Güncelleme Tarihi:
Habertürk Gazetesi'nden Aykut Yılmaz'ın haberine göre, Türk Dil Kurumuânun (TDK), âmüsaitâ, âesnafâ, âkirliâ kelimelerini tanımlarken kadınları aÅaÄılayan ifadeler kullanıldıÄı iddiasıyla tartıÅma yaÅanmıÅtı. En son yaÅanan tartıÅmada; sözlükte âkirliâ kelimesinin karÅılıklarından biri için âAybaÅı durumunda bulunan (kadın)â yazılmasının belirlenmesi üzerine yine tepkileri üzerine çeken TDK, yeni sözlük için harekete geçti.
SÃZLÃKTE 117 BÄ°N SÃZCÃK VAR
Kurum yetkilileri Habertürkâe yaptıÄı açıklamada, Türkçe Sözlükâün yaklaÅık 3 bin sayfadan oluÅtuÄunu belirterek, sözlüÄü oluÅturan asıl verinin Åemseddin Samiânin âKamûs-ı Türkîâ adlı eseri olduÄunu ve yeni anlam ile kelimeler eklene eklene bugünkü halini aldıÄını söyledi. Yetkililer, âÅu anda sözlükte 117 bin söz varlıÄı, 93 bin madde baÅı var. Bu kadar kelimeyi tanımlamak kolay iÅ deÄil. âVay efendim sözlükte aÅaÄılayıcı tanımlar var.â Bu tanımlar, halk arasında var. Türkçe sözlüÄü hazırlarken TDK masa baÅında oturup bir kelimeyi tanımlamıyorâ dedi.
TARTIÅMALI KELÄ°MELERE âMECAZâ EKLEMESÄ°
TDKânın, tanımlama yaparken 1900âlü yıllardan baÅlayıp taranan ve bilgisayar ortamına aktarılan edebi eserlerden yararlandıÄını kaydeden yetkililer, sorunun internetteki sözlükte kısaltmaların kullanılmamasından kaynaklandıÄını söyledi.
TDK yetkilisi Åunları dedi:
âÄ°nternetteki sözlük ile 2011 baskılı Türkçe Sözlük aynı deÄil. Bu sözlükte her kelimenin birinci anlamı asıl anlamı. Ä°kinci anlamının yanına varsa mecaz kısaltması yazılır. Ä°nternette kısaltmalara yer verilmemiÅâ dedi. âKirliâ kelimesinin sözlüÄe 1945âte girdiÄini belirten yetkililer, âSanılıyor ki TDK bu anlamları yükledi. Bu sözcük, halk arasında veya herhangi bir yazar tarafından kullanılmıÅ. Biz de oradan almıÅız. Bu anlamda kullanılmıŠdemiÅiz ve oraya eklemiÅiz. âKirliâ sözlükten çıkarılmayacak. Kelimenin baÅına mecaz kısaltması eklenecek.â
TDKânın Türkçe Sözlükâü güncelleme çalıÅmalarına baÅlandıÄını ve yenisinin Dil Bayramıâna yetiÅtireceklerini açıkladı. Yetkililer, internetteki sözlüÄün de güncelleneceÄini ve mecaz anlam taÅıyan kelimelerin baÅına kısaltma yazılacaÄını kaydetti. TDKânın, internetteki sözlükte aradıÄı kelimeyi bulamayan ve kuruma âBu kelimenin karÅılıÄı neden yokâ diyenler için düzenleme yapılacaÄını söyleyen yetkililer, âGoogleâda olduÄu gibi vatandaÅa, âBunu mu demek istediniz?â sorusu yöneltilecekâ dedi.
'MECAZ ANLAMI DA SÃZLÃKTE OLMASIN'
Türkiye Kadın Dernekleri BaÅkanı Canan Güllü, âkirliâ kelimesinin anlamın içler acısı olduÄunu belirterek, Åunları dedi:
âKadınlıÄın içinde bulunduÄu koÅulları tanımlayarak bunlardan dolayı onu kirli sıfatıyla tanımladıÄınız zaman bakıŠaçınız, deÄer yargınız her biri bir baÅka noktaya gitmiÅ oluyor. Bunu öÄrenen hem kadın hem erkek gençler bu bakıŠaçısıyla ilerki yaÅlarda deÄerlendirmeye gidiyorlar. Dolayısıyla mecazi anlamın da olmadıÄı bir süreci TDKânın baÅlatmasını istiyoruz.â
'SÃZLÃK CERRAH GÄ°BÄ°DÄ°R, AYIP-GÃNAH BÄ°LMEZ'
Dil DerneÄi Yönetim Kurulu BaÅkanı Sevgi Ãzel, kirli kelimesinin sözlüklerden atılamayacaÄını belirterek Åöyle konuÅtu: âBu mantıkla bakarsanız sözlüklerden yüzlerce kelimeyi atmak gerekir. Sözlüklerde bir dilde olan bütün sözcükler olur. Kullanan kullanır kullanmayan kullanmaz. Sözlük bir cerrah gibidir. Ayıp, günah Åu bu bilmez. TDKânın açıklamaları doÄru. Mecaz kısaltması konulabilir. Kısaltma konulmasa da olur.â