà±), సావౠà°à±à°®à±, à°ªà±à°°à°¿à°¨à±à°¸à°¿à°ªà± విశà±à°µà°µà°¿à°¦à±à°¯à°¾à°²à°¯à° à°ªà±à°°à°¾à°§à°¾à°¨à±à°¯à°¤ వహిసà±à°¤à±à°à°¦à°¿.
à°¸à°à°¸à±à°à±à°¤à°¿ మారà±à°à±
São Toméan culture is a mixture of African and Portuguese influences.
à°¸à°à°à±à°¤à° మారà±à°à±
సావౠà°à±à°®à±à°¨à± à°ªà±à°°à°à°²à± " à°¯à±à°¸à±à°¯à°¾ ", à°¸à±à°à±à°ªà± లయలà°à± à°ªà±à°°à°¸à°¿à°¦à±à°§à°¿ à°à±à°à°¦à°¾à°¯à°¿. à°ªà±à°°à°¿à°¨à±à°¸à°¿à°ªà± à°¡à±à°à±à°¸à°¾ à°¬à±à°à±à°à± à°à°µà°¾à°¸à°à°à°¾ à°à°à°¦à°¿. à°ªà±à°°à±à°à±à°à±à°¸à± బాలà±à°°à±à°®à± à°¨à±à°¤à±à°¯à°¾à°²à± ఠలయల à° à°à°¿à°µà±à°¦à±à°§à°¿à°²à± à°à° à°®à±à°à±à°¯à°®à±à°¨ పాతà±à°°à°¨à± à°ªà±à°·à°¿à°à°à°¾à°¯à°¿.
à°à°¿à°²à±à°²à± à°à° నాà°à°à±à°¯ à°à°¥à°¨à± à°à±à°ªà±à°ªà± à°¸à°à°à±à°¤ à°¨à±à°¤à±à°¯ à°ªà±à°°à°¦à°°à±à°¶à°¨. à°à°¾à°à°à± à°¨à±à°¤à±à°¯à° à°à° à°¸à°à°à±à°¤à°, à°¨à±à°¤à±à°¯, à°°à°à°à°¸à±à°¥à°² à°à°²à°¯à°¿à°.
à°à°¹à°¾à°°à° మారà±à°à±
à°ªà±à°°à°§à°¾à°¨à°®à±à°¨ à°à°¹à°¾à°°à°¾à°²à°²à± à°à±à°ªà°²à±, సమà±à°¦à±à°° à°à°¹à°¾à°°à°¾à°²à±, à°¬à±à°¨à±à°¸à±, à°®à±à°à±à°à°à±à°¨à±à°¨, à°µà°à°¡à°¿à°¨ à° à°°à°à°¿ à°ªà±à°°à°¾à°§à°¾à°¨à±à°¯à°¤à°µà°¹à°¿à°¸à±à°¤à± à°à°¨à±à°¨à°¾à°¯à°¿.[23][24] à°ªà±à°¨à°¾à°ªà°¿à°²à±, à° à°µà±à°à°¾à°¡à±, à° à°°à°à°¿ à°µà°à°à°¿ à°à°·à±à°£à°®à°à°¡à°² à°ªà°à°¡à±à°²à± à°µà°à°à°²à°²à± à°®à±à°à±à°¯à°®à±à°¨ à°à°¾à°à°à°à°¾ à°à°¨à±à°¨à°¾à°¯à°¿. సావౠà°à±à°®à± à°µà°à°à°²à± à°à°¾à°°à°®à±à°¨ మసాలాల à°à°ªà°¯à±à°à° à°ªà±à°°à°®à±à°à°à°à°¾ à°à°à°¦à°¿.[23] à°à°¾à°«à± à°à° మసాలాà°à°¾, à°¸à±à°à°¨à°¿à°à°à±à°²à°¾ వివిధ à°µà°à°à°²à°²à± à°à°ªà°¯à±à°à°¿à°¸à±à°¤à°¾à°°à±.[23] à° à°²à±à°ªà°¾à°¹à°¾à°°à° à°µà°à°à°²à°²à± తరà°à±à°à°¾ à°®à±à°à°¦à±à°°à±à°à± రాతà±à°°à°¿ à°à±à°à°¨à° à°¨à±à°à°¡à°¿ మిà°à°¿à°²à°¿à°ªà±à°¯à°¿à°¨ à°à°¹à°¾à°°à°ªà°¦à°¾à°°à±à°§à°¾à°² à°à°§à°¾à°°à°à°à°¾ à°ªà±à°¨à°à°¸à±à°·à±à°à°¿à°à°à°¿ à°à°à°à°¾à°¯à°¿. à°à±à°°à±à°¡à±à°¡à±à°¦à±à°¶à°²à± à°ªà±à°°à°¸à°¿à°¦à±à°§à°¿ à°à±à°à°¦à°¾à°¯à°¿.[24]
à°à±à°°à±à°¡à°²à± మారà±à°à±
సామౠà°à±à°®à±, à°ªà±à°°à°¿à°¨à±à°¸à°¿à°ªà°¿à°²à± à°«à±à°à± బాలౠఠతà±à°¯à°à°¤ à°ªà±à°°à°¸à°¿à°¦à±à°§ à°à±à°°à±à°¡à°à°¾ à°à°à°¦à°¿. " సావౠà°à±à°®à±, à°ªà±à°°à°¿à°¨à±à°¸à°¿à°ªà± à°à°¾à°¤à±à°¯ à°«à±à°à±à°¬à°¾à°²à± à°à°à±à°à± " సావౠà°à±à°®à± " à°¨à±à°·à°¨à°²à± à° à°¸à±à°¸à°¿à°¯à±à°·à°¨à± à°«à±à°à± బాలౠà°à°à±à°à± " లనౠసావౠà°à±à°®à± à°«à±à°à±à°¬à°¾à°²à± à°«à±à°¡à°°à±à°·à°¨à± నియà°à°¤à±à°°à°¿à°¸à±à°¤à±à°à°¦à°¿. à°à°¦à°¿ à°à°¾à°¨à±à°«à±à°¡à°°à±à°·à°¨à± à°à°«à± à°à°«à±à°°à°¿à°à°¾ à°«à±à°à±à°¬à°¾à°²à± (సి.à°.à°à°«à±), à°à°«à±.à°.à°à°«à±.à°. à°¸à°à±à°¯à°¤à±à°µà° à°à°²à°¿à°à°¿ à°à°à°¦à°¿.[25]
à°®à±à°²à°¾à°²à± మారà±à°à±
- â "Nationality". The World Factbook. Archived from the original on 2015-06-26. Retrieved July 17, 2012.
- â Octávio Amorim Neto; Marina Costa Lobo (2010). "Between Constitutional Diffusion and Local Politics: Semi-Presidentialism in Portuguese-Speaking Countries". Social Science Research Network. SSRN 1644026. Retrieved June 6, 2014.
- â "Ministério Dos Negócios Estrangeiros e Comunidades da República Democrática de São Tomé e PrÃncipe". Archived from the original on 2019-03-08. Retrieved 2019-03-03.
- â 4.0 4.1 "World Population Prospects: The 2017 Revision". ESA.UN.org (custom data acquired via website). United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division. Retrieved 10 September 2017.
- â 5.0 5.1 5.2 5.3 "São Tomé and PrÃncipe". International Monetary Fund. Retrieved 2013-04-17.
- â "GINI index". World Bank. Retrieved 26 July 2013.
- â "2016 Human Development Report" (PDF). United Nations Development Programme. 2016. Retrieved 21 March 2017.
- â "São Tomé â Definition of São Tomé". Yourdictionary.com. 2013-09-25. Archived from the original on 2013-10-03. Retrieved 2013-09-29.
- â "The Expulsion 1492 Chronicles, section XI: "The Vale of Tears", quoting Joseph Hacohen (1496â1577); also, section XVII, quoting 16th century author Samuel Usque". Aish.com. 2009-08-04. Archived from the original on 2013-10-03. Retrieved 2013-09-29.
- â Ivor Wilks; Akan Wangara (January 1997). "Portuguese in the Fifteenth and Sixteenth Centuries". In Peter John Bakewell (ed.). Mines of Silver and Gold in the Americas. Aldershot: Variorum. p. 24. ISBN 978-0-86078-513-2.
- â Gerhard Seibert (2006), Comrades, Clients and Cousins: Colonialism, Socialism and Democratization in São Tomé and PrÃncipe, Leiden: Brill.
- â Sao Tome president pardons coup plotter. Orange Botswana Portal. January 7, 2010.
- â 13.0 13.1 Mary E. Lassanyi; Wayne Olson (1 July 1997). Agricultural Marketing Directory for U.S. & Africa Trade. DIANE Publishing. p. 206. ISBN 978-0-7881-4479-0.
- â BrÃgida Rocha Brito and others, Turismo em Meio Insular Africano: Potencialidades, constrangimentos e impactos, Lisbon: Gerpress, 2010 (in Portuguese)
- â World Radio TV Handbook (WRTH) Vol. 49 ⢠1995, p. 162; Billboard Publications, Amsterdam 1995. ISBN 0-8230-5926-X
- â WRTH 1997, p. 514, ISBNÂ 0-8230-7797-7
- â "Euromoney Country Risk". Euromoney Country Risk. Euromoney Institutional Investor PLC. Retrieved 15 August 2011.
- â Phuong Tran (1 February 2007). "São Tomé & PrÃncipe Still Waiting for Oil Boom". VOA News. Voice of America. Retrieved 25 December 2008.
- â "Cape Verde supports population census in Sao Tome and Principe". Inforpress. 6 April 2011.
- â População: Observada, Estimada e Projectada (1991/2001). Ine.st. Retrieved on 2013-08-09.
- â São Tomé and Principe Archived 2014-07-19 at the Wayback Machine. pewforum.org.
- â 22.0 22.1 22.2 22.3 "São Tomé and PrÃncipe". 2001 Findings on the Worst Forms of Child Labor. Bureau of International Labor Affairs, U.S. Department of Labor (2002). This article incorporates text from this source, which is in the public domain.
- â 23.0 23.1 23.2 The Recipes of Africa. Dyfed Lloyd Evans. pp. 174â176.
- â 24.0 24.1 Kathleen Becker (23 July 2008). Sao Tome and Principe. Bradt Travel Guides. pp. 74â79. ISBN 978-1-84162-216-3.
- â "BBC Sport â Sao Tome e Principe rocket up Fifa rankings". Bbc.co.uk. 2012-03-07. Retrieved 2013-12-03.